Demokrasinin Kilit Taşı - 06

Total number of words is 2863
Total number of unique words is 1758
28.9 of words are in the 2000 most common words
40.7 of words are in the 5000 most common words
49.0 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
sendikacı Yunus Kara girdiler. Cin geçinirlerdi.

– "Yok canım..." dediler.
– "Nermin hanım rahat rahat 31 kişilik listeye girer, adını da duyurur."
– "Bahse var mısın?"
– "1000 liranıza karşı 2000 koyuyorum, listeye giremeyecek" demişti
Nizam..

Yoklamada 45'nci falan oldum. Belli etmedim ama adaylığımı
koyduğuma pişman olmuştum, uykularımda bile beni rahatsız ediyordu.
Partide sınıfta kalmanın tadını ilk kez tadıyordum. Bir süre sonra
üstümden attım. Bu, "hırpalanmayı, zedelenmeden geçirebilmek"'ti.

"Sayın Nermin Neftçi
Avukat, CHP İlçe İdare Kurulu Üyesi
Eminönü
Partimiz, Milletvekili adaylığını kaybetmiş olmanız nedeni ile bu
husustaki talimat mucibince geriye almanız icab eden 1500 lirayı
Partimize teberru etmeniz hususu İl İdare Kurulumuzun 18.09.1961 tarihli
toplantısında görüşülmüş, Partimizin teşkilatında ve çeşitli
kurumlardaki fiili çalışmalarına inzimamen bu şekilde bir maddi yardımda
da bulunmanız her veçhile takdir ve teşekküre layık görülmüştür.
İl İdare Kurulunun Kararını arz eder saygılarımı sunarım.
CHP İstanbul İl İdare
Kurulu
Başkanı Ali Sohtorik
Yerine
Ekrem
ÖZDEN
İlin Başkatibi Kâni beyin ağdalı dille kaleme aldığı teşekkür
mektubu güzeldi ama, borç aldığımız 1500 lira da, yiğitlik uğruna
gitmişti. Bu da her halde bir propaganda yoluydu. Küçülmemek koşuluyla,
politik hayattaki propaganda fırsatları, kaçırmaya gelmez.
15 Ekim seçimlerini kazananlar Ankara'ya gidince, bana İl
Yönetim Kurulunda yer açıldı. İstanbul İl Yönetim Kurulu üyeliği parti
protokolüne girmek demekti. Artık giyinişinize, davranışlarınıza bir
ciddiyet, bir ağırlık gelir. İstanbul'a uğrayan Hükümet üyeleri zaman
zaman İl'i ziyaret eder, toplantılarımıza katılırlardı. Elimdeki fotoğrafa
bakıyorum; İl Sekreteri Ekrem Özden, Milli Savunma Bakanı İlhami Sancar,
yanında komşumuz o zamanki İçişleri Bakanı Ahmet Topaloğlu, (AP'lidir
CHP'yi ziyarete gelmiş) İl Başkanı Ali bey, onun yanında da İstanbul
Valisi Refik Tulga, arkalarında da ayakta biz, Yönetim Kurulu Üyeleri
dizilmişiz. Genel Sekreter, Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri, Milletvekilleri
de sık sık gelirlerdi partiye, İstanbul politikası, Türkiye çapında bir
politikadır.

İstanbul Albümünün Orta Sayfası
Evimiz il binasına çok yakındı. Bana bir İstanbul albümü yap
deseler, orta sayfasını iki yanlı olarak, kuşe kağıt üzerine, renkli
renkli Sultanahmet Meydanı'na ayırırım. Bu resim bir sayfaya sığar mı,
sığmaz mı bilmem ama, o kadar güzel yapı, o kadar çağ o meydana nasıl
sığmış? bilemiyorum. Ve o meydanı şimdi de çok seviyorum.
Evden çıkınca, arkamızdaki Peykhane Caddesi'ne iner, 5
dakikada Sultanahmet Meydanı'na gelirdim.Yüksek Ticaret Mektebi'ni sağ
yanınıza alırsanız, karşı köşede Recep Peker'in evi vardır. İşte orası il
merkeziydi. Eski güzel bir yapıdır. Mermer 5-6 basamakla binaya girilir.
Merdivenleri, döşemeleri, bastıkça gıcırdayan muşamba döşeli odalarıyla
iki katlı bir de bodrumlu bu yapı, yıllarca kahrımızı çekti. Bu ihtiyar
ev, bu kadar insanı nasıl taşıdı diye, hep şaşarım. Sonuna doğru,
balkonlar çökmesin diye, kapılarını çivilemiştik. İçindeki eşyaları
bitpazarına götürseniz, orada aylarca bekletseniz, tek müşteri
bulamazdınız. Ama o eşyalar bana Atatürk'ün bir devleti kuran kimselerin,
demokrasiyi doğuran bir partinin ve partilinin sevgili eşyaları gibi
gelirdi.
Binanın üç-dört tane koltuğu, il başkanının odasında dururdu.
Kocaman bir tane vardı. Ona "Paşa'nın koltuğu" derlerdi. El konan,
Cağaloğlu'ndaki eski il merkezinden kaçırıp getirmişler.
Artık her gün, o albümün orta sayfasını, ya enine, ya
da boyuna kesiyordum. Evden olursa enine, yazıhaneye giderken de boyuna.
Yazıhanemiz Nuruosmaniye Caddesindeydi. Gidiş 10-15 dakika alırdı. Dikili
Taşları, Yılanlı Sütunu soluma, Sultanahmet Camii'ni sağıma alarak, at
kestanelerinin altından yürürdüm. Caminin bahçe duvarının içine gömülmüş
köfteciden mis gibi kokular gelirdi. Burası bizim baş lokantamızdı.
Öğlenleri partideysek, oradan yerdik. Bir seçim günü hem köfteleri yiyor,
hemde sağa sola koşuşturuyorduk. Burhan Felek;

– "Bu yediğiniz köfteler, at eti galiba" demişti.
– "Nereden bildiniz hocam?"
– "Pek rahvan gidiyorsunuz da".

Mimar Sedefkâr Mehmet Ağa 3 asır önce, Kostantin'in eski
sarayının yerine bu camii yaparken, bir gün gelipte, burada köfteci
dükkanı açılacağını düşündümü acaba?
Cami duvarını ve külliyeleri geçince, sağ yanda, Sinan'ın
yaptığı büyük hamam görünür. Oradan sola döner, Alman çeşmesinin önünden
tramvay caddesine çıkardım. Firuz Ağa Camii solumda kalırdı. Çok kez Divan
yolundan yürür, türbeden saparak, Nuriosmaniye'ye gelirdim. Kimi kere de,
doğru Ayasofya'ya yürür, caddeyi keser, Yerebatan Sarayı'nın önünden
geçerek Cağaloğlu'na çıkardım. Dönüşlerde ise, o göz yaşartıcı bombayı
yediğimiz, kazı yerinin altından geçip, İstanbul Tapu Müdürlüğü'nü,
İbrahim Paşa sarayı kalıntısını sağıma alır, Dikili Taş'ın önünden döner,
İl Merkezine gelirdim. Orta sayfayı böylece günde birkaç kez okurdum. Her
seferinde kafam politik olaylarla bana düşen sorumluluklarla dolu olarak.
Gündelik yaşamımızda olduğu kadar, çocukluğumuzdan da anılar
vardı bu meydanda. Üstünde, hiyerogrifle, bilmem kaçıncı firavunun savaş
öykülerini anlatan bu dikili taşın dibindeki mermer kabartmaları, çocukken
bize gösterirler: "Bak" derlerdi. "Bunlar yalan söyledikleri için taş
olmuşlar..." Çocukları korkutacak fanatik bir masaldı diye düşünürdüm
önünden geçerken. Sonra bir çağrışımla İsmet Paşa'nın politika erdemiyle
ilgili sözleri ve yalanlara olan nefreti gelirdi aklıma. "Şu İsmet Paşa
Türkiye'nin demokratik kuruluşunda baş öğretmendir." derdim içimden.
20 Ekim 1962'de yeni İl Kongresi toplandı. Eminönü İlçesindeki
köprülerin altından, çok su akmıştı. Çilingiroğlu İlçe Başkanlığını
bırakmış. İl'e adaydı. Oradaki yönetimi yeni bir ekip almıştı. Tüzük
değişikliği için, İl Yönetim Kuruluna artık l4 üye seçilecekti. Ali Bey
İl Başkanlığını bırakmıştı. Onun yerine Ekrem Özden Başkan adayımızdı.
Çekişmeli bir kongre oldu. Ve kurula ikinci bir hanımda girdi. O dönemin
fotoğrafına bakıyorum; Tarhan Erdem - Mehpare Bartu, ziyarete gelen
Çalışma Bakanı Bülent Ecevit -Ben- Salih Nuri, arka sırada ise; yeni
girenlerden Yaşar Keçeli, Koramiral Şeref Karapınar, İsmail Arar ve
Nurullah Gezgin görülüyor. Yaş ortalaması zamanına göre genç sayılabilen
bir ekip. Orhan Birgit yedeğe kalmıştı. İsmail Bey Yüksek Disiplin
Kurulu'na seçilince, onun yerine girdi.

İnönü'den Dersler
Son iki yıl 27 Mayıs Devrimi'nin CHP yapısında ortaya
çıkardığı hastalıkların zaman zaman, tepiştiği dönem olmuştur. 22 Şubat ve
21 Mayıs olayları bu döneme rastlar. Partinin içinde çeşitli cuntalara
oynayan kişiler, eğilimler, varlıklarını sürdürüyorlardı. O günlerde Küçük
Klüpte de bir tartışma çıktı bu yüzden. İnönü Ocak 1962'de yaptığı bir
konuşmada şöyle demişti :

"Demokratik sistemden vazgeçen kapalı sisteme, her ne şekil altında
olursa olsun, müsaade etmeyeceğim, onun içinde bulunmayacağım. Onun
karşısında mücadele edeceğim....Aynı şekilde Cumhuriyetimize temel olan
Atatürk ilkelerinden, Batılı hayat anlayışından, düşünce hürriyetinden,
hiç kimseye hiçbir bedel karşılığında taviz vermeyeceğim"
İsmet Paşa'nın, çıkan olaylara karşı sert tutumu ve onları
sindirmesinden sonradır ki, bu eğilimlerin gücü azaldı, ama bitmedi. İnönü
son İstanbul Kongresinde de bunlara dokunuyor, ve: "CHP içinde, hususi
politika takip edenler marifetiyle, ister meclis içinde iktidar teşkili
için, ister meclis dışındaki meşruiyet dışı tertibi yürütebilmek için
CHP'nin desteğinin sağlanabileceğini düşünmek, tam bir hayaldir..."
diyordu.
16'ncı Kurultay, 14 Aralık'ta, bu gerginlikle toplandı. Avni
Doğan, Nihat Erim ve Kasım Gülek haklarında, bir hafta önce, geçici
çıkarma cezası verilmişti. Bir ekip, bu cezaların affını sağlamak için,
Kurultay içinde büyük çaba harcıyordu. Ben ve rahmetli Leyla Atakan
(trafik kazasında ölen İzmit Belediye Başkanı) Kurultay Başkanlık
Divanı'na, sekreterliğe seçilmiştik. O günkü CHP yönetimini ve
yöneticileri yeren, tomarla telgraf geliyordu. Kimlikleri belli olmayan
kişilerin gönderdiği bu telgrafların okunması, Kurultayda büyük gerginlik
yaratacaktı. Aslında bunların, tek elden hazırlanmış, parti dışı tertipler
olması da mümkündü. Rahmetli Leyla ile düşündük ve telgrafları okutmadık.
Ortadan kaldırması için, gizlice Yunus Kara'ya verdik.
İnönü, o kurultayda uzun bir konuşma yapmış ve demokrasiye
olan bağlılığını yeniden dile getirmişti. Kurultaydan sonra
milletvekillerinden İhsan Ada ve Kamil Kırıkoğlu partiden ayrıldılar.
Kırıkoğlu, istifa mektubunda; "Halktan, devrimcilikten kopan ve bu haliyle
memleketi karanlıklara yönelttiğine kani olduğum CHP'den ayrılıyorum"
diyordu.
22 Aralık günü ise İsmet Paşa verdiği bir demeçte: "İyi
niyetli birçok insanın saf yürekle ortaya attığı 'İnönü'den sonra ne
olacaktır?...' suali, İnönü'den kurtulmaya muvaffak olamayanların,
İnönü'yü bertaraf etmek için sarfettikleri gayretlere eklenmektedir"
demişti.

Bir Dertli Kitap
Kurultay sonrası, İstanbul'daki çalışmalarımıza döndük. İl
Yönetim Kurulu bana halkla ilişkiler komisyonu başkanlığını vermişti.
Türkiye, bir ihtilal sonrasını, koalisyon hükümetleri ile
geçirmeye çalışıyordu. Hükümetteki ortakların seçmen kitleleri birbirine
zıt yapıdaydı. Bizim partililere bu durum çok ters geliyordu. 10 yıl
muhalefette kaldıktan sonra, kendilerini tam iktidara gelmiş sanırken,
koalisyonlarla, elleri kolları bağlanmıştı, sanki. Sürekli yakınmalar
vardı Teşkilatta.
"Hükümet, parti teşkilatının ve partililerimizin dileklerini
yerine getirmiyor...."
"Bu ne biçim iktidar? Bakın APlilere.... Onlar bu işi
biliyorlar...."
Parti kendi kendini yiyordu adeta. İçe dönük eleştiriler almış
yürümüştü. Başkanlığını yaptığım komisyon ağlama duvarı gibiydi. İlk
toplantımızda bir takım prensipler kabul ettik. Dileklerin kabul
edilebilmesi için haklılık taşıması genel bir konuyu içermesi önemli ve
yerine getirilebilir işler olması gibi, kurallarla çalışmaya başladık.
İstanbul'un bitmez tükenmez dertleri, önümüze yığılırdı.
Kurbağalı derenin kokusundan tutun da; yol, su, elektrik işlerine,
zabıtanın dükkan kapatıp, ceza yazmasına, ezeli çöp derdine kadar herşey
komisyona gelirdi. Belediye ile ilgili olanlarını sıraya koyar, haftanın
belirli günlerinde, ilçe temsilcilerini de alarak Belediye Başkanı Necdet
Uğur'a giderdik.
Bölge, bölge, dertleri dinleyip, bunları ilgililere
anlatırken, yıllardır yaşadığım, içinde doğup büyüdüğüm, İstanbul'u yeni
baştan öğreniyordum. Belediyenin olsun, devletin olsun, koca kentin
büyümüş dertlerine çare bulması, onları bir kalemde silmesi olasılığı
yoktur. Bu kentin işi, tek yönlü olarak, kamu kurumları eliyle
çözülebilirmiydi. Güzel Eski İstanbul'un içinde yaşayanlara, ne kadar
bedavasına kucak açtığını da, bu komisyonda öğrendim. Üç beş kuruşluk
belediye vergileri, ya da harçlar, sadakaymışcasına verilir ve bir baş
belasıymış gibi kabul edilirdi.
Partide çalışırken, çat kapı birisi geliverirdi bakarsanız.
"Ben falan ilçeden falancayım..." diye başlardı anlatmaya. Bir olayı
diline dolar konuşur konuşur bazan da bağırır çağırırdı. Sabırla
dinlerdiniz. O konuda sözü kalmamışsa, bu kere partiyi eleştirmeye
başlardı. Kimi bizi yukarılara şikayet eder, kimi başka iktidarların
becerikliliğiyle kıyaslardı. Bir çay ısmarlardık, gönlünü alırdık. Haklı
bir derdi varsa onu da not ederdik.
Binanın bodrumunda, eskilerden kalma, parti arşivi dururdu.
Halkevlerinden, el konan parti binalarından, kaçırılmış öteberi ile, İnönü
ve Atatürk'ün bazı tabloları ve bayraklarda buradaydı. Orada bir dosya
bulduk. Üstünde, "Halkla Münasebetler Komisyonu Evrakı" yazıyordu.
Sayfalarında resmi mühürler ve imzalar vardı. O zamanın İstanbul'unun, 15
kazasından gelen dileklerdi bunlar. İçindekiler de hemen hemen,
yaşadığımız gününküne benzeyen şeyler. Düzenli, ağırbaşlı, resmi yazışma
niteliğinde, dilekler. Bunları Komisyonumuzun çalışmaları ile
karşılaştırınca; sanki bir oyun oynuyormuşuz gibi geldi bana. Elimde
tuttuğum yıllar öncesinin dosyasındaki görevliler, bunları çözememişlerdi
de bize kadar gelmişti.Biz bu dertli kitaba, yeni sayfalar ekliyorduk. O
kadar.Parti çalışmaları dolayısıyla, günler dolu geçerdi.

"2 Mart Cumartesi, saat l5.00 Amme Dilekleri,"
"8 Mart saat 15.00, Tüzük Komisyonu",
"14 Mart, Beykoz saat 20.00 Subaşı Gazinosu",
"17 Mart, Eyüp İlçesi Gençlik Kolu Çayı",
"19 Mart, saat 11.00 Belediye Başkanına gidilecek",
6 Nisan saat l4.00 Behçet Kemal Çağlar'ın Devrimcilik
Konuşması, Kadıköy'de, 7 Nisan Pazar saat 10.00 Şişli, saat 14.00de başka
bir toplantı, 8 Nisan, 9 Nisan, 13 Nisan, 14 Nisan, küçük defterimin her
sayfası dolu. Bugün okurken bile, başım dönüyor.

Dört Kişi Mehdi Rolünde
Mahalli seçimler yaklaşıyordu. İstanbul Belediye Başkanı
adaylığı çok önemliydi İl Yönetim Kurulundan 4 kişi, bir başka
arkadaşlarını da yanlarına alarak, Belediye Başkanı Necdet Uğur'u,
Emirgan'daki Abdullah Efendi Lokantasında öğle yemeğine çağırdılar.
"Gelin" dediler. "CHP'nin İstanbul Belediye Başkanı adayı olun" o gün
konuyu enine boyuna tartıştılar. Bir süre gene toplandılar. Bu kez
Yeşilköy Çınar Otelinde yemek yediler. Gene işi bağlayamadılar. (Bu dört
kişi Ben, Nizam, T. Erdem ve O. Birgit'ti)
Necdet Uğur Bey, o günkü İstanbul parti yönetimine mi
güvenemiyordu, nedir? aday olmadı. Yeni adaylar arandı. Orhan Eyüboğlu
akla geliyordu. Bir gün, genel sekreter Kemal Satır İstanbul'a gelmişti.
İl Başkanı Ali Bey, genel sekreteri, beni, eşimi, bir de Beykoz İlçe
Başkanı Mahmut Erdem'i, Lido'da öğle yemeğine götürdü. İşte o gün Kemal
Bey başkan adayı olarak Haşim İşcan'ın adını ortaya attı.
İl Yönetim Kurulunda hizip çekişmesi sürüp gidiyordu. Bir
türlü anlaşamıyorduk. Bu, daha çok, iki-üç kurultaydır süren bir metod
ayrılığıydı. Zeytinburnu ilçesinde göreve getirilecek geçici kurulun,
nasıl bir yapıda, olacağı tartışması bardağı taşırdı. Salih Nuri Tüzel,
Orhan Birgit, Tarhan Erdem ve ben bir iki arkadaşla birlikte, Zeytinburnu
ilçesinin sosyal yapısını ileri sürüyor, geçici kurulun işçi kesimine
ağırlık vermesini istiyorduk. Önümüzde seçim vardı, gecekondu insanına
ters düşmeyen bir kurul gerekliydi.
Yönetim Kurulunun öteki kanadı ise, komisyonculukla uğraşan ve
Zeytinburnu'nda oturmayan birisini İlçe Başkanlığına öneriyordu. İl
Yönetim Kurulundaki tarafsız üyeler çekimser kalınca biz kaybettik ve
bastık istifayı. İstifamızı duyan genel sekreter Satır; "Gene bizim
davarlar tepişti" demiş. Kalkıp İstanbul'a geldi. İstifaları geri
aldırmak için epeyce zorladı, kabul etmedik. Biz "Sine-i millete....."
dönmüştük. Bu davranışımızın altında, belki ince bir taktik de yatardı.

– "Seçimlere iki yıl kaldı."
– "Bu Yönetim Kurulu ile biz, yoklamaya girersek, yandık."
– "Peki ne yapalım?"
– "Vallahi bilemem... Ama yönetim kurulunun gitmesi, başka bir kurulun
gelmesi gerekli."
– "Bana bak arkadaş... Sen bunu Genel Merkeze zor anlatırsın...."
– "Canım il başkanını da ikna ettik mi, 6-7 kişi istifa eder, kurul da
çöker."
– "Tabii, biz de keyfimize göre, yoklamaya hazırlanırız, değil mi?"
– "Bunun olacağına pek inanmıyorum ama, gene de ne derseniz, yaparım".
4 kişinin, evde yaptığı bu hesap, çarşıya uymadı. "Sine-i millete"
dönen bizler. Mahalli seçim çalışmalarına katılmak için hazırdık;
Eminönü İlçe Yönetim Kurulu
Başkanlığına,
Bildiğiniz üzere, İl Yönetim Kurulundaki görevimden çekilmiş
bulunuyorum. İlçe Seçim Kurulu'ndaki temsilcilik dahil, her çeşit parti
görevine hazırım. Saygılar sunarım.
Nermin
Neftçi
Eski görevim olan Eminönü İlçe Seçim Kurulu'ndaki parti
temsilciliğine döndüm. Eşimle, Tarhan Erdem, zaten İl Merkezindeki Seçim
Komitesini yönetiyorlardı. Onlar da başvurdular. "Görevimize devamımızı
istiyor musunuz?" diye. "Göreve devam..." dendi.

Partiler Arası Bir Hukuk Savaşı
Mahalli seçimlerde, resmi seçim kurullarına ve partide seçim
işlerinde çalışanlara, çok iş düşer. Hele İstanbul gibi büyük yerlerde,
işler insanın başından aşar. Belediye Başkanı, Belediye Meclis Üyeleri, İl
Genel Meclisi Üyeleri, bağımsız belediyelerin başkanları, üyeleri,
muhtarlar, yüzlerce, belkide bini bulan, adayın seçim işlemleri ve
itirazları. Bu mekanizmayı çalıştıran yerlerdeydik. Ben, merkez ilçe olan
Eminönü seçim kurulunda eşim ve Tarhan Erdem, İstanbul Adliyesindeki İl
Seçim Kurulunda nöbetleşe, partiyi temsil ediyorlardı.
Adalet Partisi'nin belediye başkan adayı Avukat Nuri Eroğan,
CHP'nin ise Haşim İşcan Bey idi. Bizim afişler, "Yapıcı Başkan Haşim
İşcan" derken, onlarda afişlerinde cevap verdiler: "Genç, Çalışkan Nuri
Eroğan".

İl Seçim Kurulu'ndaki nöbet sırası, kocamda iken, üç
yargıçtan oluşan Kurulun Başkanı Mefharet Tezel, gelen kağıtları
okurken; "Bir de itiraz var, AP Belediye Başkanı adayına" der. Adalet
Partisi'nin, kuruldaki temsilcisi de Avukat Cemil Yavaş. Herkes
biribirine bakar. İtiraz Beyoğlu İlçe Seçim Kurulu kanalıyla
gelmektedir. Nuri Eroğan'ın, Denizcilik Bankası'nda avukat olduğu ve
süresinde de çekilmediği için, adaylığının iptali istenmektedir.
Sonradan öğrendik ki, bu, Adalet Partisi'nin içinden yapılmış bir
itirazmış. Kocam anlattı; "Dikkat kesilmiştim, çok önemli bir olayla
karşı karşıyaydım. Acaba çevremdekiler, bu itirazın önemini anlıyorlar
mı? diye, önce AP temsilcisinin yüzüne baktım, kayıtsızdı. Mefharet
hanım: "Ne dersiniz Cemil bey?" dedi. O da, bu itirazın geçersiz
olduğunu, Nuri Eroğan'ın görevinin memuriyet sayılamayacağını, kısaca
anlattı. Yargıçlar birbirlerine baktılar "Ne dersiniz?" diye bana
sordular. "Hiç" dedim, ama yüreğimin gümbürtüsü, kulağıma geliyordu.
Büyük bir av yakalamıştım. Kimse işin inceliğinin farkında değildi.
İçimden "Ah... şu itiraz bir reddolunsa..." diye dua ediyordum.
Yargıçlar görüştüler. İtirazın reddine karar verildi. "Ohh...Yarabbi
şükür...." av kapana girmişti."
Konunun inceliği şuydu: Eğer o gün Eroğan'ın adaylığı iptal
edilseydi, AP onun yerine başka bir aday gösterecek ve seçime öyle
girecekti. Bizim için hiç farketmezdi. Ha Eroğan olmuş, ha başkası....
Rakip, gene AP idi. Ama AP'nin Eroğan'la seçime girmesi, seçimi kazansa
bile, kaybetmesi demekti. Kanuna göre "Süresi içinde görevinden istifa
etmeyenler, görevli bulundukları seçim çevresinden adaylıklarını
koyamazlar, aday gösterilemezler ve seçilemezler". İşin özeti; böyle bir
kişi seçime katılıp kazansa bile seçilmemiş sayılacak ve tutanak ondan
sonra en çok oy alan adaya verilecekti. "Evet" dedim içimden. Eroğan bu
haliyle seçime katılırsa ve kazanırsa, "AP hapı yuttu" Bunlar birkaç
saniye içinde kafamdan geçti ve sonuca vardım. "Eline floş Ruayal geçirmiş
bir poker oyuncusu gibiydim."
İl merkezine gitmiş, Tarhan Erdem'e anlatmış, o da "tamam"
deyince, İl Yönetim Kurulunun olağanüstü toplanmasını istemişlerdi.
"Bakın" demişler. "Yetkili Kurul sizsiniz. Mesele şudur, şudur. Bize yetki
verirseniz ve bu oy verme gününe kadar gizli kalırsa, büyük bir hukuk
olayı yaratırız." İşte, bu başlangıçtan sonra, o ünlü, "Haşim İşcan"
olayının kaderi çizilir.
Eminönü İlçe Seçim Kurulu Sultanahmet'teki okulda toplanırdı.
Başkanımız, Asliye Hukuk Yargıçlarından Nusrettin Bey'di. Çok az konuşan,
efendiden, eski yapıda bir adamdı. Oy verme günü, saat 16.00 ya doğru,
"Nermin hanım, sizi telefondan istiyorlar" dedi. Telefonda kocam vardı.
"Çabuk il merkezine gel önemli bir yazı vereceğim".
İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına yazılan itiraz dilekçesinde,
"Nuri Eroğan'a verilen oyların sayılmaması ve kendisine tutanak
verilmemesi" isteniyordu. Dilekçeyi alıp Kurula döndüm. Sandıkların
kapanması yaklaşıyordu ki, çantamdan zarfı çıkarıp yargıca uzattım,
okudular. Ortalık şöyle bir karışıverdi. itirazı, Nusrettin beyin
çekimserliği ile, reddettiler. Red kararını aldım, doğru Adliye Sarayı'na
gidip, İl Seçim Kurulu'ndaki temsilcimiz Tarhan Erdem'e verdim. O da İlçe
Seçim Kurulu kararına karşı itirazda bulundu. İl Seçim Kurulu,
"Sandıkların kapanmakta olduğunu, bu durumda birşey yapılamıyacağını,
gerekirse, daha sonra bu hususun tezekkür edileceğini belirtir" bir karar
aldı.
Partinin seçim ekibi olarak biz, bu isteklerimizin şimdilik
reddolunacağını zaten tahmin ediyorduk. İtirazları yaparken iki amacımız
vardı: Bir: Her türlü hukuki açıklığı kapamak, iki: Eroğan'ın kazanması
durumunda, bu kazanmanın meşru olmadığı şüphesini herkeste ilk andan
itibaren yaratmak. Bundan sonra, günlerce süren, "Hukuk Maratonuna"
girdik. Gündüzleri, ben İlçe Seçim Kurulunda, Tarhan Erdem il Seçim
Kurulunda, kocam ise il Merkezinde, işlerin peşini durmadan kovalıyorduk.
Akşamları da, çokluk bizim evde; bizler, doktor İmadettin Akkök ve Tarhan
Erdem, gece yarılarına kadar, dilekçeler yazıyor, gerekçeler
hazırlıyorduk. Bu çalışma Eroğan'ın, tutanağının İl Seçim Kurulu'nca iptal
edildiği 2 Aralık'a kadar sürdü. Bu arada, çok kimse, başta rahmetli Haşim
bey, sonuç alacağımıza inanmadı.
Yüksek Seçim Kurulu'nun kesin kararını verdiği akşam, Küçük
Kulüp'teydik. Yaptığımız bir hukuk mücadelesiydi yasaları, kararları günü
gününe takip eden, onları inceleyen kazanırdı. Yüksek Seçim Kurulu
kararında şöyle der;

"Milli iradenin ne şekilde meydana çıkacağını, Anayasa ve seçim yasaları
açıkça göstermiş bulunmaktadır. Bir aday Anayasada ve seçim yasalarında
açıkça konmuş bulunan hükümlere göre seçilmemiş ise, milli irade onun
yararına değil, ona karşı tecelli etmiş demektir..."

Bu kararda, her nedense, yalnızca benim adım geçer. Halbuki
katkı payım, kocamdan ve öbür arkadaşlarımdan daha azdır. Bu da,
politikanın bir başka cilvesidir. Aynı ekipten Tarhan Erdem, 1968 mahalli
seçimlerinde, İstanbul Belediye Meclisi ile İl Genel Meclisi'ndeki AP
listelerini tümü ile iptal ettirince, İşcan meselesi gölgede kaldı ve
unutuldu. Daha sonraları, Nuri Eroğan'la parlementoda tanıştık ve ahbap
olduk, bana hep, "Bacım" diye hitap ederdi.

Partide Yöntem Çalışmaları
4 Haziran 1964'de yapılan Senato seçimlerinde de ekip olarak
ölesiye çalıştık. Ama 1963 mahalli seçimleriyle, Senato seçimi arasındaki
sürede de boş durmamıştık. Partinin, yapısı bakımından bir takım
problemleri olduğunu düşünen kişiler, kendi aramızda, toplantılar
yapıyorduk. Konular enine boyuna, kurduğumuz özel komisyonlarda
inceleniyordu. Çalışmalar, Türkiye'nin o günkü durumunu gözönünde tutarak
hazırlanan bir raporla sonuçlandı. Bu raporda, günümüzün siyasi akımları
ve siyasal kuvvet dengesi, Türkiye'nin ekonomik ve kültürel durumu
partinin tarihsel gelişimi ile, 60 Devrimi'nden günümüze geliş ve parti
You have read 1 text from Turkish literature.
Next - Demokrasinin Kilit Taşı - 07
  • Parts
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 01
    Total number of words is 2766
    Total number of unique words is 1733
    28.6 of words are in the 2000 most common words
    41.5 of words are in the 5000 most common words
    48.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 02
    Total number of words is 2751
    Total number of unique words is 1773
    28.1 of words are in the 2000 most common words
    39.9 of words are in the 5000 most common words
    47.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 03
    Total number of words is 2912
    Total number of unique words is 1925
    29.4 of words are in the 2000 most common words
    41.4 of words are in the 5000 most common words
    48.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 04
    Total number of words is 2799
    Total number of unique words is 1834
    28.9 of words are in the 2000 most common words
    42.4 of words are in the 5000 most common words
    49.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 05
    Total number of words is 2866
    Total number of unique words is 1813
    29.5 of words are in the 2000 most common words
    41.6 of words are in the 5000 most common words
    49.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 06
    Total number of words is 2863
    Total number of unique words is 1758
    28.9 of words are in the 2000 most common words
    40.7 of words are in the 5000 most common words
    49.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 07
    Total number of words is 2853
    Total number of unique words is 1790
    29.2 of words are in the 2000 most common words
    41.0 of words are in the 5000 most common words
    48.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 08
    Total number of words is 2894
    Total number of unique words is 1875
    28.6 of words are in the 2000 most common words
    41.6 of words are in the 5000 most common words
    48.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 09
    Total number of words is 2853
    Total number of unique words is 1853
    28.4 of words are in the 2000 most common words
    40.8 of words are in the 5000 most common words
    48.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 10
    Total number of words is 2882
    Total number of unique words is 1823
    30.2 of words are in the 2000 most common words
    42.5 of words are in the 5000 most common words
    49.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 11
    Total number of words is 2850
    Total number of unique words is 1850
    29.1 of words are in the 2000 most common words
    41.3 of words are in the 5000 most common words
    48.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 12
    Total number of words is 2832
    Total number of unique words is 1855
    27.6 of words are in the 2000 most common words
    39.3 of words are in the 5000 most common words
    46.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 13
    Total number of words is 2832
    Total number of unique words is 1794
    27.1 of words are in the 2000 most common words
    39.4 of words are in the 5000 most common words
    46.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 14
    Total number of words is 2916
    Total number of unique words is 1735
    29.8 of words are in the 2000 most common words
    43.1 of words are in the 5000 most common words
    51.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 15
    Total number of words is 2837
    Total number of unique words is 1827
    28.8 of words are in the 2000 most common words
    42.6 of words are in the 5000 most common words
    49.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 16
    Total number of words is 2877
    Total number of unique words is 1785
    31.8 of words are in the 2000 most common words
    45.3 of words are in the 5000 most common words
    53.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 17
    Total number of words is 2838
    Total number of unique words is 1848
    29.8 of words are in the 2000 most common words
    43.3 of words are in the 5000 most common words
    50.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 18
    Total number of words is 2762
    Total number of unique words is 1715
    29.1 of words are in the 2000 most common words
    41.9 of words are in the 5000 most common words
    48.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 19
    Total number of words is 2846
    Total number of unique words is 1837
    28.5 of words are in the 2000 most common words
    42.3 of words are in the 5000 most common words
    50.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 20
    Total number of words is 2952
    Total number of unique words is 1745
    30.6 of words are in the 2000 most common words
    43.8 of words are in the 5000 most common words
    50.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 21
    Total number of words is 2899
    Total number of unique words is 1813
    27.1 of words are in the 2000 most common words
    40.4 of words are in the 5000 most common words
    47.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 22
    Total number of words is 2804
    Total number of unique words is 1692
    27.9 of words are in the 2000 most common words
    39.3 of words are in the 5000 most common words
    47.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 23
    Total number of words is 2936
    Total number of unique words is 1715
    28.4 of words are in the 2000 most common words
    40.8 of words are in the 5000 most common words
    48.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 24
    Total number of words is 2940
    Total number of unique words is 1666
    28.0 of words are in the 2000 most common words
    39.6 of words are in the 5000 most common words
    46.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 25
    Total number of words is 2940
    Total number of unique words is 1705
    30.3 of words are in the 2000 most common words
    43.3 of words are in the 5000 most common words
    50.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 26
    Total number of words is 2892
    Total number of unique words is 1840
    27.4 of words are in the 2000 most common words
    39.6 of words are in the 5000 most common words
    46.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 27
    Total number of words is 2928
    Total number of unique words is 1711
    28.4 of words are in the 2000 most common words
    40.9 of words are in the 5000 most common words
    47.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 28
    Total number of words is 3028
    Total number of unique words is 1793
    31.4 of words are in the 2000 most common words
    42.9 of words are in the 5000 most common words
    49.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 29
    Total number of words is 3007
    Total number of unique words is 1807
    29.4 of words are in the 2000 most common words
    40.8 of words are in the 5000 most common words
    47.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 30
    Total number of words is 3070
    Total number of unique words is 1785
    28.7 of words are in the 2000 most common words
    41.0 of words are in the 5000 most common words
    48.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 31
    Total number of words is 3021
    Total number of unique words is 1916
    27.0 of words are in the 2000 most common words
    39.1 of words are in the 5000 most common words
    46.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 32
    Total number of words is 2981
    Total number of unique words is 1848
    30.8 of words are in the 2000 most common words
    44.1 of words are in the 5000 most common words
    50.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 33
    Total number of words is 3039
    Total number of unique words is 1886
    28.1 of words are in the 2000 most common words
    40.1 of words are in the 5000 most common words
    48.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 34
    Total number of words is 2892
    Total number of unique words is 1713
    27.1 of words are in the 2000 most common words
    39.1 of words are in the 5000 most common words
    45.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 35
    Total number of words is 3073
    Total number of unique words is 1897
    27.4 of words are in the 2000 most common words
    40.1 of words are in the 5000 most common words
    47.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 36
    Total number of words is 3000
    Total number of unique words is 1810
    27.3 of words are in the 2000 most common words
    39.5 of words are in the 5000 most common words
    47.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 37
    Total number of words is 2922
    Total number of unique words is 1751
    27.9 of words are in the 2000 most common words
    39.6 of words are in the 5000 most common words
    46.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 38
    Total number of words is 2910
    Total number of unique words is 1741
    26.0 of words are in the 2000 most common words
    37.9 of words are in the 5000 most common words
    44.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Demokrasinin Kilit Taşı - 39
    Total number of words is 1792
    Total number of unique words is 1162
    30.5 of words are in the 2000 most common words
    43.0 of words are in the 5000 most common words
    50.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.