Latin

Türkmen halk döredijiligi I - 5

Total number of words is 3315
Total number of unique words is 1928
25.0 of words are in the 2000 most common words
37.9 of words are in the 5000 most common words
44.4 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
Öň ýakasy düwmeli,
Saňa bir gelin gerek
Gara gözi sürmeli.
***
Allan‑allan, han gelýär,
Sallançagňa gün gelýär,
Gülüme geýdirmäge,
Gyrmyzydan don gelýär.
***
Allan‑allan hemişe,
Golun tutsun perişde,
Her kim saňa «jan» diýse,
Äkitsinler behişde.
***
Allan‑allan çagydyr,
Öýüň jennet bagydyr,
Çyk köçäniň başyna –
Daýyň gelýän çagydyr.
Allalasam men seni,
Hüwdülesem men seni.
***
119
Türkmen halk döredijiligi
Allan‑allan el guşy,
Elinde toty guşy,
Enesi gelse obadan,
Ýagsyn ýazyň ýagyşy.
***
Allan‑allan ýatynça,
Otyryn Aý batynça,
Ýyldyzlary sanaryn,
Sen kemala ýetinçäň.
***
Allan atasy gelýär,
Uklap ýatasy gelýär,
Bagtyýarlyk ýolundan –
Jigimiň atasy gelýär.
***
Alleý‑alleý adyly,
Ak elleri kädili,
Ýany goşa ýeňňeli,
Kiseleri teňňeli.
***
Alleý‑alleý, ak balam,
Sen rahat ýat, balam,
Gaýnadanym şerbetdir,
Oýanaňsoň dat balam!
***
Alleý‑alleý ak bally,
Saýrasa şirin dilli,
Ýakasy gyzyl gülli,
Gülleriňe döneýin.
***
Alleý‑alleý ar bolsun,
Her eliňde nar bolsun,
Ýortup öýden çykanda,
Gyzlar hyrydar bolsun.
***
120
Hüwdüler
Alleý‑alleý alaýyn,
Toýluk unuň eläýin,
Gelnejem jan gelende
Ogul bäbek diläýin.
***
Alleý‑alleý alaşar,
Akja köýnek ýaraşar,
Ballym süýji dillidir,
Mähir bilen sözleşer.
***
Alleý‑alleý alkyndy,
Akar suwlar tolkundy,
Beg daýysynyň ýegeni,
Bedew atyň uýany.
***
Alleý‑alleý allasy,
Gül ýassykda kellesi,
Gyzyl gülüň dessesi,
Sary ýagyň mesgesi.
***
Alleý‑alleý apaýyn,
Toýuňda at çapaýyn,
Daşdan gelen gonaga,
Mahmal serpaý ýapaýyn.
***
Alleý etsem ar bolmaz,
Biçen donum dar bolmaz,
Ballymyň söýen gyzy,
Ömür‑baky hor bolmaz.
***
Alyn saçyň al ýüpek,
Depe saçyň çil ýüpek,
Huwwalasam men seni,
Gujagyma gel, gerek!
***
121
Türkmen halk döredijiligi
Apbagym‑a, apbagym,
Gül pudakda ýapragym,
Söýmedikler otursyn,
Özüm söýjek apbagym.
***
Apbagymdan, agymdan,
Inip gelsem dagyňdan,
Eziz balam, Kerim jan,
Güller ýolsam bagyňdan.
***
Arkama hopba edenim,
Depäme gupba edenim,
Maňlaýyma oranym,
Gül ýaşmagma çolanym,
Ilki gözüm göreni,
Şirin dilim söýeni.
Eziz balam, alla‑hüw!
***
Atajanym atlyja,
Goltuklary hatlyja,
Otursa şygyr düzer,
Atlansa oba gezer.
***
Atlansa hana meňzär,
Tursa daýhana meňzär,
At üstünde oturşy –
Il söýen hana meňzär.
***
Baba jan‑a, bal kişi,
Elinde demir çişi,
Juwaz aýlap, ýag alsa,
Bolar jahyllar başy.
***
122
Hüwdüler
Bakjasynda, bagynda,
Ýylyň bahar çagynda,
Bilbiller saýraşarlar
Gülümiň otagynda.
***
Balam, atyň säkdirme,
Sekiz myhyň kakdyrma,
Uzak ýere gideňde,
Gelniň ýola bakdyrma.
***
Balam‑balam balasy,
Senden geler gül ysy,
Seni bagryma bassam,
Äleme ýaýrar ysy.
***
Balam gara gözüňden,
Seniň süýji sözüňden.
Meniň balam Aýgözel,
Aýlanaýyn özüňden.
***
Balam, ýaşyň uzakdyr,
Urmak‑sökmek ýazykdyr,
Alkymyňdan ysgasam,
Alty aýlyk azykdyr.
***
Baldan mazaly sözi,
Ot dek ýanyp dur gözi,
Äleme şöhle salyp,
Aýa bäs eder ýüzi.
***
Ballar kimin balaşa,
Düzde gezer hemişe,
Atlanyp seýle çyksa,
Münen aty alaşa.
***
123
Türkmen halk döredijiligi
Ballym aýyň bölegi,
Şuňkar guşuň ýelegi,
Çyn käseden çaý içse,
Müňňüldeşer eňegi.
***
Ballym‑ballym, bal başdan,
Atlary uçar guşdan,
Eýerleri gyzyldan,
Gupbasy göwher gaşdan.
***
Ballym‑ballym, han oglan,
Han teňňesi kän oglan,
Ok‑ýaragyn dakynyp,
Çap atyň herýan oglan.
***
Ballym geler ilerden,
Tahýasy doly güllerden,
Allaň özi gorasyn,
Ýaman gözden, dillerden.
***
Ballym janyň harmany,
Bugdaýy il dermany,
Balam söýüp gyz alsa,
Şonda galmaz armany.
***
Ballym seni ýatyrdym,
Gyzyl güle batyrdym,
«Ukudan gansyn» diýip,
Baş ujunda oturdym.
***
Ballymyň gara gözi,
Şirinden şeker sözi,
Watanyn goramaga,
Elmydam taýýar özi.
***
124
Hüwdüler
Balym‑balym, bal başdan,
Gazan doly ak aşdan,
Gelin alsak ballyma
Ak ýüzli, gara gaşdan.
***
Bedew atyň ýaly bar,
Halysynyň göli bar,
Meniň eziz balamyň,
Çep ýanagnyň haly bar.
***
Bilbil guşuň bolaýyn,
Gollaryňa gonaýyn,
Sen atlanyp çykaňda
Jylawdaryň bolaýyn.
***
Bilim alyp, ulalyp,
Alym bolup, ös balam!
Yhlas bilen işleseň,
Ejeň bolar, hoş balam!
***
Boýuň uzap saýlansyn,
Eneň senden aýlansyn,
Erte seniň toýuňda –
Bedew atlar şaýlansyn.
***
Bägül gyzym, gül gyzym,
Saçlary sünbül gyzym,
Gyzlar läle kakanda,
Owazy bilbil gyzym.
***
Çeşmelerden suw akar,
Balam atyny ýakar,
Obamyzyň gyzlary
Oňa ogrynça bakar.
***
125
Türkmen halk döredijiligi
Dagdan aýrak getiren,
Toýdan baýrak getiren,
Görogly agasy dek,
Okun pilden ötüren.
***
Dagdan dişli daragym,
Arkadagym, geregim,
Şu balamy söýmesem,
Çatlap barýar ýüregim.
***
Daglardan‑a, daglardan,
Bir gül üzdüm baglardan,
Deregiňi sorasam,
Aslyýetiň hanlardan.
***
Erikleriň nowçasy,
Baglaryň gül‑gunçasy,
Gül melewşe dessesi,
Sary ýagyň mesgesi.
***
Derek dek boýuň bolsun,
Gurbanyň goýun bolsun,
Gerekli balam, Kerim jan,
Ullakan toýuň bolsun.
***
Döwran janym atlanar,
Atyna ganat beklener,
Çalyp guşyn alýança,
Bedew aty saklanar.
***
Dükür‑dükür, daýyň gelýär,
Bir okara paýyň gelýär,
Dagdan aşyp daýzaň gelýär,
Gumdan aşyp mamaň gelýär.
***
126
Hüwdüler
Eziz balam, bir ýagşy,
Ilde söýülýän bagşy,
Kesearkajy gözlesem,
Tapylmaz senden ýagşy.
***
Ekin ekdim uşajyk,
Bogunlary gowşajyk,
Meniň eziz jigimiň
Häsiýeti ýumşajyk.
***
Eliň akja ellerden,
Bereket gitmez illerden,
Ballym aýdym aýtsa,
Owazy bilbillerden.
***
Elleri‑hä, elleri,
Agyrmasyn billeri,
Agalary toý etse,
Hyzmat eder gollary.
***
Enary‑ýa, enary,
Oýnap barsyn kenary,
Başyndaky börügi,
Enesiniň hünäri.
***
Eňegi etli zamça,
Dişläp iýmäge ýagşy,
Ýaňagy ýaz almasy –
Ysgap ýatmaga ýagşy.
***
Gaýradaky gaýalar,
Mahmal jully maýalar,
Meniň balam ulalyp,
Gitdigiçe boý alar.
***
127
Türkmen halk döredijiligi
Gamy azdyr oglumyň,
Keýpi sazdyr oglumyň,
Aryp‑ýadap gelende
Gyşy ýazdyr oglumyň.
***
Gara gözüm Karkara,
Saçy gunduzdan gara,
Gunduzy galpagynda,
Düwmesi telpeginde.
***
Garaja taýmyz düzdedir,
Tanaplary bizdedir.
Meniň söwer balamyň,
Gara gözi gyzdadyr.
***
Geregim‑ä, geregim,
Çaýym bilen çöregim,
Ak maýanyň üstünde,
Oba gezer geregim.
***
Guzularyň koý bolgaý,
Ýygnanlaryň toý bolgaý,
Toýuňa begler gelip,
«Berekella, han» diýgeý.
***
Gumda biten gyzyl gül,
Dagda biten dessembil,
Säherde saýran bilbil,
Boz ýerde biten sünbül.
Gurban bolsam özüňe,
Saz‑söhbetli sözüňe,
Seni allalar edeýin.
Huwwa balam, huw‑huw!
***
128
Hüwdüler
Guşagym‑a guşagym,
Ýüpekdendir guşagym,
Mekdep wagtyň bolupdyr,
Al bukjaňy köşegim!
***
Gülgün geýgin, köşegim,
Ballar iýgin köşegim,
Ejeň ýadap gelende,
«Arma» diýgin, köşegim.
***
Gülüm‑gülüm, gül ýagşy,
Gyzyl çuwalyň nagşy,
Gülüme gelen kejebe
Alyp gitmäge ýagşy.
***
Gün bireýýäm ýaşypdyr,
Gara dagdan aşypdyr,
Aýjahanmyň ýüzüne,
Aý ýagtysy düşüpdir.
***
Güpür‑güpür, at gelýär,
Çykyň gyzlar kim gelýär?
Gyrmyz donun galgadyp,
Meniň ballym jan gelýär.
***
Gyzyl gül öýüm‑öýüm,
Güle barabar boýuň,
Eziz balam Aýjemal,
Bolsun ullakan toýuň.
***
Gyzym‑gyzym gyz kişi,
Gyzym bagyň iýmişi,
Gyzym bagda oýnasa,
Gül içinde ýaýnasa.
***
**9. Sargyt № 2693
129
Türkmen halk döredijiligi
Gyzym haly dokasyn,
Ulalansoň okasyn,
Köýnek tiksin ejesine,
Bejeripjik ýakasyn.
***
Gyrat münüp uçanym,
Ganym görse göçenim,
Arkadagly il diýip,
Hakdan kasam içenim.
***
Gyş güni lälezarly,
Elmydam alma‑narly,
Eziz balam Gurban jan,
Gujagyň söwer ýarly.
***
Huwwa balam, ýat balam,
Gyzyl güle bat balam,
Eziz Watan goýnunda,
Ös, hemişe şat balam!
***
Huwwalasam wagtydyr,
Öýüň soltan tagtydyr,
Çyk üçege, bak ýola,
Daýyň geljek wagtydyr.
***
Hüwdi, hüwdi, hüw, oglan,
Turup harman döw, oglan,
Ejeň aryp gelende,
«Arma» diýgin, gül oglan.
***
Ilki gözümiň göreni,
Juwan dilimiň söýeni,
Şaý‑sep dakynan gyzym,
Seni allalar edeýin.
***
130
Hüwdüler
Ir dogupdyr güneşi,
Elinde toty guşy,
Meniň jigim awdadyr
Ýagar ýazyň ýagyşy.
***
Jigim baga barandyr,
Bagda jeren görendir,
Esger agaň elmydam,
Seni ýatlap ýörendir.
***
Jigim gelýär köçeden,
Uzyn boýy inçeden,
Jigime bir don biçiň,
Ýaşyl‑gyzyl parçadan.
***
Jigim jan‑a aý ýaly,
Aýa‑güne taý ýaly,
Bezenip seýle çyksa,
Hemme gyza taý ýaly.
***
Jigim okuw ýaşynda,
Şaýly tahýa başynda,
Gündiz bagda oýnasa,
Kitap okar düýşünde.
***
Kiçijik gülüm bäbek,
Saýraýan dilim bäbek,
Sen bolmasaň ezizim,
Saýramaz dilim bäbek.
***
Meniň balam ak maýsa,
Öňüne güller ýaýsa,
Ogul jigisi bolanda,
Süzülip çelpek ýaýsa.
***
131
Türkmen halk döredijiligi
Meniň balam Balkandyr,
Köňli yşka galkandyr,
Alma bilen gyz ursa,
Alla şony ýalkandyr.
***
Meniň balam oýnasyn,
Giň derýany boýlasyn,
Ak aýakda ak jorap,
Öz öýünde ýaýnasyn.
***
Meniň balam ýatypdyr,
Gyzyl güle batypdyr,
Oýatmaň siz balamy,
Ýaňja uka gidipdir.
***
Meniň ballym aýlanar,
Il içinde saýlanar,
Gamyşgulak Gyraty,
Işiginde towlanar.
***
Meniň ballym baş bolsun,
Köpelip on bäş bolsun,
Daş ýerlere gidende,
Erenler ýoldaş bolsun.
***
Meniň ballym şoh ýigit,
Eker bagynda çigit,
Atlanyp awa gitse,
Yzynda segsen ýigit.
***
Meniň gyzym aý ýaly,
Kirşi çekilen ýaý ýaly,
Agzyndan bir söz alsaň,
Gant ezilen çaý ýaly.
***
Meniň jigim Abadan,
Hemme gyzdan owadan,
132
Hüwdüler
Hünji ýaly dişleri,
Çyzylyp dur gaşlary.
***
Meniň jigim at bakar,
Atlary toýnak kakar,
Gelnejemiz geläýse –
Meň jigim läle kakar.
***
Meniň jigim atlydyr,
Kiseleri hatlydyr,
Gyzlara gülüp bakar,
Diýseň mylakatlydyr.
***
Meniň jigim gül öwser,
Güller bilen serbe‑ser,
Ballar bilen bakalyň,
Süýtden suwa ýakalyň.
***
Meniň jigim otursyn,
Elini bala batyrsyn,
Boýdaşlary gelende
Bagdan iýmiş getirsin.
***
Meň ballymyň arçasy,
Mawut‑begres parçasy,
Eneň‑ataň gül bolsa,
Sen içiniň nowçasy.
***
Owlak geler guzy bilen,
Bir‑biriniň yzy bilen,
Beg oglum oýnap çykar,
Goňşusynyň gyzy bilen.
***
Oglum ady Ýakupdyr,
Daglar bärsin bakypdyr,
Ýaryň beren ýüzügni,
Barmagyna dakypdyr.
***
133
Türkmen halk döredijiligi
Oglum meniň ner bolar,
Arslan bolar, şir bolar,
Ulalyp, gulluk etse,
Uly serkerde bolar.
***
Öwez janym, haý‑haý,
Münen aty mele taý,
Çykar çynar başyna,
Ýygar nöker daşyna.
***
Özi ýazdyr oglumyň,
Kalby sazdyr oglumyň,
Aryp‑ýadap gelse‑de,
Gyşy ýazdyr oglumyň.
***
Sallanyp aýyň gelýär,
Bir okara paýyň gelýär,
Dagdan aşyp daýzaň gelýär,
Gumdan aşyp daýyň gelýär.
***
Seniň köňlüň çag bolsun,
Gezeniň çarbag bolsun,
Her sapara gideňde,
Alla saňa ýar bolsun.
***
Söýüp‑söýüp otursam,
Söýgülerin ýetirsem,
Söýünhan atly obadan,
Söýgüli gelin getirsem.
***
Suwlar akar bäbegim,
Gül dakynar bäbegim,
Sallançagyň içinden,
Gülüp bakar bäbegim.
***
134
Hüwdüler
Tolkunlaryň galkyşy,
Uklap ýatyr Gulkişi,
Oýanansoň ukudan,
Menden alar alkyşy.
***
Ukusyndan oýanar,
Mahmal kürte geýiner,
Enesi ele alsa,
Gül dek bolup söýüner.
***
Ullakan toýuň bolsun,
Gurbanyň goýun bolsun,
Nusaýyň giň düzünde,
Düzzüm‑düzzüm oýnalsyn!
Il barysy ýygylsyn.
***
Ülpül‑ülpül otaga,
Öküz geler ýataga,
Ähli obanyň ilaty,
Leýli jana sadaga.
***
Ýagşy sözler dilinde,
Gyzyl alma elinde,
Balamy gören gyzyň,
Ýaglyjagy bilinde.
***
Ýörjen‑ýörjen gadamňa,
Gurban bolsun, kişiler.
Tiken batsa aýagňa,
Derman bolsun, ejeler.
***
Ýyl dolanyp, ýyl geler,
Meniň oglum ulalar,
Şonda edermen bolup,
Kosmos taýa ýol salar.
135
Türkmen halk döredijiligi
Küştdepdiler
Garaşsyzlyk döwrüniň
küştdepdileri
Aýym dik, başym aman,
Töwerek‑daşym aman,
Gülüň‑oýnaň dostlarym,
Geldi bagtyýar zaman.
***
Watanym‑a, Watanym,
Türkmenistan Watanym,
Aýlanyp daş ülkäni,
Ýene saňa ýetenim.
***
Äpet‑äpet tolkunlar,
Howuň basyp sürünýär.
Watan gaýry ýerlerde,
Hasam eziz görünýär.
***
Aý‑aýdyňdyr, ýagtydyr,
Küştdepmäniň wagtydyr.
Bu döwranlar Watanyň –
Bize beren bagtydyr.
***
Joşduranym‑joşgunym,
Gazal aýdyp joşdugym.
Öz ilimiň şanyna,
Gazal baryn goşdugym.
***
Özbaşdaklyk – örkümiz
Berkararlyk – berkimiz.
Indi ýurdy gülletmek –
Borjy boldy her kimiň.
***
136
Küştdepdiler
Garaşsyzlyk halkymy,
Dünýä saldy ýalkymy.
Begendirdi, beýgeltdi,
Meniň eziz halkymy.
***
Depeliň‑ä, depeliň,
Küşti şeýle depeliň.
Her dänäň müň bolsun diýp,
Ýere tohum sepeliň.
***
Gumdag ili gumdadyr,
Gumda däldir humdadyr.
Baýlyklaryň seresi –
Nebitdir gaz mundadyr.
***
Yzlary‑ýa, yzlary,
Goýýas ýerde yzlary.
Küşt depip, gazal aýdýar –
Türkmen oglan‑gyzlary.
***
Agzybirlik seresi,
Arkadagyň şygary.
Hak sylamyş ilimi,
Gelýä hemmäň göresi.
***
Balkan dagyň ak gary,
Suw degse bolar sary.
Ak göwünli halkymyň,
Dostluk‑doganlyk ýary.
***
Ala dagyň arçasy,
Mawut, begres parçasy.
Bu gün erkin ýaşaýar –
Türkmenleriň barçasy.
***
137
Türkmen halk döredijiligi
Bardym bu gün kenara,
Gözüm düşdi enara.
Bekäp, beýgelen türkmen –
Meňzär beýik çynara.
***
Has şat çalýas sazymyz,
Gyşlar gyş däl – ýazymyz.
Indi her bir ojakda,
Alawlaýar gazymyz.
***
Aýdymlarmyň her bendi,
Watan bilen zerlendi.
Söýgimiz kän diýara,
Biz Watanyň perzendi.
***
Küşdepmede aýlanýas,
Şaňňyrdaşyp şaýlanýas.
Gülledip gül mekany,
Barha öňe saýlanýas.
***
Garaşýar‑a, garaşýar,
Bagtyýarlyk garaşýar.
Bagtly geljege barýan,
Ile şatlyk ýaraşýar.
***
Uly maksat tutduk biz,
Şol maksada ýetdik biz.
Bitaraplyk döwrüniň –
Güli bolup bitdik biz.
***
Namyslydyr, arlydyr,
Mertdir biziň aslymyz.
Atam − Gorkut, Görogly,
Oguz handyr neslimiz.
***
138
Küştdepdiler
Gördüm Gämi oýuny,
Düzde otlar goýuny.
Dabara bilen gutlaýas,
Garaşsyzlyk toýuny.
***
Amantäç diýrler bizlere,
Gazal aýtdyk sizlere.
Garaşsyzlyk bagt berdi,
Ähli oglan‑gyzlara.
***
Kükürt, azot, duz çykýar,
Nebit, kömür, gaz çykýar.
Nirä barsaň Galkynyş,
Işlerimiz saz çykýar.
***
Hazarymda balygym,
Balygymdyr baýlygym.
Gördüm Garaşsyz ýurduň,
Bu jennete taýlygyn.
***
Samawary gaýnadyň,
Ak şekerler ýaýradyň.
Garaşsyzlyk toýunda,
Talyplary oýnadyň.
***
Ilim demirýol salýar,
Otlular zogun çalýar.
Güýçlenýäris gün‑günden,
Adymyz arşa galýar.
***
Ýaglyk ýuwdum açyldy.
Seçekleri seçildi.
Garaşsyzlyk toýunda –
Gamgyn göwnüm açyldy.
***
139
Türkmen halk döredijiligi
Küştdepjekler saýlanýar,
Üç depimden aýlanýar.
Türkmeniň öň görmedik,
Uly toýy toýlanýar.
***
Garaşsyzlyk gülümiz,
Gysga däldir dilimiz.
Gün‑günden öňe barýas,
Şat ýaşaýar ilimiz.
***
Kemçilik ýok özümde,
Şirin aýdym‑sazymda.
Ülkäm boldy Garaşsyz,
Togsan biriň güýzünde.
***
Ýollarymyz ýagtydyr,
Döwran sürmek wagtydyr.
Garaşsyz, Bitaraplyk –
Bilseň türkmen bagtydyr.
***
Ak öýümde ak tärim,
Gök dirär tärim‑ugum.
Ýer şarynyň üstünde,
Parlaýa ýaşyl tugum.
***
Açdyk bazar, dükany,
Ýurdumda baýlyk käni,
Garagumum çöl däl‑de,
Hazynalar mekany.
***
Ylham atyna müner men,
On iki aýlaw çapar men.
Garaşsyzlyk toýunda,
Ýadaman küşt deper men.
***
140
Küştdepdiler
Balkan dagyň gary bar,
Nebiti bar, gazy bar.
Permany berjaý edýän,
Oglany bar, gyzy bar.
***
Hindi, hytaý, pars, arap,
Hemmäň ýüzi biz tarap.
Bütin ýeriň ýüzünde –
Bolduk baky Bitarap.
***
Süýt gerek, gaýmak gerek,
Gaýmagy ýaýmak gerek.
Hökümetden ýer alyp,
Ýagşy baýamak gerek.
***
Parh edemzok ýaşyny,
Sallarlaýas işini.
Halal zähmet çekeniň,
«Gaýrat» bezär döşüni.
***
Gül‑gunçaly golumyz,
Asuda sag‑solumyz.
«Döwlet adam üçindir!»
Ýörelgämiz, ýolumyz.
***
Ýaşyl tugum parlaýar,
Abatlygy sargaýar.
Bagtyýarlyk döwründe,
Jebisligi ündeýär.
***
Nusga bolup başlalyň,
Eli çermäp işläliň,
Yhlasymyz il‑güne,
Watana bagyşlalyň.
141
Türkmen halk döredijiligi
Dürli mazmunly
küştdepdiler
Essalawmaleýkim, märeke!
Daýy‑daýza, ýeňňeler.
Geliň ýaşlar, küşt depeliň,
Haýran galsyn hemmeler.
Küşt, küşt, küşt,
Haýt, haýt, haýt...
***
Ilki salamdan başlap,
Ak kagyzy nagyşlap.
Küşt depip, gazal çekiň,
Toý tutýana bagyşlap.
***
Başlalyň‑a, başlalyň,
Küşt depmäge başlalyň.
Aýlar gyzyň toýunda,
Gam‑gussany taşlalyň.
***
Asmandaky ýyldyzlar,
Näçe ýansa Aý bolmaz.
Şu obamyň içinde –
Gelnejeme taý bolmaz.
***
Aýagymda ak paşmak,
Kyn bolýar dagdan aşmak.
Biziň alan gelnimiz,
Uzyn boýly, uz ýaşmak.
***
Köýnegimiň etegi,
Etegi guş ýatagy.
Agam jan öýlenende,
Jennet bolar otagy.
***
142
Küştdepdiler
Köýnek gowsy pombarhyt,
Ýyrtylsa ýamap bolmaz.
Gelnejemiň ýörüşin,
Gyzlara deňäp bolmaz.
***
Bökeje köwşüm, bökeje,
Meniň didäm ýekeje.
Öz balamyň toýunda,
Küşt depjek ýedi gije.
***
Bir halym bar sekiz gyrly,
Her gyrasy bir zerli.
Gaýnataň Sarly bolsa,
Geýersiň segsen dürli.
***
Hakla gyza, hakla gyz,
Sary gawun kakla gyz.
Meniň didäm ýekeje,
Salkyn ýerde sakla gyz.
***
Düýe gelýär ýataga,
Boýny doly otaga.
Didäm bir gyz söýüpdir,
Janym şoňa sadaga.
***
Ilerki dagyň ak gary,
Suw degse bolar sary.
Sallanyp öýden çykaňda,
Diýsinler: «Kimiň ýary?»
***
Boz atym bozalandy,
Ýykyldy tozan aldy.
Meniň dostum − Baýram jan,
Ajaýyp gözel aldy.
***
143
Türkmen halk döredijiligi
Boýlaryň munça uzyn,
Billeriň bir gylça ýok.
Ballym seni halapdyr.
Özge gyzlar sençe ýok.
***
Börük tikdim gowuja,
Salan nagşym güllüje.
Gel, boýdaşym Miwejan,
Küşt depeli bileje.
***
Bu baglar biziň bolsun,
Miwesi üzüm bolsun.
Agamyň, gelnejemiň,
Gül ömri uzyn bolsun.
***
Bu gün howa yssydyr,
Öýmüz ýoluň üstüdir.
Öýmüzdäki jahyllar,
Öz agamyň dostudyr.
***
Bäş‑bäşiň bor ýigrim bäş,
Gara gözli, galam gaş.
Dostumyň alan gelni,
Özi bilen ýaşytdaş.
***
Wepasyzdan ýar bolmaz,
Binamysda ar bolmaz.
Daban derin siňdirip,
Zähmet çeken hor bolmaz.
***
Maşyn gelýär aýlanyp,
Gyzlar gelýär şaýlanyp.
Çyk‑da gözle, jan dostum,
Ýaryň gelýär saýlanyp.
***
144
Küştdepdiler
Gaýradan jan, gaýradan,
Ak çargadyn ýaýradan.
Toý‑tomaşa bolanda,
Şirin dilin saýradan.
***
Gaýra‑gaýrada galdy,
Peýkam ýarada galdy.
Ýarymdan aýra düşdüm,
Daglar arada galdy.
***
Garaja aty çaparlar,
Üstüne mahmal ýaparlar.
Gaýgy etme, jan dostum,
Saňa‑da birin taparlar.
***
Gara saçyň desse‑desse,
Her tary ýere ýetse.
Meň mähriban boýdaşym,
Maksat‑myrada ýetse.
***
Gapymyzda kejebe,
«Un sep!» diýdim ejeme.
Baryp aýdyň agama,
Garaşsyn gelnejeme.
***
Gapymyzy kim kakar?
Şuwlap duran ýel kakar.
Gelmän geçen gybatkeş,
Gelnejeme at dakar.
***
Gitdim dagyň başyna,
Büdüredim daşyna.
Aýralygy bilmezdim,
O‑da düşdi başyma.
***
**10. Sargyt № 2693
145
Türkmen halk döredijiligi
Gögüň ýüzi gök çüýşe,
Dograp düzseler çişe.
Şonda‑da dönmen senden,
Çekme ýarym endişe.
***
Gözüm seni gözleýir,
Dilim seni sözleýir,
Göwnüm seni isleýir,
Boldum sensiz diwana.
***
Çişlik etdim düşmedi,
Söndi odum, bişmedi.
Ýaşlykda bir gyz söýdüm,
Emma maňa duşmady.
***
Gulagymda aý halka,
Bilezikli bilegim.
Agam ogly öýlendi,
Ýerne düşdi ýüregim.
***
Gülgünedir köýnegim,
Gülden akdyr bilegim.
Ýar üstüme ýar söýse,
Şonda ýanar ýüregim.
***
Gyýma gara gaşyňa,
Mydam taýýar ýumşuňa.
Men saňa aşyk bolup,
Myhman geldim gaşyňa.
***
Gaýradan keýik gelýär,
Gül gowsun iýip gelýär.
Gelin bolýan boýdaşlar,
Aşygny söýüp gelýär.
***
146
Küştdepdiler
Gaýramyz salma‑salma,
Salmamyzdan suw alma.
Saňa diýýän jan, dostum,
Aşyk bolman gyz alma.
***
Garlawaç gaýasynda,
Baglaryň saýasynda.
Dostum bir gyz söýüpdir
Ajyýap obasynda.
***
Garşymyzdan ýel gelmez,
Ak kagyzdan pul bolmaz.
Meniň oglum Kadyr jan,
Aşyk bolman gyz almaz.
***
Gapyňyz atly bolsun!
Saçagňyz etli bolsun!
Toý tutýan jemagatlar,
Toýuňyz gutly bolsun!
***
Gazal aýtmak gowy zat,
Ak mermerli Aşgabat.
Doganmyň aljak gyzy,
Orta boýly, perizat.
***
Garadyr galam‑gaşyň,
Palawdyr iýjek aşyň.
Gaýgy etme gelneje,
Tüýs duşupdyr ýoldaşyň.
***
Garlawaç gaýyp uçar,
Ganatyn ýaýyp uçar.
Agamyň alan gelni,
Şaňňyrdap töre geçer.
***
147
Türkmen halk döredijiligi
Gapyňyzda pürli agaç,
Pürün kakmaga geldik.
Uzak‑uzak ýollardan,
Gazal çekmäge geldik.
***
Gapymyzda bag ekjek,
Şu gazaly men çekjek.
Işde özüm görkezip,
Göribiň için ýakjak.
***
Gapymyzda bakjamyz,
Böwrümizde bukjamyz.
Gelin almaga barýas,
Ýeňil bolsun ökjämiz.
***
Gaty‑gaty ýortalyň,
Toýa owlak elteliň.
Dostumyň alan gyzna
Zerli çargat örteliň.
***
Gaşyňa jan gaşyňa,
Gül sanjaýly başyňa.
Şular ýaly deň‑duşlar,
Her gün girsin düýşüňe.
***
Gezelenç etdim kenara,
Çyrmaşyp çykdym çynara.
Baýramyň alan gyzy
Meňzeýär alma‑nara.
***
Geldik biz‑ä, geldik biz,
Gyz almaga geldik biz.
Şagadamyň gyzlarny,
Dalaş etmän aldyk biz.
***
148
Küştdepdiler
Geliň, dostum öýüne,
Don geýdiriň boýuna.
Dünýäde tanyş goýman,
Çagyralyň toýuna.
***
Gelneje sowma ýüzüňi,
Görkez ala gözüňi.
Agam bir söz aýdaýsa,
Inkär etme sözüni.
***
Gelnejem gelýär ýasanyp,
Ýaşyl çargat bürenip.
Küşt depmäge çykypdyr,
Tawus kimin daranyp.
***
Geçýärsiň her ýan, her ýan,
Dünýäm bilen sür döwran.
Şonuň bilen süräýseň –
Janyňda galmaz arman.
***
Gözeliň görki gerek,
Özüne erki gerek.
Nobatberdiň toýunda,
Şadyýan gülki gerek.
***
Oýun tutmaň söýgini,
Soňra etmäň gaýgyny.
Birden bilip bolmaýa
Ýürekdäki duýgyny.
***
Gözellige ilkinji –
Gara gaş hem göz gerek.
Ol gözleri güldüren,
Şirin dilli söz gerek.
***
149
Türkmen halk döredijiligi
Gözellermiz ýagşydyr,
Toý bezegi bagşydyr.
Ähli türkmen gyzlary,
Toý‑tomaşaň nagşydyr.
***
Görüň açyk howany,
Gitsin oýnuň dowamy.
Didaryň alan gyzy,
Gyzlaryň nowjuwany.
***
Moda köýnek a:t eken,
Geýseň solýan zat eken.
Söýgi diýen agyr dert,
Ýanyp duran ot eken.
***
Gülgüli gülek bolar,
Daraýy solak bolar.
Bu köýnegiň üstüne,
Aý halka gerek bolar.
***
Gül ýolsaň, düýbünden ýol,
Düýbünde derman galmasyn,
Gyz alsaň, söýşüp algyn,
Janyňda arman galmasyn.
***
Günortadan, öýleden,
Gözüm gitmez şeýleden.
Uzyn boýly, gara göz,
Şoldur bizi Leýli eden.
***
Gum içiniň selini,
Süýtli sygryň ýelini.
Nebitdagyň maraly
Agasy öýniň gelni.
***
150
Küştdepdiler
Gyrmyzy köýnek köp bolsa,
Birin geý‑de, birin sat.
Öýlenmedik oglansyň,
Saýlap‑seçip, habar gat.
***
Gyş geçdi, çykdyk ýaza,
Daranşyň meňzär gaza.
Öz doganmyz Aýköşek,
Geýsin täzeden‑täze.
***
Dag başynda maýsalar,
Şoňa eltip goýsalar.
Saňa Zöhre − maňa Tahyr,
Diýip, nika gyýsalar.
***
Dagda bugdaý sereýin,
Aç ýüzüňi göreýin.
Dört örümli saçyňa
Gülap suwun bereýin.
***
Söýgi durmuşyň güli,
Göz bilen gaşda bolar.
Söýgiň tutaşýan wagty
On sekiz ýaşda bolar.
***
Söýüşip durmuş gurmak,
Hem abraý, hem‑de bagt.
Söýenini almasa,
Hem gyz köýer, hem ýigit.
***
Suw akar süle‑süle,
Gyz geler güle‑güle.
Şu zamanyň gyzlary
Meňzeýär gyzyl güle.
***
151
Türkmen halk döredijiligi
Suw akar, sillendirer,
Bakjany güllendirer.
Öz didämiň alany,
Lallary dillendirer.
***
Suw akar aryk bilen,
Bulanar balyk bilen.
Ýüzüň derin sylaýyn
Täzeje ýaglyk bilen.
***
Ýigide ýer bolmazmy,
Ol maralyň bagynda.
Öňüne bir gyz geçmez,
Owadanlyk babynda!
***
Iki goçuň kellesi,
Bir gazanda gaýnamaz.
Öýlenmedik ýaş oglan,
«Ýarym» diýip aýnamaz.
***
Säher sabada galdy,
Gämim derýada galdy.
Ganmadym ýar lebinden,
Haýp, ol ýada galdy.
***
Kiçijik aty çaparlar,
Üstüne mahmal ýaparlar.
Gaýgy etme, aý oglan,
Saňa‑da birin taparlar.
***
Kyndyr gyzyl gül tapmak,
Gyzyl güle dil tapmak.
Gören gyza lak atýan,
Gezip ýören tüýs akmak.
***
152
Küştdepdiler
Men bir çagajyk bolsam,
Aglasam, ynjyk bolsam.
Seniň kimin gözeliň,
Boýnuna monjuk bolsam.
***
Elim çermäp işledim,
Alma aldym dişledim
Agam jana bermedim,
Ýaryma bagyşladym.
***
Elim elwan awçysy,
Gözüm ýoluň sawçysy.
Küşt depjek diýip aldady,
Gyzlaryň aldawçysy.
***
Daňdan gördüm bir düýşi,
Oýandyrdy deň‑duşy.
Baryň aýdyň, şol gyza,
Salmasyn gyzyl dişi.
***
Ýaryň ýaglygynda nar,
Bilmen köňlünde ne bar?
Geler wagty gelmedi,
Biz bu ýerde intizar.
***
Ýaglygmyzyň gülleri,
Owkalasaň bozular.
Akylly gyz näz bile,
Öýkelese ýazylar.
***
Nädeliň‑ä, nädeliň,
Toý palawyn dadalyň,
Eger rugsat berseňiz,
Öýli‑öýmüze gaýdalyň.
153
Türkmen halk döredijiligi
Söwdügim
(Üç depim görnüşinde ýerine ýetirilýär)
Bu gün meniň gözüm düşdi,
Gara gözüňe seniň.
Gözüm düşdi aklym çaşdy,
Aý dek ýüzüňe seniň.
Gulak saldym höwes bilen,
Şirin sözüňe seniň.
Gözüm sürtüp, ýürek ýyrtyp,
Bakdym yzyňa seniň.
Galam gaşly, hünji dişli,
Güler ýüzli söwdügim, baý‑baý.
***
Bu dertden gutar meni,
Kösäp, gynap öldürme.
Rehm et‑de, oka hatym,
Hiç adama bildirme.
Ýaman görüp, masgaralap,
Näsazlary güldürme.
Sensiz maňa dünýä haram,
Gözüm ýaşa doldurma.
Aksyn ballar, bitsin güller,
Şirin sözli söwdügim.
***
Ballar akýan dil bilen,
Güller bitýän eliň bar.
Ýat illerde kän gezip men,
Husny‑roýuňa intizar.
Aýda‑ýylda görmesem,
Jahan bolar maňa dar.
Oýnap, gülüp çyrmaşyp,
Derdinişsek bir gije ýar,
Arman galmaz bu janda,
Gara gözli, söwdügim.
***
154
Küştdepdiler
Gijeler gopgun turýar,
Sen düşeňde ýadyma.
Ýedi yklym haýran bolýar,
Seniň husny, adyňa,
Ýigitler bir ah çeker.
Sen ýöräňde badyňa,
Gyýa‑gyýa bakanyňda,
Gören ýanar oduňa,
Ýakyp ýörme, hoş sözüň diý,
Akja ýüzli söwdügim.
***
Eý söwdügim, geç şeýlä,
Bir boýuňy göreýin.
Gijeler ýuwaş ýöräp,
Golaýyňa baraýyn,
Gulaç saçyň çözülse,
Özüm örüp bereýin.
Jellat alsa janymyz,
Ilki özüm öleýin,
Ölsem ýeriňki, ýogsa seňki,
Diýişeli, söwdügim.
***
Söýüşeli söwdügim,
Ýogsa bir gün satarlar,
Göz bagladyp, dost agladyp,
Düýpsüz guýa atarlar.
Düýpsüz guýyň düýbünde,
Bir näkese çatarlar,
Sen bir gül, men bir gunça,
Seni oda iterler,
Sen meni söý, men‑de seni,
Söýüşeli söwdügim.
***
155
Türkmen halk döredijiligi
Çyrmaşaly söwdügim.
Zöhre‑Tahyr dek bolup
Göz gypyşyp, gaş kakyşyp,
You have read 1 text from Turkmen literature.
Next - Türkmen halk döredijiligi I - 6
  • Parts
  • Türkmen halk döredijiligi I - 1
    Total number of words is 3376
    Total number of unique words is 1637
    22.3 of words are in the 2000 most common words
    34.0 of words are in the 5000 most common words
    41.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 2
    Total number of words is 3615
    Total number of unique words is 1908
    25.2 of words are in the 2000 most common words
    38.1 of words are in the 5000 most common words
    45.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 3
    Total number of words is 3646
    Total number of unique words is 1645
    26.4 of words are in the 2000 most common words
    40.8 of words are in the 5000 most common words
    48.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 4
    Total number of words is 3399
    Total number of unique words is 1792
    24.2 of words are in the 2000 most common words
    35.9 of words are in the 5000 most common words
    44.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 5
    Total number of words is 3315
    Total number of unique words is 1928
    25.0 of words are in the 2000 most common words
    37.9 of words are in the 5000 most common words
    44.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 6
    Total number of words is 3380
    Total number of unique words is 1866
    22.7 of words are in the 2000 most common words
    33.7 of words are in the 5000 most common words
    41.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 7
    Total number of words is 3340
    Total number of unique words is 1851
    28.3 of words are in the 2000 most common words
    42.5 of words are in the 5000 most common words
    50.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 8
    Total number of words is 3428
    Total number of unique words is 2023
    23.6 of words are in the 2000 most common words
    38.0 of words are in the 5000 most common words
    45.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Türkmen halk döredijiligi I - 9
    Total number of words is 1308
    Total number of unique words is 956
    25.0 of words are in the 2000 most common words
    38.6 of words are in the 5000 most common words
    45.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.