Latin

Hak aşyklar - 3

Total number of words is 2900
Total number of unique words is 1520
2.7 of words are in the 2000 most common words
7.0 of words are in the 5000 most common words
11.0 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
Середиµ муµа! (г¦ркезй¤р) Бары-ѐгы ѕч сахыпа. Ол ики мѕµ единіи йылда
юрт боюнча гурлан завод-фабриклери, эдилен ишлери, чекилен ѐллары, газ
гечириіилери, демир ѐллары еке-еке санаяр-да «Мен бир йылда ики этрап
д¦редип, бир Аваза ялы курорт ш¤херине ак пата берип, гурлушыгына
башлаян м¤хрибан юрдумызыµ ене кырк ики йылда н¤дереіеде ¦сен д¦влет
боліакдыгыны г¦з ¦µѕне-де гетирип билемок!» дийип языпдыр. Берекелла,
б¤шлик саµа! Инди ериµе геч¤й. (ол гечй¤р)
Талыплар, ишлериµизи ачыµ, мениµ гызыл чызык билен белл¤н ерими
гезек гезегине окарсыµыз, шейлеликде, биз якын кырк йыллыкдакы
гелеіегимизи іанландырып, соµам ишлеримизе сын берерис. Хекимов, сен
башла.
Хезрет. Гарашсыз хем бакы Битарап Тѕркменистанда онб¤ш-йигрими
миллион халк яшар.
Ашгабат, велаят меркезлери, ш¤херлер, этрап
меркезлери ак мермерден кашаµ минаралара бесленер. Ашгабатда, велаят
меркезлеринде йѕзлерче завод-фабриклер, этрап меркезлеринде онларча
¦нѕмлери гайтадан ишлей¤н к¤рханалар гурлуп, юрдумызда еµил машындан,
иµ кувватлы йѕк машынларына ченли гурулян заводлар болар. Учарлар,
г¤милер гурлар.
Мугаллым Учмаха ышарат эдй¤р.
Учмах. Тѕркменистаныµ ¤хли еринде демир ѐллар икиянлайын болуп,
пайтагтдан ислендик велаят меркезине отлы бир, бир ярым сагатда барар.
Тѕркменбашыдан Серхетабада бармак ѕчин ѕч сагада голай вагт герек бор.
Мугаллым Бабахана ѕмлей¤р.
Бабахан. Юрдумызыµ ¤хли обаларында хер кимиµ ѕч-д¦рт гатлы
мермерден бина эдилен іайы болар. Іай атадан огла, огулдан агтыга
мирас галіак аіайып к¦шк болар. Юрдумызда ¤хли яшайыш іайлары,
мекдеплер, хассаханалар, гайры іайлар Гѕн энергиясы аркалы гыздырылар,
совадылар. Умуман завод-фабриклерден гайры ерде Гѕн энергиясындан
алнан ток пейдаланылар. Халк тогумыз ¦ч¤йипдир диен с¦зи ядындан
чыкарар.
Чапав Чарыевич. Гадырдан талыплар, ынха шу ишлери сиз амала
ашырмалы, сиз шейле аіайып гелеіегиµ гурлушыны г¦зѕµиз билен г¦рѕп
беян этмели. Лукманчылык ¦сер, ¦лѕм-йитим азалар, несип болса, ики мѕµ
эллиніи йылда мен йѕз яшымыµ тойыны тойларын... Сиз оба хоіалыгыныµ,
малдарчылыгыµ гелеіеги барада язаныµызда, г¦зетимиµиз гаты дар.
Ханы, Дѕріемал, гызыл чызылан ерини ока!
Дѕріемал. Ики мѕµ эллиніи йылда Тѕркменистанда б¤ш миллион гектар
ер экилер...
Чапав Чарыевич. Отурай. Бу сан к¤бириµкиде д¦рт миллион, иµ ѐкарсы
алты миллион гектар.
Перман. Ёлдаш моллым, биз оны такмынан хасапладык: Гарагум
дерясыны, новханалары, эне яплары, арыклары бетон, турба эдип сувы
тыгшатлап, сувармагыµ дѕрли прогрессив усулларыны уланып, даглардан
23
гелй¤н чешмелери, сил сувларыны бент гуруп топланымызда, зордан б¤ш
миллион ере етер ялы сув тапып бор! Ер к¦п, сув ѐк!
Чапав Чарыев. Гой, гой, Перман гечен асырыµ райкомларыныµ
баханасыны!
Перман. О н¤хили баханамыш? Саналгы дерямыз бар! Сув болса
Тѕркменистанда он б¤ш миллион гектар ерем экип боліак!
Чапав Чарыевич. Эллиніи йылларда он б¤ш-йигрими миллион гектар
ерем экилер.
Перман. Чапав Чарыевич, шу сапар-а учурайдыµыз ¦йдй¤н.
Тѕршек. Учураймасаµ ерден аягыµы ѕзѕп билмерсиµ!
Чапав Чарыевич. Серхетабада, Магтымгулы этрабына, К¦йтен дагларына
бараныµыз бармы?
Сеслер. Бар.
Чапав Чарыевич. Серхетабадыµ, Тагтабазарыµ, Батхызыµ, Сарахсыµ,
Каканыµ, Г¦кдеп¤ниµ, Сердарыµ байырларында, даг этеклеринд¤ки миллионмиллион гектар дѕзлѕклерде, Гаррыгала, К¦йтендаг байырларында миллионмиллион гектар ерлерде ѕзѕмден башлап, сува чыдамлы ийр-иймишлери экип
боляр, эмма гечен асырда Серхетабатда экилиши ялы д¤л-де, башгача
усулда экмели.
Хезрет. Дур, дур моллым. Мен интернетде Аліири ¦вренип отыркам
шейле факта душдум. Ол ерде хурмалары ¦р¤н чуµ чукур газып экй¤н
экенлер. Мен оµа хайран галдым.
Чапав Чарыевич. Себ¤би сув ашакда. Юрдумызыµ ислендик еринде
экиліек нахалыµ чукурыныµ чуµлугыны бир метр отуз-кырк сантиметр,
агзыныµ гиµлигини хем шолар ялы эдип экиµ ѕзѕм агаіыны! Догры, бириніи
йыл к¦к урянча сув берип идег этмели. Соµра ол ичіек сувуны
ериµ
астындан тапяр. Ѕстѕнден асман берй¤р.
Перман. Ай, моллым, бейле болса мѕµлерче йылыµ довамында бир
акыллы киши тапылып экип г¦рерди ахыры!
Чапав Чарыевич. Тѕркменистана н¤чер¤к ыгал дѕшй¤р?
Гырнак. Дѕрли-дѕрли. Йѕз элли миллиметрден ики йѕз элли миллиметре
ченли.
Чапав Чарыевич. Отурай. Башгача айданымызда хер йыл тѕркмен
топрагына он б¤ш-йигрими б¤ш сантиметр галыµлыкда, бир гарышдан говрак
галыµлыкда сув дѕшй¤р. (тагта баряр, чызгы чызяр) Ѕзѕм агаіыныµ
отурдыліак чукурына т¦верегиниµ сувуны йыгнаярыс, шейлеликде, хер
йылда ѕзѕмиµ окарасы бирн¤че гезек луммурдап дуран сувдан доляр. Ѕзѕм
агаіы болса йылда бирки гезек сувдан ганып ичсе болдугы!
Учмах. Чапав Чарыевич, мен арада к¦не «Вокруг света» журналында
бир факта габат гелдим. Гадамы римлилер мундан ики мѕµ йыл озал
Ливияныµ сувсуз ч¦ллѕгини ѕзѕм плантасиясы эдип ташлапдырлар, себ¤би
сувсуз ериµ шерабы гѕйчли, сѕйіѕлиги артык экен! Мен соµ интернетден
Ливияны ¦врендим вели, асыл ол юртда деря ѐк экени!
Чапав Чарыевич. Анха, бир гызыклы месел¤ниµ ѕстѕнден бардык. Гумда
гарпыз экип г¦рениµиз бармы?
Тѕршек. Мен гумда гарпыз экип улалдым ѐлдаш моллым.
Чапав Чарыевич. Гарагумуµ к¦п еринде, Серхетабат, Тагтабазар
байырларында
Б¤хердениµ,
Магтымгулы
этрабыныµ,
К¦йтендагыµ
даг
байырларында ѕзѕм, дѕме
арпа экип хасыл алярлар. Эмма н¤ме дийип
топракда дѕме гарпыз экип боланок? Себ¤би топрак сувы чалт бугардяр,
дыкызлыгы зерарлы сувы аз сиµдирй¤р. Ч¤гелик болса яган ыгалы инине
сиµдирй¤р, бугарышы аз. Нетиіеде ч¦ле яган ягыш ¦зѕнде дур, ынха шонуµ
ѕчинем чарвалар гумда гарпыз
хасылыны алярлар. Инди, байырларда чуµ
чукур газып экен дарагтларымызыµ к¦клериниµ ѕстѕни бир гарыш гум билен
г¦мѕп, ондан соµ бир гарыш ч¤ге билен г¦мсек, арлы йыл яган ягыш
24
ч¤геден ашак сиµер, соµра-да бугармаз... Талыплар, Худайыµ ¦вей ери
ѐк, ол хич ери асманыµ несибесинден кесен д¤лдир! Хич ерини бош гоян
д¤лдир, бош гоян ери бар болса долдурмагы болса ынсана гояндыр.
Перман. Хай ¦зи...
Чапав Чарыевич. Перман, сапак гутарансоµ гал, мен саµа шейле
усулда сувсуз дѕзлерде хасыл алып, датлы мивелериµ онларча гектарыны
етишдирен адамыµ салгысыны берейин. Гидип г¦р, белкем, г¦рѕп г¦зѕµе
ынарсыµ!
Перман. Биз оба хоіалык университетинде окаярысмы н¤ме?
Чапав Чарыевич. Журналист, языіы-шахыр юрдуµ хер бир меселесине
башыны агырдян, хер бир т¤зелиги дессине газетлериµ ѕсти билен халка
етирй¤н универсал пикир эдип билй¤н адам болмалыдыр.
Тѕршек. Ч¦лде бизиµ обамызда ѕзѕм далбарсыз адам ѐк, эмма яµкы
айдышыµыз ялы чуµ этмек келл¤мизе гелм¤ндир. Ч¦лде бирки йыл иди этсеµ
ѕзѕм соµ сув кѕйс¤п дурмаяр.
Чапав Чарыевич. Хезрет Хекимов, Учмах, Бабахан ѕчѕµиз яныµыза
Шахымованам алып «Гарашсыз Тѕркменистан ики мѕµ эллиніи йылда» атлы
макалаларыµызы гошуп, йылыµ аягына ченли гыссанман, уллакан йѕз
сахыпалык эсер языµ. Говы язсаµыз, газетде хем чыкарарыс. Ол
бириніиден
сизиµ
диярымыза
с¦йгѕµизи,
буйсаніыµызы
артдырар,
икиніиденем алтмыш яшлы адам боланыµызда элиµизе алып окап г¦рсеµиз
хезил эдерсиµиз...ѕчѕніиден...
Саз. Сапак довам эдй¤р.
Гызлар отагында чай башында.
Гырнак. Гызлар, ики ай б¤ри Эйіеіик хиіран дердине іигерини
даглаяр. Ики ай б¤ри хесретини, китап билен, окув билен басіак
боляр!..
Дѕріемал. Хепдеде екеіе гѕніѕк алаяз болуп чайлашмамыз барды.
Ґйледен соµ сейле гитм¤миз барды. Эйіеіик билен Эфлатун ¦йкелешели
б¤ри, онданам айрылдык...
Учмах. Гой, ышкыµ хасратыны чексинер! Гой, с¦йгиниµ пыркатыны,
хиіраныны г¦рсѕнлер!
Сиз ышкыµ айрачылыгыныµ н¤хили леззетлидигини
билме餵изми?
Гырнак. Вай, сен оны ниреден билип й¦рсиµ, с¦йѕшм¤н?
Учмах. Китаплардан билй¤н!
Дѕріемал. Ики ай б¤ри арамызда Эйіеіик йылгырып алаяз ялы болуп
й¦ренек вели, г¦внѕме болмаса, яшлыгымыз совулан ялы... болайды.
Гырнак. Гызлар, огланлара айдяс: хер эдип хесип эдип Эйіеіик билен
Эфлатуны ярашдыряс!
Дѕріемал. Эйіеіик билен Эфлатуныµ с¦йгѕси хакыкы с¦йги экен!
Огланларыµ отагында диµе Бабахан, Гызларыµ отагында диµе Учмах. Учмах іаµ эдй¤р,
Бабахан аляр, Учмах геплемей¤р. Бабахан хашлаяр. Учмах озал Дѕріемалыµ сесини язан
магнитофоныны ачяр. Дѕріемалыµ сеси чалаіа яµланяр. «Учмахіан, шу ¦мрѕме мен йѕзѕк
дакынып г¦ремок. Помбархам онуніыны гутарып й¦рк¤м дайзам совгат этди. Бир аіайып
какам барды...»
Бабахан диµлей¤р, Учмах зала чыкяр. Т¦верекде хич ким ѐк, ол пишик басышыны эдип
гелшине огланларыµ отагындан сересап іыклаяр. Бабахан ере бакып диµл¤п отыр, онуµ
г¦злериниµ яшы ики
яµагындан сырыгяр. Ол эляглыгыны алып яшыны сѕпѕрй¤р. Учмах
гидй¤р. Барып магнитофонам, телефонам япяр... Бабахан хакыкатдан-да хамсыгыпдыр.
Бабахан. Учмахым! Учмахым, саµа д¦нейин! Г¦р оны, шол гыммат
йѕзѕге гынанмасын дийип маµа д¦змезчилик эдип дур, йѕреіигиµе д¦нейин,
Учмахым...
Гызларыµ отагыныµ ¦µи. Хезрет бир дессе чемени Дѕріемала берй¤р. Гѕйчли саз
оларыµ сесини эшитдиренок. Дѕріемал ичерик гирй¤р, дессине даш чыкяр. Эйіеіик чемени
25
алмандыр. Ол Хезредиµ ызындан гыгырып, чемени берй¤р. Хезредиµ лапы кеч. Огланларыµ
отагы. Перман билен Бабахан окап ятыр.
Тѕршек. Боланок! Боланок! (китабы зыбырдадяр). Тѕршегиµ тѕркмен
келлеси
иµлис
дилини
аланок!..
Худай
кессин,
бейнимиµ
ичинде
Дѕріемаліан пылесосыны гѕзледип, келл¤ме гирен-гирмедик пикирлери
сордурып й¦р!
Бабахан. Хай ишигайдан Дѕріемал! Сениµ кел뤵д¤ки зир-зибили
арассалаіак болса хупбат барыны г¦рер-ов!..
Хезрет чемени тумбочканыµ ѕстѕнде гоюп, зала есер йылгырып гидй¤р.
Тѕршек Хезреди г¦рмедик боляр. Хезрет пишик басыш эдип чемени алып даш
чыкяр. Ханха, багтына йылгырып зал билен Дѕріемал гелй¤р. Тѕршек
чемени еµсесинде саклаяр.
Тѕршек. Дѕріемал, Дѕріе! Мениµ келл¤ме бир д¦влетли пикир гелди!
Сен шу гѕнден башлап маµа иµлис дилини ¦вредип уграярсыµ...
Дѕріемал. Саµа иµлис дилини ¦вредемден Хайванат багыныµ маймыныны
элдеки эдип, оµа иµлисч¤ни ¦вреденим амат болаймаса...
Тѕршек. Сен сакавыµ соµуна серет! Маймыныµ бир ярым миллион манат
стипендиясы ѐкдур! Маймыныµ айба-ай ики миллион манат иберип отуран
эіеси-какасы ѐкдур! Мен галан ¦мрѕме саµа стипендиямам, айлыгымам,
галам хакымам гетирип берер дурарын!.. Садык гул ялы...
Дѕріемал. Оригинал! Оригинал!
Тѕршек. Тѕршек бег, Алланыµ оригинал ярадан оглы-да! (аркасындакы
чемени рысар херекети билен узадяр, Дѕріемал ¦р-г¦кден гелй¤р)
Дѕріемал, икимизиµ адымыз-да капыялашыпіык дур. Дѕр-іе! Тѕр-шек!
Дѕріемал. Оварра бол чемениµем ал-да! Тѕр-шек дийсе!
Хезрет вазаны сувдан долдурып гелй¤р, г¦рсе чемен ѐк.
Хезрет. Хайсыµ мениµ чеменими апардыµ?
Бабахан. Отагмыздакы ал апаран болаймаса.
Хезрет. О н¤ бихая ал! Бутерброд болса апар, сендвич болса апар,
чемен болса апар!
Ичине урлан ялы Тѕршек гелй¤р, ол эгбар, лапы кеч.
Тѕршек. Ка-тас-тро-фа! Дѕріемал чеменим билен яззы маµлайыма япды!
Перман. Голай-голтумда сѕбсе болан д¤лдир-д¤!
Бабахан. Берекелла, сен Дѕріемала чемен говшурдыµмы?
Тѕршек. Говшуріак болдум, алмады! Ѕстесине Тѕр-шек дийип с¦гди
вели, сѕссек диенденем эрбет болдым!
Хезрет. Эй, отагмызыµ ал-арвахы! Гайдып бутербродымы ийсеµ мунданда эрбет гѕне дѕширин!
Тѕршек. Эфлатун! Эфлатун, мунданам бир эрбет гѕн бормы? Дѕріе
чеменими алмады!
Хезрет. Хах-хах-ха! Ай акмак! Мен ол чемени яµыіа Дѕріемалдан
Эйіеіиге ибердим. Эйіеіигем алмандыр, Дѕріемал ызына гетирди! Менем
оны сениµ чиліегиµи билип, вазаны алып даш чыкан болдум... Акмак, хей
ол чемени Дѕріемал алармы?
Тѕршек. Н¤ме? Н¤ме? (огланлар ала пакырды гѕлѕшй¤р)
Перман. Тѕр-шек! Тѕршек! Догруданам адыµыµ с¦гѕнч кеми ѐк!..
Огланларыµ отагы. Гызлар, огланлар іем. Эйіеіик сагда, Хезрет
солда.
Учмах. Эйяіан, мени багышла! Хезрет билен ¦йкелешмегиµизе эсасы
себ¤пк¤р мен! Сен мениµ іан ялы іигим! Мен сениµ с¦йгиµи яшлыгыµ бир
ялан ойнудыр ¦йтдѕм, г¦рѕп отурсам сиз чын ашык-магшук экениµиз!
Гырнак. Эфлатун, биз сизи урушдырдык, диймек биз хем ярашдырарыс!
Хезрет. А биз ярашмарыс!
Эйіеіик. Хич хачан ярашмарыс!
26
Бабахан. Эйіеіик, Эфлатун, эгер бизиµ т¦велламызы алмасаµыз, онда
іанаіан достлугымыза, курсдашлыгымыза сарпа гоймадыгыµыз болар!
Тѕршек. Эйіеіик, Эфлатун, х¤зириµ ¦зѕнде ярашмасаµыз, мен бириніи
Перманы, икиніи Бабаханы, ѕчѕніи сени, д¦рдѕніи ¦зѕми уруп йыкян!
Болуµ ярашыµ, ѐгсам ынха ¦зѕми уруп башладым!
Дѕріемал. Х¤зириµ ¦зѕнде ярашмасаµыз, ынха, улилим билен 즵µѕрип
башлаян!
Гырнак Эйіеіигиµ элини Хезреде беріек боляр, эмма икисем терсе
гачяр.
Хезрет. Эйіеіик, мен саµа бизиµ достларымыз немер¤кдир диймедимми?
Эйіеіик. Булар немер¤гиµем немер¤ги экен!
Тѕршек. Дессине ярашыµ, ѐгсам х¤зир огланларыµ барыны уруп йыкян!
Гырнак. Дессине ярашыµ, ѐгсам ынха 즵µѕрип башладым!
Икиси биле. А биз ярашмаяс!
Бабахан. Себ¤би н¤ме?
Икиси биле. Себ¤би биз хич хачан ¦йкелешенем д¤лдирис, уршанам
д¤лдирис!
Учмах. Болуµ онда саламлашыµ!
Икиси биле. «Яр яра душанда саламлашмазмыш!» дийип эшитм¤нмидиµиз?
Перман. Вех, т¦велламыз бидерек болупдыр-да онда!
Тѕршек. Т¦велланы бидерек этмерис! Х¤зириµ ¦зѕнде Дѕріемал икимизи
я урушдырыµ, я-да ярашдырыµ!
Яшлар хезил эдип гѕлѕшй¤р. Дѕріемалыµ назары Тѕршегиµ назары билен
тапышяр.
Чыра с¦нй¤р.
Огланлар отагда галагоп. Машын ызлы-ызына сигнал берй¤р.
Перман. Масгара болду-гов! Нир¤к ѐк болуп гитдик¤н?
Тѕршек. Іыгыллыкда агзыны ¦велдип й¦рендир-д¤.
Хезрет. Машынам дѕйдѕлл¤п йѕреге дѕшд¤й!
Тѕршек (пеніиреден середй¤р). Гызлар гош-голамыны алып машына
мѕндилер.
Хезрет. Огланлар, маµа акмак дийиµ!
Перман. Шепи, муµа акмак дийіекми?
Тѕршек (гыгыряр). Маµа ¦л дий, йит дий, эмма хакыкаты айт дий-ме!
Перман. Орталык пулы Бабаханда гоймак кимиµ келлесине гелди?
Хезрет. Шонуµ ѕчин маµа акмак дийиµ дийй¤н-д¤!
Тѕршек (якасындан тутуп юмругыны гезей¤р). Йѕз ѐла акмак дийсеµем
аз, говусы бир юмрукда акмаклыгыµы г¦ркезейин!
Гапы какыляр, ачыляр.
Дѕріемал. Вай, энтек гошуµызам дѕвмедиµизми? Я Г¦кдере гидй¤с
дийип бизи ойнап й¦рмисиµиз?
Хезрет. Бабахана гарашып дурус!
Дѕріемал. Вай, Бабахан гитіек д¤л дийип н¤че ѐла айтды!
Перман. Дѕріемал, х¤зир Бабахан гелй¤р. Бабахансыз Г¦кдере гидип
болмаз!
Дѕріемал гидй¤р, Тѕршек Перманыµ якасына япышяр.
Тѕршек. Эй, эй, Дѕріемалыµ адыны яµкыµ ялы сѕйіедип айдыіы
болайма!
Перман. Оварра болсана, Тѕр-шек! Тѕр-шек! Ичим совайдов!
Хезрет. Огланлар, инди н¤дерис? (машын дѕйдѕллей¤р)
Тѕршек. Инди масгара борус!
Перман. Инди веіере борус!
Тѕршек. Огланлар, гачалыµ!
Хезрет. Нир¤к?
27
Тѕршек. Нир¤ги болмаз! Бабаханы г¦злем¤ге гитдик дийип гѕв
гиделиµ!
Перман. Эртир гызларыµ йѕзѕне н¤дип середерсиµ!
Тѕршек. Мундан соµ бизиµ йѕзѕмизе середен болмаз!
Хезрет. Гиделиµ огланлар. Ёлда бир алаіыны эдерис!
Бабахан гелй¤р, голтугында кичиіик, кинниван ноутбук.
Перман. Эй, Петигулы, г¦ре гитдиµми?
Тѕршек. Ханы пул?
Бабахан. О н¤м¤ниµ пулы?
Перман. Орталык пул! Г¦кдер¤ гидиліек пул!
Бабахан. Кинниваніа компютер алдым! Бир середиµ муµа!
Перман. Эй акмак! Чоча! Телбе! Дѕди!.. Биз оны саµа ноутбук ал
дийип бердикми?!
Бабахан (¤вм¤н). Сиз Ашгабада ылым алмага гелдиµизми я гелин
алмага?
Тѕршек. Огланлар, тутуµ шоны, бир сѕсейин-ле! (поза гирй¤р)
Перман. Огланлар айрылыµ, мен бир гейдирейин-ле! (поза гирй¤р)
Хезрет. Бабам, бизи бейдип масгара этмели д¤лдиµ-д¤!
Машын дѕйдѕлдей¤р.
Перман. Беіит тап пулы, гуррумсак!
Бабахан. Мен сизиµ пулыµызы башыма япайынмы? (яссыгы галдырып
галыµ гапіыгы Хезреде берй¤р) Гарагыµыз ѐкмы, середип г¦р¤ймели д¤лми?
Огланлар гапіыгы алып атылып чыкярлар, чыра с¦нй¤р.
Огланларыµ отагы. Талыплар окап отырлар. Дипломатлы Перман
сапардан гелй¤р.
Перман. Огланлар, гудрат г¦рдѕм! Шу гѕнден башлап мениµ окайшыма
бакыµ! Бабахан, сенем, Эфлатун, сенем окувда омпа отуртмасам Перман
Шахымердан болмадыгым!
Тѕршек. Ховва, н¤меіик г¦рдѕµ?
Перман. Ыхлас г¦рдѕм! С¦йги г¦рдѕм! Іеннет г¦рдѕм! Мен акмак,
Чапаву Іѕлге дилиниµ кейпини г¦рѕп, талыплара акыл сатып отурандыр
¦йтдим... Достлар, янып ятан с¤храда бир адам, диµе Алланыµ Асмандан
берен сувы билен гиден чарбаглык д¦редипдир! Тахыр болсаµ з¤хр¤ни алып
барыбермели чарбаглык! Й¦некей дайхан деряныµ, чешм¤ниµ, чайыµ ѐк
еринде ыхлас билен чарбаглык д¦реденде, янып дуран зехинли ерман
Шахымердан диµе аіайып шахыр болмак билен ч¤кленм¤н, заманамызыµ
ылымдар алымам болар!..
Огланлар оны, бири-бирини сынлаярлар: «Шейтсене, Перманіан!»
дийй¤рлер.
Талыплар дагларыµ гарлы гершине чыкыпдырлар! Романтика!
Перман. Эй-хо! Гериш-гериш, гатбар-гатбар гарлы даглар, гудратов,
гудрат!
Дѕріемал (йѕзѕни шемала тутуп сачларыны яйяр). Эй Алла, ашырым
атып, овсунып гелй¤н еллер, хут Худайыµ учмахындан гелй¤р! (Гырнага
ювашіа) А гыз, би хесерлиіе еллер ышк ели болаймасын, валла мен-¤
хусурлап барян!
Гырнак. Дегреси ала гарлы, дереси иніирли-нарлы, гуіагы чешмеличайлы би іѕлге іаханыµ калбы ялы овадан-ов! (Дѕріемала ювашіа) Хатда
би дагларда Перманам г¦рмегейлешип баряр!
Тѕршек (ашак середип). Эйййй, Хезрет билен Эйіеіик огшашяр-эй!
Учмах. Утанчсыз!
Бабахан (алкымына баряр). Н¤ме дийдиµ, гайтала!
Тѕршек. А-нек-дот! Анекдот айтдымов!
28
Бабахан. Ене бир ѐла анекдот айдайсаµ... (юмругыны г¦ркезй¤р)
Тѕршек (¦йкел¤н боляр). Н¤м¤й инди оюн эдибем болмазмы? Анекдот
айдыбам болмазмы?
Ол ¦йкели халда сахнаныµ ¦µѕне голайлап, Дѕріемалы сынлаяр.
Перман (янына барып ювашіа). Хезрет Эйіеіиги огшайдымы?
Тѕршек (ювашіа). Шапылдадып ошшады! (Хезрет билен Эйіеіик гелй¤р)
Перман. Н¤дип ошшады, н¤дип?
Тѕршек (ичякгыч). Бар бир гыз гетир, ошшап г¦ркез¤ймесем с¦з билен
беян эдер ялы д¤л!
Бабахан. Алымларыµ бир энтеги керемли даглары ѕммѕлмез асман
билен, тѕкениксиз йылдызлы ¤лемлер билен арагатнашыкда дуран дѕнй¤
антеннасы хасаплаяр.
Хезрет. Хакыµ гудратыны г¦рей дийсеµ, даглара бар, даглара! Д¤ли
дѕнй¤ниµ д¦враныны сѕрей дийсеµ, даглара бар даглара! Керемли,
кераматлы, гудратлы даглар! Бу даглара гѕн¤ли гелсе т¤мизленип, надан
гелсе к¤миллешип, теркидѕнй¤ гелсе, хыіувдан, хыручдан м¦вч уруп
гидер! Бу дагларда ганатсызлар, ганат яйып, учуп гидер, гуссалылар
шахыр болуп г¦чѕп гидер, яш оглан-гызлар хакыкы ышка саташып гидер!!!
Тѕршек (Дѕріемала середип). Й¦рѕµ, хакыкы ышка тарап!
Бабахан. Й¦рѕµ, хыруіа, хыіува тарап!
Перман. Й¦рѕµ, к¤миллиге, т¤мизлиге тарап!
Хезрет. Й¦рѕµ, ышк дѕнй¤сине тарап!
Олар ал яшыл буругсаян булутлара — эмели тѕсс¤ тарап гадам уряр,
г¦чгѕнли саз.
Бизиµ
гахрыманларымыз
ай
берип
отыр.
Чыралар
яныпдыр,
телекамералар сурата дѕшѕрй¤р.
Алыпбарыіы. Хорматлы телетомашачылар! Бизиµ с¦хбетдешимиз Тѕркмен
Д¦влет университетиниµ журналистика факултетиниµ ѕчѕніи йыл талыбы,
факултетиµ Магтымгулы адындакы яшлар гурамасыныµ башлыгы Хезрет
Хекимов. Хезрет Хекимов эртир ¦з топары билен узак сапара уграяр.
Сапар хакында гелиµ Хезрет Хекимовыµ ¦з дилинден эшиделиµ, с¦з сизден,
Хезрет!
Хезрет. Саг болуµ! Гадырлы телетомашачылар, ¦зѕµиз билй¤нсиµиз
Магелландан, Васко де Гамодан башлап гоіаман ер шарыныµ дашына айланып
сапар этмек ѐµ болды. Г¤мили, елкенли г¤мили, бир адамлык гайыклы сув
ѐлы билен, атлы, моторлы, тигирли, пыяда, хер дѕрли учарлы ер шарыныµ
дашына айланып чыканларыµ сан-саіагы ѐкдур. (Ол г¦ркезме таяіыгыны
гапдалдакы Тѕркменистаныµ картасына узадяр, Тѕркменистаныµ серхеди
чыраіыклар аркалы г¦рѕнй¤р) Ынха, бизиµ баш буйсаніымыз, Гарашсыз хем
бакы Битарап Тѕркменистан д¦влетимиз! Бизиµ мукаддес Ватанымыз! Бизиµ
керем-кераматлы Диярымыз, бизиµ рысгал-д¦влетли юрдумыз! Тас б¤ш йѕз
мѕµ
инед¦рдѕл
километр
мейдана
узалып
ятан
юрдумыз

бизиµ
багтымыздыр, с¦йгѕмиздир, дирилигимиздир! Биз яш талыплар топары болуп
хаіыларыµ кераматлы К¤б¤ниµ дашына айланышы ялы, дервѕшлериµ кераматлы
ерлере диндарларыµ мукаддес ¦влѕй¤ниµ дашына айланышы ялы буйсаніымыз,
багтымыз, с¦йгѕмиз — хазыналы меканымызыµ дашына пай-пыяда айланып,
деµсиз-тайсыз кераматлы Диярымыза зыярат эдип, дагларына, дѕзлерине,
с¤храларына, ч¦ллерине, деряларына, умманына сежде этіекдирис. Биз яш
журналистлер — ¦зѕмизде галан т¤сирлери, тебигы г¦зеликлери ѐлязгы
эдип, документал филми-де сурата дѕшѕріекдирис. (картаныµ башында
башыны эгй¤р) Керамата тагзым!
Биз мукаддес Ватанымызыµ ашыклары!
Биз кераматлы топрагымызыµ ашыклары!
Биз гудрат халкымызыµ ашыклары!
29
Биз хак ашыклар!
Онуµ ай берип отуран талып ѐлдашлары тутяр, залдакы отуранларам ¦р
галярлар.
Алыпбарыіы. Хезрет, талыплар топарыµыз билен танышдырайсаµыз!
Хезрет. Баш ѕстѕµе!
Г¦чгѕнли саз, сахна айланяр.
Бир салымдан
іаханкешде гейимли, аркалары торбалы Хезрет,
курсдашлары билен дурналар ялы сетир болуп й¦р¤п башлаярлар.
Тамам.
30
You have read 1 text from Turkmen literature.
  • Parts
  • Hak aşyklar - 1
    Total number of words is 4083
    Total number of unique words is 1840
    2.4 of words are in the 2000 most common words
    6.6 of words are in the 5000 most common words
    10.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Hak aşyklar - 2
    Total number of words is 4163
    Total number of unique words is 1927
    2.2 of words are in the 2000 most common words
    6.1 of words are in the 5000 most common words
    9.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Hak aşyklar - 3
    Total number of words is 2900
    Total number of unique words is 1520
    2.7 of words are in the 2000 most common words
    7.0 of words are in the 5000 most common words
    11.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.