Latin

Hak aşyklar - 2

Total number of words is 4163
Total number of unique words is 1927
2.2 of words are in the 2000 most common words
6.1 of words are in the 5000 most common words
9.6 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
Хезрет. Сенден тамамам шейледир Эйіеіик! Ылахы ышк мыдама-да
паіыга билен гутаряр! Икимиз ашык-магшук болуп высала говушсак, мен
йѕз эссе багтыяр болян! Эгер ышкымыз пашман, айрачылыга саташсам, мен
йѕз мѕµ эссе багтыяр болян!.. Эйіеіик, эгер багтлы боласыµ гелсе, с¦й
мени! Эгер мени багтлы эдерин дийсеµ, хижрана саташдыр!
Эйіеіик. Акмак! Хакыкы акмак!
Хезрет. Ашык! Хакыкы ашык! Эйіеіик, икимизи Аллаіан ылахы ышка
саташдырды! Ханы бадам габакларыµы г¦тер бакалы! (Эйіеіик ¦зи
билмезден
габакларыны г¦терй¤р, назарлар саташяр, шол пурсат ызлыызына йылдырым чакып, г¦к гѕммѕрд¤п башлаяр. Сахна айланяр).
12
Шабрап чагба гелй¤р. Саяванлы Эйіеіик, Дѕріемал, Гырнак гѕлѕшип,
чабгадан гачып томускы кафениµ эйванына баряр. Дик дурма столуµ
башында сайваныны дѕйрѕп, доµдурма ийм¤ге башлаярлар. Йылдырым чакып,
г¦к гѕммѕрдей¤р.
Эйіеіик. Гызлар, Учмахіан, н¤ме бизе гошулмаяр-а?
Гырнак. Шонуµ гошулманы говы-да! Йылгырсаµ аларылып, гѕлсеµ
азыгырылып дуран Учмахы башыµа япіакмы гыз!
Дѕріемал. Гызлар, сиз Учмахы танамаярсыµыз.
Гырнак. Учмах орта асырдан тутулып гетирлен гырнак ялы. Эй, Худай!
(г¦ге середй¤р) Учмах адыны киме дакып й¦рсиµ? Оµа гырнак дийип ат
дакып Јралы ишана дурмуша чыкарсаµ, тотам болуп ай ярымда гурханы
хатым эдер отурар!
Дѕріемал. Учмах ялы акыллы, асыллы гызлар биз ялы іиркилдешип
й¦рм¤н, ериµ астындан халашяр.
Эйіеіик. Гойсана гыз, Учмах ¦р¤н утаніаµ, йыгра гыз.
Дѕріемал. Тапдыµ йыграны. Учмах к¦не большевиклер ялы подпольеде
яшаяр, подпольеде халашяр, г¦рерсиµиз, «эртир тоюма барыµ» диенде
билип галарсыµыз!
Гырнак. Гыйв, гызлар, Учмахіан телефонда халашып, интернетде
хатлашып й¦рен болмасын!
Эйіеіик. Ышк диениµ бир д¤ли тѕвелейдир, эгер ол ышка учран болса,
гизл¤п билмезди!
Дѕріемал. Хай, Учмахіан ол д¤ли тѕвелейиµи дагы (херекети билен
г¦ркезй¤р) бир пеніеде дѕйрл¤геде букіасына дыкаяр.
Эйіеіик. Ышк геленде г¦клери гѕммѕрдедип, йылдырымларыны чакдырып,
іѕмле-іаханы
лерзана
салып
гелй¤ндир.
Учмахіан
ышка
дѕшсе
хѕйлен¤ймезми?
Дѕріемал. Учмахіан сениµ г¦клериµ гѕммѕрдисини йылдырымы билен
отлы кесиндини сыртланыµ сѕренине сѕссѕрен ялы сѕссѕр¤ер!
Эйіеіик. Учмахіан халашып й¦рендир ¦йдй¤миµ?
Дѕріемал. Учмахіан халашяр, эмма ким билен? Алла билсин!
Гырнак. А гыз сен чакалла чыпдырып отырмыµ я?..
Дѕріемал. Йѕреіигим сызяр. Учмахы сынлаµ, мыдама доян гуш ялыдыр.
Гырнак. Дуруµ, дуруµ! Биз сейле гайданымызда ол ашыгы билен ондамунда душян болаймасын?
Дѕріемал. Учмах халашмасыны халашып, той с¤хедини беллердип
гоймадык болса Гырнакіак кел болсун!
Гырнак. Вай, мен н¤ме дийип кел болайын!
Дѕріемал. Учмах — ичимтап, этіеги ичинде гыз!
Ол мени
яланчы,
сени кел этмез!
Эйіеіик. Халашяны бар болса, оны билмек итиµ аµсады.
Гырнак. Вай, н¤дип билип боляр?
Эйіеіик. Агшам чай башында гѕман эд¤йй¤н огланларымызы санашдырып,
бирини с¦йй¤н дийип ¦верис, бирини ат дакып писл¤рис, ашаклык билен
болса Учмахы сынларыс!
Дѕріемал. Ай аклыµдан айланайын, Эйяіан! Ал саµа бир «баунти»
(шоколад берй¤р)
Гырнак (хованы сынлаяр). Олар ялы гызык иши агшама гоюп болмаз!
Буркут баба-да бу гѕн гиіеси билен томаша гурайіак ялы... Гитдик
гызлар!
Дѕріемал. Йѕреіигим сызып дур! Г¦внѕме болмаса Учмахіан шу махал
халашяны билен хыммылдашып отурандыр...
Гырнак. Гитдик гызлар! (дашарык гыгыряр) Такси!..
Чыра с¦нй¤р.
13
Гызларыµ отагы. Учмах компютериµ башында ишл¤п отыр. Гапы какыляр.
Учмах. Гирибериµ.
Бабахан. Учмах! Учмахіан!
Учмах (атылып туряр). Вай, сениµ аклыµ ниреде? Беіит отагдан чык!
Бабахан. Акыл-хуш гойдуµмы менде, Учмахым...
Учмах. Вай, сен мени масгара этіек боляµмы?
Бабахан. Хачандан б¤ри с¦йги масгарачылык болуп й¦р! Учмахіан,
икимиз хачана ченли пынхан халашып, хыялда душушып, дѕйшде г¦ршѕп
й¦рмели! Менем иллер ялы с¦йгѕлим билен тиркешип театра гитмек
ислей¤н!
Учмах (¦р-г¦кден гелй¤р). Вай, мен сениµ билен тиркешип театра
гидеринми?
Бабахан. Тиркешип театра гитмек айыпмы? Я мениµ ялы ашыгыµ
бардыгындан утанянмыµ?
Учмах. Чыкавери! Беіит чыкавери! Мен тойдан соµам театра биле
гидип билерин ¦йдемок!
Бабахан. Учмахым, эіеме іаµ эдейин, гой гуда болуп гойсун! Онсоµ
икимиз...
Учмах. Ене икиіе йыл гараш! Икиіе йыл! Вай, бири гелй¤р!
Бабахан. Учмахіан, мен саµа совгатіык гетирдим.
Учмах (н¤з эдй¤р). Энтек-энтек мен сениµ совгадыµы алман.
Бабахан. Учмахым, х¤зир умумы яшайыш іайыныµ ¦µѕне чыкып «Мен
Учмахы с¦йй¤н!» дийип улы илим билен гыгырян!
Учмах. Бар гыгыр, гайдып Учмахы г¦рмеіек болсаµ! Вай, бири гелер,
Бабыш!
Бабахан. Яз гѕни. Ѕстесине дынч гѕни. Икимизден башга іайда талып
галдымы?
Учмах. Мениµ гахарым гелй¤р, Бабыш, чык дийдим, чык отагдан!
Бабахан. Мениµ билен я театра я музее гитм¤ге с¦з бермесеµ,
чыкман!
Учмах (диµширгенй¤р). Эшидй¤миµ, гызлар гайдып гелй¤р! Дерхал чык!
Бабахан. Бизиµ багтымыз гелй¤р! Вада бермесеµ чыкман!
Учмах. Вай, йѕзѕгра, беіит чык! Гызлар гелй¤р!
Бабахан. Эйіеіигиµ ашыкларыдыр! Ёк дий-де гойбер!
Учмах. Сен чыкмасаµ мен чыкян!
Учмах іайдан чыкяр, дашдан хѕмѕрди гелй¤р. Бабахан шкафа гирй¤р.
Гызлар гѕлѕшип гирй¤р. Ызларында Учмах, йѕзи ак там.
Эйіеіик. Учмахіан, чаям демл¤п гоюпдыр! Сѕйіѕл¤п бир чай ичелиµ!
Дѕріемал. Сѕйіѕіе гыйбат билен дийсене гыз!
Гызлар саяванларыны серй¤рлер.
Гырнак (пеніиреден сынлап). Ягавер яшлыгыµ ягмыры!
Эйіеіик. Вай, Учмахіан, йѕзѕµде ган-пет ѐк-ла!
Учмах. Х¤лден б¤ри йѕрегим агыряр!..
Гырнак. Йѕрегиµ агырар-да билениµ-битениµ китап, компютер!
Дѕріемал (Гырнага юваш). Мениµ йѕреіигим сызяндыр г¦рсеµ...
Йѕреіиги агырар-да пиримини позсаµ...
Гырнак. Учмахіан, адам демирден д¤л. Окувам окувдыр, й¦не хепдеде
хич болман бирки сагатіык сейилбаглара айланып, г¦вѕнем ачмалы, келл¤де дынч бермели. Ханха, уяµ Эйяіана бак, зыбрым б¤шлиге-де окаяр,
сѕри-сѕри огланлара-да томаша г¦ркезй¤р.
Эйіеіик. Т¦хмет бир атмаµ. Йигрими бир яшап...
Дѕріемал. Хай, саклан! Гызлар йигримиден соµ мыдама он еди яшына
гелй¤ндир!
Эйіеіик... екеіе оглана г¦вѕн бердим.
14
Гырнак. Вай, ол багтычѕвмѕш ким гыз?
Эйіеіик (эліирей¤р). Айтіак д¤л, айтіак д¤л.
Гырнак. Перизат халыµа сайланыµам Эфлатун болса, элбетде айдып
билмерсиµ!
Эйіеіик. Ваей, хей менем Эфлатуны с¦еринми?.. Мен Г¦роглыныµ
айдышы ялы «Овалбашда агдарарлар сердарын» дийип йигитлериµ сердарыны
апарандырын.
Учмах. Тѕкедиµ ханы масгаралар!
Дѕріемал. Биз исайыларыµ бутханасыныµ кешиш гызлары д¤л ахыры.
Гайыбана с¦йм¤ге бир ругсат бер!
Гырнак. Гайыбана дагы с¦ймерис! Эйяіан, сен ол Тойлы тултугы с¦ен
болайма?
Гызлар габак астындан Учмахы сынлаяр.
Дѕріемал. Вай, сен ол екегапан ялы дѕµдерлип й¦рен Мерген Хаіыны
с¦ен болайма?
Гырнак. Вай, сен ол икиндиниµ к¦лгеси ялы зиµµерлип й¦рен Алты
Атаны с¦ен болайма?
Эйіеіик. Гызлар, мен сизе йигитлериµ сердарыны сайладым дийй¤н!
Гырнак. Гыйв гыз, сен йигитлериµ сердары диен болуп, мениµ
Тѕршеіигими с¦йй¤н болайма!
Дѕріемал (гулагына юваш). Гырнак, оюн эдибем Тѕршегимиµ адыны
тутуіы болайма! (Эйіеіиге) Гыйв гыз, сен йигитлериµ сердары диен болуп
мениµ Перманымы с¦йй¤н болайма!
Учмах. Бес эдиµ дийй¤н мен сизе!
Дѕріемал. Йѕреіигимизи сув этдиµ-ле гыз! Ал бир сникерс берейин.
Инди бир айдай?
Гызлар ашаклык билен Учмахы сынлаяр.
Эйіеіик (леззет билен). Мен Бабаханы с¦йй¤н! Бабахан Мердановы
с¦йй¤н!
Гырнак. Бабаханам сени с¦йй¤рми?
Эйіеіик. Хей, Бабахан мен ялы перизады с¦ймезми?!
Дѕріемал. Бай-бов, йигитлериµ сердарам Бабахан боліак болса!..
Сникерсим хайып гитди!
Гырнак. Гызлар, онда эшиклеримизи чалшып, дынч алалыµ, соµрагам
огланлары чая чагырып ойналыµ, ѕстлеринден гѕлелиµ.
Учмахыµ халы ¦р¤н теµ, ол йѕзѕни елпей¤р.
Дѕріемал. Огланлары н¤дип ойнаіак?
Гырнак. Кемакыл огланлардыр-да! Бирине анекдот, бирине айдым,
бирине гошгы айтдырып, ене бирине танс этдирип ойнарыс!
Дѕріемал серен саяваныны дѕйрлеіек боланда Бабаханыµ совгадыны
г¦рй¤р.
Дѕріемал. Вай, би н¤ме? (ачяр) Г¦вхер йѕзѕк! Эй, Алла!
Учмах (дессине ¦зѕни эле аляр). Тоба! Тоба билмедик болмаµ н¤ме
гыз?
Дѕріемал. Мен н¤м¤ни билмедик болямышым?
Учмах. А гыз сен артистлиге гирмели экениµ! Г¦рѕµ гызлар, йѕзем
гызаранок!
Дѕріемал. Мениµ н¤м¤ йѕзѕм гызармалымыш?
Гырнак. Ичимтап-а сен экениµ, асыл с¦йѕшй¤ниµем билдирм¤н н¤дип
яшап билдиµ?
Дѕріемал. Вай, мениµ с¦йѕшй¤ним бармышмы?
Учмах. Бардыр-да гетирй¤ндир! Сиз сейилбага гиден бадыµыза гелди,
п¤кизе бир г¦рмегей йигит! Дѕріемаліана говшурай іигим дийди!
Гызлар г¦вхер йѕзѕги сынлаяр.
15
Дѕріемал. Булар ялы г¦вхер гашлы йѕзѕк совгат эдер ялы мен гарыпда
эне-ата-да, доган-гарындаш-да, с¦йѕшй¤ним-де ѐк!
Учмах (сагадына середй¤р). Ене бир ярым сагатдан учяр. Маµа
ынанмасаµ аэропорта гит-де уградып гел¤й.
Гырнак. Гиделиµ гызлар! Дѕріемалыµ ашыгыны г¦рсем арманым ѐк.
Дѕріемал. Учмахіан, мен пакыры ода салып дурмасана! Мениµ
халашяным ѐк ахыры!
Учмах. Г¦вѕн берениµем ѐкмы?
Гырнак. Мунуµ бахасы мѕµ доллар-а бардыр, гашы чын г¦вхер болса...
Эйіеіик. С¦йгѕси чын болса, гашы чын г¦вхердир!
Гырнак. Учмахіан, чыныµы айдямыµ?
Учмах. Мениµ сизе ялан бергим бармы? (йѕзѕни елпей¤р)
Гырнак. Плашларымызы геелиµ, гиделиµ гызлар! Ягшыны г¦рмек іеннет!
Учмах. Вай, гызлар! (йѕрегини тутяр). Вай, маµа хова етенок...
Мени дашарык... чыкарыµ... дашарык...
Гызлар вайда-вай болуп Учмахыµ голундан тутуп дашарык алып уграяр.
Дѕріемал іаµ эдй¤р.
Дѕріемал. Алев... Алев... алай-да, іан доган!
Сес. Нобатчы янгын с¦ндѕриіи сержант Аманов диµлей¤р.
Дѕріемал. Вай, етевериµ, іорамыµ йѕрегинден тутды...
Сес. Уям, сиз «Тиз к¦меге» іаµ эдиµ!
Дѕріемал совгадам унудып, іаµ эдип дашарык гидй¤р. Гара сув болуп
дерл¤н
Бабахан
шкафдан
чыкып,
дашарык
середип,
ѕчѕніи
гатыµ
пеніресинден товусяр.
Умумы яшайыш іайыныµ ¦µи. Гызлар секиде отыр. Эйіеіик йѕзѕни
елпей¤р.
Эйіеіик. Учмахіан, н¤хили, азаіык дагы говулашямыµ?
Дѕріемал. Х¤зир... х¤зир «Тиз к¦мек» гелер!
Учмах. «Тиз к¦меге» іаµ этмелем д¤л экениµ!
Гырнак. Вай, сенде реµк-пет галдымы? Инфаркт болмасаµам биридир.
Бабахан бурчдан ¦врѕлй¤р, ол гызлары г¦рѕп агсамаіак болуп хел¤к.
Бабахан. Гызлар, бахар бараныныµ овазындан бейик саз ѐкдур!
Диµл¤µ! (гечип гидй¤р)
Учмах. Гызлар, ¦е гир¤елиµ! Мен ѕшѕтіек болян...
Эйіеіик. Йѕрегиµ гойбердими?
Гызлар онуµ голундан тутуп гидй¤рлер.
Дѕріемал. Вай, мен лукман чагырдым ахыры! (ызларындан гидй¤р)
Огланларыµ отагы. Бабахан чарпаяда ятыр, ол гара сув дерлей¤р.
Тѕршек оµа дерман берй¤р. Хезрет билен Перман гелй¤р.
Хезрет. Бабам, саµа н¤м боляр?
Бабахан. Хич зат.
Тѕршек (іаныянгын). Муµа хич зат боланок! Й¦не гара сув болуп эр¤п
баряр! Й¦не от-ялык янып баряр!
Перман. Бех, бу гѕн н¤хили гѕн болдай? Яµыіа Учмахыµ йѕрегинден
тутупдыр, лукманлар хассахана алып гитіек болдулар! Г¦ргѕл¤ саніым
барыны этдилер!
Хезрет. Эй, Петигулы, Учмах билен экизтая д¤лсиµ-д¤? Экизлериµ
бириниµ йѕрегинден тутса, икиніиси увлаберермиш!
Тѕршек. Шулар я экизтай, я ашык-магшук! Агзыµы бир юм хов, х¤зир
іаныµ, чыкып гидй¤р. Минутда йѕрегиµ бир йѕз кырк гезек уряр!
(голтугындан термометри аляр) Бай-бов, гызгыныµам кыркдан гечипдир!
(Термометри алып г¦рй¤р)
16
Перман. Эй, кырк бир... кырк бир... (телефоныны алып «Тиз к¦меге»
іаµ этм¤ге дуряр).
Бабахан. Іаµ этме, герек д¤л! Огланлар, мен би кеселиме белет.
Х¤зир он минутдан гечип гидй¤р.
Хезрет. Бабам, кесел билен оюн этмесене! Іаµ эд¤ели!
Бабахан. Достлар, мен би дердиме белет! Какам пакырдан галан кесел
би!
Тѕршек. Иллериµ какасы бела ялов! Г¦р малы-мѕлкѕниµ, геніихазынасыныµ гапдалы билен кеселинем мирас галдыряр-ай!
Огланлар гѕлѕшй¤р. Чыра с¦нй¤р.
ИКИНІИ ПЕРДЕ
Ш¤хер. Машынларыµ сеси. Янѐлдан Учмах й¦р¤п гелй¤р. Ґµѕнден Бабахан чыкяр.
Учмах. Маµа гаравул гоюлдыµмы, бисырат! Тѕкет инди мени аµтап
й¦р줵и!
Бабахан. Учмах, мени багышла! Мен акмак!.. огланлык эдип, тас сени
масгара эдипдим...
Учмах. Мен хер сен яла ¦зѕми масгара этдиринми? Эйіеіик окува
гирели, онуµ ышкында первана болуп й¦рениµи билй¤дим. Багышла, ичим
янып Эйіеіиге гетирен г¦вхер йѕзѕгиµи Дѕріемала бердим! Ай, н¤ме
тѕркмен Дон Іуванысыµ, Дѕрі¤нем с¦йѕп гойбер!
Бабахан. Учмах, гайдып мениµ янымда йѕзѕгиµем, Эйіеіигиµем,
Дѕріемалыµам адыны тутайма!
Учмах. Совгадыµ гаты гыммат болмага чемели: ѕч гѕн-¤ ѕшѕдипгыздырып, тас ¦лен экениµ!
Бабахан. Шкафыµ ичинде отыркам, бирден бири гапысыны ачарам,
Учмахіаныµ сырыны ачарын дийип іанымда іан галмады. Я шонда инфаркт
болдум, я пеніиреден б¦кемде бир ериме зепер етди!
Учмах. Бирини театра чагырып, бирине сейилг¤хде лак атып, ене
бирине г¦з гыпып й¦рсеµ, зепер тапан ериµ к¦п болар!
Бабахан. Учмах, с¦йгимизиµ хатырасына гыз тохумыныµ адыны тутма!
Мен улы хата гойбердим, н¤че іебри-іепа берсеµ чекерин! Мениµ ѕчин
Учмахдан башга гыз ѐк!
Учмах. Вай, Эйіеіигиµ ¦зи ¦з дили билен Бабаханы с¦йй¤н, Бабахан
Мердановы с¦йй¤н! Бабаханам мени с¦йй¤р диймедими?
Бабахан. Эйіеіик бир ышка гарагыны гапдырып, акыл-хушдан айрылып
арш билен кѕрсѕµ арасында гайып й¦рен гыз. Н¤ме максат билен
самахылланыны биліек д¤л, й¦не онуµ Хезреди, Хезредиµем Эйіеіиги
с¦йй¤нини билй¤н, икисине-де гуванян!
Учмах. Вай, Хезрет бир етим, сен болса байыµ оглы! Тѕркмен Дон
Іуваны болуп Эйіеіигем аздырып билмеіекми? Й¦не Дѕріемала сѕйкениіи
болайма!
Бабахан. Мениµ ѕчин дѕнй¤де еке-т¤к гыз бар! Учмах бар! Мен муззур
иш этдим, ¦рт¤бер, іебри-іепаµы чекм¤ге тайяр!
Учмах. Сениµ ѕчин Учмах ѐк! Учмах ¦лди! Г¦вхер йѕзѕгиµе-де гынанып
й¦рме, бир хепде ярым хепде дакынансоµ алып берерин! Оюн этдим диерин!
Бабахан. Учмах, мен сени с¦йѕп, ганат яйып учдум! Мен сени с¦йѕп,
дурмушы, дѕнй¤ни мѕµ эссе артык с¦йй¤н. Сен мениµ буйсаніым, багтым,
яшайшымыµ манысы! Алла бизи масгарачылыкдан совды! Индем б¤ш долларлык
йѕзѕги Дѕріемалдан ызына алайсаµ, Худайдан ант ичй¤н, сенденем,
с¦йгимденем, ягты іаханданам гечерин!
Учмах. Прекрасно! Прекрасно! Сен асыл эйй¤м Дон Іуван болайыпсыµ!
Йылгырып, баш яйкап гидй¤р.
17
Бабахан (¦з янындан). Учмахіан, мен сениµ акыллыдыгыµы билй¤дим,
й¦не сен хас акыллы экениµ! (гидй¤р)
Учмах окап отыр, Гырнак ¦зѕне сереніам берй¤р.
Дѕріемал (гелй¤р). Учмахіан, худайлыгыµы айт! Йѕзѕги гарынлак,
алкымлары салланып дуран эринлек адам гетирдими?
Гырнак.
Гыйв
гыз,
халашяным
ѐк
дийип,
сениµ
ашыгыµ-а
Эйіеіигиµкиµем чакы болмады! Бир мѕµ долларлык йѕзѕк ашыкдан долы
сырлы сандыгыµы ачайды гыз!
Дѕріемал. Вах, ашык н¤м ишлей¤р? Гарыбыµ гызы болсаµ, хантама-да
хер етен! Шоларыµ бири гарындашсырап, дашыма тор гуруп й¦рендир ¦йдѕп
горкян!
Гырнак. Чау! (гидй¤р)
Учмах. Мен саµа адам дилинде айдып дурун-а, кими с¦йй¤н болсаµ
йѕзѕги шол гетирди дийип!
Совгады патладып столуµ ѕстѕнде гойяр.
Дѕріемал. Комедия гутарды! Авторы к¦рзехин экен, гѕлки-де ѐк, агыда!
Учмах. Дѕріе, саµа н¤ме болды?
Дѕріемал. Н¤м болар? Эксперте ¤китдим! Хакыкы бахасы он ики мѕµ
доллар экен. Экспертиµ янындакы адам, дуран еримде он мѕµ доллар
гетирип берй¤н дийип дызап дур. Менде он ики мѕµ долларлык йѕзѕги
совгат этіек доган-гарындашам ѐк, с¦йгѕлем ѐк!
Дѕріемал. Тѕршек н¤ме?
Учмах. Тѕршегем гарып, гарыплыгы ѕчинем халадым оны!
Учмах. Дѕріемал, бириніиден гумда гарып адам яшамаяр, яшайын
диенде-де яшап билмей¤р! Икиніиден, ол г¦вхер йѕзѕк н¤ме? Тѕршек сениµ
ѕчин ширин іаныны, гара башыны берм¤ге тайяр. (айнаныµ ¦µѕне элтй¤р)
Дѕріе, ¦зѕµи сынла, сениµ ялы гыз ѕчин йигитлер гара даглары агдаряр!
Сениµ ялы гызлар ѕчин йигитлер дагларыµ арсланы, дерелериµ аждары
билен с¦вешй¤р!
Дѕріемал. Сениµ ол айдяныµ эртекиде!
Учмах.
Хакыкы
с¦йг¤
учранлар
эртекилер
дѕнй¤сине,
іадылар
дѕнй¤сине учраяр! Перизат халыµа артып бир йѕзѕги ¦зѕµе рова г¦рм¤н
дурма! Г¦вхер йѕзѕгиµ бахасам мѕµ доллар экен! Дѕшѕндиµми? Йѕз доллар
экен! Бир доллар экен! Гайдып йѕзѕгиµ бахасы пыланча диениµи эшид¤йсем
йѕзѕµи г¦рмен! Би г¦вхер йѕзѕк сениµ ышкыµ, Тѕршегиµ ышкы, ол ышкыµ
болса бахасы болмаяр! Ал кейп эдип дакын!
Дѕріемал. Учмахіан, шу ¦мрѕме мен йѕзѕк дакынып г¦ремок! Помбархам
онуніыны гутарып й¦рк¤м дайзам совгат этди. Бир аіайып какам барды,
арман ичегенди, й¦не адамыµ іаны ялыды. Артып соµ бир бела саташды,
¤хли газаніымызы гер𤵠тѕссесинден гечирип, аттестат аліак болуп
й¦рк¤м ¦лди пакыр. Ынансаµ шейле бир аглашандырыс. Эіемем, іигилеримем
аглашяр, ¦зѕмем билип отырын, хемм¤мизиµ бегеніимизе аглаянымызы...
бир агламак агландырыс, агландырыс... Худайым душманыµам башына
дѕшѕрмесин, какаµ-а ¦лѕп ятыр, бизем бегеніимизден аглаярыс...
Какаміан бизи гедайлар гездирендир... (аглаяр. Гамгын саз)
Сахнаныµ ¦µи билен Тѕршек ¦з-¦зи гепл¤п баряр.
Тѕршек.
Ґвренмели
болса,
іенап
Шекспир,
сениµем
дилиµи
¦врен¤ймей¤сми? Дѕнй¤ иµлис дилини билинде Тѕршек билмезми? С¦вдаг¤р
хелейлер Хытай дилини ¦врененде Тѕршек иµлис дилини ¦вренмезми? (гечип
гидй¤р)
Учмах. Сениµ Тѕршеги халаяныµ бир чыныµмы? Я ол нерессе гуры одак¦зе дѕшѕп й¦рми?
18
Дѕріемал (чалаіа). Халаян... Окува гирелим б¤ри халаян... Олам
мени халаяр.
Учмах. Гаты говы-да, багтыµыз ачылсын ылайым! Й¦не гыз, бир г¦вхер
йѕзѕк совгат этди дийип, халаяр дийип г¦рениµде чалам-чаш болуп эр¤пакып
й¦рме!
Огланлары
н¤че
¦ртесеµ
шонча
гѕйчли
с¦йй¤ндир!
Икиніиденем,
хич
хачан,
хич
болман
тойыµыза
ченли,
совгадыны
ятладайма.
Дѕріемал (м¦лерй¤р). Н¤ме дийип?
Учмах. Йигидиµ совгадыны алаµсоµ, сынап г¦рмелидир! Гымматбаха
йѕзѕк совгат этдим дийип, саµа эемсир¤берсе, йѕзѕгини маµлайына атып
урмалыдыр! Ёк, озалкысы ялы болса, совгат беренини ятлатмаса, ол
хакыкы йигит, хакыкы адам боляндыр!..
Саз. Чыра с¦нй¤р.
Хезрет пакетли бутерброд гетирип, тумбочкасында гойяр. Бокалыны
алып гидй¤р. Тѕршек бутерброды алып, Перман билен б¦лѕшип лак-лук
атяр. Хезрет гелй¤р.
Хезрет. Эй, Петигулылар! Хайсыµ бутербродымы апардыµ?
Перман. О н¤м¤ниµ бутерброды? (ене китап окан боляр)
Тѕршек. Бутербродыµда доµуз колбасасы билен голланд сыры бармыды?
Хезрет. Барды.
Тѕршек. Онда мен иен д¤лдирин, себ¤би мениµ намаз окаймак мейлим
бар.
Перман. Сен намаз окаіакмы?
Тѕршек. Дагы мен пенсия чыкамсоµам такал окайын й¦рейинми?
Перман. Эфлатун, бутербродыµы ¦зѕµ иен болайма?
Хезрет (гарныны сыпаяр). Ґзѕм иен болсам бейле ач болмаздым
ахыры...
Тѕршек. Мен сизе йѕз ѐла айтдым: отагымызда полтергейст бар дийип.
Орслар оµа домовой дийй¤, иµлислер полтергейст дийй¤, к¦нелеримиз, эе
я ал дийй¤р!
Бабахан гелй¤р, ол ваіып, м¦хѕм зады айдарман.
Бабахан. Огланлар, сиз хей Бабаханыµ ялан с¦зл¤нини, алданыны
эшитдиµизми?
Хезрет. Іук!
Перман. Менден-де бир іук!
Тѕршек. Бабам, сен ялан с¦зл¤йин диеµде-де, алдайын диеµде-де
алдап билмерсиµ! Ялан с¦злем¤ге, алдамага янып дуран талант, м¦вч уруп
дуран фантазия герек! А сен к¦рзехин!
Бабахан. Эйіеіик Хезреди с¦йй¤р, Гырнак Тѕршеги с¦йй¤р, Дѕріемал
Перманы с¦йй¤р.
Перман
Бабаханыµ
гошарындан
тутуп,
пулсуны
г¦рй¤р,
аясыны
маµлайына гойяр.
Перман. Мен саµа н¤че айтдым: Бабам, шу кесел билен оюн этме
дийип! Анха, эйй¤м самрадып башлапдыр.
Тѕршек. Бабам, айдып дуран гепиµе ¦зѕµ ынанямыµ?
Бабахан. Іук!.. Й¦не мен гызларыµ дилинден ики гулагым билен
эшитдим-д¤.
Перман. Биз сениµ ики гулагыµа-да ынанмаярыс!
Тѕршек. Гызлар гелип, саµа замун дурса-да ынанмаярыс.
Бабахан. Арада ашхананыµ ички іайында ч¤йнек-к¤селери ювуп дуркам,
гызлар гелип ¦зара гѕррѕµ этди. Менем бардыгымы билдирмеіек болуп,
демими дартман ярым сагат дурдум.
Тѕршек.
Бабам, сен терс эшден болайма. Дѕріемал Тѕршеги с¦йй¤н
диен болаймасын!
19
Бабахан. Гынансам-да, дѕрс эшитдим достларым!
Хезрет. Дуруµ, дуруµ, ол шейтаніа гызлар Бабаханыµ бардыгыны
билип, билмедикден болуп гѕррѕµ эдендирлер! Ёгса хей ол гызлар
ашханада ышкы гѕррѕµ эдерми?
Тѕршек. Аклыµдан айланайын Эфлатун! Дѕріеіан Тѕршеги с¦йй¤р ахыры!
Бабахан. Тѕршегим, ылайым терс эшден болайын, ылайым гызлар мени
ойнан болсун! Сен Дѕріемалы с¦й! Ол саµа мынасып гыз!
Перман. Эмма Перман Гырнагам, Дѕріемалам с¦ймез!
Хезрет. С¦ймез, себ¤би Перманыµ ¦р¤н вепалы с¦йгѕлиси бар!
Тѕршек. Ким-айт ол?
Хезрет.
Перманіан
Перман
шахыры
с¦йй¤р.
Перман
шахыр
¦з
гошгуларыны с¦йй¤р! Ґзѕни чакдан аша с¦йй¤ни болса, хич ким с¦ймей¤р!
Перман. Хах-ха! Перманы энтек тѕркмен халкы с¦ер!
Хезрет. Перман, сен хакыкатдан-да гений, эмма вагтындан гич доглан
гений! Гечен асырыµ башларында догланыµда советлериµ халк шахыры
бордуµ!
Перманыµ гахары гелй¤р, Тѕршек чыны ойна ¦вѕрмек ислей¤р.
Тѕршек. Перманіан, языбер, языбер! Мен сениµ іан ялы достуµ, ¦лсем
¦лейине уруп мен окарын гошгуларыµы, языбер!
Гѕлѕшй¤рлер. Чыра с¦нй¤р.
Огланларыµ отагы. Гызлары чая чагырыпдырлар, диµе Учмах ѐк.
Тѕршек. Гызлар, ханы Учмах?
Гырнак. Учмахыµ янып ятан иши бар...
Тѕршек. Гызлар, Чынмачыныµ ыслы чайыны ичіекмисиµиз я Гавай
адаларыныµ кейпли кофесини? Минерал сувуны ичіекмисиµиз я миве
шербетини?
Дѕріемал. Сизде н¤ме ѐк болса, биз шоны ичіек!
Тѕршек. Онда багтыµыз гелипдир, бизде шоларыµ хичисем ѐк!
Дессине дѕрли миве сувлары, назы-ныгматлары, сувлары стола гойяр.
Бабахан (ювашіа). Тѕршекіан, х¤зир саµа анекдот айдып бер дийип
ойнарлар.
Перман (гуюшдыряр). Гызлар, ийип-ичип, гѕрл¤п отырыµ.
Хезрет. Тѕршек бег масгарабазлыгыны гутарман, адама гѕрлем¤ге
гезек бермез!
Тѕршек. Вах, гѕрл¤п билй¤н болсаµ, баш ѕстѕне гѕрле! Гызлар, мен
сизе энтек гапыріагындан чыкмадык, энтек ягы сѕпѕрилмедик, т¤зеіе бир
анекдот айдып берейин!
Бабахан (¦йкели). Акмак, акмакдыгыµы субут эт!
Хезрет. Болшуµ шу болса сени хич гыз с¦ймез!
Тѕршек. С¦ймесе с¦ймесин хич гыз. Эіеміандан айланайын. Ол хер
гезек барамда «Тѕршек іан, окувыµа бекіе бол, гыз тапыніак болуп хел¤к
болма Сен кими халасаµ пыланыныµ гызы дийип салгысыны бер¤й, гызыны
бир, эне-атасыныµ кырк йылкы газанан газаніыны ики алып берерин!»
дийй¤. Мениµки хезил, хайсы гызы халасам шейдип...
Эйіеіик. Вай, бармагыµы маµа бир чоммалдайма!
Гырнак. Бармаіыгыµы чоммалдып г¦р, ¦вѕлй¤ бармак чоммалдан ялы
эд¤ерин!
Дѕріемал. Вай, йѕзѕµ аµрык болаверсин!
Хезрет. Тѕршекіан, икимиз доган окашяс! Сениµ эіеµ маµа эіеіан
болсун!
Тѕршек. Баш ѕстѕне, бу гѕн эрте ¦зем гелй¤р.
Гырнак. Гезеленіеми?
Тѕршек. Ёк, мен бир гыза бармак чоммалтмакчы!
Эйіеіик. Ханы, ойны гоялыµ! Перман, бир гошгы окап бер¤й!
20
Дѕріемал. Вай, гыз сен би нересселери еке-екеден масгара этіек
отуріакмы?
Бабахан (юваш). Перманіан, мен айтмадыммы?
Перман. Гызлар, мен сизе ики гошгы окап берерин!
Хезрет. Ызындан менем танс эдип беріек!
Бабахан. Гараз, кейпине масгара болуµ-да!
Эйіеіик. Башла, Перман!
Саз. Чыра с¦нй¤р.
Гызлар отагы. Дѕріемал билен Гырнак петде-петде хат окаяр.
Гырнак. Эфлатун дийилсе Эфлатун-ов! Ай ярымда мунча хаты н¤дип
язып билдик¤?
Дѕріемал. Хатмы шулар? Булар хат д¤л, булар поэзия! Булар шедевр!
Х¤зир бу хатлары эпистоляр роман дийип чап эт, улы ил г¦зѕне яш айлап
окар!
Эйіеіик (эіизл¤пдир). Почталйон хер гѕн ики хат гетирй¤р, электрон
почтадан ики
хат гелй¤р,
¦зем гѕнде энче гезек душуп энтерпелегими
айлап баряр. Ол мениµ чар янымдан хѕіѕм эдй¤р!
Дѕріемал. Чар яныµдан бейдип хѕіѕм эдй¤н болса, голуµы г¦терип,
табын болуп, капитулясия ыглан эд¤ймесеµ болмаз-ов!
Учмах. Буларыµ хеммесини Эфлатун язяндыр ¦йд餵ми?
Гырнак. Ылымуран, ышкуран Эфлатун болаймасаµ бейле хат яздырмаз!
Дѕріемал. Маµа шулар ялы хатыµ ѕчден бири геленде, той с¤хедини
белледердим!
Гырнак. Эйіеіик билен Эфлатун хакыкатдан-да ылахы ышка учрапдыр!
Учмах. Эфлатуныµ не ¦йи, ¦взары, не малы-мѕлки бар.
Гырнак. Ышк-с¦йги барка байлыгы башыµа япіакмы гыз?!
Учмах. О маµлайы гараныµ не эіеси, не какасы бар!
Дѕріемал. Гайынэнеµ иµирдисини, гайынатаµ хѕµѕрдисини чекмерсиµ!
Учмах. Ол Худайураныµ не г¦рк-г¦рмеги, не г¦вре-габарасы бар.
Гырнак.
Эркек
кишиден
мал-гара
ѕркмесе,
гарантга
горкмаса
болдугыдыр!
Учмах. Эйяіан, перизат халыµа уллакан пайтагтдан сайлап-сечип
тапаным шу дийип н¤дип Эфлатуны Баллы какама, Л¤ле гелнеіеме г¦ркезип
билерсиµ?!
Дѕріемал (гиііе берй¤р). Эйіеіик Эфлатундан ¦йкеледигиµ какып
аліакдырын!
Учмах. Тѕкедиµ-¤йт яш гыза гиііе берип ¦іѕкдирип отурмаµызы!
Гырнак. Мен-¤ растымы айдып дурун: гелеіекде Эфлатун юрдуµ мешхур
шахырам болар, академигем болар!..
Учмах. Эйяіан, Эфлатун талантлы адам, д¦редиіи адам. Д¦редиіилик
адамларыныµ
болса
к¦пѕси
мейханада
яшаяр,
мейханада
д¦редй¤р,
мейханада ¦лѕп гидй¤р!
Дѕріемал.
Оларыµ
аракхор
боліагы
боляндыр!
Ханха,
Керим
Гурбаннепесов, ниіе-ниіе китаплары языпдыр. Керим ага иченмишин
дийибем эшдемизок!
Учмах. Эйіеіик, ышк сениµ гарагыµы гапып, гулакларыµы япып учутдан
учурмага алып баряр! Эфлатун сениµ тайыµ д¤л, эртеки гѕн ахмыр чекип
агларсыµ, пейдасы болмаз!
Эйіеіик. Ол мениµ чар янымдан хѕіѕм эдй¤р ахыры!
Гырнак (дилине ¦йкѕнй¤р). «Хѕіѕм эдй¤р, хѕіѕм эдй¤р...» Н¤ме сениµ
дилиµ лалмы, элиµ шелми? Эфлатун ялы огланіыгыµ меркини берип билм¤н,
сен н¤ме ч¦реги еµс¤µден ийй¤миµ?!
21
Дѕріемал. Мен саµа ит ялы іабіынманы, айы ялы арламаны, айюв ялы
хайкырманы ¦вредейин! Н¤дерсиµ, гараµы г¦ренден Эфлатун элини-аягыны
йитирип бызбыдыклап дурса...
Учмах. Эйяіан, зыяныµ ярында саклан! Ынха, г¦рерсиµ, сен би
г¦зеллигиµ билен юрда мешхур борсуµ! Бу гѕн болмаса эрте киночылар
г¦зл¤п гелер! Телевидение сени алып барыіы эдер!.. С¦йдѕм дийип ¦зѕµи
гайнап дуран умманыµ гойнуна атма!
Йылгырып Хезрет гелй¤р.
Хезрет. Гызлар, тагаллаµыза таµрыялкасын! Мен Эйіеіик билен й¦рите
уршайын дийип гелй¤н! Эйіеіик, гызлар хак айдяр: сен маµа, мен саµа
мынасып д¤л. Ѕстесине-де сен мениµ пис пыглымы, неіис максадымы хем
билмей¤рсиµ! Эйіеіик, мен барып ятан пис, мен неіис!
Эйіеіик (хайран). Сенми?
Хезрет. Хава, мен не-іис! Йиг-рен-іи! Ханы маµа неіис дий!
Эйіеіик (эзизл¤п, эр¤п-акып). Не-іис! Йиг-рен-іи!
Хезрет. Сен маµа йигренип йигреніи дий, неіис дий!
Эйіеіик (леззет алып). Йиг-рен-іи!.. Не-іис!..
Гырнак (Дѕріемала). О туланыµ-а боліагы болупдыр!!!
Дѕріемал (зала). Ишигайданыµ паласа салып Эфлатуныµ алнына
атылаймасы галыпдыр.
Галагоп саз гѕйчленй¤р. Гызлар ерли-ерден Эйіеіиги Эфлатуна
кѕшгѕрй¤рлер. Оларыµ сеси геленок. Эйіеіигем экезленип, бармак
чоммалдып Эфлатуна гыгыряр, Эфлатунам гыгыряр. Бир салымдан Хезрет
атылып чыкяр. Кере-мара Гырнак билен Дѕріемал чыкяр.
Гырнак. Вай, вай зордан урушдырайды-гов! (Дѕріемала середй¤р)
Г¦зѕµд¤ки яш н¤ме?
Дѕріемал (соіаяр). Эйіеіик билен Эфлатуна йѕрегим аваяр.
Гырнак. Пах-пах томаша бол-дов!.. Дѕріе, гынанып отурма, эгер олар
бири-бирини чындан с¦йй¤н болса, ярашарлар, ѐгса-да... г¦зяш эдениµеде дегмей¤р...
Гызлар гечип гидй¤р. Сахна айланяр.
Университетиµ аудиториясы. Чапав Іѕлг¤ев сапак гечй¤р.
Чапав Чарыевич. Хорматлы талыплар, ики хепде мундан озал эркин
темадан н¤ме юмуш буйрупдым?
Тѕршек. «Гарашсыз бакы Битарап Тѕркменистан 2050-ніи йылда» мениµ
чакламам.
Мугаллым ѕмлей¤р, ол тагта овадан эдип теманы язяр.
Чапав Чарыевич. Яшлар, ядыµыза салыµ, мукаддес Гарашсызлыгымызыµ
илкиніи гѕнѕнден д¦редиіилик интеллигенсиясы, алымлар, хупбулватан
раятлар тѕркмен халкыныµ б¤ш мѕµ йыллык язмача тарыхы болан, бейик
халкдыгы барада мѕµлерче макала, очерк, ылмы ишлер, эсерлер яздылар,
себ¤би яµы гарашсызлыга гадам басан халкымыза ¦зѕниµ бейик, дана,
агзыбир, гайратлы халкдыгына долы ынанмагы зерурды. Ынха, галамдашлар,
мен сизе гелеіеги ¦вренип макала язмагы табшырдым, ондан мениµ
максадым н¤ме?
Хезрет. Адам хемише гелеіеге назар айлап, арзув эйл¤п, г¦вѕн
йѕвѕрдип, соµам арзувыны амала ашыряр. Шахырана беян этсек, адам
іаханда арзувыны гуряр, ярадяр, д¦редй¤р!
Чапав Чарыевич. Берекелла!
Тѕршек. Чапав Чарыевич, мен ериме геч¤йинми?
Чапав Чарыевич. Талып Тырмыев, сениµ ериµ шол тайы! (гѕлѕшй¤рлер)
Гадырдан галамдашлар мен сизиµ язан макалаларыµызы окадым, говысам
бар, говшагам. Мени гынандыран зат — ылмы доклад ялы языпсыµыз! Мен
сизе р¦вшен гелеіегиµиз, бейик эрт¤µиз барада г¦вѕн йѕвѕрдиµ, арзув
22
эдиµ дийипдим, эмма диµе Шахымова Эйіеіигиµкиден, бизде бейле талып
ѐк, я бириµизиµ лакамыµызмы?
Учмах. Ол бириніи йыл талыбы, биз язамызсоµ, олам бизден кем
галмаіак болуп язайды.
Чапав Чарыевич. Шоµа мениµ адымдан берекелла бериµ! Шахымова
йѕреіиги билен, якын гелеіеге сапар эден ялы іошгунлы хыруч, хыіув,
буйсанч билен языпдыр. Ынха, сизе вели гынандым. Мениµ максадым бир-¤
сизиµ
хыял
эдишиµизиµ,
фантазияµызыµ
¦рѕсиниµ
гиµлигини,
пикирлериµизиµ
чуµлугыны,
ынаніыµызыµ
улудыгыны,
с¦йгѕµизиµ
м¦чберсиздигини г¦рмекди. Тырмыев, ишлери пайла! (ол пайлаяр, соµ ене
тагта гечй¤р) Макалаларыµ ичинде иµ оригиналы талып Тырмыевиµки!
You have read 1 text from Turkmen literature.
Next - Hak aşyklar - 3
  • Parts
  • Hak aşyklar - 1
    Total number of words is 4083
    Total number of unique words is 1840
    2.4 of words are in the 2000 most common words
    6.6 of words are in the 5000 most common words
    10.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Hak aşyklar - 2
    Total number of words is 4163
    Total number of unique words is 1927
    2.2 of words are in the 2000 most common words
    6.1 of words are in the 5000 most common words
    9.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Hak aşyklar - 3
    Total number of words is 2900
    Total number of unique words is 1520
    2.7 of words are in the 2000 most common words
    7.0 of words are in the 5000 most common words
    11.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.