Ak ýelken-2008`Türkmen döwlet neşirýat gullugy - 26

çagajyklaryny gujaklap, ýola gözledi. Atsyz-sorsuz ýaş
suratkeş Akmyrat Moskwadan, agza-dile düşüp ugran
halypalaryň geljegine uly umyt baglaýan suratkeş bolup,
öwrülip geldi.
Aýbölek garaşdy, bagtyna sarpa goýdy, oňa guwandy.
Özi-de hiç babatda hiç kese syr bermän, ýüregini açsa, öz
28. Sargyt
433
bagtyna kimdir biriniň gözi-dili ýetäýjek ýaly, pikirini
ýüreginiň çuňynda pynhan saklap begendi.
Adamsynyň öýdäki ussahanasyna geçen mahaly ol ähli
zadyň şol bir goýlan ýerinde duranyny gördi. Akmyrat
ussahanasyndaky zatlaryň ellenibermegini, geçilip-göçürilip
tertibe salnybermegini halamazdy. Muny Aýbölegem,
çagalaram gowy bilýärdiler. Bu ýer onuň reňkdir kistleri
bilen, çeken we çekjek suratlarydyr oý-pikirleri bilen ikiçäk
galyp oturýan ýeridi.
Aýbölek onuň täze çekýän suratyny öň hem telim gezek
gören-de bolsa, ony Akmyradyň oturýan oturgyjynda oturyp,
ýene-de bir gezek täzeden synlady. Suratdaky üç gözeli
synlansoň, birsellem pikire batdy. Iki çetki gyzlaryň biri
üýtgeşik owadandy. Ol ýöne bir adam çagasy däl-de,
hakykatdanam, surat ýalydy, beýlekisi bolsa gedemjedi,
Aýbölek olary tanamaýardy, tanajak hem bolmaýardy.
Ortadaky, boýnuna aslyşyp duran oglanjygy gujaklap oturan
gelin onuň özüdi. Özi-de bu suratda ol häzirkisinden has
ýaş görünýärdi, çalaryp ugran saçlar suratda şar garady.
«Onuň özi meni şeýle görýändir-dä» diýip, suraty synlamagy
dowam etdirip oturyşyna oýlandy. Bu hasap hakynda pikir
eden wagtynda, adamsynyň özüni şu duruşda görýänligine
begendi. Suratda üç gelniň arkasynda äpet tanyş tut saýa
salyp seleňläp otyr. Bu tudy Aýbölek ilki gelin bolup
Akmyratlara düşen gijesiniň ertiri penjireden görüpdi. Onuň
Akmyrat bilen ýeke galan otagynyň bir penjiresi şol tut
tarapa açylýan ekeni.
- Muny kakamyň dogany Aganazar akgam ekipdir,
uruşdan öň ol muny ine, şeýdip, serhetçiler zastawasyndaky
dost komandiriniň birinden alyp, aýasynda göterip gelipdir
- diýip, Aýbölege aýasynyň birisini görkezipdi. Şonda bu
tuduň aýratyn tutdugy, onuň ýok esgerden ýadygärlik
hökmünde bu öýde eý görülýändigi Aýbölege öz-özünden belli
bolupdy... Aýbölek öwrülip ikilenç düşegine geçen wagty,
434
gije ýarymdan agypdy. Oguljygynyň myslap ýatyşyna gözi
düşüp, ýene-de onuň ýaňagyndan ogşasy geldi, ýöne
oglanjygyň halaman düýrükjegini, ynjalygynyň gaçjagyny
ýatlap, öz höwesine basalyk etdi. Ol Akmyradyň bu gün
gelmese erte, daş gitse, birigün gara berjegini ýatlap,
ýüregine giňlik berip, gündiz kiri köp ýuwan elleriniň
syrkyrap agyrýanyny syzyp, birsalymdan uka gitdi. Gije indi
bir wagtdan bäri biri gapdalda durup, Aýbölegi synlaýardy.
Ol haýsy otaga geçse, o-da gelip, şol otagyň penjiresiniň öňüni
eýeleýärdi. Hemme ýerde-de gije şol bir çagalary, adamsy
bilen bagly ähli zatlary aýratyn zenan mähri bilen synlap
ýören, söwer ýarynyň didaryny küýseýän, göz dikip ýola
seredýän maşgalany görýärdi. Hemişe gowyny görende oňa
gözi gidişi ýaly, gijäniň bu pursada hem ýene-de gözi gitdi.
Ähli çyralar sönenden soň hem synyny süýräp ýören garaňky
gije öz gören pursadyny ýene bir sapar görmek üçin, jaýlaryň
töwereginde galdy.
435
ILKINJI GAR
Mergen ir ertir oýanyp, penjiräniň öňüne baran mahaly
duýdansyz ýagan garyň töweregi ak reňk edip oturanyny
gördi. Öýüň sag tarapyndaky hatara oturan, her tomus düşek
atylyp kölegesinde oturylýan üç düýp tuduň üstünde üç-dört
sany garga ardynjyraşyp otyr. Öwrülip mal ýatagyna sereden
wagty, Mergen ol ýerde hemişe özünden öň turýan kakasynyň
mal-garaň öňüne ot atyşdyryp, indem sygyr sagyp oturan
ejesiniň biraz beýle ýanynda çarşaga söýenip, «mahorka»
tüsseläp duranyny gördi.
Şol arada, agşamky - uzakly gijesi bilen hyýalynda göç
edip gezen, janyna ýazgynlyk bermedik Aýperili pikirler
ýene-de onuň ýadyna düşdi... Inçesagt, ýaşyl kepderi
köýnekli gyz peýda bolup, onuň gözüniň öňünde gezmeledi.
Häzir onuň ýüzi düýnki mekdepdäkisi ýaly gaharly hem
kineli däldi. Gaýta şadyýandy. Ala gözler mähirli balkyldaýardy. Soňra Aýperi klubuň ýeňsesindäki gytyjak ösen
agaçlaryň arasyndan çykyp, ulugyzlara mahsus ýöriş bilen
sallanyp ýöräp, mekdebe golaýlaşdy. Jaýa girip barýarka
bolsa aýak çekdi. Mergeniň ýüzüne täsirli seretdi. «Diliňi
ýuwutmadyk bolsaň, diý, oglan bir zat!» diýen manyda
gyjytly gülümsiredi. «Her niçik-de bolsa, Aýperi gowy gyz»
diýip, Mergen birsalym hyýalyndaky gyzy synlap duransoň,
düýnki «Harasatdan» soň hem ol baradaky pikiriniň
üýtgemändigini öz öňünde boýun aldy. Aýperini gowy görüp,
436
ýüreginde özge gyzlardan ony ilerläp ugraly bäri bu ýagdaý
onuň gözüniň öňünde häli-şindi gaýtalanardy.
Düýn arakesme mahaly Mergen Aýperiniň okuw
otagynda bir özüniň depderine dümtünip oturan wagtyna
gabat geldi. Bu pursat onuň köpden bäri çemesine getirip
bilmän ýören pursadydy. Mergeniň häzir gabadyna gelen bu
amatly çolalykdan peýdalanasy geldi. Ol biraz ýaýdanç bilen
gyzyň golaýyna bardy.
- Aýperi - diýip, onuň adyny tutdy.
- Näme? - Gyz edip oturan işinden başyny götermän
onuň habaryny aldy.
- Aýperi, sen bilýäňmi?
- Nämäni bilmelimişim?
Aýperi başyny göteren çagy gapdalynda synpdaşy
Mergeniň derçigip, dert-azar bolup duranyny gördi.
- Gelşiklem bolsa, gelşiksiz hasap etseňem, ony özüň
bil, ýöne men seni gowy görýän...
Şu arada garaşylmadyk bir ýagdaý ýüze çykdy. Aňk-taňk
bolup Mergeniň sözüni diňlän gyz birden näderini bilmedi-de,
ýüzüni asyp gaharlandy.
- Häzir öýe bir baraýyn. Onsoň kakam seniň gowy
görýäniňi gözüňe görkezer! - diýip, ýüzüni partasynyň
üstüne egdi.
Mergen aljyrady. «Synpdaşlar bilse, gör, nähili masgaraçylyk» diýen pikir kellesine geldi. Şu minutda onuň daşary
çykyp, yňan tarapyna ylgap gidesi geldi. Ýöne gaçara-da
pursat bolmady, gapa ýönelenem şoldy welin, daşardan klasa
girmäge çagyrýan janyň sesi eşidildi. Başa gelenini göräýmekden başga alaç galmady.
- Aýperi, saňa näme bolýar? - Synp žurnalyndan başyny
göteren mugallym aşak bakyp, perişan bolup oturan
Aýperiniň halyny sorady.
437
Aýperi başyny göterip ýuwdundy. Mergene häzir ol
geplese, bolan ähli zady şol bolşuna aýdyşdyraýjak, deňduşlaň arasynda özüni utanja goýaýjak ýaly bolup duýuldy.
- Aý, dişim agyrýar - diýip, Aýperi gümürtiksi
hymyrdady.
- Onda git-de, dogtora görün!
- Indi ganymat, okuwdan soň bararyn.
Bu gürrüňden soňam, aýby açylar öýdüp, ruhdan düşen
Mergen wagty bilen özüni ele alyp bilmedi.
Atdan ýykylan ýaly esli salym özüni oňaýsyz duýdy.
Hatarlaryň arasynda aýlanyp, özüniň tagta ýazan mysallarynyň işlenilişini barlap ýören mugallym Mergeniň
bireýýäm işlenmeli meseläni hem işlemän, itinip oturyşyny
görüp nägile boldy.
- Dänäýew, sen häzir özüňiň nirede oturanyňy
bilýärmiň?
- Hawa, bilýän.
- Bilýän bolsaň, saňa rugsat, bar bilýän ýeriňe git! Sapak
wagty başga dünýäde gezip ýören okuwçy maňa gerek däl!
Mergen özüniň sapakdan kowulmagyna ýüzüni asyp, il
ýüzüne gaty gören ýaly hem bolsa, öz ýanyndan welin, ol
muňa begendi.
Okuw otagyndan çykansoň, ol umumy korpusyň
töwereginden ötse, direktora ýa-da beýleki mugallymlaryň
birden birine duşup özüne: «Näme sapak mahaly entäp
ýörsüň?» diýiljegini ýatlap, mekdep haýatynyň ýykylan
ýerinden geçdi. Haýatyň bu ýerine mekdep ýolbaşçylary her
ýyl telim gezek kerpiç ördürýärdiler. Ýöne sanlyja günden
ýeňseki köçeden gatnaýan çagalar ony ýene-de öňki ötük
hetdine getirýärdiler.
Mergen ýabyň boýunda bolan wakany arkaýynlykda
ýatlap, pähiminde saldarlap aýlanyp ýörkä, suwy ýatyrylan
438
ýabyň içinde bir topar ýata suwuň balygyny tutup ýören
oglanjyklara gabat geldi:
- Eý, näme palçyga bulaşyp ýörsüňiz? - diýip, ol
garabaşlaryna gaý bolşup ýören oglanjyklara habar gatdy.
- Balyk tutýas. - Oglanjyklaryň arasyndan biri oňa bada-bat
jogap berdi. Beýleki biri bolsa «Ine, bulary gör!» diýýän
manyda, guwanç bilen elindäki çöpe düzen balyklaryny
depesine göterdi.
- Balyk köpmi?
- Tutup bilseň köp.
- Tutuşsam, menem paý edermisiňiz?
- Bolýar, gel, seniň diýeniň bolsun!
- Üşäňzokmy?
- Balyga bir gyzyşsaň, soň üşemersiň. Mergen ilki suwuň
gyraragynda durup, özüne golaý gelen balyklardan tutdy.
Tötänlikde aýagy suwa gidenden soň bolsa, çyzganyp suwa
girip, o-da oglanjyklaryň biri boldy. Mergen üst-başyny gara
läbik edip birtopar balyk bilen öýlerine gelen mahaly onuň
elleridir aýaklary üşemekden ýaňa gök nil bolup gögeripdi.
***
Mergen mekdebe göwünsiz ugrady. Ol öz ýanyndan
«Aýperi agşam kakasyna «Şol oglan meni öz günüme
goýanok» diýip, arz edendir. O-da häzir mekdepde meniň
bilen gürleşmek üçin mugallym bilen gelerime garaşyp
oturandyr. Klasa girip-girmänkäm, kimdir biri: «Dänäýew,
sen mugallymlaryň otagyna barmaly» diýer, ol ýerde bolsa
utanyp gyzarmaly bolar...» diýip, pikir etdi.
Ol mekdebiň howlusyna gelip giren wagty, oglan-gyzlar
üýşüşip, garly meýdanda uly gowur bolşup, gar zyňşyp
oýnaýardylar. Bir-birleriniň atlaryny tutuşyp gykylyklaşýardylar. Şatlyk dik asmana göterilýärdi.
439
Aňyrdan keýpsiz ýöräp gelýän Mergen girelgä golaýlaşan
mahaly, galdalda gar zyňyşýanlaryň biriniň tokgalap zyňan
gary gelip, patlap onuň arkasynda pytrady. Ol çytylyp
kibtiniň üstünden yzyna sereden mahaly, boýdaşlary bilen
goşulyşyp gar zyňşyp duran Aýperiniň ýylgyryp, hiç zatdan
habarsyz bolandan, bolup aňyrsyna öwrülenini gördi...
440
ÇABDARY
Golaýlaşyp gelýän ýat at toýnagynyň güpürdisini
baýyrlaryň süňňi hemmelerden öň syzdy.
Bu güpürdi ilki öz topary bilen otlap ýören Çabdara ýeriň
aşagyndan bir ýerlerden gelýän ýaly bolup eşidildi. Baýyrlary
arkasyna alyp oturan çöl duýlar-duýulmaz gozganan ýaly
boldy. Öz sürüsini gapdallap, otlap ýören Çabdary güpürdini
eşiden mahaly işdäsini kemdi-de, howany diňşirgendi.
Keýerjekläp göz-dürbüsini del güpürdiniň gelýän
tarapyna tutup, üns bilen gözýetimdäki baýyrlaryň arkasyny
synlamaga durdy...
Gylýallar Badhyzyň degre-düzüne ýaýraşyp, özbaşlaryna
aýratyn-aýratyn toparlara bölünişip otlardylar. Her topara
hem bir höwür at serdarlyk edip gezerdi.
Çabdary hem şol serdarlaryň biridi. Ol öz sürüsindäki
gunanlara belet bolşy ýaly öz otlamaly meýdanyna hem
beletdi.
Onuň özboluşly örüsi ilerki dag eteginden başlanyp,
aşakdaky şora çenli uzalyp gidýärdi. Çägiň ýokary tarapy
bolsa üç-dört kilometre çenli uzalyp, derwezä meňzäp duran
iki sany baýryň depesine gelip gutarardy.
Toparlaryň arasyndaky bu serhet aňsat bozulmazdy,
bozulaýsa hem jedeli, könlenç, iki serdaryň çaknyşygy
çözerdi. Çabdary kämahal, şu golaýda öz goňşusy Mele at
bilen birnäçe minutlyk duşuşardy. Olar bir-birleriniň üstüne
zyňaýjak, bir-birlerini düýt-müýt edäýjek horazlara
441
meňzeşip, serdarlarça öz-özlerine göwnüýetijilik bilen
keýrjekleşip durardylar.
Soňundanam ysgaşyp-düşünişip, hersi ýene-de öz
toparlarynyň yzyna düşüp giderdiler.
...Del güpürdi barha golaýlaşdy. Çabdary bu gelýän atyň
üsti boş atdygyny: onuň kä otlap, kä çapyp gelýändigini
gulagyna eşidilen ses boýunça anyklady. Serdarlara mahsus
sabyrlylyk bilen oňa garaşmagyny dowam etdirdi...
Çabdary özüne göwni ýetýän atdy. Ýaz aýlary dagy ony
görmäge göz gerekdi. Onuň bedeni balyk teňňesine meňzäp
lowurdardy. Üç günden bir, bäş günden bir gelip ýylkylardan
habar alyp gidýän çopanlar Çabdarynyň baýyrlaryň arasynda
baýdak bolup ýörşüni guwanç bilen synlardylar.
Şeýle-de bolsa, çopanlar oňa ýakynlaşman, öten
mahallary onuň duşundan oýtarylyp ötäýenlerini kem
görmezdiler. Çabdary öz toparyny diňe bir özi bilen bäsdeş
atlardan däl, çopanlardan hem gabanardy. Ýeke-ikidigiňi
bilse, ol gulaklaryny ýapyryp üstüňe eňäýmegi hem hiç zatça
görmezdi. Şonuň üçinem çopanlara gäläni bir ýerden başga
bir ýere sürmek gerek bolan mahaly, olar ilki özge toparlary
üýşürerdiler. Getiribem, ony Çabdarynyň toparynyň
üstünden indererdiler. Diňe şundan soň olara Çabdaryny gäle
bilen öz islän ýerlerine sürmek başardardy.
Owadan atlar gözilginç bolýarlar. Olary tutup, dessine
aýagulag edinmek bilen bolýarlar. Ýöne Çabdara wagty bilen
hiç zat diýmediler. Has dogrusy, ony hem dört-bäş ýyllykda
bir ele saljak bolşup, dört-bäş sany atly uzynly gün elem-tas
bolup ellerine tanap alşyp yzarlap baýyrlaryň arasynda
kowalapdy. Barybir, Çabdary olara el bermändi. Atlylar oňa
derek başga iki sany münüş öwredäýmeli taýy alyp gitmek
bilen bolupdylar.
Olar Çabdaryny tohum at edinmek pikirine gelen bolsalar
gerek, şundan soň ony öz gününe goýdular.
442
...Öz güpürdisini kowalap gelýän gelmişek ahyr gara
berdi. Ol aňyrdan çapyp gelýänem bolsa, Çabdaryny gören
mahaly kürtdürdi-de, sürä garjaşyp bilmän, bir gyrada
saklandy. Çabdara meňzäp gulaklary bilen howany gaýçylady.
Iki at gazap bilen biri-birine tarap topulan mahaly, otdan
doýup ýatan baýtallar hem aýak üstüne örüşip, bir ýere
üýşüşip, bilesigeliji tomaşaça öwrüldiler.
Iki at birsalym asmana segreşip, haýkyryşyp, gazap bilen
biri-birlerine agyz salşyp harçaňlaşdylar.
Çakyşýan kelleleriň hütdüldisi her gezek atlaryň
süňňüne yza bolup ýaýraýardy. Töwerekdäki tüssä meňzäp
oturan gök otuň basgylanmadyk ýeri galmady. Beýle
çaknyşygy ömürlerinde ilkinji görýän taýçanaklar götinjekleşip, enelerine gysmyljyraşýardylar.
Birdenem ýaňky gelmişek gyr at aldyrany bar ýaly bolup
ýazzyny berip, gelen yzyna gaçmak bilen boldy. Çabdary
soňra näçe çynyny edip kowsa-da, onuň yzyndan ýetip
bilmedi. Ýogsam, gyr atyň güýji az hem däldi, belki, ol
Çabdarydan güýçlüdirem. Gyr at Çabdarydan has ýaşdy,
häzir onuň aýny diýen wagtydy.
Çabdary garşydaşyny ýeňenem bolsa, toparyň ýanyna
ümürli dolanyp geldi. Ýogsam, ol baýtallaryň özüne guwanç
bilen seredýänini görmänem duranokdy. Taýçanaklar bolsa
oňa gözügidijilikli, ýeňiji hökmünde buýsançly seredişýärdiler. Çabdary sürüden saýlanyp belende çykdy. Pytraşyp
töwerekde arkaýynlyklaryny alşyp otlap ugran baýtallara,
bökjekleşip ugran taýçanaklara seredip, öz sürüsine
serdarlyk etmegini dowam etdirdi.
Çabdarynyň bu arkaýynlygy uzaga çekmedi. Ol birki
günden şol gelmişek atyň ýene-de sürini oýtarlap, uzak gitmän töwerekde otlap ýörenini gördi. Ýöne näçe garaşsa-da,
gyr at wagty bilen çaknyşmaga gelmedi. Oňa özi ýakynlaşan
wagty bolsa, gyr at ümdüzine tutduryp gaçmak bilen boldy.
Çabdary ömründe beýle namart ata duş gelmändi Onuň
443
çaknyşan atlary, hawa, ol öz ömründe bary-ýogy iki gezek
janyny orta goýup, «ýa sen, ýa men» edip çaknyşypdy.
Emma onuň toparyndaky baýtallara eýelik etmäge meýil
eden atlar başga-da az bolmandy. Olar aýny wagtynda
Çabdary bilen birki gezek dikleşip hyňranyşansoňlar
özlerinden göwünleri geçişip, raýyndan gaýtmak bilen
bolupdylar. Şonuň üçinem bolaýmaly onlarça uruşlar bolman
galypdy.
Birinji gezek ol öz toparyndan serdarlyga ymtylan
atlaryň biri bilen öz mertebesini gorap çaknyşypdy, şonda ol
öz garşydaşyny ömürlik maýyp edip taşlady. Ikinji çaknyşyk
çetden gelen ýat atlaryň biri bilen bolupdy. Ol at harçaňlaşan
mahaly mertlerçe durup harçaňlaşypdy. Güýjüniň pesdigine
göz ýetiren mahaly bolsa gaçan gutular edip gaçypdy, soňam
gaýdyp bu jelegaýda gara bermändi.
Çabdarynyň pikirine görä, bu iki söweşiň ikisem hakyky
mert söweş bolupdy. Ýöne bu saparky söweşe ol nähili
düşünjegini bilmedi. Sürini oýtarlap ýören gyr at onuň
janyna ynjalyk bermedi. Çabdary onuň öz mertebesiniň deň
dawagäridigine ýüregi bilen ynandy. Şonuň üçin hem onuň
şu pursatdan başlap arkaýyn gezibem, otlabam mazasy
bolmady.
***
Düýn öýlänki ýagma hyýal bolşup, baýyrlaryň ýokarsynda göç edişip gezen bulutlar daňyň alagaraňkysynda
bujagy çözülip, paýrap-paýrap Badhyzyň süňňüne sarsgyn
berdiler.
Onuň sesi jülgäni dolduryp, dabraşyp gelýän gäläniň
güpürdisini ýadyňa saldy. Ir ertir bolsa howa ýene-de
gülala-güllük bolup açyldy. Otlaryň üstünde oýnaklaşyp
duran ýagyş düwmejiklerine Günüň şöhlesi düşüp lowurdady. Ýagyşda ot-çöpleri saýawan edinen mör-möjekler
444
Günüň çoguna ymtylyşyp, ýene-de otlaryň depesine
dyrmaşyp ugradylar.
...Gyr at bu gezek aldyrany bar ýaly bolup, aňyrdan tasap
gelen wagty Çabdary öz toparynyň bir gapdalynda otlap
ýördi. Baýtallar hem ine-gana otlamak üçin ikibir, üçbir
bolşup daş-töwerege ýaýrapdylar. Taýçanaklar eneleriniň
gözüniň öňünde, bisaýhal uçýan garlawaçlary ýatladyp,
pelesaň urşup, bolmajysyny bolup dänjireşýärdiler.
Çabdary gyr atyň maksadyny aňyp, ony sürä ýetirmän
jülgäniň ugrunda garşylamaga gyssandy. Atlar haýkyryşyp,
bir-birleriniň üstüne gaýtdylar.
At toýnaklarynyň sesleri şarkyldaşyp, jülgäniň
ümsümligini gapdala süýşürdi. Bu iki at diňe bir jülgäniň
arasynda däl, bir göwrä öwrülip, sabyrsyzlyk bilen
gabahatlygyň soňuny görmäge gyssanyp duran süriniň
göreçlerinde hem tutda-bas bolşup söweşmäge başladylar.
Çabdary birnäçe gezek gelmişegi ýeňdim-ýeňdimem etdi,
ýöne gyr at her gezegem bir ýol bilen ýeňilmekden özüni
sypdyrdy, biraz gaçyp, dönüp ýene-de söweşe girdi. Bir
dikleşikde gyr atyň kellesi Çabdarynyň burnundan ik ýaly
gan getirdi. Töwerekdäki gyzyl çog bolup oturan çigildem
gülleri şundan soň ep-esli köpelen ýaly boldy.
Çabdarynyň tutuş durky saňňyldap ugrady. Aýaklary
ömründe birinji gezek onuň isleýşi ýaly hereket etmediler.
Bäsdeşiniň asgynlap ugranyny duýan gyr at şundan soň
hasam gylaw aldy. Çabdary näçe islese-de, soňra özüni ele
alyp bilmedi. Haçanda gyr at onuň ahmallygyny alyp gelip
bat bilen göwsüne urlan mahaly bolsa ol entirekläp, birnäçe
sekuntlyk ýere ýazyldy.
Toparyň öňünde duran garry baýtalyň gözi şol wagt
gepläýjek-gepläýjek boldy. Ol baýtal Çabdarynyň ýaşlygynyňam, güýjüniňem şaýadydy. Çabdary onuň öňünde hiç
mahal şeýle masgara bolup görmändi. Ol ýeňildi. Mertebe
445
depelendi. Indi onuň öz süňňünden dörän sürä serdarlyk
etmäge hem haky ýok. Ýaş baýtallaryň kinaýaly garaýşy,
taýçanaklaryň aladaly nazary Çabdaryny ýene-de aýak üstüne
göterdi. Bu gezek ol özüniň garşydaşyndan utulandygyna
düşündi. Namys ony gysyp-gowrup mertebeli ýüregini
çişirdi, şundan soň ol birden bar güýjüni jemläp, bir tarapa
çapyp gitdi. Hemişe onuň yzy bilen dabyrdap ylgamagy
halaýan taýçanaklaryň biri hem şu pursatda temegini ýellendirip jaýtardy-da, Çabdarynyň yzyndan eňdi. Ol tasap bir
baýryň ýokarsyna çykan mahaly öňden çapyp barýan
Çabdarynyň baýryň depesinden aşaklygyna, ýumak bolup
togarlanyp barýanyny gördi. Taýçanak tisgindi-de,
götinjekläp yza tesdi.
Soňundanam ol biraz bir Çabdara, bir yzda galan topara
seredip duransoň, howany endiredip kişňäp goýberdi.
446
Mazmuny
Milli mertebe mukamy ........................................ 3
Powestler
Ýedi däne ........................................................ 12
Gyr atyň howalasy ............................................. 44
Iner ýüki ......................................................... 92
Çat açan menzil .............................................. 127
Şol bir gezek uçan it ........................................ 177
Nowellalar
Ak ýelken ...................................................... 308
Berdi jedeliň aty ............................................. 315
Çöl kanuny..................................................... 319
Deňiz notalary ................................................ 344
Maňa meňzeş maýor........................................ 350
Alabaý .......................................................... 362
Goja .............................................................. 377
Urşa giden adam ............................................ 389
Pursat ........................................................... 392
Jaň sesi ......................................................... 411
Köl ýakasyndaky oba ...................................... 420
Zenan bagty ................................................... 432
Ilkinji gar ..................................................... 436
Çabdary ......................................................... 441
447
AGAGELDI ALLANAZAROW
AK ÝELKEN
Powestler we nowellalar
Redaktor
Surat redaktory
Teh.redaktory
Suratçylar
B. Orazdurdyýewa
G. Orazmyradow
O. Nurýagdyýewa
H. Welmämmedow,
G. Okaýew,
B. Muhammedow
A-40016
Ýygnamaga berildi ..2008. Çap etmäge rugsat edildi .
Möçberi 60õ84 1/16. Ofset kagyzy. Mekdep garniturasy.
Ofset çap ediliş usuly. Şertli çap listi . Şertli reňkli ottiski .
Hasap-neşir listi . Çap listi 28. Sany .
Türkmen döwlet neşirýat gullugy.
744004. Aşgabat, 1995-nji köçe, 20.