Latin

Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 01

Total number of words is 3573
Total number of unique words is 1755
29.5 of words are in the 2000 most common words
44.3 of words are in the 5000 most common words
52.8 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
БЕР КАЙТЫРМЫН ТУГАН ЯКЛАРГА
(шигыръләр һәм җырлар)
Гомер йомгагыннан

Йомгагымны сүтәм, күз алдында
Юллар булып хәтер сузыла.
Усал еллар мине чит ят җирдә
Күп бастырды утлы кузына.

Биетте дә тормыш ут өстендә,
Сипте аннан бозлы суларын.
Чит җирләрдә вакыт басуларын
Авыр йөкләр тартып урадым.

Кайту хисе миңа юллар сузды
Серле авз салып күкрәктән.
Яраланган кебек газиз җирем
Күкрәгемдә шыткан орлыктан.

Кайларда гына йөрсәм син уемда
Юк уемның әл дә тынганы.
Иярдең син миңа сагыш булып
Син булмасаң эшем уңмады.

Туган җирем син йөрәгем минем
Һәр бөртегең миңа кадерле.
Яшәү бәхете синнән генә тора
Синең кулда өзмә бәгырьне.

Йомгагымны һаман сүтәм әле
Һәм сүтәрмен шәмем сүнгәнгче,

Аның очы синдә, туган җирдә,
Яшәү дәрте– алда... Тик шулай да
Тарта күрмә, зинһар өзгәнче!

Бер кайтырмын туган якларга
Рәүф Баһаветдинов сүзләре һәм көе.

Таң атканда яшьлек җырым булып
Бер кайтырмын туган якларга.
Әрәмәләр сихри моңга тулып,
Узган еллар сезнең хакларда

Кушымта:
Таң җилләре булып саф моңнарым
Кайтып тәрәзәңне кагарлар.
Еллар аша сагыш җырларым да
Сиңа бүләк булып барырлар.

Җырларыбыз калыр бүләк булып,
Уртак гамәл авыр чакларда.
Ачы язмышларда сине сагынып,
Бер кайтырмын туган якларга.

12 10.1998

Туган якны эзлим

Чит җирләрдә синсез үтте гомерем
Үтте минем яшлек еллары
Килер язны кошлар сагынгангдай
Сагынсам да кайтып булмады

Кушымта;
Чит якларга язмыш нигә илттең
Сагышлардан килми янасым.
Өзгәләнеп, бәргәләнә йөрәк
Туган якка килә, кайтасым.

Туган җиргә җаным төренгәндер.
Ата анамның газиз җанына.
Ник аердың язмыш туган җирдән
Тынгылыклар юк бит җаныма.

Кушымта :
Кайту хисе аккош юлы ясап
Гашыйк җаным ярсый кичләрен.
Күл өстендә йөзгән моңсу айдай
Туган якны әзли күзләрем.

21 05.1997

Үтәлмәдем ерак араны

Туган якны сагыну газаблары
Уйларымнан һич бер чыкмады.
Анда калды яшлек, сөйгән яр да
Сабый чакларымның сукмагы.

Аерылганда әйтәлмәдем бер сүз,
Күңелемнең бетмәс серләрен.
Инде үреләм сагынып син йолдызга
Эзлим сине, юлда күзләрем.

Гаҗәп түгел өзелеп җырлауларым,
Саф сөюем булды яралы.

Сине эзләп талды канатларым,
Үтәлмиче ерак араны.

Туган якка сәяхәт

Кайтыйм әле туган якларыма
Сайрыйлардыр бакча кошлары.
Хәтеремдә калган, он(ы)талмадым
Язын, җәен, көзен, кышларын.

Саг(ы)шымны ничек аңлатырга?
Кошларым да сайрый белгәнсең.
Юкка гына сайрамыйлар икән
Сагышларым булып килгәнсең.

Их туган як бигрәк сөйкемлесең
Төшләремә бик еш керәсең.
Кысып, кысып сөйгән ана кебек
Күңелемә чәчкә үрәсең.

Яңа гына атлап киткән җирем
Йөргән юлларым да кипмәгән.
Бар дөньяны җылытырлык көчләр
Илһам җимешләрем бетмәгән.

Оныталмадым, сине газиз җирем
Эзләп сине гомер үтәрме?
Әгәр һаман сиңа кайталмасам,
Үткән гомер гафу итәрме?

Таң нурлары уйный кырларымда
Сандугачлар сайрый кичләрен.
Текә басып эзләп киткән булам
Җитәр микән минем көчләрем?
Бакчаларга керәм, сине эзлим,
Гөлчәчәкле урман почмагы.
Алга өнди туган җирем юлы
Яшьлегемнең серле сукмагы.

Син туган як - бәрәкәтле җирм
Күңелемнең шифа җимеше.
Яшьлегемнән калган сукмаклар да
Минем хисем кебек күбесе.

Төштә күрәм туган йортымны да
Газиз ниг(е)зен, ачык ишеген.
Очраштырып безне аерган да
Сабый чактан калган бишегем.

Әл дә булса чыңлый колагымда,
Ишетәм мин бала тавышын.
Шул бишектә калган сабый чагым
Тынгы бирми, яшьлек сагышым.

Бала тавышына уянам мин
Үкси кебек елга буйларым.
Шул яңгыраш сыман, урам буйлап
Каршылады гомер елларым.

Үткән еллар әллә кайда калды
Ә шулай да, эзе бетмәгән.
Кайту газапларын онталмадым
Күңелемнән сагыш китмәгән.

Кайту хисе

Туган җиргә кайту хисе белән
Атлап түгел, чабып барам мин.
Хәлем бетеп әгәр туктап калсам,
Ачы тиргә батып янам мин.

Мин туганмын Яңа Биккенәдә
Паспортымда Аблай диелгән.
Бер күңелгә күпме шатлык сыя
Каеннарым гына иелгән.

Кайту көнем шатлык төяп килә
Төшләремдә күргән төш кебек.
Шул чакларда ярсып уянам мин
Һаваларда очкан кош кебек.

Уйлар дингезендә мин бер җилкән
Дулкынланмас суда мин түгел.
Кайтыр юлын эзләп гомер үтә
Сихри нурдан икән ул күңел.

Буран
«Базы» хуҗалыгының уңган шоферлары
Акимов Анатолий, Абзалов Илфак,
Яковлев Валерий, Ардеев Ядьгәр, Робдрахманов
Рафаил «Лучшая песня года Хрустальный
Соловей 2008» Мәхмүт Нагыршин көе
Рәүф Баһаветдинов сүзләре.

Бурап-бурап салды карны буран
Син кайтасы юлны тутырып.
Шул елларның эремәс кар өсләре
Күңелемдә калды моң булып.

Көннәр үтә, йөрәк сине көтә,
Сагышымны килә бүләсем.
Күңелемнең назга тулган мәле
Күз яшьләрен килми түгәсем

Ярсу хисләр ташый моңнар булып
Синең исемең истән китмәгән.
Очрашуны көтеп яши күңел,
Күңелләрдә сагыш бетмәгән.

Туган ягым

Бала чактан хәтремдә калган
Авылымның серле кичләре,
Шул кичләрдә сызылып моңнар акты,
Күңелемдә һаман хисләре.

Кушымта:
Онытылмый чәчкә исләре
Авылымның серле кичләре.
Сагындыра печән өсләре
Шулдыр инде сагыну хисләре.

Туган ягым, их, киң далаларың,
Мактап сайрый, җырчы тургаем.
Онытырлык түгел мәңгегә дә –
Балкып тора гөлле тугаем.

Яшьлек җырым гармун дәвам итә,
Кызулана йөрәк тибеше.
Син таяныч миңа туган ягым,
Онытылмый илһам җимеше.

Җир сулышы

Авыл малае мин- җир кешесе
Туфрагыңны алам учыма.
Гел сыендым җирем кочагыңа
Көйләр язам барлык дустыма.

Таянырлык иңең булсын икән,
Үз җиремдә туып үскәнмен.
Җыр- моңнарым туган туфрагымда
Нигә генә синнән киткәнмен?

Синдә калды яшьлек язларым да,
Иркен сулап туймас саф һаваң.
Кочагыңда синең киң басулар,
Җир сулышы, синнән моң алам.

Яратам мин туган ягымны

Яратам мин туган якларымның
Тауларын, урманнарын.
Ә кичләрен яңгыраган
Кәккүгемнең моңнарын.

Күз алдымда гел торасың
Тугайларың, кырларың.
Җырлап аккан чишмәләрең,
Ургып аккан суларың.

Яктырта күңел түрләрен
Чирәмле урамнары.
Бергә үскән дусларымның
Елмаеп торганнары.
Сагынам мин туган якның
Яшьләр җырлап үтүен.
Туып үскән балаларның
Үсеп буйга җитүен.

Җырлар өчен җырларым бар
Туган җирнең күгендә.
Балкып янган йолдыз кебек
Сине йөртәм күңелемдә.

Яратам мин туган җирне,
Күрәм синдә дөньяны.
Йөрәк талпына ашкынып,
Аңлыйдыр минем җанны.

Туган җирем

Оныталмадым туган якларымны
Күзләремне теким күгенә.
Күз нурларын чәчеп ирегеп карыйм
Җәннәт төсле серле күренә.

Көнәрең дә нурлырактыр сыман
Назлы синдә искән җилләрең.
Бала чакта йөргән сукмаклар да,
Хәтфә кебек иде җирләрең

Йолдызларда энҗе кебек балкый
Зәңгәрерәк кебек күкләрең.
Тал тирбәтеп былбыл сайравы да.
Дәртләндерә йөрәк типкәнен

Җир баласы читтә илләр гизә
Куанычын ташлап,– көннәрен.
Күрә алмый кайткан кош буранын
Бакчаларда аткан гөлләрен.

Авылыма кайтсам

Авылыма кайтсам, җиргә ятып
Кочар идем туган җиремне.
Изге хисләр, якты уйлар чәчеп
Безне үстергән туган илемне.

Авылыма кайтсам урап урап
Үтәр идем кат-кат урамын.
Су буенда калган сукмакларын
Шаулап үскән моңлы урманын.

Күз алдында инеш дулкыннары,
Саклыйм сиңа сөю хисләрен.
Капка ачып, япкан юлларымнан
Эзлим һаман авылым кичләрен.

Туган якка кайтыр идем

Чыккан кояш булып мин гел
Карыймын туган якка.
Күз нурлары юллар сала
Яш түгеп кайту хакта.

Кушымта :
Язмышымның кайту хисен
Синдә гел көткәнсеңдер.
Кичер кайта алмавымны
Тик өмет иткәнсеңдер.

Салават күпере сыман
Күземнең чагылышы.
Елгалардай еллар ага
Йөрәктә кагылышы.

Кушымта:
Йөрәгемдә якты йолдыз
Нур сибә күктән моңын.
Күз яшләрем туган якка
Эз сала кайтыр юлын.

Туган яклар көтә кайтыгыз

Сез дусларым, кая югалдыгыз
Таралышып кая киттегез?
Аерылышмас кебек үскән идек,
Нигә мине ялгыз иттегез?

Өмет итеп яшим: сезнең белән
Очрашуга илтер юлларым.
Эзли-эзли инде арып беттем
Сагышлардан таша җырларым.

Сез дусларны сагынып җырлар туа
Бергә булган чорлар турында.
Ул дәверләр инде кире кайтмас,
Безнең язмыш алла кулында.
Мин сагындым, сезне, дускайларым,
Ишетер икән мине кайсыгыз?
Торган җирләрегез гөл булса да,
Туган яклар көтә кайтыгыз!

Түземлегем житәр...

Минем йөрәк сагынулардан йөдәп
Саф сөюем сине чакырды.
Хыялларым, ярсуларым – бары да
Синнән күчкән миңа, ахры.

Кушымта:
Кошлар булып, ахры, жаным жырлый,
Бәгыремне өзеп, тилмертеп.
Ә йөрәгем, ярсып, чаңнар кага,
Саф мәхәббәт җанны җилкетеп.

Язмыш юлы, безне ник аердың,
Син кайларда икән кич-иртән?
Нигә генә борчуларга салдың?
Көткән бәхет булсаң, кил, иркәм!

Кушымта:
Вәгъдәләрне салдың хыянәткә,
Мәхәббәтне салма газапка.
Тик барыбер мин бит сиңа гашыйк,
Түземлегем җитәр озакка.

Аерма син туган җиремнән

Кайтып барам туган якларыма
Күңелемдә киңлек, горурлык.
Шул бәхетне эзләп юлга чыктым

Шушы юлдан башка җирем юк.
Туган җирем минем изге илем,
Их, сагындым туган ягымны.
Йөргән сукмакларым хәтерләтә

Яшел палас җәйгән табынны.
Исәнләшә елга дулкыннары
Ә үзләре ярга тотынган.
Әрәмәләр сихри моңга калган
«Бүтән китмә», диде шушыннан.

Кулын болгый яшел тирәкләре
Иркәләнә җилдә таулары.
Хуш ис бөрки гөлле тугайлары
Сандугачлар кунган таллары.

Туган җирем, диеп эндәшүем,
Үзе бер зур гомер шикелле.
Язмышымны син бәхетле иттең
Күңелем тулы бигрәк сөйкемле.

Туган туфрагым

Туган җирем, туган туфрагым син,
Хуш исләрен чәчеп үссен гөл.
Таллар җырлап, чишмәләре чыңлап,
Сандугачлар сайрап дәшсен гел.

Туган җирем, туган туфрагым син,
Күзләремә нурлар өрәсең.
Таулар зурлап, далалары елап
Сагынганда төшкә керәсең.

Туган җирем, туган туфрагым син,
Яшел урман сине алкышлый.
Кыр казлары күктән аваз сала
Туган җирләренә кайтышлый.

Туган җирем, туган туфрагым син,
Мәңгелек мәхәббәт ялкыны.
Кичерәм горурлык хисләрен
Иң көчле сагышым аркылы.

Еллар узгач сиңа кайттым

Басалмады йөрәк ярсуларын
Күк күкрәтеп яңгыр яуганы;
Зур ташларны ватып, ташкын булып
Ярсып, шаулап суның акканы.

Кушымта:
Ыңгырашып акты дулкынланып,
Синсез гомерем, ярга сугылып.
Еллар узгач ярсып сиңа кайтам,
Ташкын булып сине, сагынып.

Күз яшедәй өзелеп тамчы тамды,
Гөжләп акты яңгыр сикереп.
Түпәләде мәхәббәтем мине
Камчы сузып, елап, үкереп.

Кушымта:
Яшен булып битләреңнән үптем,
Күңелем – яңгыр, сулар ташкыны.
Тирәнлеге аның – төпсез дәрья,
Кайнарлыгы – тәмуг, таш-комы.

Туган яктан моң алам

Исәнмесез, җан дусларым, минем
Күңелемдә чәчкә, пар канат.
Моң дарьясы назга сусап тагын
Туган якка кайттым мин кабат.

Очып кайттым туган якларыма,
Туган җирем, минем сагышым.
Әтиемнең тальян телләренең
Сихри моңнарында язмышым.

Син гаепле газиз туган җирем
Бәгыремдә көн дә сызлавым.
Менә бит ул - яшәү матурлыгы
Сылтау гына мәллә җырлавым?

Гөл чәчкәләр җыеп далалардан
Туган якка очтым кагынып.
Чык сулары булса - күз яшемне
Туган туфрагыма тамызып.

Чакмагышым

Чакмагышым, йөгереп кайттым,
Юл төшмәсә, атладым.
Синдә тудым, сине сөйдем,
Олы хисне ватмадым.
Синнән гүзәл, синнән якын
Башка җирләр тапмадым.

Юл төшмәсә, хатлар яздым,
Җавап килсә – ятладым.
Чакмагышым, син – җанашым,
Синең данны сакладым.
Синнән гүзәл, синнән якын
Башка җирләр тапмадым

Яланаякларга келәм
Булды хәтта акланың,
Соңгы сулышыма кадәр
Сиңа кара якмадым.
Синнән гүзәл, синнән якын,
Башка җирләр тапмадым.

Туган авылыма

Рапат белән Калмаш суы
Акмыйлардыр тик кенә.
Шул елгалар кочагында
Туган авылым Биккенә.

Боргаланып сулар ага,
Моңлы кошлар тавышы.
Ярларына дулкын кага,
Минем йөрәк кагышы.

Чабып үтте авылымда
Гөнаһсыз балачагым.
Күкрәгемдә утлар балкый,
Сагынам туган ягым.

Авылымнан сихри куәт,
Могҗизалар, ямь алам.
Талпынырга канат бирдең,
Авылым, синдә калам.

Гәрәй суы

Гәрәй суын тәмле диеп,
Сусаганда су алам.
Чиләкләрем тиз тула дип,
Су алганда куанам.

Кушымта:
Суларың азайганчы,
Юллары табылганчы
Сусаганда эчәр идем
Сагынуым басылганчы.

Гәрәй суын эчәм диеп,
Сагынганда мин янам.
Сусаганда туям диеп,
Үзем һаман су алам.

Кушымта: шул ук.
Гәрәй суын салкын диеп,
Тәмләп эчәм тын гына.
Сагышларны җилләр алса,
Күңелләрдә моң тына.

Кызлар тавы

Хәтерләрне йөрәк каны юмас,
Гел хәтердә, истә күргәнем.
Мәңге, ахры, мәңге онытылмас
Кызлар тауга җәяү менгәнем.

Кызлар тавы саклап торган кебек
Авылымны давыл, җилләрдән.
Чишмәсенә озын сукмак илтә
Күкрәп иген үскән җирләрдән.

Мәңге яшә, Туксын, Кызлар тавы –
Урал кыялары юлдашы.
Монда ата-бабам яу кайтарган,
Батырларның монда юл башы.

Чит җирләрдә бәхет эзләмә

Үткән гасыр тылсымына ияреп
Сиздермича узды гомерм,
Әл дә туып үскән җирем бар әле,
Сүндермәде җылы күмерен.

Туган илен ташлап чит җирләрдә
Бәхет табам диеп уйлама.
Бала чагың уйлап, кайталмыйча
Сагышыңнан җаның кыйнала.

Туган җирм, синдә мин бәхетле
Күкрәгемә чиста һавасы,
Урал тауларының җилләрендә
Яшәвемнең сизәм дәвасын.

Авылыма сагышым

Кайткан саен, туган авылкаем,
Сине күреп, йөзем яктыра.
Соклануым миңа тынгы бирми,
Сагышымны гына арттыра.

Һәрбер йортың капкаларын ачып
Суза кебек назлы кулларын.
Мине танып сайрый сандугачлар,
Әйтә кебек: «Уңсын юлларың».

Сагынуларым сиңа алып кайта,
Ташласа да язмыш еракка!
Һич кенә дә билчән үстермәмен
Авылыма илтер сукмакка.

Сагыну

Туган ягым, сиңа кайтып киләм
Артта яшьлек, йөри гел урап.
Киткәннәр дә сагынып кайта икән-
Чакырмыйча килгән бер кунак.

Иң бәхетле кайнар кавышулар
Колагымда һаман тавышың.
Исләремдә сөям дигән сүзең,
Күкрәгемдә ярсый сагышым

Мин сокландым булган бәхетемә,
Тойдым килгән олы шатлыкны.
Яшьлегемнең гүзәл мәхәббәте
Аерып куйды кебек картлыкны.
Йокыларым тыныч, туган якта,
Тәмле суың, тәмле ашларым.
Гуя сине бүген кайтып күреп
Яшьлегемне кабат башладым.

Исәнмесез, дидем сагышымнан
Дулкынланып торган далама.
Гөл чәчкәсен алдым кочагыма,
Сөю хисе биреп балама.

Хәтеремдә калган әнкәм сүзе,
"Балакаем!"- диеп башлана.
Туган җиркәеңне ташлап китмә,
Бәхетеңне читкә ташлама!

Шушы киңәш чыңлап колагымда
Кабатлады әнкәм сүзләрен.
Инде хәзер моңлы бер көй булып
Яңгырасын сезгә җырларым

Туган якка омтылам

Җырлап күңел ачар өчен
Туган якка омтылам.
Синсез бер көн яши алмыйм
Тынгы белми борчылам.

Яшь картаймый җырлар белән
Көй сузса гармуннары.
Анда җырлый һәр сандугач
Анда шатлык моңнары.

Күпме җырлар моңлы көйләр
Туган ягым турында.
Гашыйкларга бәхет өсти,
Яңгыраган җырымда.

Мин дә яшим сезнең белән,
Гомерем балкышларда.
Күл өстендә дулкынланып
Каңгылдый ак кошларда!

Кулларымнан гармун төшми
Мин – яшьлек илләрендә.
Мин гел синнән илһам алам,
Дәрт бирә көннәремә.

Гомергә сүнми сүрелми
Туган як йөрәгемдә.
Әйтелми калган серләрем –
Өр яңа көйләремдә.

Авылым иртәләре

Авыл тормышын яратам,
Килсәң – якын арасы.
Туганнарым, дус-ишләрем,
Мин дә шул як баласы.

Язгы таңнар яктырганда
Авылым тула моңга.
Сагыш моңы йөрәкләрдә
Әйләнә матур җырга.

Их, авылым сукмагыннан
Икәү үтсәк иртәгә !
Үтәр идек абынырбыз
Еллар салган киртәгә.

Эзлим сине, җырчым!

Таба алмыйм, эзлим сине, җырчым,
Чит җирләрдә гомер кичкәндә.
Синсез җырчым ялгыз, ялгыз аккош,
Гомерләрем читтә үткәндә.

Кушымта:
Безнең җырны кошлар тыңлар иде,
Кояш нурын чәчеп бар назын/
Йөрәкләрдә парлап тибәр иде
Өметләрем калмый бер адым

Минем моңнар алып барыр иде
Яшьлегемнең сиңа хисләрен.
Чишмәләрнең җырлы, татлы суын,
Авылымның айлы кичләрен.

Кушымта:
Әйдә, чыгыйк әле, киң кырларга
Сандугачтай сайрап йөрерсең.
Күңелемдәге сагыш серләремне
Җырларымнан бәлки белерсең .

Килче, җырчым, күңел тулган чакта,
Яңгырасын җырлар тынлыкта.
Ераклардан сөю хисен тоеп,
Авырлыклар төшсә тормышта.

Туган якны эзлим

Килгән язларымны көтеп алам,
Күңелләрдә илһам кузгала.
Әл дә туган җирем син бар әле,
Яшь гомерем читтә узса да.

Күкрәгемдә йөрәк дулкынлана,
Айдан якты тирән хисләрем.
Мин гашыйкмын сиңа туган җирем,
Хуш ис биргән чәчкә исләрен.

Туган җирем бирдең канатлар да
Очам кебек коштай кагынып.
Гөрләвекләр булып борылып агам
Туган якны өзелеп, сагынып.

Дарьядагы ялгыз җилкән кебек
Дулкынлана йөрәк сызланып.
Елгалар да ярсып елый кебек
Туган якны эзләп, сагынып.

Туган җирем

Бигрәк ямьле газиз туган җирем,
Синдә генә күңел дәвасы.
Дулкынланган иген басулары
Туган якның иң саф һавасы.

Кушымта:
Син туган ягымның
Йөрәге икәнсең,
Син авылым минем хыялым.
Синнән дә гүзәл як,
Гүзәл як юк икән,
Аерылмас гомер юлларым.

Кояш булам көндез, төнлә йолдыз,
Кырларыңа күңелем җилкенде.
Уңган халык бездә, бездә генә
Туган җирем бигрәк сөйкемле.

Туган ягым кояшлы

Туган ягым гел кояшлы
Минем торган төягем.
Ай тирбәнә суларыңда
Җан кыйбласы йөрәгем.

Туган якта барсы да бар
Офыгында түрләрем.
Синең белән җиңел миңа,
Бәхетемә үрләвем.

Мин сагынам туган якны
Туган якның даны бар.
Мин яшимен,син булганга,
Горурланыр халкым бар.

Туган ягым, газиз илем
Бәрәкәтле киң далам.
Гүзәллегең күңелләрдә,
Синең яктан моң алам.

Туган якның офыклары
Олы юлга маяк ул.
Газиз җирем – туган ягым
Сагынмаган кая ул

***
Яндырып көл иткәч йөрәкне сагыгшлар
Моң суза туган як җырларын.
Ишетсен кешеләр уйларын тирбәтеп,
Бу якта никадәр җыр барын.

Күңелемдә авылым
Рәүф Баһветдинов көе *

Әй, сагындым авылымны,
Күңелдә балачагым.
Әлдә авылым бар, әле
Зарыгып кайткан чагым.

Моңлы иттең йөрәгемне
Сагышка урый-урый.
Чишмәдәй саф тойгыларым
Бәхеткә юрый-юрый.

Бераз тагын кайталмасам,
Күз алдымда авылым.
Эчтән генә сызып янам,
Түзә алмый сагындым.

Күңелемдә авыл моңы,
Гармуннарда уйныймын.
Бала чагым моңнар өсти,
Су буйларын урыймын

*Бу җырга Илдар Хәмидуллин да
көй язган

Туган як офыклары


Туган якның офыгында
Кошлар сайрап назлана.
Синнән башка яши алмам,
Бер мизгелгә, азга да.

Сагынганда туган якны
Яңа җыр бөреләнә.
Бик кечкенә шатлаклар да
Зурая, эреләнә.

Көннәремне якты итеп
Кышын атты гөлләрем.
Мин һич бер дә картаймамын
Синдә үтсә көннәрем.

Кайтам дисәң юлларың бар,
Туган якның дарьясы.
Туган җирем мирас саклый
Куанычлы дөньясы.

Кулын болгый офыкларга
Бөгелеп камышларым.
Синең куеныңа төренеп
Таралды сагышларым.

Офыклары һич кисмәде
Кош очкан канатларын.
Күрдем җирнең, күкнең,суның
Сагышын таратканын.

Саумы туган авылым
Рәүф Баһаветдинов сүзләре һәм көе

Саумы туган авылым, яшьлек күгем
Сине сагынып килә җырлыйсы.
Иң беренче тәпи атлап киткән җирем,
Килә сиңа сарылып җылыйсы.

Табигатең мине үзенә тарта,
Моңлы чишмәләрнең сулары.
Бала чакларымда йөргән сукмакларда
Шаулап үскән урман кырлары.

Бала чагым, калдың хәтеремдә,
Баштан китә ташып күңелем.
Их бер тагын кайтып алсу таңнарыңда,
Кочар идем сине авылым.

Синән гүзәләрәк җирләр юктыр
Туган авылын бер кем сайламый,
Синнән башка, миңа дөнья юктыр,
Күңелем кошы синсез сайрамый,

Туган җиркәемнең чишмәсе

Моңлы бер көй булып җырлап ага
Туган җиркәемнең чишмәсе.
Аерылмаска вәгъдә биргән идем
Ничек түзим суын эчмичә.

Таңнар ата ап-ак челтәр булып
Чишмә өсләренә җитәрлек.
Төшләремә керә тәмле суың
Иреннәрне үбеп китәрлек.

Ап-ак ташлы, көмеш, салкын суың
Учларыма алам, сагынып.
Язмышымда синнән зур көч алдым
Илһам - вәгъдәләргә табынып.

Иртә таңнан яшь киленнәр торып
Көянтәләр асып үтәләр.
Аның көмеш тәмле суын эчеп
Кошларымда сайрап китәләр.

Меним әле Урал тауларына

Меним әле Урал тауларына
Кар сулары юган сукмактан.
Чиртә-чиртә йөрәк кылларына,
Яшьлегемә кайтыйм ерактан.

Мине танып таулар сәлам бирер,
Мин дә көттем дияр сагынып.
Күккә ашкан серле кыялары,
Болытларны ала ябынып.

Менәм тауга очып, атлап түгел,
Малай чактан калган гадәтем.
Кулым тияр кебек болытларга
Булгангадыр бөркет гайрәте.

Мин тауларның биеклеген беләм,
Түбәсендә карлар ятканын.
Истә малай чагым, бәхәсләшеп
Тау битендә тәкмәч атканым.

Йолдыз кунган кебек баш өстенә,
Шул тауларга килә менәсем.
Сагынганда туктап карар өчен
Күңел юатырга түбәсен.

Туган җирем моң авазы

Туган җирем–моң авазы
Китә җанны җылытып.
Чорнап алган хәсрәтләрне
Куйган кебек егытып.

Туган якның шул моңнарын
Ятладым мин хәтердә.
Сагынганда җырлап үтәм
Сәләмемне әйтергә

Сызылып аккан җыр-моңнары
Кемнең тавышы икән
Тургай тавышлары микән
Минем сагышым микән.

Нинди ямьле урманнарым
Җыр-моң бирдең ичмасам.
Ике иөз ел яшәсәм дә
Үлмәм кебек һич кайчан.

Кош моңына шаулый урман
Нинди моңлы кош икән?
Минем очен ник шаулыйсың
Саф сөюең хас микән

Туган якның урманына
Сагынганда еш керәм.
Адашасымны да беләм,
Мин сине якын күрәм !

Кабат кайтыр кебек көннәрем

Күктә һаман кара болыт йөзә,
Тәрәзәмне томан каплады.
Хәтер йомгакларын сүтә-сүтә
Туган якларыма атладым.

Сагышларым тынгы бирми һаман,
Сиңа кайта, күңел сүрелми.
Яктылыкны эзләп алга барам –
Нәрсә булды, берни күренми.

Туган якларыма кайтып барам,
Сыналырга җиргә килгәнмен.
Максатымны дәвам иттерергә
Башымны мин сиңа игәнмен.

Тормыш мәңге, гомер дигән бәхет
Тик бер генә тапкыр бирелә.
Туган якта яшәр кебек булсам,
Саф хисләргә җаным төрелә.

Кайту хисем шатлык төяп килә
Туган җирдә атты гөлләрем.
Моң агыла чиксез чишмә булып,
Кабат кайтыр кебек көннәрем.

Инешем

Туган якларыма бик еш кайтам
Инешемдә сагыш күңелем.
Тик беләм мин синең кочагыңда
Тынгылыклар табу түгелен.

Мин яратам синең яр буйларын
Кояш иркәләгән җиремне.
Син булганга күңлем канатлана
Ачып бирә сиңа серемне...

Күкрәп яуган җәйге яңгыр кебек
Сафландыра айлы кичләрең.
Тал тибрәтеп сайрый был был кошым
Синдә генә кайнар хисләрем.

Бар назыңны тоям аккан суларында
Чын кояшның тере шәүләсен.
Мин яшимен җирдә син булганга
Йөрәгемдә җәйнең чилләсе.

Җырлы юл

Уралымның тау өстендә урман
Урман шавы бигерәк ягымлы.
Яшлек җырым булып туган якка
Алып килгән кебек язымны.

Сине эзлим, сине күрер өчен
Аз булмады йөрәк сызлавым.
Кош оядан бала очыргандай
Сагышларда минем җырлавым.

Минем хисне тойоп шаулый кебек
Башын иеп нарат уйнатып.
Шул чакларда сызылып таңнар атты
Сагыш хисләремне уятып.

Күкрәгемнән ярсып моңнар ага
Синсез атмас таңнар кабаттан.
Саф хисләрем, сиңа туган җирем
Кош сайратып шаулый газаптан.

Туган якка карап узамын

Туксын буе, сиңа хәл белергә
Килдем әле җанны җылытып.
Чорнап алган сары сагышларны
Тау астына алып ыргытып.
Туксын буе, үзгәргәнсең бүген
Сагышларга күңелең күмелгән.
Күзләреңдә әнә күз яшьләре –
Чишмә ясап карлар эрегән.

Язлар җитсә, ачып тәрәзәмне
Карыйм сиңа сагыш, ярадан.
Табылырмы дәвалаучы табиб
Ваемсызлык яткан арадан?

Тезләнепләр әллә сорыйм микән?
Үтә диеп Ходай теләкне.
Түз син, бәгърем, гамьсез давылларга
Синсез миңа дөнья кирәкми.

Күпме сагыш, җылы тойгыларны
Алып килде язмыш буранным.
Сине сагынып кире кайтуларым
Аваз салган моңлы урманым.

Кочар идем биек тауларыңны
Кояш белән нурга буталып.
Сеңәр идем туфрагыңа эреп
Гомерлеккә калып – югалып.

Яшьлек таңы туган якларымда,
Ишетелә моңсу тавышы:
Тау битендә йөргән балачагым
Табар кебек берәр танышын.

Хәлем бетеп, биек тау битләрен
Томан аша йөгереп узамын.
Иртә таңда кояш нуры булып
Тауларымны сөеп кочамын

Эзлим сөйгәнемне
Илдар Хәмидуллин көе

Күл өстндә ап-ак томан,
Күл ача куеннарын.
Искән җил дә ялгыз түгел –
Иркәли каеннарын.

Кушымта:
Туган җирнең каеннары
Яфрак яра язларын.
Гомер үтә сине сагынып
Күңелемдә язларың.

Өметләремне сүндермә
Бул син миңа чын юлдаш.
Серләреңне ялгыш чишсәң
Булырмын сиңа кояш.

Кушымта:
Синсез җылысы юк кебек
Кояшлы иртәләрнең.
Син әле дә каен булсаң
Җил булып иркәләрмен.

Авылым синдә калам

Рапат белән Калмаш суы
Акмыйлардыр тик кенә.
Шул елгалар кочагында
Туган авылым Биккенә.

Боргаланып сулар ага,
Моңлы кошлар тавышы.
Ярларына дулкын кага,
Минем йөрәк кагышы.

Чабып үтте авылымда
Гөнаһсыз балачагым.
Күкрәгемдә утлар балкый,
Сагынам туган ягым.

Авылымнан сихри куәт,
Могҗизалар, ямь алам.
Талпынырга канат бирдең,
Авылым, синдә калам.

Үткәнсеңдер син ялгыш

Ишетелә тальян моңы
Син, авылым буеннан.
Беләм, синдә җыр-моң барын
Безнең кичке уеннан.

Кушымта:
Җәйләр җиткәч, чәчү беткәч
Кыр чәчкәләре бирдең.
Күңел кылларын чирттереп
Ашкынып килеп кердең.
Ишетелә тальян моңы
Гөрләшкән сабан туең.
Адаштым томаннарыңда
Томансыз иде уем.

Кушымта:
Үткән якты хатирәләр
Беләм, беләм, бик таныш.
Сабырсызлык белән генә
Үткәнсеңдер син ялгыш.

Калмаш суы
Илдар хамидуллин көе

Калмаш суы талгын ага,
Сандугач талларында.
Балачагым калды анда,
Тора күз алларымда.

Ярларында кошлар моңы,
Салкын чишмә, эчәм су.
Тынып кал син, аккан суым,
Аерылышу ямансу.

Аккан сулар чыңлап куя,
Башын ия камышлар.
Чут-чут итеп сайрый кошлар,
Җырлап туймас сагыш бар.

Күзләремнән яшь коела,
Баш ия миңа каен.
Калмаш суы көй чыгара
Челтерәп аккан саен.

Туган якның торна тавышлары

Туган якның күлләренә бик еш
Кайта иде элек торналар.
Тәүге аваз – торна тавышлары
Колагымда чыңлап торалар.

Оныталмадым торна тавышларын
Һавалардан акты моңнары..
Колагымда чыңлый авзлары,
Туган якка илтә җырлары.

Туган якка кайту газабыннан
Гел талпына күңел юл сузып.
Әллә хушлашумы барсы белән?
Кайту хисен эзләп юксынып

Тормыш җиле сагыну газапларын
Сорап бирми әйтеп тавышын.
Тән ярасы, бәлки төзәлер дә,
Тик төзәлми күңел сагышым.

Җылы яктан кайткан кошларын да
Сагынадыр корган оялар.
Синсез гомерем, торна тавышлары,
Елга ясап, яшьне коялар.

Торналар куагы
Илдар Хәмидуллин көе

Якында торналар куагы,
Күл өсте йөрәкне көйдерә.
Гомернең төш чагын хәтерләп
Яшәгән көннәрне сөйдерә.
Гомерләр һәрвакыт тынгысыз,
Озатам торналар тавышын.
Гомерне нәкъ шулай үтәбез,
Туктамый яңгырый сагышы.

Торналар кайда сез, кайтыгыз,
Эзләдем, күкләргә үрләдем.
Сагынды йөзекле кулларым
Беренче мәхәббәт дигәнем.

Гонаһтыр күлеңне корыту –
Гомернең табигать байлыгын.
Торналар кайда сез? Кайтыгыз,
Алыгыз йөрәкнең кайгысын.

Көтәм тилмереп

Сагнуларым чыңлый колагымда,
Ишетелә синең тавышың.
Син бит минем иркәм,
Сине генә көтәм,
Сулкылдатып йөрәк сыгышын.

Әйләнеп кайт миңа, узып китмә,
Йөрәккәем гел бит ярсулы.
Синдә генә күзләр,
Күңелемдә эзләр,
Юллар салган кебек кавышуны.

Юлларыңа карыйм һәр кич-иртән,
Онталмадым кайт син йөгереп.
Йөрәк түзми икән?
Бәхет эзли микән?
Син, язмышым, көтәм тилмереп.

Әй, Базым, Базы
СПК «Базы» авыл хуҗалыгы җитештерү кооперативының генеральный директоры Б.Р һәм Русиянең атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре, авыл хуҗалыгы фәннәре кандидаты, Салават Юлаев ордены кавалеры, БР Дәүләт Җыелышы – Корылтай депутаты Вадим Васильевич Соколовка
Рәүф Баһаветдинов сүзләре һәм көе

Елмаеп көлүләреңә
Баш ия сыман каен.
You have read 1 text from Tatar literature.
Next - Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 02
  • Parts
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 01
    Total number of words is 3573
    Total number of unique words is 1755
    29.5 of words are in the 2000 most common words
    44.3 of words are in the 5000 most common words
    52.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 02
    Total number of words is 3608
    Total number of unique words is 1907
    29.8 of words are in the 2000 most common words
    44.0 of words are in the 5000 most common words
    51.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 03
    Total number of words is 3549
    Total number of unique words is 1958
    30.1 of words are in the 2000 most common words
    44.7 of words are in the 5000 most common words
    53.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 04
    Total number of words is 3595
    Total number of unique words is 2046
    25.2 of words are in the 2000 most common words
    37.5 of words are in the 5000 most common words
    44.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 05
    Total number of words is 3652
    Total number of unique words is 2010
    26.8 of words are in the 2000 most common words
    42.4 of words are in the 5000 most common words
    50.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 06
    Total number of words is 3588
    Total number of unique words is 1910
    28.0 of words are in the 2000 most common words
    42.3 of words are in the 5000 most common words
    50.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 07
    Total number of words is 3561
    Total number of unique words is 1991
    27.1 of words are in the 2000 most common words
    42.5 of words are in the 5000 most common words
    51.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 08
    Total number of words is 3518
    Total number of unique words is 1974
    29.1 of words are in the 2000 most common words
    43.6 of words are in the 5000 most common words
    51.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 09
    Total number of words is 3590
    Total number of unique words is 2011
    31.5 of words are in the 2000 most common words
    45.7 of words are in the 5000 most common words
    53.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 10
    Total number of words is 3575
    Total number of unique words is 1484
    33.1 of words are in the 2000 most common words
    46.8 of words are in the 5000 most common words
    54.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 11
    Total number of words is 3563
    Total number of unique words is 1722
    30.5 of words are in the 2000 most common words
    45.6 of words are in the 5000 most common words
    53.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 12
    Total number of words is 3479
    Total number of unique words is 1650
    30.0 of words are in the 2000 most common words
    43.1 of words are in the 5000 most common words
    50.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 13
    Total number of words is 3513
    Total number of unique words is 1704
    31.1 of words are in the 2000 most common words
    44.0 of words are in the 5000 most common words
    51.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Шигырьләр - Рауф Багаутдинов - 14
    Total number of words is 1408
    Total number of unique words is 765
    36.5 of words are in the 2000 most common words
    51.8 of words are in the 5000 most common words
    59.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.