Şiğırlär - Ähmät Fäyzi

Fleytalar

Monı vak burcuaz romantizmın

revolyutsiyäneñ geroik köndälegenä,

töşenkelek fleytaların revolyu-

tsiyäneñ yäşäü häm ciñü görelte-

senä alıştırgan taza yöräkle

intelligentsiyägä bagışlıym.

Fleytalar, inälgändäy suzıp,

Nider sagınıp köyli...

Alar sorıy yäşlek hikäyämne,

Belmim... närsä söylim...

Yäşlek... yäşlek... döresen äytim, anı

Toymadım min çınlap,

Tik añardan kaldı kolakta

Yırak çañday çıñlau...

Yäşlegemdä kürmädem duslarga,

Toygılarga mullık,

Minem «duslar» äkiyät sakallı

Kärlä yıllar buldı...

...Min häterlim, diñgez yagasında

Ber genä «mul» kiçne:

Hämer genä tügel, bez anda

Bik küp närsä eçtek.

Podvallarda yözär yıllagan

Arakıdan alıp,

Eçtek bez tuzanlı tomnardagı

Lirikalar balın.

Fleytalar uñayına yöräk

Ber şaşa, ber tına,

Zäñgär hıyal imä küñelne,

Toman, toman, toman...

Eçtek bez mähäbbät bokalınnan

Kanıgıp, kabınıp eçtek;

Bez söymägän äyber kalmadı, bu

Orgiyäle[1] kiçne...

Tost kütärdek Nayadaga[2] ohşaş

Blondinka öçen...

Şunda uk «millät» öçen... häm gomumän

«Planeta» öçen;

«Bäni bäşär» öçen, «bändä»lärneñ

Tuganlıgı öçen

Ant iteştek şunda, ber-berebezneñ

Küz yäşlären eçep.

Şul isereklek belän tudı mindä,

Hiç säbäpsez, buntar,—

Min diñgezgä karap kıçkırdım:

— Yandırırmın, tukta!

Kıybat arakılar bette... şunnan şuşı

Orgiyäle kiçne —

İñ kıybatlı hämer itep, minem

Yäşlegemne... eçtek.

Planetaga planeta bäreldeme,

Belmim, ni bulgandır,

Min uyandım kinät, aynıy-aynıy...

Aynu avır... avır...

Min diñgezgä bardım, mahmırlı

Başım belän diñkep,

Ştorm bulgan tönlä... ä häzer tın...

Közge kebek diñgez...

Min gomeremdä oçrıym berençe

Mondıy matur tañga.

Äyterseñ bu tañnı bügen tönlä

Diñgez sugışıp algan.

Suga karıym, suda... ah, ni küräm:

Teträp kitte küñel!

Kem bulsa da bulsın bu şäülä,

Tik... tik... bu — min tügel.

Min ber yanıp, ber suındım, bette

Buınnarda nıklık.

Min töşendem gomeremdä täü tapkır

Kurkınıç çınlıknı:

— Bu — min. Kiçägelär — duslar tügel,

Kretinnar, vorlar.

Alar kaçkan, minem koyaş kebek

Yäşlegemne urlap.

Alar minem tigez mañgayıma

Baskıç terägännär,

Çäç altının urlap, bödrälärgä

Kömeş körägännär.

Küzläremneñ zäñgär şatlıgın

Alar suırıp eçkän.

Yañaklardan alsu yaktılık

Ällä kaya küçkän...

Tik ber närsä ütmäs igäü belän

Kırdı, kırdı uynı:

— Yäşlegemne, duslar, yäşlegemne,

Yäşlegemne cuydım!

Minem östän uzdı — yäşlek tügel,

Yavar-yaumas bolıt.

Ä min kaldım kırda yalgız... çakrım

Baganası bulıp.

Min yugalttım yäşäü mäğnäsen —

Şuşı köye, yalgız...

Kabalanıp, teträp, kesämnän

Brauningnı aldım.

Çigägä suga puls ritmlap:

— Atıl, atıl, atıl!

Ä küz sözä şadra diñgez östen,

Ä tañ şundıy matur!..

Sin şayarma, toygı, akıl belän!

Şayarma sin, toygı!

Sineñ öçen bulmıy, kem öçen min

Üz-üzemnän tuydım?

Sineñ öçen bulmıy, kem öçen min

Azap çiktem, toygı?

Sineñ öçen bulmıy, kem öçen min

Yäşlegemne cuydım?

...Çigägä suga puls ritmlap:

— Atıl, atıl, atıl!

Gomereñdä ber toygı östennän

Östenlek al, akıl!

Barmak, tart kuroknı; brauning,

Atıl, atıl, atıl!

Ä diñgez şundıy kiñ!.. Cılı!..

Ä tañ şundıy matur!..

Fleytalar iñri... Nervılana...

Kabalana... Tına.

Annan tagın talgın gına aga

Tirän yılga sıman...

Tavışı betkän dansız akterga

Yalgız alkış tösle,

Suı kipkän külgä äylänep

Kaytkan akkoş tösle,

Ber hat kilde miña yıraktan...

Könyak frontınnan.

Kinät tınam, kurgaş kebek avır

Yullar süzen tıñlap...

«Çorıbız,— digän hatta,— cilkä öçen

avır,

Yöräk öçen — ciñel.

Abıyıñ yıgılmadı ciñelep,

Abıyıñ ülde ciñep...»

...Işanmıym... Yat minem yäşäü belän

Anıñ bu yuklıgı...

Niçek sünsen anıñ küzläreneñ

Yäşäü yaktılıgı?!

Minem kirem: yäştän yäşäü belän

Sulış algan yeget

Niçek ausın bargan cirdä, yulın

Kanı belän çigep.

yäşlegemneñ

«...Abıyıñ,— digän hatta,— ülgän çakta,

Yılmaep karadı,

Küzlärennän anıñ bez ukıdık

Yöräge kararın...

Bez ukıdık: «Sez kalasız, duslar!

Sez bähetle... Taza...

Ä min menä... kanım belän... soñgı

Sälamemne yazam...

Döres... minem ülem — küp azaplar,

Küp mihnätlär çige...

Min yulımnı üttem tir häm kanım

Belän ezlär... çigep...

Min eşlädem monı... ilem öçen...

Şuşı könem öçen...

Ülem, dimägez... bu...

Masayulı... oçı...

Min ükenmim... köräş yulı şundıy...

Kem öçen ul şoma?..

Äz köräştem, duslar... min citmädem...

Min ükenäm şuña...

Sau bulıgız, duslar... sez kalasız...

Sez yäş... köçle... taza...

Yuk... min ülmim... kanım belän... ciñü

Sälamemne... yazam».

...Ul, nindider adres çıgarıp:

«Enekäşkä...»— dide...

«Ni yazıyk?»— dip sorap ölgermädek,

Başnı gına idek...

...Bez belmibez sine, adresat!

Hat yazabız siña,

Geroy sugışçınıñ tuganı

Kem ikänne sınap...

Bez yıgılgan yäşlek älämen

Yatkırmadık kötep,

Bez kütärep alıp kittek anı

Estafeta itep...

Köräş yulı köysez... kıtırşı...

Estafeta yırak...

Bez yıgılsak, yäşlek yıgılmas,

Yäşlek ilne urar;

Bez yıgılsak, bezne alıştır,

Häzergä huş, duskay!

Dobrovolnıy otryad isemennän

Ğalimcan Mustayıv...»

* * *

Min, planetaga yaña kilgän kebek,

Toram küzne tekäp...

Äye, bügen tönlä ştorm bulu

Döres bulgan ikän.

Äye, döres ikän, min täüge kat

Oçrıym mondıy tañga,

Äye, döres ikän, bügen tañnı

Diñgez sugışıp algan.

Berençe kat toydım üzemdä

Üzem belän tiñlek,

Berençe kat bügen tañ ozonı

Brauningnı ciñde!

Başım ozak, çıcım kolgasıday,

Şaulap tordı ulap...

Ozak, ozak bu hat kolagımda

Çıñlap tordı bolay:

— Planetaga planeta bärelü

Uyatmadı sine,—

Bäreleşte ildä soñgı kat

Sıynıf belän sıynıf;

Bäreleşte ildä soñgı kat

İke çornıñ köçe.

Ül, tik üzeñ öçen tügel,

Şuşı bäreleş öçen!

Sin burıçlı revolyutsiyägä,

Tik ni belän, niçek?

Ül! Tik üzeñ öçen tügel,

Revolyutsiyä öçen!

Ä min... üz gomeremne üzem öçen

Kilde yuk itäsem.

Min belmädem abıyım belgän hätle

Köräş logikasın.

Buntarlıgım diñgez yandırmadı,

Üzemne yandırdı.

Rıtsarlıgım miña dan birmäde,

Kölkegä kaldırdı...

Abıylarım anda köräşkändä,

Teşlär kısıp, tüzep,

Min eş yuktan monda bunt kütärdem

Üzemä karşı üzem.

Abıylarım anda yäşleklären

İlgä birgän çakta,

Min — tilelek dahiye — yırtışkanmın

Üz yäşlegem yaklap...

Bolay bulgaç, min kem?.. Yaña näsel

Eçendä min — tutık...

Min — yatışsız çorga... Min — bu çornıñ

Soñgı Don Kihotı...

Min kıçkırdım. Tavışım äylänämdä

Tapmadı hiç sadä...

Min — filosof däver yanında

Eştän çıkkan nadan.

Suzgan sayın çualtkanmın gomer

Yomgagımnıñ ceben,

Min kuganmın yöräk gruzovigın

İserek şofer kebek...

Fleytalar sagınıp, sagınıp iñri;

Fleytalar yılıy...

Alar minnän yäşlek hikäyämne sorıy.

Ä min yış-yış sulıym...

Ä min menä tañ ozonın sulap,

Üpkälärgä töyim.

Min üzemne sügäm, ükenep tügel,

İrtägämne söyep...

Yaralarnı min yäşermim, duslar,—

Yäşeräsem kilmi...

Avıruın yäşergän ülä, dilär,—

Min üläsem kilmi...

Min bäylisem kilä sezneñ belän

Kalgan gomrem ceben.

Min yäşisem kilä moña hätle

Hiç kilmägän kebek!

Min şat... Bügen ükeneç igäve

Yörägemne kırmıy.

Min şat... Bügen, ülüemne tügel,

Tuuımnı cırlıym...

...Revolyutsiyäneñ ştabına kerdem...

— Respublikam! Menä min. Minem öçen

Artka yul yuk kire.

Yä sin ışan miña — safıña al...

Yä... at mine!..— didem...

Yanga kilde şadra komissar...

Taza. Turı. Köçle.

Ä küz... Katıp kaldım, üz küzlärem belän

Anıñ küzen eçep.

— Şağıyr?! — dide sorau katış ul,

Yılmayarak töşep...

Bu küz minem böten yörägem

Töyenen aldı çişep.

Bu küz mine äniyem söymägän

Cılılık belän söyde,

Bu küz minnän mandat soramadı,

— Bu — bezneke! — dide.

Bu küz minem toygım sirtmälären

Kinät kenä sütte...

...Onıtılgan yäş çişmämne tabıp,

Susap, yotılıp eçtem...

— Duslar, bu yäş tügel, bu minem

Yörägem tulı şiğır!

Duslar, bu yäş tügel,

Küñelem irtäseneñ

Çıgı...

Bu «çık» küzem yöräk täräzäsen

Tuzannardan yuar.

Min yañadan tudım. Tuuçı bit

Şulay yılap tua.

— Çıgışıñ kem?

— Äti itekçe,

Odinoçka-kustar...

Ä annan soñ eşçe. Fabrikta.

Ülgängäçä postta...

— Ä üzeñ?

— Ä üzem... (Ni äytergä belmi,

Terälep kalam, tuktap.)

Min dä... odinoçka...

— Kustar?

— Tügel... äye...

Kustarrak... buntar...

Kinät kenä şartlıy ştabta

Kölü şrapnele,

Ä voyınkom minem küzgä karıy,

Yaz cılısıday kölep...

Min kölderäm, köläm alar belän,

Ütkänemne söyläp...

...Min yañadan tugaç, berençe kat

Menä şulay köläm.

Fleytalar güli... hikäyämneñ

Çiksezlegen kötep...

Ä min biräm hikäyämneñ çiten

Näni genä kitep...

Ciñep mende yıllar baskıçı...

...«Pravda»da häbär:

«Fälänef... incener... ordenlana

İkençe märtäbä...»

Ähämiyät birmi familiyägä,

Ukıp kitäm arı:

«18 nçe yıllar... Kubannı

Doşman ala sarıp...

Üzirekle otryad belän bergä

Denikinga karşı

Bu da kitä, generalga tiñsez

Açu belän yarsıp...»

18 nçe... tukta... bu bit abıynıñ

Soñgı yılı ide...

Şul yılnı bit tañ ozonı minem

Brauningnı ciñde...

Şul yılnı bit könyak frontınnan

Ber hat kilde miña:

Geroy küzätçeneñ almaşı

Kem ikänne sınap...

İstäleklär mine alıp kitte,

Ayırıp cırlarımnan,

Abıyımnıñ söyäkläre yatkan

Kuban kırlarına...

Köräş yulı köysez — kıtırşı,

Estafeta yırak.

Bez yıgılsak, yäşlek äläme

Yıgılmas, il urar...

«Bez yıgılsak, bezne alıştır...

Häzergä huş, duskay!

Dobrovolnıy otryad isemennän...»

Kem ide soñ?.. Tukta!..

Hatnı tabıp, kurgaş yullar safın

Küz tagın ber yurta.

Hat imzası belän

İncenernıñ

Familiyäse urtak.

İsemnäre şul uk...

Partizan!..

Ul ülmägän! Tere!!

Stalmostta eşli,

Küperlär,

Yullar

İncenerı!!!

Däver, däver! Polotnam tar minem

Ölkän gäüdäñ öçen,

Sineñ böyeklekne ber cır belän

Söyläp beterim niçek?

18 nçe yılda algan hatka

Cavapnı min yazdım,—

15 yıl uzdırıp, yäşlek ciñeşe

Cimeşlängän yaznı:

İptäş Mostay, beläseñme, bez bit

Kızık çordaş ikäü!

Sine äytäm, haman sineñ eş

Yullar salu ikän?!

Sugışıp algan yullarıñda äle

Ezeñ suınmagan,

Kay arada yörägeñ utın kuştıñ

Salkın çuyınnarga?!

Diplomga gına tügel, geroylıkka

Tottıñ bit sin sınau!

Min masayam sineñ belän, dustım,

Min soklanam siña!..

...Küreşmädek ber dä... ä bez haman bergä

Sineñ belän ikäü,

Äylänep kara äle, bez mengän yul

Nindi biyek, tekä!

Bez bit monda yañadan äylänep

Töşmäs öçen mendek!

Bez bit ozak, koyaş kebek ozak

Sünmäs öçen ciñdek!

...Ä min buntar häm tar yalgızlıknı,

Yätimlekne ciñdem.

Minem semya — azat hezmät ile,

havam — yumart kiñlek!

Min yäşäsäm elek kargalıp,—

Yort yuk, dus yuk, il yuk...

Häzer... böten il — mineke!

Duslar —

Million!

Min masayam, mine kükkä çöyä

Böyek isem hise:

Böyek keşe tügel min, şulay da

Böyek çor keşese!

Min masayam, «bügen» havasında

Çıñlıy minem cırlar!..

Hezmät — ğarlek tügel, ä batırlık,

Şöhrät häm dan eşe!

Min bügenne hıyal itep tügel,

Kapşap, totıp beläm.

Bezneñ romantika yänäşä

Real çınlık belän!

Bez yıgılgan yäşlek älämen

Yatkırmadık kötep,

Bez kütärep alıp kittek anı,

Estafeta itep.

Bez kürsättek anı kütärüdä

Ölge bulır nıklık,

Kuldan töşermädek, kul özelsä,

Teşebez belän tottık!

Yäşlek yıgılmadı. Ul kürsätte

Üzen ürä basıp,

Yäşlek aldı bezneñ belän mäñge

Yäşäü pravasın!

Bezneñ yäşlek ciñü tañında

Yoldız bulıp yandı,

Bez bit anı diñgez tañnı sugışıp

Algan kebek aldık.

Bezneñ yäşlek ütte çorlar aşa,

Yäşen kebek çagılıp,

Bezneñ yäşlek ike däver çigen

Bilgeläde kabınıp!..

Häy! Tormış, mä! Yarıña ırgıtam

Kalgan gomerem ceben!

Min yäşisem kilä, moña hätle

hiç kilmägän kebek!

Min şat... bügen ükeneç igäve

Yörägemne kırmıy...

Min şat... bügen, — ülememne tügel,

Tuuımnı cırlıym.

Fleytalar iñräp tına, uzgan

Gomer kebek çıñlap...

Alar tına, minem daulı yörägem

Simfoniyäsen tıñlap...

Şähärdä yaz

Taş pulatlar, asfalt uramnar

Cılı nurga koyına...

Fialkalar satıla... Uram tügel,

Urman tösle toyıla.

Taş bagana şunda, botak suzıp,

Yafrak yarır tösle.

Asfalt tigezlegen kinät yäşel

Çiräm sarır tösle.

Ber koş şunda, kırga oçışlıy,

Baganaga kuna.

«Oçıym mikän ällä kalıym mikän?»

Digän tösle bula.

Teläsäñ nişlä, koşçık, anda da

Minem tuganım tora.

Ul da şulay üzeneñ tormışın

Yämle itep kora.

Ozaklamıy anda — kırlarda —

Taş pulatlar üsär,

Ozaklamıy monda — uramda —

Vinogradlar peşär...

Sin tormışka bik küp yöz yıllarnıñ

Is katlavı belän kaplangan

Täräzäñnän karadıñ da:

«Dönya

Nindi kärlä häm kızganıç!»— dideñ.

Ber ölgesen açıp täräzäñneñ,

Soklandırmak buldıñ dönyanı sin

Yörägeñneñ olılıgı belän;

Sin uyladıñ, şağıyr:

«Dönya bit ul

Minem yörägemneñ näni genä

Küzänägennän dä keçkenäräk!»

Taşla täräzäñne,

Çık bülmäñnän

Bezneñ yanga,

Diñgez buyına!

Diñgez sine üzeneñ batır, kıyu

Çumuçılarınnan berse itep

Çakıra bügen.

Nindi kiñlek monda!

Taşlan häm yöz!

Kiräk bulsa tirän istälekneñ

Fregat «Pallada»sın kütär öskä,

Telämäsäñ,

Şağıyr

Tik bolar bezgä kiräk,—

Diñgez töbe gavvasları[3]...

Gabdulla Tukay

Danlı «Çelyuskin»nıñ

Aktar yaña äpopeyasen.

Bälki,okean

Üzeneñ tınıç, tigez mañgayın

Cıyıra başlar dulkınnarı belän,

Açulanıp, okean ak çalların

Bolgıy başlar şunda nigäder.

Dulkınnarnıñ zömret safların —

Ğaskärlären tezär ber-ber artlı.

Bu-

Çit diñgez akulaları

Bezneñ diñgez çigenä kergän bulır,

Tuzdırırga bezneñ ireşelgän

Ömetlärneñ gacäp garmoniyäsen...

Alar höcüm itkän bulır

Bezneñ

Märcän utraularga,

Bezneñ gacäp

Encelärgä alar kul suzarlar...

...Sin tüzmässeñ,

Timer kiyemeñ kiyep,

Diñgezlärneñ kurıkmas çumuçısı,

Taşlanırsıñ doşmannarga karşı!.

Şağıyr, şağıyr!

Taşla bülmäñne sin,

Çık havaga,

Diñgez yarına...

Äydä, tın al

Diñgez dulkınınıñ

Tozlı sulışı belän!

Toyasıñmı,

Diñgez sıymıy sineñ kükrägeñä,

Ä sin anıñ dulkınnarı

Çäçrävennän tugan ber tamçı gına!

Tik bu köçsezlekme, şağıyr?

Yuk! hiç!

Bu bit tagı da yahşı,

Sizäseñme,—

Berni belän çiklänmägän

Böyek

İrkenlekne toyu

Tagı da yahşı!

Ä bit şul irkenlek sineke ul.

Kiresençä, diñgez eñgerenä

Elektrı belän yaktı börkep

Yözä torgan balık turında...

Sin çum, sin çum tema okeanına!

Bälki, siña berni oçramas, —

Tik anda da çumuıñ yukka bulmas,

Sin çıgarsıñ alıp

Bu uñışsız

Çumuıñnıñ tirän körsenüen.

Bez añlarbız sine.

Bu körsenü

Ömetsezlek tügel,

Bu tik barı

Tagı da tiränräk çumarga

Yögerep kilü öçen artka çigenü...

Aru-alcu toymassıñ sin läkin,

Koyaş belän übeşü bähetennän

Teträp, cäyräp yatkan su östeneñ

Yılmayuın kürgäç...

Epik cırga köçeñ citmi ikän,

Taşla anı.

Çum häm alıp çık sin

Diñgez töbendäge kabırçıklar

Eçenä törenep yatkan encelärne —

Lirikanıñ encesen...

Sin aç bezgä

Diñgez töbeneñ serle äkiyäten...

Diñgez yoldızları,

Aktiniyälär,

Meduzalar,

Diñgez gölläre,

Cänleklärgä ohşap: üsemleklär,

Üsemlekkä ohşaş cänleklär häm

Adäm yota torgan äkäm-tökäm

Äkiyätlären alıp çık sin bezgä!

Äkiyät tabalmasañ, alıp çık sin

Kölke yä ber katı hikäyä:

Bolıt karasına törenep

Utıra torgan diñgez byurokratı

«Kara çäçkeç cänlek» turında

Yä,

Sin — añarga huca häm cırçı.

Anıñ böten häräkäte,

Sulışı,

Böten tavışı —

İke kübäläkneñ

Söyeşep kuşılu sulışınnan alıp

Dönyalarnıñ teträvenä çaklı

Sineke!

Kır kazları

Kır kazları, kaya oçasız sez,

Beregez alda, beregez artta sez?

Kıygıldaşıp, sez närsäne bolay,

Kümäkläşep, cigelep tartasız?

Beläm, beläm, cäyne tartasız sez

Çinar üskän diñgez buyına,

Magnoliylar üskän bakçalarga,

Yözem üskän taular kuynına.

Cäy üzeneñ altın kiyemendä

Sezneñ arttan atlar, agılır.

Tik sez minem gomeremneñ cäyen

Alıp kitälmässez barıber.

Barıber, barıber annan sez kaytırsız

Minem yanga, kanat kagınıp.

Gomeremneñ minem cimeşlänep,

Tulıp citkän cäyen sagınıp.

Umırzaya

(kız cırı)

Boz katlavı eregäç, cir östenä

Umırzaya çıga, karagız:

Umırzaya çıga,

Umırzaya kalka,

Umırzaya suza sabagın.

Boz katlavı kebek, könküreştän

Çıgasım la kilä tizeräk,

Umırzaya kebek,

Umırzaya kebek,

Umırzaya kebek tiz ürläp...

Umırzaya bik tiz üsep çıga,

Bik az gına yäşi turayıp,

Umırzaya bik tiz

Başın aska iyä,

Umırzaya sula moñayıp...

Yuk, min yäşär idem ozak, ozak,

Minem kilmi alay bulasım:

Umırzaya kebek,

Umırzaya kebek,

Umırzaya kebek sulasım...

Yuk, min yäşär idem cäy yasauçı

Zur çäçäklär belän cıyılıp,

Yuk, min ülmäs idem

Umırzaya kebek,

Umırzaya kebek boyıgıp...

Märäkäy

Borın-borın zamanda,

Kırda tügel, alanda

Yäşägän, di, Märäkäy,

Yäşi, di, ul haman da.

Däräcäne, isemne

Ülep söygän Märäkäy.

Tik ber yagı üterä:

Talant yagı bäläkäy.

Ul yäşägän zur ildä

Orden ala — kötüçe,

Artist, şağıyr, incener,

Kotıplarnı ütüçe.

Märäkäy tik isemsez

Kıyırsına, körsenä.

Üç itkändäy, Märäkäyne

İskä almıy berse dä.

Eşlär ide, yäştän ük

Eş söymägän Märäkäy,

Nigä disäñ, — yalkaulık,

Sälät yagı bäläkäy.

Oçar ide, yäştän ük

Bu eşkä az çınıkkan,

Oçu tügel, urındıkka

Menärgä dä kurıkkan.

Cırlar ide, tavışı

Üz yanınnan uzmagan,

Kigäven dä Märäkäydän

Talantlırak bızlagan.

...Yöri torgaç aptırap,

Salmak atlap, şäp atlap,

Ällä nindi ber süzne

Alıp kitkän takmaklap.

Takmak üzenä oşagan,

Ul söyengän ucasno!

— Tukta, tukta, şäp fiker:

Şağıyr bulıp bulmasmı?!

Şulay itep Märäkäy

Bar cäfasın onıtkan,

«Şağıyr» bulgan, tänkıytçesen

«Formalist» dip kurkıtkan.

Aldap-yuldap, kiräk cirgä

İsemen uzdırgan «şağıyr».

Kayberäüneñ salpı yagına

Salam kıstırgan «şağıyr».

Şul yul belän üz isemen

Räsemnärdä taratkan,

Afişalarga bastırgan,

Patefonda cırlatkan.

Üzenä tänkıyt yazdırgan,

Kodasınnan maktatıp...

...Tik haman da Märäkäygä

Karamıylar şakkatıp.

Aña bürek tä salmıylar,

Yünläp kul da birmilär,

Tramvayda urın tügel,

Yünläp yul da birmilär.

Çitlär tügel, hätta beraz

Tanışlar häm äşnälär,

«Märäkäy!»— dip däşmiyençä,

«Käy, küzlek»,— dip däşälär.

...Berkön şağıyr uylanıp

Kaytıp kilä öyenä,

İsemsezlek kaygısı

Belän yana, köyenä.

Kilä anıñ karşına

Zur orkestr... baraban...

«Şağıyr» küñele neçkä bit,

Yomşap kitä yañadan...

— Menä min dä ülärmen,

Eşegezgä tıgılmam,

İsegezgä töşerersez,

Sagınırsız — min bulmam...

Häm ul ozak köttermäde,

Ülde kuydı berkönne.

Yakınnarı bik hörmätläp

Ozattılar meskenne.

Dus-işläre Märäkäygä

Burıçlı kalmadılar,

Ozatırga ber keçkenä

Orkestr yalladılar.

Halık, kürep, ber-bersennän

Soraşalar üteşli:

— Yäş ideme, kart ideme?

Niçä yäştä? Ni tösle?

Bar da ayıy, tirän sulıy,

Başın çaykıy, kızgana,

Barsında da Märäkäyne

Belü därte kuzgala.

— İsän çakta belmiçä

Yörgänbezder qaderen.

iç bulmasa çäçäkläp,

Bizäp kaytıyk kaberen.

...Monı işetep, Märäkäy

Ülgänenä ükenä,

Eçe popta yatuına,

Selkenmiçä tik kenä.

Märäkäyneñ ahırda

Tüzem cebe ıçkına.

Kuzgala da, başın suzıp:

— Bu bit min!— dip kıçkıra.

Härber keşe aldanganın

Sizep, oyalıp kitä...

...Häm Märäkäy yokısınnan

Şunda uyanıp kitä.

_______________

[1] Orgiyä — şaşkın eçü mäclese.

[2] Nayada — iske äkiyätlärdä oçrıy torgan hıyalıy matur kız.

[3] Gavvaslar — diñgez töbenä çumıp ence ezläüçelär.