Latin

Андроидлар электр сарыклар турында төшләр күрәләрме? - 12

Total number of words is 2257
Total number of unique words is 1068
46.5 of words are in the 2000 most common words
59.6 of words are in the 5000 most common words
67.4 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
— Кем? Хайваннарны урлаучылар? Без яңа гына белдермә алдык - яңа эре банда, күбесенчә яшүсмерләр, районда эшли...
— Яшәүне урлаучылары, - диде ул.
— Мин сезне аңламыйм. - Мисс Марстен игътибар белән аңа карады. - Мистер Декард, сезнең чыраегыз коточкыч. Сез шундый арыгансыз, һәм... Ходаем, сезнең кан ага!
Рик, кулын күтәреп, кан күрде. Күрәсең, аңа бердәнбер таш эләкмәгән.
— Сез Вилбур Мәрхәмәтче кебек күренәсез, - диде мисс Марстен.
— Әйе, - диде ул, - мин - Вилбур Мәрхәмәтче, мин аның белән кушылдым һәм хәзер аерыла алмыйм. Мин кайдадыр Орегон штаты белән чиктәш урында торам.
— Берәр кешене сөрергәме? Мин патруль аэрокарын чакырырмын, ул сезне сайлар.
— Юк, - диде ул. - Мин бүтән идарәдә эшләмим.
— Мистер Декард, арыгансыз, - диде секретарь йомшак кына итеп. - Сезгә ятарга һәм ял итәргә кирәк. Сез безнең иң яхшы аучыбыз, мистер Декард, идарә иткән дәвердә иң яхшы аучы. Мин инспектор Брайантка сезнең өйгә кайтып ял итәргә баруыгызны җиткерәм. Хәзер үк хатыныгызга шалтыратыгыз. Ул бик нык борчыла, валлаһи, мистер Декард. Сез икегез дә коточкыч хәлдә.
— Болар барысы да кәҗә аркасында, - диде ул. - Бу андроидлар аркасында түгел. Рейчел ялгышты: миңа аларны бетерү кыен булмады. Һәм специал да ялгышты, мин моннан соң Мәрхәмәтче белән кушыла алмаячакмын. Хак бары тик Вилбур үзе генә иде.
— Сезгә бирегә кайту яхшырак булыр иде, мистер Декард, кешеләргә якынрак. Анда, Орегонда, чүл камил, шулай бит? Сез бит анда берүзең генә?
— Ничек сәер, минем тулы иллюзия бар иде, мин үзем Мәрхәмәтче әверелдем, һәм хәзер үземә ташлар ыргыталар. Ләкин бу - генератор тоткалары тотып, кичергән тойгы түгел иде. Ул чагында син үзеңне - Мәрхәмәтче янында икәнеңне сизәсең. Ләкин бу юлы ул булмады. Мин чыннан да берүзем идем.
— Хәзер, Мәрхәмәтче - алдаулык, диләр.
— Юк, алдаулык түгел, - диде Рик. - Югыйсә, чынбарлык үзе - алдаулык.
«Калкулык, - дип уйлады ул, - тузан һәм ташлар - барысы да бөтенләй төрле».
— Мин куркам, - диде ул, - хәзер Мәрхәмәтче белән аерылыша алмам дип куркам. Башарга гына кирәк - чигенергә дә соң булачак.
«Тагын калкулыкка үрмәләргә туры килер микәнни? - дип уйлады ул. - Мәңгелек күтәрелеш, Мәңгелек тозакта Мәрхәмәтче иткән кебек".
— Хушыгыз, - диде ул һәм трубканы элеп куярга теләде.
— Хатыныгызга шалтыратырсызмы? Вәгъдәме?
— Әйе. Ул баш какты. Рәхмәт, Энн.
Һәм трубканы элеп куйды.
"Караватка, ял итәргә. Соңгы тапкыр мин Рейчел белән йокларга яттым. Закон бозу. Андроид белән җенси мөнәсәбәтләр. Монда да, колонияләрдә дә бөтенләй тыелган. Хәзер ул, мөгаен, өенә Сиэтлга, компаниягә башка Розеннарга, чын һәм андроидларга кайткандыр. Әгәр дә мин аның белән ул эшләгән эшне эшли алсам! Ләкин андроидлар белән бу барып чыкмый, чөнки аларга барыбер. Үткән төндә аны үтерсәм, кәҗәм исән булыр иде. Менә кайчан мин дөрес булмаган карар кабул иттем! Әйе, барысы да шул вакыттан һәм мин аның белән ятакта ятудан башланды. Ләкин син бер яктан хаклы идең: мин чыннан да үзгәрдем, әмма Рейчел уйлаганча түгел. Барысы да күпкә начаррак килеп чыкты, ләкин шуңа да карамастан, миңа бу барыбер. Калкулык битендә булганнан соң, мин бүтән борчылмыйм. Кызык, әгәр мин күтәрелеп югары түбәнә менеп җиттем икән, нәрсә булыр иде икән? Нәкъ менә анда Мәрхәмәтче үлә бугай? Ләкин әгәр мин чыннан да Мәрхәмәтче булсам, мин беркайчан да үлмәячәкмен. Мәрхәмәтче ҮЛЕМСЕЗ".
Хатынына шалтырату өчен трубкасын алып, ул катып калды.

Егерме ике
Һәм трубканы рычагка куйды. Аның күзләре бер ноктага төбәлгән иде.
Тузанлы соры җир өстендә нәрсәдер хәрәкәт итә: кечкенә генә кабарынкы, ике таш кыя арасындагы калкулыкчык.
«Хайван», - диде ул үз-үзенә. Бу хәлне аңлагач, йөрәге ярсып тибә башлады. "Мин моның нәрсә икәнен беләм. Мин аларны хөкүмәт каналы буенча күрсәткән иске фильмнарда гына күрдем. Үлеп беттеләр бит алар!»
Ул үзенең үлгән экземплярын тиз генә тартып чыгарды һәм калтыранган бармаклары белән аны актарырга кереште:
"ГӨБЕРЛЕ БАКАЛАР (буффонидлар) - барлык төрләрне үлеп бетерделәр".
Алар күп еллар элек үлеп беткән.
Вилбур Мәрхәмәтченең, ишәкләр белән беррәттән, иң яраткан җан иясе. Ләкин бака белән гөберле баканы ул барыннан да бигрәк ярата иде.
"Миңа тартма кирәк!"
Ул арткы утыргычта актарынды, ләкин бернәрсә дә тапмады. Рик карадан чыкты, багажникны ачты һәм картон тартмага төрелгән ягулык насосын тапты. Ул, аны селкеп, тартмага бераз салам тыгып, бака янына килә башлады. Ул әйләнә-тирәдәге тузан белән тулысынча кушылды.
Бәлки, ул яңа климатка җайлашып эволюцияләгәндер. Әгәр ул хәрәкәт итмәсә, ул аны беркайчан да сизмәс иде. Ә бит ул аннан ике ярд чамасында гына утыра иде. «Әгәр сез хайванны табасыз икән, - дип уйлады ул, - ул үлеп беткән дип санала, ә нәрсә? Бу бик сирәк була. Нәрсәдер була, мактаулы орден, БМОдан "Йолдыз", миллион долларга кадәр премия кебек мөһим. Өстәвенә, Мәрхәмәтчеге иң кадерле җан иясен табарга! Ходаем, моның булуы мөмкин түгел! Бәлки, радиация минем баш миемә дә барып җиткәндер, хәзер мин - специал? Минем белән шул ук хәл, Исидора белән дә, аның үрмәкүч белән дә була. Яки боларның барысы да Мәрхәмәтче тарафыннан уйлап чыгарылган? Юк, мин үзем бу сусауны таптым, чөнки аңа Мәрхәмәтле кешенең күзләре белән карадым".
Ул аның янына чүгәләде.
Ул җирдә тирән итеп казыды һәм хәзер тышкы яктан баш түбәсе белән күзләр генә иде.
Аның тәнендәге матдәләр алмашы, күрәсең, тукталып торган, жаба транска чумган һәм кеше барлыгын тоймаган.
«Эчкән сусаудан үлгән бит ул!» - дип уйлады Рик, коты чыгып.
Ләкин гөберле бака кыймылдап куйды, тартманы төшерде дә, сакланып кына, тузанны себерә башлады. Ул бернәрсәгә дә каршы түгел кебек тоелды. Хайван ни булганын аңламый иде.
Рик, гөберле баканы күтәреп, аның гаҗәп салкынча икәнлеген сизде. Аның тәне, җир астында, җир өстеннән бер миль чамасы җир астында яшәгән кебек, җыерчыкланып, кипкән һәм салкын булып күренә, һәм беркайчан да кояш күрми иде.
Гөберле бака кызу килде, сүлпән генә ычкынмакчы булды.
«Нинди зур, - дип уйлады Рик. - Өлкән һәм тәҗрибәле гөберле бака, анда инде беркем дә яшәми шикелле. Кызык, уылдыкны куеп тору өчен ул суны каян таба икән? Менә нәрсә, Мәрхәмәтчене күрергә сәләтле икән - аны беркем дә күрмәгән җирдә тормыш, Галәмнең үзендә үле дөнья мәетенә җентекләп күмелгән. Мәрхәмәтче тормышның иң әдәпсез чаткыларын да аерырга сәләтле. Хәзер мин моны аңлыйм. Дөньяга Мәрхәмәтче күзләре белән карап, мин инде туктый алмаячакмын. Минем гөберле баканың бернинди андроиды да аягын кисмәячәк, бу хәл үрмәкүч белән булган кебек".
Ул кара утыргычка пөхтә итеп төрелгән тартманы куйды да руль артына утырды.
«Мин яңадан бала булдым бугай, - дип уйлады ул. Искиткеч арыганлык юкка чыкты. Туктагыз әле, бу турыда Ирэн белер...»
Ул трубканы алды да номер җыя башлады һәм кинәт туктады.
"Мин сюрприз ясыйм, - дип йомгаклады ул. - Бары утыз-кырык минут - һәм мин өйдә булачакмын".
Ул шат күңел белән двигательне эшләтеп җибәрде, бер секундтан соң шәм күккә күтәрелде һәм Сан-Францисконың көньягына җиде йөз миль чамасы җирдә яткан Сан-Францискога таба очты.
Ирэн Декард үзенең стимуляторы Пенфилд белән янәшә утырган, циферблат бармагы белән түшәмгә кагылган, ләкин берни дә җыймаган.
Ул үзен авыру һәм битараф итеп хис итте. Киләчәккә юлны, барлык мөмкинлекләргә юл күрсәтеп, авыр каршылык каплый. "Әгәр монда Рик булса, ул мине "3"не җыярга мәҗбүр итәр иде, - дип уйлады ул. - Һәм шул вакытта минем үземнең дә ниндидер мөһим яки шатлыклы әйбер җыясым килә иде, яки "888" - тапшыруга карамастан телевизорны карау теләге. Дөресен әйткәндә, хәзер телевизордан нәрсә? "
Аннары ул Рикның кая югалганын уйлый башлады.
"Бәлки, ул инде өенә оча торгандыр, бәлки, юктыр да". Картлыктан аның сөякләре дә, коры сөякләре дә нык булып күренә иде.
Ишекне шакыдылар.
Пенфилд стимуляторыны эксплуатацияләү буенча кулланманы тапшыргач, ул урыныннан сикереп торды да: «Хәзер миңа бернәрсә дә җыярга кирәкми - бу Рик очып килде». Ул ишеккә йөгереп килде дә киң итеп ачып җибәрде.
— Сәлам, - диде ул.
Рик бусагада басып тора, яңагы киселгән, киеме таушалган һәм тузаннан соры булган. Күлмәк тә тузан белән сеңгән кебек иде. Малайларныкы кебек ялтыраган күзләрдән башка барысы да тузан белән капланган.
"Аның кыяфәте шундый, - дип уйлады Ирэн, - әйтерсең ул көне буе урамда уйнады, һәм менә хәзер өйгә ял итәргә, юынырга һәм үткән көннең барлык могҗизалары турында сөйләргә килде".
— Кайтканың бик яхшы, - диде ул.
— Мин кайбер нәрсәләрне алып килдем.
Ул кулындагы катыргы тартманы тоткан, әйтерсең лә, аңарда ниндидер нәфис һәм артык кыйммәтле нәрсә бар, аны кулдан ычкындыру өчен. Ул аны бер секундка да чыгармады.
— Мин сиңа кәһвә ясармын, - диде ул.
Кухня плитәсендә ул кирәкле төймәгә басты - һәм бер минуттан өстәлгә күләмле кружка куйды.
Тартманы кадерләп тотуында дәвам итеп, ул урынына утырды, ләкин гаҗәпсенү йөзеннән китмәде. Озак еллар бергә яшәгәндә, ул аны беркайчан да мондый хәлдә күргәне юк иде. Үткән төндә соңгы тапкыр күргәннән бирле аның белән нәрсәдер булган.
Анда, тартмада, күрәсең, үзгәрешләрнең сәбәбе дә булгандыр.
— Минем йокым килә, - диде ул. Көне буе йоклармын. Мин Һарри Брайантка шалтыраттым, һәм ул миңа ял көне бирде.
Ул саклык белән генә өстәлгә тартма куйды, бер чынаяк кәһвә алды да, бик теләп - чөнки Ирэн аны эчте.
Каршысына утырган да:
— Нәрсә тартмаңда, Рик?
— Гөберле бака.
— Карарга мөмкинме?
Ул аның җилне ничек сүккәнен һәм тартманы ачканын карап торды.
— Ой! - дип кычкырып җибәрде ул. Кибәнне күргәч, ул нигәдер куркуга төште. - Ул тешләмәячәкме?
— Мә, ал, ул тешләми. Гөберле баканың тешләре юк.
Рик, хайванны тартмадан чыгарып, аңа бирде. Ирэн, куркуын чыгарып, гөберле баканы алды.
— Мин алар барысын да үләп беткән дип уйлаган идем.
Ул, аякларын кызыксынып карап, жабаны корсагы белән өскә таба борды. Алар аңа файдасыз диярлек булып күренәләр.
— Ә гөберле бакалар бакалар кебек сикерә алалармы? Минем кулдан ычкынуы мөмкинме?
— Аларның аяклары зәгыйфь,- диде Рик. - Бу бакалар һәм гөберле бакалар арасындагы төп аерма. Һәм су. Бакаларга су кирәк, ә гөберле бака чүлдә дә яши ала. Мин моны Орегон чигендә, барысы да күптән үлгән урында таптым.
Ул баканы алу өчен кулын сузды, ләкин Ирэн ниндидер гадәти булмаган нәрсә күрде. Ул, аны корсагы белән өскә таба тотуында дәвам итеп, аягы белән баканың корсагын каккалады һәм миниатюр контроль панелен ачты.
— Әйе... - Рикның йөзе караңгыланып китте. - Мин аңлыйм. Син хаклы.
Ул, батыраеп, як-ягына, аннары ялган хайванга карады. Ул аны Ирәндән алды, тәпиләрен капшап карады, нишләргә белмичә, аннары тәхәллүс-хайванны кире тартмага салды.
— Калифорниянең иң буш өлешенә ничек килеп эләккән соң ул? Мин аңламыйм, аны кем анда калдыра алган? Һәм нигә?
— Миңа, мөгаен, аның электр икәнлеген күрсәтергә кирәк булмагандыр.
Ирэн аның кулына кагылды. Рикның үзгәргәнен күреп, ул үзен гаепле дип хис итте.
— Юк, - диде Рик, - мин дөресен белүемә шат. - Ул бераз сүзсез торды. - Әйе, мин моны беләгәч яхшы икән...
— Телисеңме, мин стимулятор кабызам? Син миннән стимуляторнаң күбрәк алгансың.
— Минем белән барысы да тәртиптә.
Ул, әле һаман да шаккатып кала алмагандай, башын чайкап куйды.
— Мәрхәмәтче бу юләргә биргән үрмәкүч та, мөгаен, чын түгелдер. Әмма бу мөһим түгел. Электр ияләренең дә үз тормышы бар, ул нинди генә кызганыч булмасын.
— Йөз чакрым юл узган кебек күренәсең, - диде Ирэн.
— Көн авыр һәм озын була.
— Урыныңа ятып ял ит.
Ул, яшен суккандай, аңа карады.
— Димәк, барысы да бетте, әйе?
Әйтерсең лә, ул аның нәрсә әйтәсен көтә иде. Ул чын сүзләрне ул раслаган вакытта гына әйткән сүзләрендә шикләнде.
— Әйе, барысы да бетте.
— Ходаем, бу бирем түгел, ә ниндидер марафон, - диде Рик. - Башлый гына башлау белән, туктарга инде бернинди мөмкинлек тә юк иде. Мин Бейти белән тәмамлаганчы кадәр мине алга алып барды. Һәм кинәт, бөтенләй көтелмәгәндә, миңа бер эш тә калмады. Һәм бу... - Ул, үзе әйтергә теләгән нәрсәсенә ачыктан-ачык гаҗәпләнеп, беравык сүзсез торды. - Бу барыннан да начаррак иде. Эшне бетергәч, мин туктала алмадым. Бүген иртә белән син мине кәкре куллы, тупас полицейский гына дип әйткәч хаклы идең.
— Мин башка алай уйламыйм. Син кайтканга мин бик шатмын. Аның йөзе балкып китте. Ирэн аны үпте, һәм ул моңа шатланды.
— Син мине дөрес эшләмәгәнмен дип уйлыйсыңмы? - дип сорады ул. Нигә мин шулай эшләргә тиеш түгел идем?
— Юк, уйламыйм.
— Мәрхәмәтче, «бу дөрес түгел» диде, ләкин мин моны эшләргә тиеш. Бөтенләй гайре табигый. Кайвакыт дөрес әйбергә караганда берәр дөрес эшләмәү яхшырак булып чыга.
— Бу ләгънәт безнең өстә, - диде Ирэн. - Мәрхәмәтче әйткән нәрсә.
— Тузанмы? - дип сорады ул.
— Мәрхәмәтчегә уналты яшь булганда, аны куып җиткән үтерүчеләр аңа кирегә җибәрергә һәм үлгәннәрне кире кайтарырга ярамаганлыгын әйткәннәр. Хәзер инде ул тормыш белән бергә үзе хәрәкәт итә торган якка таба - үлемгә таба хәрәкәт итә ала. Ә үтерүчеләр ташларны ташлыйлар. Алар аны һаман эзәрлеклиләр. Һәм барыбызны да. Алар синең яңагыңны имгәттеләрме?
— Әйе, - диде ул зәгыйфь кенә.
— Әллә ятып торасыңмы? Мин стимуляторны җиде йөз алтмышка куям.
— Һәм бу нәрсә булачак?
— Лаеклы тыныч ял.
Ул, меңләгән сугышында булган кебек, киеренке йөз белән көч-хәл белән урыныннан торды, аннары әкренләп йокы бүлмәсенә керә башлады.
— Ярар, - диде ул. - Әйдә лаеклы ял. - һәм караватына сузылды. Чәчләреннән һәм киемнәреннән ак җәймәләргә соры тузан коелды.
Ирэн стимуляторда ихтыяҗ булмавын аңлады. Ул кнопкага басты, һәм йокы бүлмәсенең тәрәзәләре үтә күренмәле түгел булып калды. Көннең соры яктысы юкка чыкты.
Бер минуттан Рик инде йоклый иде.
Беркадәр вакыт ул, йокысыннан уяна алмаячагына ышанып, янында басып торды, ә кайчакта төнлә, коточкыч төшләр күргәндәге кебек, кинәт үкереп елап утырмаячак.
Аннары кухняга чыгып, өстәл янына утырды. Янәшәдә генә электр жабасы сикерә һәм кыштырдый.
"Ә ул нәрсә ашый?" - дип уйлады Ирэн. - Нинди җитешсезлекләре булырга мөмкин? Мөгаен, ул ясалма чебен ашагандыр...»
Телефон китабын ачып, ул "электр хайваннары" бүлеген эзләп тапты, аннары номер җыйды һәм, аңа җавап биргәч, сорады:
— Мин сездә чын-чынлап оча һәм чәйни алырлык ясалма чебен кадагына заказ бирә аламмы?
— Бу электр ташбакасы өченме, мэм?
— Юк, гөберле бака өчен.
— Ул чагында мин сезгә шуыша торган һәм төрле типтагы бөҗәкләрнең зур ассортиментын тәкъдим итә алам, шул исәптән...
— Чебенлер җитәрлек булачак, - диде Ирэн. - Сез өйгә илтерсезме? Минем чыгасым килми. Минем ирем йоклый, мин аның әйбәтләп ял итүен телим.
— Гөберле бака өчен мин шулай ук автомат тутырылган күлләвекне тәкъдим итәр идем, - дип киңәш итте сатучы. Ул мөгезле гөберле бака булмаса. Соңгы очракта без сезгә комнан җыелмасы, төрле төстәге галька һәм органик чүп кисәкләре тәкъдим итә алыр идек. Әгәр сез аны ашатырга җыенасыз икән, безнең бүлек телне көйләү эшләрен башкара. Гөберле бака өчен бу тормыш өчен кирәк.
— Бик яхшы, - диде Ирэн. - Мин гөберле баканың камил эшләвен теләр идем. Минем ирем аңа бик бәйләнгән.
Ул адресны хәбәр итте һәм трубканы элеп куйды. Ул, үзен яхшырак хис итеп, ниһаять, үзенә кайнар кәһвә пешерде.
You have read 1 text from Tatar literature.