Eline Vere: Een Haagsche roman - 33

zij elkander den last van het leven niet konden helpen dragen, dat
zij elkander niet tot troost konden zijn. Maar mevrouw twijfelde er
ook aan, of oom Daniël en Elize Eline tot troost zouden zijn. En al
spraken zij niet meer, toch hield mevrouw Eline in haar arm omvat,
tegen haar borst aan.
Het werd donker en daar de kachel uitging, begon een kille ijzigheid de
kamers te vullen. Vale schaduwen noopten zich in de hoeken, tusschen
de meubels op. Hoewel mevrouw huiverde, verrees zij niet om naar de
kachel te zien of om de meid te bellen, want Eline was, met heur hoofd
tegen mevrouws knie in slaap gevallen. Nu Eline's oogen gesloten waren,
zou het, zonder de zware ademhaling, die de fletse lippen overtoog,
mevrouw hebben toegeschenen, dat Eline gestorven ware. De wasachtige
gele bleekte van dat ingevallen gelaat was als een doodskleur....
Eline sliep en het werd killer. Mevrouw zag naar de kachel om; er was
geen vuur meer te bespeuren. Zij nam zeer langzaam de wollen pelerine,
die zij steeds gewoon was te dragen, van den schouder en spreidde
die voorzichtig over Eline uit.


Hoofdstuk XXXIII.

I.

Daniël Vere bewoonde met zijn jonge vrouw, Elize Moulanger, in de
Avenue Louise een groot appartement. Het vertrek, waar ze het meest
vertoefden, was een soort van zaal, die met vijf ramen op straat
uitzag.
Half salon, half huiskamer was dit vertrek, hoewel in geen stijl,
artistiek-weelderig ingericht. Al schenen ook de meubelen, de
ornamenten een weinig van iedere auctie bij elkander gesleept, toch
vormden zij te zamen een geheel van aangename, zacht doffe tinten en
bevallige lijnen. Dof goudleer bedekte de wanden; het plafond was in
Moorschen stijl beschilderd met vaalbonte tinten, met goud, verwelkt
blauw, verschoten rood. Een veelarmige kaarsenkroon van kleurig
Venetiaansch glas hing er van neêr. Onder een hooge, antieke schouw
van zwaar gebeeldhouwd eikenhout, brandde een groot vuur. En overal
vulden palmen en oud porselein, Turksche en Chineesche curioziteiten,
de hoeken van het vertrek met een wanorde van artistieke grilligheid.
Het middelste, breed uitgehouwde, raam vormde een soort van inwendig
balcon, waar Elize en Eline veel zaten. Sedert een week woonde Eline
bij Daniël Vere in en zij gevoelde iets als een aangename verpoozing
in het gezelschap van haar oom en haar jeugdige tante. Haar oog werd
lieflijk gestreeld door de zacht lachende bontheid van die groote
kamer, welke een museum geleek. De moderne luxe van Betsy's salons,
vol verguldsel, peluche en satijn, scheen haar banaal en smakeloos toe,
bij deze, ietwat slordige, stoffige en toch gezellige weelde.
Het was ochtend en tante Elize, in een zonderlingen peignoir, van
grijze, Chineesche zijde, met roode kwasten, schilderde in het balcon
aan een tafel, bezaaid met verven en penseelen. Eline was huiverig
en had zich bij het groote vuur gezet, een boek in de handen. Haar
oogen dwaalden zoekend door het vertrek en een onbewust glimlachje
speelde om haar bleeken mond.
--Het is aardig, zooals je je hier hebt ingericht! sprak zij, in
het Fransch, tot Eline, die, neuriënd, haar penseel uitspoelde. Je
kan rustig hier bij den haard zitten en je kan toch de grappigste
fantazieën maken, want elk van die bibelots wekt een idée bij je op,
waarop je kan voortbrodeeren. Als je hier de kamer rondziet, is het,
alsof je reist.
Elize likte het penseel af, zag haar aan en begon te lachen.
--Wat kan je toch eigenaardige denkbeelden hebben, Eline! antwoordde
ze, terwijl ze, steeds zeer beweeglijk, opstond en heur kroezend
haar, dat altijd in de war was, even losmaakte, uitschudde en weder
samenwond. Ik heb nu al drie jaar in deze kamer gewoond, maar het
is nooit bij me opgekomen, dat ik reisde wanneer ik al die prullen
zag! Trouwens, jullie hebben allemaal zulke vreemde ideeën! Jij en
Daniël en Vincent! Het is wel amuzant; het is origineel, zie je! Maar
het is curieus, zoo curieus! Het frappeert me telkens! Is je zuster
ook zoo?
Eline zag haar even verwonderd glimlachend aan.
--Betsy? herhaalde zij nadenkend. Neen, ik geloof het niet! Betsy
is zeer practisch, zeer gedecideerd; Betsy is meer als mama was,
zij heeft niets van de Vere's.
Elize glimlachte vroolijk.
--Weet je wat het is? jullie hebben allemaal een tikje beet; bepaald
waar, jullie hebben allemaal een tikje beet! Geloof me!
Zij betuigde dit op zulk een luchtige, bijna gemoedelijke wijze,
dat Eline niet boos kon worden en even meêlachte.
--O, ik vind het wel interessant een tikje beet te hebben. Er is
niets wat me zoo terugstuit als banaliteit. Banale menschen, o! En
begrijp je: daarom hoû ik zooveel van je: je bent niet banaal, je
hebt iets origineels!
--Waarlijk? vroeg Eline, smartelijk lachend. Nu, ik verzeker je,
ik gaf er mijn halve leven voor, als ik niet origineel en niet
interessant was, maar banaal, zoo banaal mogelijk.
--Maar lieve meid! wat een verlangen. Enfin, zie je: ik vind, je moet
nooit naar iets verlangen, je moet nemen wat je krijgt en tevreden
zijn met wat je krijgt. Voilà le secret du bonheur! Jij bent origineel,
Eline; welnu, wees gelukkig met je originaliteit! Maar neen, natuurlijk
verlang je naar iets anders, en wel naar banaliteit, ah fi donc!
Zij zag Eline nieuwsgierig aan en zette zich toen eveneens bij den
haard, haar handen uitstrekkende naar het vuur.
--Zie je, ik zal je eens iets vertellen, Eline, iets wat me altijd
in je verwonderd heeft. Je bent mooi, je hebt geld genoeg om heel
onafhankelijk te zijn, en je profiteert niet van je leven! Je
droomt altijd, lieve meid, je droomt, maar je leeft niet! Was ik
in jouw geval geweest, voordat ik trouwde: ik had geleefd, ik had
genot gehad. Maar ik bezat geen cent en ik was een leelijke meid:
trouwens dat ben ik nog! Daniël vond charmes in me, en ik heb hem
geaccepteerd. Natuurlijk! Maar was ik, als jij, mooi geweest en had
ik een beetje geld gehad, ik had me geamuzeerd.... zonder Daniël, zie
je! Met wien! Dat zou ik je op het oogenblik niet kunnen zeggen, maar
geamuzeerd had ik me! En jij, o mais c'est une pitié! Je verveelt je,
je verkwijnt van verveling! Het is doodjammer, zie je. In éen woord,
je bent een raadsel voor me! Maar dat bekoort me juist!
Eline glimlachte weemoedig en antwoordde niet.
--Enfin, ik weet je geschiedenis niet, alleen weet ik, dat je in een
storm het huis van je zuster hebt verlaten! Dat doet niet iedereen,
zie je, dat vind ik grappig. Daar is iets in! Zeker, ik vermoed,
dat je een roman in je leven gehad hebt! Ach, wie heeft er geen
gehad. Misschien wel een liefdesroman. Maar dan beklaag ik je, kind,
want dan ben je dom geweest.
Zij hield even op: misschien wilde Eline iets antwoorden. Maar Eline
bleef zwijgen.
--Je moet me niet verkeerd begrijpen! vervolgde zij in het genot,
dat haar vlug geratel haarzelve verschafte. Ik vind: liefde moet
iets aangenaams blijven; zoodra ik er mijn zielsrust door verloor,
zou ik niet meer liefhebben! Aan het bestaan van een enkele vlam,
die geen andere bijvlammetjes duldt, geloof ik niet. Dat is
iets onmogelijks. Zie maar zelf... ik heb steeds hier te Brussel
gewoond. Daniël woonde hier ook, we hebben elkaâr ontmoet. We hebben
elkaâr zoogenaamd liefgekregen, we zijn gaan trouwen.... goed. Stel,
dat ik in Lapland gewoond had en Daniël aan de Zuidpool. We hadden
elkaar nooit gezien, en we hadden beiden iemand anders bemind; ik
een Eskimo, en hij een Zuidpoolsche. Natuurlijk, niet waar? Liefde is
toeval en een mensch kan honderdmaal liefhebben in zijn leven.... Wat
ben je stil, ik verveel je toch niet?
--Integendeel! lachte Eline. Ik geniet, als je zoo ratelt...
Elize lachte ook, goedsmoeds.
--Enfin ja.... ik ratel wel een beetje. Maar daarin heb ik gelijk, dat
jij niet van je leven geniet. Denk daar eens over na, heusch, kindlief,
denk daar eens over na; je bent nog jong genoeg om je te veranderen.
Eline wist, dat er niets aan haar te veranderen was; zij was steeds,
willoos, van een hellend vlak gedaald, zij was steeds naar omlaag
geduwd, en hoewel zij den afgrond had zien gapen, had zij nooit omhoog
kunnen stijgen.
--Maar weet je wat ik geloof, dat je fout is? Je bent te gevoelig,
je trekt je te veel aan. Wapen je toch met een groote dosis
onverschilligheid in den strijd van het leven. Zie je, we zijn nu
eenmaal in het leven, we moeten leven, we moeten meê. Laten we het
ons dus zoo aangenaam mogelijk maken. Jij.... je hebt er de middelen
toe. Je hebt voor kind noch kraai te zorgen, je zou kunnen leven
voor je eigen genot. Maar je denkt te veel en veel denken maakt
ongelukkig. Ik? ik denk nooit. Ik heb impulsies, ik heb invallende
gedachten, maar ik denk niet. Gelukkig niet. Ik filozofeer nu, maar
ik denk niet.
Hare zorgelooze luchtigheid vermaakte Eline, die iets gevoelde,
als zou Elize gelijk kunnen hebben. Maar zij, Eline, was nu eenmaal
anders; zij kon nu eenmaal niet hare melancholie, die haar in heur
merg scheen gevloeid te zijn, van zich afwerpen en zij gevoelde
het: zij zou sterven zonder te hebben genoten.... zooals Elize het
bedoelde. Zij verlangde ook niet zulk een genot: zij had hooger genot
gekend, zij was gelukkig geweest met hem, Otto.

II.
Elize vond haar indolent, maar zij, ze genoot van haar nietsdoen. Zij
gaf zich geheel en al over aan hare moede loomheid. Zij bleef meestal
thuis, voor haar hoest, zooals zij voorwendde, maar inderdaad om
haar dag te verdroomen op de Turksche kussens van den grooten stoel
bij het vuur. Zij deed moeite aan niets te denken, zooals Elize, en
in zeker opzicht slaagde zij in deze studie. Alleen werd het haar,
of zij op iets wachtte, wachtte....
Hoewel zij weinig uitging, zag zij toch velerlei menschen. Telkens
bracht oom Daniël een vriend of een paar vrienden, somtijds vergezeld
door hunne vrouwen, mede, en zij bleven steeds eten. Aan Eline
was de côterie, waarin zij tegenwoordig leefde, niet geheel en al
vreemd; dikwijls herkende zij de zelfde lieden, die zij gedurende
haar eerste verblijf te Brussel, vóor hare groote reis, ook in het
huis haars ooms gezien had, maar zij kon zich niet aan hen wennen;
zij behielden steeds iets vreemds voor haar, dat haar zoowel afstuitte
als boeide. In Den Haag was zij steeds gewend geweest aan een côterie
van gelijk- en gelijkvormige menschen; trots hun verschil van fortuin,
van éen zelfde denkwijze over zeden en fatsoen, menschen, die hoffelijk
beleefdheden wisselden, elkander op diners en soirées vroegen en elkaâr
visites maakten. Men had in die côterie onderlinge maatschappelijke
verplichtingen: men scheen die hier niet te hebben. Ze hoorde soms
vreemde theorieën verdedigen, theorieën, die men bij Betsy of bij de
Eekhofs zelfs niet geuit zou hebben. Ze gevoelde zich niet thuis bij
die lieden, welke allen als een stempel van emancipatie droegen en
toch boezemden zij haar belang in door hunne exotische tint.
Het was zeker een zonderling samenraapsel, die vrienden van oom
Daniël. Nu was het een graaf die en die, dien oom te dineeren
gevraagd had en dien Eline met verbazing zag binnentreden, en frac,
met een twijfelachtig schoon plastron, diamanten knoopjes en groote
camee-ringen aan de vingers. De graaf droeg een lange zwarte lok
op het voorhoofd, had een knap maar eenigszins verflenst uiterlijk
en was dichter. Hij bood Eline een exemplaar van zijn dichtbundel
aan, benevens een bundel van overgedrukte recensiën, waarin hij
zeer geroemd werd. Men zeide, dat hij rijk was, en Elize vond hem
geestig. Eline echter gevoelde iets als walging, wanneer zij hem de
hand moest geven. Dan was het een acteur, en Eline vroeg zich ontsteld
af, of zij wellicht Fabrice nog eens in dezen kring ontmoeten zou. Een
volgenden keer kwam er een groot juwelier, met eene kolossale, dikke,
blonde vrouw, gekleed in het rood fluweel, zeer gefardeerd. Maar
soms ook waren het de Moulangers en de Des Luynes, die uit Parijs of
Bordeaux kwamen en in wie Eline met vreugde een bekend element van
distinctie terug vond.
Deze beide families uitgezonderd, welke slechts van tijd tot tijd
verschenen, waren die vreemde kennissen veel over den vloer. Zij
kwamen òf eten, òf om elf uur des avonds, wanneer Eline zich reeds
bereidde naar bed te gaan. Zij bleven dan tot half drie, drie uur;
er werd gerookt, en er werd champagne gedronken en Elize rookte meê
en lachte zeer luid. Oom Daniël lag glimlachend en wat moê in een
stoel en Eline kreeg vaak het vermoeden, dat die zonderlinge kennissen
allen hem van eenig nut waren. Eline had ook nooit begrepen, hoe oom,
zonder ooit iets uitgevoerd te hebben, aan zijn geld was gekomen. Maar
zij dacht er niet over na: zij dacht over niets, als Elize, en zij
liet zich door dit leven, zoo zeer verschillend van het leven in de
salons heurer Haagsche kennissen, in zekere mate boeien.

III.
Maar vooral boeiden haar de gesprekken, die zij wisselde met oom
Daniëls dokter, een man van onzekeren leeftijd, zeer beleefd van
manieren, zeer kiesch van woorden, en die haar steeds met groote
belangstelling scheen gade te slaan. Zij gevoelde zich in den aanvang
een weinig bevreesd voor die belangstelling, als zou hij iets in haar
doorgronden, dat haarzelve onbewust was en dat eene schande zou blijken
te zijn. Maar er ging iets als een magnetische invloed op haar uit:
zij gevoelde zich als gebiologeerd door zijn vasten, vriendelijk
doordringenden blik, en weldra vroeg zij hem vaak, wanneer zij aan
hoofdpijn leed, of hij even zijne koele hand vóór haar voorhoofd
wilde houden. Hij had dit eens uit zichzelven gedaan en het was Eline
aanstonds geweest of een verfrisschende, versterkende stroom door heure
gloeiende hersens was gevloeid. Sedert verslaafde zij als het ware aan
de koele fluïde van die hand, die haar zelfs niet aanraakte, maar die
een kouden bries door haar verhit hoofd scheen te kunnen laten waaien.
Eline had hem gesproken over hare slapelooze nachten en hij had willen
pogen haar, naar hij zeide, alleen door zijn wil te laten slapen,
maar zij had hem gesmeekt, haar niet geheel en al tot een niets te
maken. Zij had reeds zoo weinig wil; zij was bevreesd een geheel en al
willoos wezen te worden, zoo hij haar zóo, zelfs in zijne afwezigheid,
zou kunnen beheerschen. Daarop had hij haar morfinedrankjes gegeven,
druppels, die zeer duur waren, die hijzelve gemengd had, en die
hijzelve haar telde in een glas water. Zij brachten haar des nachts,
zoolang zij nog wakker lag, in een zacht suizende extase, waarin zij
van hare kussens, uit heure lakens scheen op te zweven langs deinende,
blauwe luchtstroomen, die haar als golven wiegelden.
Maar daarna zonk zij, tot laat in den morgen, in doffe rust neêr. En
zij roemde oom Daniëls dokter zeer; hij wist een zoo heilzamen invloed
op haar uit te oefenen als Reijer nooit vermocht had te doen; hij
wist ten minste haar te laten slapen.

IV.
Zoo ging het leven voort en Eline schikte er zich zooveel mogelijk
in. Zij hoestte nog zeer, maar zij gevoelde zich desniettemin
betrekkelijk tevreden. Elize, al ratelde zij, scheen van haar te
houden en oom Daniël, al was zijn galante hoffelijkheid wat koud,
eveneens. Wel kreeg zij soms het vermoeden, dat zij huichelden, zooals
ook iedereen in Den Haag gehuicheld had, maar zij wilde dezen twijfel
niet analyzeeren. Heure hersenen sluimerden in, als in eene lethargie.
Geheel onverwachts kreeg oom Daniël een brief van Vincent Vere,
uit New-York. Zij hielden geen correspondentie en oom was ietwat
verbaasd. Eline, wier briefwisseling met haren neef niet van langen
duur was geweest, gevoelde echter, nu zijn naam onverwachts haar in
de ooren klonk, eene groote belangstelling in zich herleven; zij was
zeer nieuwsgierig wat oom van het epistel zou mededeelen. Misschien
vroeg Vincent wel om geld.
Maar hierin vergiste Eline zich. Vincent vroeg om geen geld, zelfs
niet om recommandatie of andere hulp. Vincent deelde eenvoudig mede,
dat hij met zijn vriend Lawrence St. Clare een reis dacht te doen
naar Europa en kondigde oom hun komst te Brussel aan. Zij zouden van
Liverpool, over Londen, naar Parijs gaan en vervolgens te Brussel
komen. Wanneer oom zijn brief ontving, waren zij op zee.
Deze brief wekte Eline eenigszins op uit hare geestelijke
lethargie. Zij herinnerde zich, hoe Vincent, kwijnende van zwakte,
op haren divan had gelegen, in zijn Turkschen chambercloak, en
hoe zij hem verpleegd had. De gedachte aan Otto mengde zich in die
herinnering en zenuwachtig zochten hare vingers dan het medaillon
van zwart email, aan hare horlogeketting. Had zij zich niet verbeeld,
dat Vincent haar liefhad en dat zij Vincent liefhad. Vond zij nu nog
iets van die gevoelens in haar hart terug? Neen die gevoelens waren
ver, ver weg als vogels, die waren weggezweefd.
Oom en Eline spraken een weinig over Vincent en zwegen toen over
hem. Maar Eline bleef, hoewel zwijgend, veel over hem en zijn
Amerikaanschen vriend denken. Zij herinnerde zich het portret van
St. Clare gezien te hebben, toen het uit zijn brief aan Vincent
gevallen was, dien dag waarop zij aan tafel zoo tegen Otto had
uitgevaren.... Aan Vincent had zij gevraagd, of St. Clare blond of
bruin was, maar zij herinnerde zich niet wat hij geantwoord had. Zij
herinnerde zich ook niet meer St. Clare's trekken. Zij was zeer
nieuwsgierig naar hen beiden.

V.
Er verliepen eenige weken, toen oom Daniël van Vincent een tweeden
brief uit Parijs kreeg. Na eenige dagen verschenen de twee vrienden
op een achtermiddag en zij bleven dineeren. Oom en Elize vroegen hen,
uit beleefdheid, te logeeren, maar St. Clare weigerde vriendelijk:
zij hadden reeds hunne kamers genomen in het Hôtel des Flandres.
Vincent was niets veranderd in zijn uiterlijk en in zijn gebaren
en Eline bespeurde op eens, toen zij beiden, staande, praatten en
zij zich naast hem, in den spiegel, weêrkaatst zag, dat zij oud was
geworden. Hij, keurig en elegant gekleed, was de zelfde van voor
twee jaren; zelfs scheen zijn gelaat naast het hare, zoo geel bleek,
hol en mager, gezonder dan zij het ooit gezien had. Zij, in hare
zwarte kant, eene stof, die zij tegenwoordig steeds placht te dragen,
geleek met hare ingevallen schouders en hare sombere, doffe oogen een
ruïne van hare vroegere schitterende jeugd. Een ruïne van binnen als
van buiten....
Lawrence St. Clare maakte aanstonds een zeer aangenamen indruk, zoowel
op Elize, als op Eline. Als Amerikaan had Eline zich hem eenigszins
ruw en zonder manieren voorgesteld,--misschien wel spuwende, vloekende
en om whisky vragende,--en zij werd aangenaam verrast door zijne
innemende, gemakkelijke wijze van zijn. Groot en zwaar gebouwd met
zijn vollen, donkerblonden baard, die hem op de borst hing, blonk er
trotschheid uit zijne heldere oogen, maar eene trotschheid, die, zonder
een zweem van aanmatiging, van kracht en vasten wil getuigde. Die
kracht, die vastheid van wil gaven hem iets onafhankelijks, iets
bijna koninklijks, iets als een fiere oprechtheid, die vertrouwen
inboezemde. Ofschoon Eline vroeger van Vincent slechts nu en dan iets
over St. Clare had vernomen, scheen het haar, zoodra zij eenige woorden
met hem gewisseld had, dat zij hem lang gekend had. Zijn open glimlach,
zijn zachte, doordringende oogen boeiden haar en wekten haar op, en het
trof haar eensklaps, toen zij aan tafel een blik over allen, die daar
zaten, weidde, hoe hij van eene rustige, gezonde waarheid straalde,
waarbij de hoffelijkheid van oom, de schuimachtige, lichtzinnige
oppervlakkigheid van Elize, de nevelachtige melancholie van Vincent
en van haarzelve als huichelarij en ziekelijke bedorvenheid afstaken.
Na het diner ging men koffie drinken in de groote zaal, en Eline
gevoelde zich tevreden in St. Clare's gezelschap, en hoopte, dat
niemand van de andere kennissen hen dien avond zou komen storen. Toch
sprak St. Clare haar niet veel toe: Elize nam hem geheel en al in
beslag en vroeg hem honderd uit over New-York, over Philadelphia en
Saint-Louis. Hij antwoordde haar in het Fransch en sprak langzaam,
met een vreemd accent, dat Eline aangenaam streelde.
Vincent had haar bij beide handen genomen en haar opmerkzaam
aangestaard. Hij was haar dankbaar voor wat zij hem vroeger gedaan
had en iets als medelijden vervulde hem nu.
--Ik heb wel een beetje aan je verloren, Elly! sprak hij, terwijl zij
in het balcon ging zitten. Je moet een beetje zien aan te dikken, hoor!
Zij lachte even en de punt van haar schoentje frommelde zenuwachtig
in de mollige, witte schapenvacht van het tapijt.
--Het is niets! zeide zij. Ik voel me nog al wel in den laatsten
tijd. Ik ben heusch erger geweest.... En ik ben heel blij je weêr
eens te zien, heel blij. Je weet, ik heb je altijd nog al mogen lijden.
Zij stak hem gul de hand toe en hij drukte die en schoof zijn fauteuil
een weinig dichter bij de hare.
--En wat zeg je van Lawrence? vroeg hij. Bevalt hij je?
--Ja, hij is een goede kerel, geloof ik, niet waar?
--Hij is de eenige man, dien ik in de wereld ken, als iemand waarop
je staat kan maken. Ik vertrouw niemand, niemand, zie je, zelfs jou
niet, zelfs mezelven niet, maar hem wel.... Wat spreekt hij grappig
Fransch, hè?
--Hij spreekt het heel goed! antwoordde Eline.
--O, je kan niet begrijpen, hoeveel hij over heeft voor iemand,
van wien hij houdt! ging Vincent vertrouwelijk voort. Als ik je
vertelde, wat hij al niet voor mij heeft gedaan, zou je het niet
willen gelooven. Ik zou niet aan iedereen willen vertellen, wat hij
me gedwongen heeft van hem te accepteeren, en zelfs nu ik er jou
over spreek, schaam ik mij er wel een beetje over. Je moet weten,
dat ik in New-York zwaar ziek ben geweest, heel lang en tot op den
dood toe. Ik had toen nog eene betrekking aan het zelfde handelshuis,
waarin hij zijn geld heeft. Hij heeft me toen in zijn huis opgenomen
en me verzorgd, bijna zoo lief als jij het gedaan hebt. Ik weet
waarlijk niet, waarmeê ik zijn vriendschap verdiend heb, en ik kan
hem die vriendschap nooit goed maken. Toch geloof ik, dat ik alles
voor hem over zou hebben. Als er een greintje goed in me is, is
dit door zijn invloed in me gekomen. Terwijl ik ziek was heeft hij
weten te bewerken, dat mijn plaats--ik was tweede boekhouder--alleen
tijdelijk door een ander werd vervuld, zoodat ik niet op zwart zaad
zat, toen ik tel-quel hersteld was. Maar nu onlangs kreeg hij het
idee te gaan reizen: hij kende weinig van Europa, en hij beweerde,
dat mijn betrekking me eigenlijk te zwaar was.... Enfin, in éen woord,
hij inviteerde mij met hem meê te gaan. Ik heb eerst geweigerd, omdat
ik reeds zooveel verplichtingen aan hem had, maar hij drong aan en
ik gaf toe. Hij wil van den winter tot Petersburg en Moskou gaan en
den aanstaanden zomer in het zuiden van Europa ronddwalen. Je weet,
ik heb altijd nogal veel her- en derwaarts getrokken, en ik ben blij
hem hier en daar eenigszins tot gids te kunnen zijn. Maar zoo chic
als ik nu reis, heb ik het nooit gedaan. We hebben overal het beste en
het fijnste en niets is goed genoeg. We nemen het er van, begrijp je.
Hij hield op, een weinig vermoeid van zijn lang gefluister.
--Zooveel sympathie heeft hij dus voor je? sprak Eline zacht. Hoe
curieus! Ik ken hem natuurlijk niet, maar ik zou toch zeggen, dat
hij geheel en al het contrast is van jou, Vincent.
--Dat is hij ook, daar heb je gelijk in. Misschien juist daarom
houdt hij van mij. Hij beweert ten minste altijd, dat ik beter ben,
dan iedereen en ikzelve me vinden. Dat is ten minste troostelijk,
niet waar?
--Hij vindt je misschien interessant, zooals Elize mij! sprak Eline,
haars ondanks met een schamper lachje. Maar zij gevoelde, nu zij
St. Clare op haar toe zag komen, eenig zelfverwijt als had zij
hem onrecht gedaan. Hoe kon zij de fiere waarheid, welke van hem
uitstraalde, vergelijken met de luchtige kilte van Elize!
Elize was druk in de weer met haar liqueuren en zij vroeg Vincent,
of hij kirsch of curaçao dronk of misschien cognac wilde. Vincent
nam bij haar en bij oom Daniël, die om den haard zaten, plaats,
terwijl St. Clare zich in de vensterbank zette, bij Eline.
--En u is dus het lieve nichtje, waarvan Vincent me zooveel verteld
heeft? Het nichtje, dat hem zoo goed heeft opgepast? vroeg hij met
een glimlach, terwijl hij zijn handen in de zakken stak en zijne
heldere oogen doordringend in die van Eline zagen.
Eline had het op de lippen hem te zeggen, dat Vincent verhaald had,
hoe hij, St. Clare, eveneens goed zieken kon oppassen, maar zij
bedacht zich: het was wellicht niet goed hem te laten blijken, dat
Vincent reeds zooveel over hem gesproken had, op dien eersten avond.
--Ja, dat ben ik, ik heb hem opgepast! antwoordde zij, in het
Fransch. Zij sprak goed Engelsch, maar zijn Fransch behaagde haar zoo,
dat zij hem niet vroeg of hij liever Engelsch sprak.
--Dat was in Den Haag, niet waar?
--Ja, in Den Haag. Hij logeerde toen bij mijn zwager.
--En u was daar ook in huis bij uw zwager, niet waar?
Hij scheen haar eenigszins te willen uitvragen, maar de wijze waarop
hij het deed, had zoo weinig van onbescheidenheid en zooveel van
belangstelling, dat zij niet gekrenkt werd.
--Ja, antwoordde zij. Had Vincent u dat gezegd?
--Juist. Vincent sprak dikwijls over u.
Zijn woorden gaven haar den indruk, alsof hij veel van haar leven
wist. Na haar vlucht uit het huis van Henk en Betsy, had zij Vincent
geschreven; hij, St. Clare, wist dus zeker van die vlucht.
--En u heeft veel gereisd? vervolgde hij.
--O ja, met oom en tante. Heel veel. U denkt nu ook veel te reizen,
hoor ik?
--Van den winter tot in Rusland toe.
Beiden zwegen zij een pooze. Het scheen Eline, alsof zij elkaâr veel
te verhalen hadden en niet wisten waarmede te beginnen. Het had haar
geschenen, alsof zij hem reeds lang kende, en nu bleek het, dat ook
hij haar reeds kende. Zij waren geen vreemden meer voor elkander.
--Houdt u veel van Vincent? vroeg zij.
--Heel veel. Ik heb veel medelijden met hem. Wanneer hij een flinker
gezondheid had gehad, was hij een buitengewoon man geworden. Er zit
energie, werkkracht in hem en hij heeft een ruimen blik over veel
zaken. Maar zijn lichamelijke zwakte belemmert hem in iets vol te
houden en iets tot stand te brengen. De meeste menschen kennen Vincent
niet. Ze denken, dat hij lui, grillig, egoïst is en ze willen niet
inzien, dat hij alleen maar ziek is. Ik geef het den beste werkzaam
en standvastig te zijn, en zijn gaven en talenten de wereld ten nutte
te maken als hij half stervende is van zwakte.
Zij had Vincent nooit zoo beschouwd, zij had alleen een onberedeneerde
sympathie voor hem gevoeld.
--Ik geloof wel, dat u gelijk heeft! sprak zij na een korte pauze. Maar
zal zoo een verre reis nu niet vermoeiend zijn voor Vincent? Rusland,
in den winter?
--O neen. Een koud klimaat is opwekkend voor zijn gestel. En hij
behoeft zich niet te vermoeien. Ik wil zelfs niet eens, dat hij alles
meêdoet, wat ik van plan ben te doen. Tegen sporen kan hij. Hij trekt
dus zijn pels aan en gaat in een waggon zitten, dat is alles.
Zij vermoedde uit zijn halve woorden, zooals zij het uit haar gesprek
met Vincent vermoed had, dat St. Clare hem met alle mogelijke gemakken
omringde.
--Ik geloof, dat u nog al goedhartig is! kon zij niet nalaten te
zeggen.
Hij zag haar even verbaasd aan.
--Hoe komt u daar zoo op? vroeg hij lachend.
--Dat weet ik niet! antwoordde zij, en zij bloosde en lachte een
weinig. Men krijgt van iemand een zekeren indruk, niet waar? Misschien
vergis ik me wel.
Hij maakte een onbestemd gebaar met de hand. In hare laatste woorden
was een tintje van coquetterie, dat haar, nu zij gesproken had,
ergerde.
--U sprak zooeven van energie, van wilskracht, hernam zij. En u
geloofde dat, wanneer men ziek is, het te vergeven is, wanneer men
geen energie en werkkracht heeft.
--Natuurlijk. Wat bedoelt u?
Hij had iets doortastends, iets alsof hij steeds recht op zijn doel
afging, en dit bracht haar in verwarring. Met Vincent had zij zich
weleer in nevelachtige, filozofische gesprekken verdiept, gesprekken,
waarvan de zinnen als spiralen rook waren geweest, die zich grillig