Eline Vere: Een Haagsche roman - 32

Total number of words is 4722
Total number of unique words is 1327
48.2 of words are in the 2000 most common words
65.2 of words are in the 5000 most common words
72.6 of words are in the 8000 most common words
Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
Den volgenden morgen zou Paul vertrekken; hij had, naar hij zeide,
in Keulen zijn vriend Oudendijk, den broêr van Françoise, rendez-vous
gegeven en zij zouden van daar een reis door Duitschland of door
Zwitserland naar Italië te zamen aanvangen. Niemand bespeurde aan
hem iets bizonders; alleen aan tafel sprak hij bijtend cynisch over
verschillende onderwerpen en personen, op dien satyrischen toon,
die hem eigen was en die eene wreede, minachtende uitdrukking om
zijn blonden knevel grifte. Frédérique was stil, wat, toen men van
den tak gehoord had, aan hoofdpijn werd toegeschreven.
Toch zouden zij beiden moeilijk hebben kunnen verbergen, dat er
iets tusschen hen verbroken was, zoo dien middag de jongens,
Willy en Gustaaf, niet van kostschool waren thuis gekomen met
groote vacantie. Veertien en twaalf jaar, waren zij luidruchtig van
uitgelatenheid bij het terugzien van alles wat hun lief was; de lucht
der Horze scheen hen dronken te maken en in de dolheid hunner grappen
met Marianne, wier deftigheid hun geen ontzag inboezemde, met de Van
Rijseltjes, de kleine Van Stralenburgen en Mémée, merkte niemand op,
dat Paul en Frédérique elkaâr ontweken.
Dien avond in het groote bed, was Frédérique dankbaar, dat Marianne
lang doorkeuvelde, over Adam Bede en Romola, en Marianne's stortvloed
van wijsgeerig-psychologische aanmerkingen verhinderde Frédérique
na te denken. Den volgenden morgen nam Paul van hen allen afscheid
en ook zij stak hem hare hand toe, die hij even drukte. Er werd geen
woord meer tusschen hen gewisseld en hij vertrok.
Zwaar voelde zij zich gedrukt door haar stil verdriet en zij smachtte
het iemand mede te deelen. Niet aan Marianne; Marianne was nog zulk
een kind! Niet aan mama, mama kon hare kinderen niet zien lijden! Aan
Mathilde....
Zij zocht Mathilde en vond ze in heure zitkamer met hare vier kinderen,
op het punt een dagelijksche les te beginnen. Boeken en cahiers lagen
op tafel en Nico kraste reeds op zijn lei.
--O! verontschuldigde Freddy zich, binnentredende. Neem me niet
kwalijk, ik dacht niet aan de les! Ik had je willen spreken....
Zij wilde zich terugtrekken, maar hare teleurstelling was zoo
zichtbaar, dat Mathilde haar tegenhield.
--Waarover? vroeg zij.
Frédérique aarzelde en sloeg een blik op de kinderen.
--Ik zal straks wel terugkomen, antwoordde zij.
Mathilde echter gaf den kinderen vrijaf en zij buitelden de kamer
uit, de trap af. Frédérique begon zachtjes te snikken en Mathilde
trok haar tot zich op de bank.
--Het was onmogelijk het je niet te komen vertellen! sprak Freddy
tusschen hare snikken door. Gisterenmorgen, heeft Paul me gevraagd
en ik heb hem afgewezen!
Mathilde zag verbaasd op. Zij was gewend aan de intimiteit tusschen
Paul en Freddy en het verwonderde haar te hooren, dat zich achter
deze intimiteit, ten minste van zijn kant, liefde verstak.
--Ik geloof, dat ik hard tegen hem ben geweest, te hard! vervolgde
Freddy. Ik heb hem gekrenkt zonder het te willen. Het is vreemd,
dat men soms door iets onweêrstaanbaars gedwongen wordt woorden te
spreken, die men niet spreken wil! Ik had hem ook zonder hardheid
kunnen zeggen, dat ik niet genoeg van hem hield.... niet waar?
Zij verhaalde Mathilde, hoe zij hem verklaard had, dat zij niet aan
zijne liefde gelooven kon.
--Hadt je dan gaarne daaraan willen gelooven? vroeg Mathilde zacht
en boog heur arm om Freddy's middel.
Mathilde deed dus bijna dezelfde vraag, die Paul gedaan had! Maar
Freddy dorst zelfs bij haar zuster zich niet geheel en al uitstorten
en zij verschool zich een weinig achter haar woorden.
--Ach neen! sprak ze blozend. Dat niet; het speet me alleen later,
dat ik hem niet zachter had toegesproken, dan ik gedaan had. Waarom
had ik toen geen medelijden met hem en later wel?
Mathilde ried, dat zij niet alles zeide en Freddy zelve ontdekte zich
door er smartelijk bij te voegen:
--Hoe vreeselijk, als je iets gewichtigs doen moet en je weet niet hoe
het te doen. Ik wist niet, dat ik ooit zoo weinig zeker van mijzelve
had kunnen zijn.
Mathilde zuchtte en dof murmelde zij:
--Zeker! Het is iets verschrikkelijks een besluit te moeten nemen. Soms
neemt men een besluit in een roes van blijdschap, zonder er over
na te denken en men wordt ongelukkig; soms neemt men een besluit,
men denkt er over na, wanneer het genomen is, men komt tot andere
gedachten en niemand zal zeggen, dat men door zoo te doen gelukkig
kan worden. Soms durft men geen besluit te nemen....
Zij voltooide haar gedachte niet; zij had beurtelings gedacht aan
zichzelve, aan Eline en aan Freddy, en zij wilde er voor de laatste
niet bijvoegen, dat het geluk ook niet in besluiteloosheid lag. Want
Mathilde had doorzien, dat Freddy niet had durven besluiten, zooals
zij gewenscht had te doen; Mathilde doorzag, dat Freddy's weigering
meer uit besluiteloosheid was gesproten, dan uit onverschilligheid.
Maar Freddy kon zich niet langer verbergen.
--Ja, zoo is het! weende zij. Ik dorst niet besluiten. En waarom
niet? Omdat ik mijzelve als een zottin op een hoog voetstuk stel,
omdat ik mij, zooals Théodore het uitdrukt, "voel"! O, zeker, ik
weet het: Paul heeft zijn fouten, Paul heeft groote fouten, maar
ik hoû van hem met zijn fouten, ik hoû misschien wel van hem, omdat
hij egoïst is, omdat hij niet een ideaal van genie en deugd is, maar
een mensch met zijn goed en zijn kwaad! Wat denk ik dan van mezelve
en wat zoek ik in hem? Het schijnt waarlijk wel, of ik me inbeeld,
dat ik zelve een ideaal van genie en deugd ben en dat hij me niet
waard is. Alsof ik misschien nog niet onbeduidender ben dan hij,
met mijn dwazen trots! Maar er zit ras in me, o ja, er zit ras in me!
Zij omvatte Mathilde in haar armen en wierp zich snikkende aan haar
borst. En Mathilde had Freddy liever dan ze ooit gehad had, Freddy,
die zich nu verlaagde om den man, die haar dierbaar was, nabij te
komen. Maar zij verlaagde zich nu het te laat was. Zij had zich eerder
moeten verlagen, had zij gelukkig willen zijn.

VIII.
Na een week kwam Jet met vacantie thuis van de kostschool te Bonn. De
Van Stralenburgen vertrokken naar Zwolle en in hun plaats kwamen de
Howards uit Londen. Maar in weêrwil van de drukte dier wisselende
gasten, in weêrwil van Mathilde's sympathie, gevoelde Frédérique
zich eenzaam en zij vroeg aan Théodore en aan Truus of deze haar
toestonden Marie Verstraeten te logeeren te vragen. Noch Théodore
noch Truus maakten bezwaar; in de Horze was altijd plaats, en Freddy
schreef aan haar vriendin.
Marie kwam en Frédérique ging zelve haar met den ouderwetschen panier
aan het station van Elzen afhalen. Zij mende en niettegenstaande
de volheid van haar gemoed, dat zich wenschte uit te storten,
glimlachte zij om Marie, die zeer vroolijk was en haar overstelpte
met vragen. Maar al waren zij alleen--Frédérique had den stalknecht
thuis gelaten--toch vond zij het oogenblik niet vertrouwelijk genoeg
voor een biecht. Alleen toen Marie vroeg:
--En Paul? Is hij amuzant geweest? antwoordde zij:
--Straks, straks over Paul!
En haar stem klonk zoo vreemd en verschrikt, dat Marie haar verbaasd
aanzag en nadacht. Zij vroeg als afleiding of men aan het station
voor haar koffer zou zorgen en Frédérique stelde haar gerust; de
koffer zou dadelijk gebracht worden met een kruiwagen.
Intusschen, wat Marie ook mocht vermoeden, haar vroolijkheid werd er
niet door getemperd en op de Horze aangekomen, liet zij de kinderen
op haar schoot klauteren en stoeide zij met ze. Dien nacht maakte
Marianne goedwillig plaats voor Marie, en in de groote, eikenhouten
kamer vernam Marie Freddy's geheim.
Zij zaten naast elkaâr op de ruime vensterbank, reeds ontkleed, in
hare witte nachtjaponnen, terwijl alleen een nachtlampje het holle
vertrek verlichtte, Frédérique snikte, de handen voor het gelaat,
maar Marie trok ze zacht weg.
--Maar Freddy, wanneer je van hem houdt, kan immers alles geschikt
worden. Hij zal niets liever willen, dan dàt je van hem houdt.... Ik
zal hem schrijven.
Met weenende oogen, maar kalm richtte Frédérique zich op.
--Neen, Marie.... Natuurlijk zal ik nooit toestemmen, dat je dat
doet. Ik heb hem afgewezen en ik kan mij nu niet aan hem opdringen. Ik
huil ook niet, omdat hij voor mij verloren is; ik ben alleen verdrietig
omdat ik hard ben geweest, omdat ik mij hield, als nam ik zijn vraag
niet in ernst op. Wanneer hij zich nu ongelukkig voelt, is dat mijn
schuld. En ik heb eerbied voor hem, dat hij zich na mijne weigering
zoo waardig tegen mij heeft gehouden, als ik nooit gedacht had, dat
hij zou doen. Dat bewijst, dat hij eigenwaarde heeft, zoo goed als
ik bespottelijken trots. Het bewijst, dat hij ook "zich voelt".
--En zoo zullen jullie als twee bokken tegenover elkaâr blijven staan,
omdat jullie je beiden "voelen", voer Marie uit. Allerverstandigst,
dat moet ik zeggen! Neen Freddy, wil je oprecht zijn, beken dan, dat
je zijn karakter verkeerd hebt ingezien, en maak alles goed.... Wat
leg je hem ten laste? Zijn egoïsme? Alle mannen zijn egoïst: hoe wil
je dan in 's hemelsnaam, dat hij het niet is! Dat tante Dora over hem
klaagt? Hoe wil je hebben, dat een moeder niet over een jongen, die
bij haar in huis woont, klaagt! Maar, chère amie, dit kan onmogelijk
anders! Zie het leven practisch in, zooals het is; neem een jongmensch
van zeven-en-twintig jaar, zooals hij is en niet anders zijn kan;
ik spreek natuurlijk niet van je broêrs; Otto.... is geheel bizonder,
en--voegde zij er zeer zacht bij--Otto heeft verdriet gehad, en Etienne
is een kind, een goede, lieve jongen, maar een kind.... Vergelijk Paul
dus niet met hen en beschouw Paul als iemand, die geld heeft, daarom
door de wereld bedorven wordt en zich gaarne laat bederven. Niet dat ik
met al die filozofie wil beweren, dat Paul een flink karakter heeft,
een man uit éen stuk is, volstrekt niet, maar ik verklaar er meê,
dat hij zwak is....
--Ik kan nooit van een man houden, die zwak is! antwoordde Freddy stug.
Marie sloeg hare armen om Freddy's hals.
--Freddy-lief! sprak ze. Je maakt me, na alles wat je me verteld hebt,
onmogelijk wijs, dat je niet van Paul houdt. Hij mag zwak zijn, hij
mag egoïst zijn, hij mag alles zijn wat hij wil, maar je houdt van hem.
Freddy zag haar smartelijk glimlachend aan.
--Ja! sprak ze treurig. Dat is zoo. Ik wil het niet meer ontkennen. Ik
heb het al aan Mathilde bekend; ik hou van hem met en om zijn
fouten. Aan jou bekende ik dat niet dadelijk, omdat je hem verdedigde
en omdat het mij zoo goed deed, dat je hem verdedigde.
--Laat me hem dan schrijven....
--Neen! sprak Freddy hard en zij richtte zich hoogmoedig op. Beloof
me, Marie, dat je dat nooit zal doen. Je mag geen misbruik maken van
wat ik je heb toevertrouwd. Ik heb als een dwaas mijn geluk verspeeld
en ik wil daarvoor lijden; ik wil dat!

De zomer ging om, zonder dat Paul en Freddy elkaâr meer zagen. De
Howards gingen terug naar Londen, de jongens en Jet naar kostschool,
Marie vertrok naar den Haag. Maar Freddy ontving weldra een brief
van Marie, waarin deze haar mededeelde, dat Paul geschreven had uit
Rome, waar hij met veel artisten samen was en waar hij een atelier
had gehuurd om te schilderen.
Toen de Erlevoorts echter in October in Den Haag terugkwamen, vernam
Frédérique, dat Paul niet meer schilderde, maar nu te Bodegraven
woonde, waar hij werkte op de secretarie. Hij wilde burgemeester
worden.


Hoofdstuk XXXII.

I.

Dokter Reijer had er nogmaals uitdrukkelijk bij Eline op aangedrongen,
dat zij zich bezigheden zou scheppen, dat zij niet in loome melancholie
zich vermijmeren zou van den vroegen morgen tot den laten avond. Eline
verontschuldigde zich over hare traagheid door de schuld te werpen
op de warmte van den zomer die haar verpletterde. Nu de bladeren
afvielen, nu de eerste herfstkoelte haar frisch in het gelaat woei,
scheen het haar, dat zij ruimer ademde, gevoelde zij zich opgewekter
en verklaarde zij beslist, dat zij bezigheid zou zoeken. Mevrouw Van
Raat bleef haar steeds bezorgd aanzien, want met Eline's grootere
opgewektheid was tevens haar kuch teruggekomen, een dof krijschende
kuch, die zich uit hare keel scheen op te wringen. Intusschen kleedde
zij zich tegenwoordig weêr met meer behaagzieke zorgvuldigheid dan
zij dien zomer gedaan had, en studeerde zij ijverig op de nieuwe
Bechstein. Maar de muziek was haar geene bezigheid genoeg: zij zocht
deze elders.
Hoewel zij hare vroegere kennissen een weinig verwaarloosde, ontmoette
zij ze toch een enkele maal in de salons van Betsy. Uit verveling
had ze daar met een oude freule Eekhof, een tante van Ange en Léonie,
afspraak gemaakt om den volgenden Zondag gezamenlijk naar de Fransche
kerk te gaan. Zij had dit in geen jaren gedaan en des Zaterdags drukte
de belofte haar nogal zwaar op de schouders, zoodat zij op het punt
was Freule Eekhof een briefje te schrijven. Mevrouw Van Raat drong er
echter op aan, dat Eline gaan zou en Eline ging. Er preekte een nieuwe
predikant met groote, zwarte, dwepende oogen en aristocratische,
witte handen. Eline kwam in een extaze thuis en verhaalde mevrouw
Van Raat opgewonden van de preek, waarnaar zij aandachtig geluisterd
had. Zij betreurde het slechts in zichzelve, dat een Protestantsche
kerk zoo kaal en leeg was, en dat men er zoo slecht zong; zij had
gaarne Katholiek willen zijn: hare ziel zou op een Ave Maria of een
Gloria in Excelsis als op vleugelen van melodie omhoog zijn gestegen;
zij zou bij de heilige transformatie in den mystieken glans van het
altaar, gesidderd hebben van zaligheid en de wierrook zou haar met
een geur van theatrale vroomheid hebben bezwijmeld.
Maar zij was niet Katholiek, en zij troostte zich met hare Fransche
kerk. Zij ging nu vaak met freule Eekhof er des Zondags heen;
weldra was het haar een gewoonte geworden en nam zij er hare vaste
plaats. Zij groette er hare kennissen met een strak, ernstig gezichtje,
met een zacht smeltenden blik en een gesloten treurig mondje, en men
verwonderde zich er algemeen over, dat Eline Vere vroom was geworden.
Freule Eekhof was in het bestuur van vele damesvereenigingen en
zij had weinig overredingskracht noodig om Eline over te halen
lid te worden van Tesselschade en bij te dragen voor de Chrèches
en Licht-Liefde-Leven. Zelfs werd zij, op raad van freule Eekhof,
gekozen in het dagelijksch bestuur der kinderbewaarplaatsen en had
zij er een vasten dag van bezigheid. Zij ijverde eene week lang voor
een Fancy-fair, hoewel zijzelve niet verkoopen wilde. En dikwijls
haalde freule Eekhof haar over tot het bezoeken van armen.
Een maand lang vond zij in deze vroomheid en filantropie genoegen. Toen
verveelde haar de eentonigheid der zalvende woorden van den
predikant en kon zij vooruit voorspellen, hoe hij zou hemelen met
zijn oogen wanneer men zong, of welk gebaar zijne blanke hand zou
maken, wanneer hij den zegen uitsprak. Het gezang ontzenuwde haar,
daar zij het om zich heen uit schorre en ongeoefende kelen hoorde op
krijschen. De eenvoud van de witte muren, van den preêkstoel en der
houten zitbanken prikkelde meer en meer hare ergernis. Zij begon te
vermoeden, dat al die menschen, welke daar gekomen waren om gesticht
te worden, huichelden. De zalving van den predikant was gehuichel,
de deftigheid der diakenen gehuicheld; freule Eekhof, naast haar,
huichelde en zijzelve had gehuicheld met hare smeltende oogen en heur
ernstig gelaat.
Door freule Eekhof hoorde zij van oneenigheden en kleine twisten der
bestuurderessen dier verschillende vereenigingen, en zij twijfelde nu
ook of zij inderdaad het goede wilden. Zij haatte thans de filantropie,
waardoor nijd en jaloezie gluurden, en zij kon niet meer gelooven aan
de oprechtheid dier dames, zelfs niet aan de oprechtheid van die, welke
haar sympathie hadden ingeboezemd. Een ieder huichelde en had geheime
drijfveeren, een ieder was egoïst en dacht slechts om zichzelve, onder
den schijn van anderen te willen helpen. Zij had niet kunnen zeggen
welke die drijfveeren waren maar ze bestonden, bij elk dier dames!
Van de armen, welke zij met de freule bezocht, walgde zij nu na die
maand. De muffe benauwdheid hunner onzindelijke, kleine kamertjes,
geheel hunne ellende en hun gebrek beklemde haar de keel; zij zou
gestikt zijn had zij éen dag in zulke vuile bekrompenheid moeten
ademen. En evenals zij de dames-bestuurderessen niet vertrouwde,
vertrouwde zij thans de haveloosheid dier armen niet. Er speelden haar
verhalen van rijke bedelaars door den geest: zij had ergens gelezen,
dat er in Londen bedelaars leefden, die schatten bezaten en des avonds
feesten gaven met stroomen champagne en schoone vrouwen. Al deze armen,
welke zij met freule Eekhof ondersteunde, hadden juweelen en goud in
hunne walgelijke matrassen genaaid; hunne overdreven dankbaarheid,
zelfs hunne onverschillige lompheid was gehuichel.
En hoewel zij lid bleef der vereenigingen en freule Eekhof vaak geld
ter hand stelde voor eene zieke weduwe of een blinden orgelman, ging
zij niet meer naar de kerk en naar die vieze menschen en nam zij haar
ontslag uit het dagelijksch bestuur der Crèches.
De winter kwam en Eline bleef, om haren hoest, zeer veel thuis bij
mevrouw Van Raat. In doffe werkeloosheid sleepte zich de eene dag
na den anderen voort, onveranderlijk, eentonig. Voor de honderdste
maal in haar leven vroeg Eline zich af, waarom zij leven moest,
indien zij niet gelukkig kon worden!
Na de teleurstelling harer filantropie en vroomheid, vertrouwde zij
niemand meer. Zij zag om zich rond en zij geloofde niet, dat Georges en
Lili van elkander hielden, en met elkander gelukkig waren; het kon niet
anders of zij moesten zich in elkander bedrogen hebben en nu huichelden
zij, om dit te verbergen. Zij geloofde niet, dat Betsy gelukkig was,
al was zij rijk, want hoe zou het mogelijk zijn, dat zij van Henk
hield, en dat zij niet smachtte naar een hartstochtelijke liefde! Zij
geloofde nu ook niet, dat Otto haar ooit had lief gehad; hoe had hij
dit kunnen doen, terwijl zijn karakter zoo geheel verschillend was
van het hare! Zelfs kwam er een oogenblik, waarin hare achterdocht
zoo hoog steeg, dat zij niet meer gelooven kon, dat mevrouw Van Raat
onbaatzuchtig van haar hield, mevrouw Van Raat had gehoopt een lieve
dame de compagnie in haar te vinden en zij, Eline, viel nu zeker
tegen. Mevrouw Van Raat huichelde, zooals ieder huichelde.
Vroeger zou Eline zich met zulke bittere gevoelens tot stervens
toe wanhopig hebben gevoeld, maar nu was er zooveel in hare ziel
afgesleten, dat zelfs die bittere gevoelens haar niet prikkelden. Zij
bleef er onverschillig onder; het deerde haar niet, dat het leven
éen groote leugen was; zij vermocht er niets aan te veranderen,
zij zou meêliegen.
Ten minste wanneer het niet anders kon, wanneer men haar opwekte tot
een emotie, tot "leven". Anders zou zij blijven neêrliggen in haar
onverschilligheid als in een verdoovende rust.
Zoo dacht zij en zij dwong hare jeugd onder het juk dier apathie te
buigen. Zij gaf zich geheel en al over aan die apathie. Zij verloor
zelfs hare innemendheid, zij wekte zelfs bij hare kennissen geen
medelijden meer op, zij werd stug en afstuitend.
Bijna den geheelen morgen placht zij te bed te blijven, en hoewel
mevrouw Van Raat dit afkeurde, liet zij Eline desniettemin haar
ontbijt op heure kamer brengen, omdat Eline anders niet zou ontbijten.
Dikwijls liet Eline het echter onaangeroerd staan. Was zij opgestaan,
dan kon zij niet besluiten zich aan te kleeden; zij hulde zich slechts
in haren peignoir, viel op den divan neêr of bleef wezenloos op
een stoel uit het venster staren. Eindelijk, omstreeks twaalf uur,
kwam zij beneden, moê van een verweekende loomheid, die heel haar
lichaam als een lauw vocht doorvloeide. Reijer kwam en dwong haar
uit te gaan, trots regen, wind en sneeuw, maar hoewel zijzelve naar
buitenlucht snakte, ging zij òf niet, òf zij keerde na vijf minuten
huiswaarts. Hoestend sleepte zij zich van een stoel bij het raam naar
een stoel bij de kachel. Zij rilde en haar vingers waren steeds als
ijs. Een starende blik van glas tintelde in hare oogen en hare lippen
sloten zich met een ontevreden trek op elkaâr.
Mevrouw Van Raat verloor al haren goeden moed in dit, zich uitputtende,
leven eenigen levenslust op te wekken. Zooals zij vermoed had, toen
Reijer haar zijne gedachten had medegedeeld: de taak, die zij zoo
gaarne had willen vervullen, was haar te zwaar. Hare hoop zonk weg;
zelve viel zij in hare doffe neêrslachtigheid, in de grijze nevels
harer melancholie terug, en er gingen uren om, dat de oude vrouw
en het jonge meisje, in het zelfde vertrek gezeten, geen woord met
elkander wisselden, beiden verloren in een hopelooze mijmering.

II.
Eline begreep, dat deze sombere samenleving niet kon duren. Iets, dat
zij niet had kunnen omschrijven, ergerde haar in mevrouw Van Raat en
in heur huis. Onwillekeurig liet Eline zich door haar kribbige kuren
medesleepen om der oude vrouw harde, driftige woorden toe te voegen,
soms zonder de minste aanleiding. Mevrouw zag haar slechts even
weemoedig aan en Eline gevoelde oogenblikkelijk, hoe zij ongelijk
had. Soms was zij dan te trotsch dit ongelijk te willen bekennen en
sprak zij, in een bouderie, die vaak een dag duurde, nauwelijks een
enkel woord.
Maar soms was zij zoo overvol van berouw, dat zij zich snikkend op
hare knieën wierp, heur hoofd in mevrouws schoot legde en om vergeving
bad. Mevrouwtje moest er maar niet op letten, als zij, Eline, zulke
akelige buien had; zij wist zelve niet wat die waren, zij kon ze niet
bedwingen; o, ze waren als duivels, die haar willoos meêslierden!
Mevrouw weende eveneens, kuste haar en ... den volgenden dag sleurden
dezelfde duivels Eline opnieuw willoos meê....
Het ging niet meer, dacht Eline. Zij schreef een langen brief aan oom
Daniël en Elize, een brief, waarin zij veel van hare ziel neêrlegde,
zooveel als zij vroeger, in hare achterhoudendheid, nooit zou gewaagd
hebben te doen. Zij schreef, dat zij zich, hoe lief mevrouw Van
Raat ook was, diep ongelukkig voelde, en dat zij sterven zou van
melancholie, zoo zij langer bij haar bleef. Zij smachtte naar een
andere omgeving. Oom Daniël kwam in Den Haag, sprak met mevrouw Van
Raat en met Eline, en vroeg Eline, zonder van den brief te reppen,
in het bijzijn der oude vrouw, of zij de familie te Brussel geheel
en al vergat en of zij hen niet eens wilde opzoeken.
Eline wist niet wat te beslissen, maar mevrouw zelve drong er met
hare treurige stem op aan, dat Eline ooms verzoek niet zou afslaan,
en dat zij naar Brussel zou gaan. Oom bepaalde nu, dat Eline twee
dagen daarna hem zou vergezellen.
Toen Daniël Vere vertrokken was, bleef mevrouw Van Raat, als
verpletterd onder een zware teleurstelling, roerloos neêrgezeten en
heur grijs hoofd viel met starende oogen haar nog matter dan anders
op de borst. Overmorgen zou Eline haar verlaten! Dat was dus het
einde harer verwachtingen! Zij had, hoe zwak zij ook was, gehoopt
dit jonge leven ten nutte te zijn en die doffe jeugd levenslust in
te blazen en...--zij ried dit--Eline verflauwde al meer en meer,
Eline verlangde naar afwisseling! Hoe had zij, oude vrouw, zoo groote
aanmatiging kunnen koesteren!
Eline zag dit stille leed, en een groote wanhoop maakte zich van haar
meester, een wanhoop over haar egoïsme. Zij had niet aan mevrouw
gedacht, toen zij oom Daniël geschreven had: zij had slechts aan
zichzelve gedacht en zij deed nu mevrouw leed door haar vertrek,
terwijl zij overtuigd was, dat zijzelve, na hare verwisseling van
woonplaats, de zelfde zou blijven, die zij, verwelkt van lichaam en
ziel, sedert een tweetal jaren was.
--Moesje! riep zij eensklaps weenend uit. Doet het je veel verdriet,
dat ik weg ga? Zeg, hadt je me nog langer bij u willen houden, met
mijn ondankbaarheid en mijn drift?
Zij liet zich op een kussen aan mevrouws voeten neêr en zoende haar
hand. Mevrouw streek Eline zacht over het voorhoofd.
--Verdriet.... verdriet doet het me, ja Elly! stamelde zij. Maar toch
is het beter dat je gaat. Niet, dat ik je niet zou kunnen verdragen,
al ben je niet altijd meer lief tegen me. O, als ik wist, dat je
nog tevreden bij me zou kunnen zijn, dan zou ik je niet zeggen: ga
weg. Maar nu zeg ik: ga, mijn arm kind, ga.... en kom bij me terug,
wanneer je wilt.
Eline snikte.
--O, ik weet zoo goed, dat het alles mijn fout is! kreet zij
smartelijk. U is zoo lief, u heeft alles voor me over en het eerste
harde woord moet ik nog van u hooren. U zou me willen bederven
als uw eigen kind. En ik stoot u af met mijn opvliegendheid en mijn
bitsheid... O, het is wel vreeslijk, dat ik ben zooals ik ben! Ik zou
zoo gaarne anders willen zijn! Vroeger zou ik het heerlijk gevonden
hebben door u bedorven te worden, maar nu... nu kan het me niet
schelen! Niet dat ik niet van u hou; ik hou van u het meest van
alle menschen die ik ken, maar ziet u: niets kan me meer schelen,
niets, niets!
--Foei, Eline! Je mag zoo niet spreken....
--O, ik weet het wel, dat ik slecht ben! Maar is het mijn schuld? Zou
ik niet liever goed en vriendelijk en tevreden willen zijn? Ik kan me
niet veranderen! U zegt wel eens, dat ik moest bidden, dat mij dat zou
verluchten.... Wel, ik ben naar de kerk geweest, en het heeft mij niet
verlucht... En zoo bidden als u doet, dat kan ik niet! Vroeger wel,
vroeger heb ik wel eens zoo om iets gebeden, maar dat gebed is niet
verhoord geworden....
Zij dacht aan dien nacht op de Horze, waarin zij gesmeekt had, dat
haar geluk, haar geluk met Otto, zich niet zou omwenden, en zij liet
zich door de gedachte verder voortsleepen.
--Ik zal u vertellen wat dat was! vervolgde zij met een heesche stem
en hoestend, terwijl zij opstond en langzaam, bijna droomend, door de
kamer liep, hare magere handen wringende met een gebaar, alsof zij
kilkoud waren. Ik was gelukkig, zoo gelukkig, als ik nooit vermoed
had te kunnen worden. Het was alles zoo mooi om me heen, zoo rustig
en stil, iedereen was goed en vriendelijk voor me.... Ik begreep
niet, waarmeê ik zulk een groot geluk verdiende en toen--nu voel
ik dat duidelijk--toen ben ik de vrees gaan voeden, dat het anders
kon worden. Toen heb ik God gebeden, dat het toch zoo blijven zou,
dat mooie geluk. En van dat oogenblik af, van het oogenblik af, dàt
ik ben gaan vreezen en dàt ik gebeden heb, is het anders geworden;
is het, heel langzaam aan, anders geworden. Ik zie dat nu zoo goed
in! Ik had niet moeten twijfelen, niet moeten vreezen en niet moeten
bidden! Ziet u, daarom kan, daarom wil ik niet meer bidden....
Zij viel in een zenuwachtig geween op de canapé neêr, stond aanstonds
weêr op, gejaagd en schrikachtig. Onrustig flikkerden hare oogen en
hare vingeren betastten telkens een vaas of een mandje, rafelden
de franje der gordijnen uit of trokken arabesken op de beslagen
spiegelruiten. Het was haar eensklaps, als ontwaakte zij uit een
droom en zij herinnerde zich niet meer, wat zij gezegd had.
--U heeft me zeker niet begrepen? vroeg zij twijfelend aan mevrouw,
wier treurige blik haar overal had nagestaard.
--Ik... ik geloof... het wel! stamelde de oude vrouw, met een stille
ontzetting om dat verspeelde geluk.
Eline zag haar wezenloos aan. Even gevoelde zij groot berouw over
hare halve bekentenis, die zij zich niet meer herinnerde, maar de
sympathie, welke uit mevrouws oogen straalde, stelde haar gerust.
--U heeft me begrepen? U heeft me begrepen, waarom ik niet meer
gelukkig kan worden? vroeg zij smartelijk en viel nogmaals op het
voetkussen neêr.
Mevrouw antwoordde niet, maar sloeg, de oogen vol tranen, haar arm
om Eline's hals en kuste haar. Beiden bleven zoo zwijgend.
--En kan u me dan eenigszins vergeven, dat ik u verlaat....
--O, waarom blijf je niet bij me?
--Ik ben u tot verdriet, en geef u niet de minste vreugde. Ik kan
niets voor u doen.... u kan niets voor mij doen.
Ja, het was wel waar. Mevrouw kon niets voor haar doen. Niemand kon
iets voor haar doen.

Zij hadden elkaâr niets meer te zeggen. Zij begrepen beiden dat
You have read 1 text from Dutch literature.
Next - Eline Vere: Een Haagsche roman - 33
  • Parts
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 01
    Total number of words is 4467
    Total number of unique words is 1537
    41.3 of words are in the 2000 most common words
    54.8 of words are in the 5000 most common words
    63.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 02
    Total number of words is 4423
    Total number of unique words is 1679
    37.3 of words are in the 2000 most common words
    54.1 of words are in the 5000 most common words
    61.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 03
    Total number of words is 4663
    Total number of unique words is 1510
    43.6 of words are in the 2000 most common words
    58.6 of words are in the 5000 most common words
    66.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 04
    Total number of words is 4619
    Total number of unique words is 1542
    42.6 of words are in the 2000 most common words
    57.3 of words are in the 5000 most common words
    64.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 05
    Total number of words is 4626
    Total number of unique words is 1444
    43.1 of words are in the 2000 most common words
    56.7 of words are in the 5000 most common words
    63.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 06
    Total number of words is 4577
    Total number of unique words is 1500
    43.1 of words are in the 2000 most common words
    56.5 of words are in the 5000 most common words
    65.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 07
    Total number of words is 4580
    Total number of unique words is 1459
    44.2 of words are in the 2000 most common words
    59.1 of words are in the 5000 most common words
    66.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 08
    Total number of words is 4622
    Total number of unique words is 1490
    46.0 of words are in the 2000 most common words
    62.0 of words are in the 5000 most common words
    69.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 09
    Total number of words is 4684
    Total number of unique words is 1356
    47.7 of words are in the 2000 most common words
    63.4 of words are in the 5000 most common words
    70.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 10
    Total number of words is 4593
    Total number of unique words is 1482
    43.7 of words are in the 2000 most common words
    61.5 of words are in the 5000 most common words
    69.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 11
    Total number of words is 4594
    Total number of unique words is 1421
    45.5 of words are in the 2000 most common words
    60.9 of words are in the 5000 most common words
    68.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 12
    Total number of words is 4634
    Total number of unique words is 1495
    42.9 of words are in the 2000 most common words
    57.9 of words are in the 5000 most common words
    66.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 13
    Total number of words is 4644
    Total number of unique words is 1401
    47.7 of words are in the 2000 most common words
    62.9 of words are in the 5000 most common words
    70.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 14
    Total number of words is 4583
    Total number of unique words is 1453
    46.5 of words are in the 2000 most common words
    60.8 of words are in the 5000 most common words
    67.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 15
    Total number of words is 4738
    Total number of unique words is 1431
    46.1 of words are in the 2000 most common words
    61.2 of words are in the 5000 most common words
    68.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 16
    Total number of words is 4626
    Total number of unique words is 1457
    43.8 of words are in the 2000 most common words
    56.9 of words are in the 5000 most common words
    65.5 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 17
    Total number of words is 4723
    Total number of unique words is 1461
    44.8 of words are in the 2000 most common words
    58.9 of words are in the 5000 most common words
    66.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 18
    Total number of words is 4681
    Total number of unique words is 1444
    44.8 of words are in the 2000 most common words
    60.4 of words are in the 5000 most common words
    69.2 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 19
    Total number of words is 4781
    Total number of unique words is 1304
    47.4 of words are in the 2000 most common words
    63.3 of words are in the 5000 most common words
    71.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 20
    Total number of words is 4740
    Total number of unique words is 1320
    45.5 of words are in the 2000 most common words
    61.9 of words are in the 5000 most common words
    69.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 21
    Total number of words is 4710
    Total number of unique words is 1187
    50.0 of words are in the 2000 most common words
    66.4 of words are in the 5000 most common words
    74.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 22
    Total number of words is 4806
    Total number of unique words is 1277
    50.4 of words are in the 2000 most common words
    66.1 of words are in the 5000 most common words
    73.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 23
    Total number of words is 4785
    Total number of unique words is 1358
    46.1 of words are in the 2000 most common words
    61.1 of words are in the 5000 most common words
    68.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 24
    Total number of words is 4796
    Total number of unique words is 1357
    48.4 of words are in the 2000 most common words
    63.6 of words are in the 5000 most common words
    72.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 25
    Total number of words is 4766
    Total number of unique words is 1370
    48.4 of words are in the 2000 most common words
    62.4 of words are in the 5000 most common words
    69.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 26
    Total number of words is 4765
    Total number of unique words is 1371
    45.3 of words are in the 2000 most common words
    59.8 of words are in the 5000 most common words
    67.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 27
    Total number of words is 4786
    Total number of unique words is 1386
    46.0 of words are in the 2000 most common words
    62.8 of words are in the 5000 most common words
    69.9 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 28
    Total number of words is 4700
    Total number of unique words is 1411
    47.0 of words are in the 2000 most common words
    61.3 of words are in the 5000 most common words
    69.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 29
    Total number of words is 4683
    Total number of unique words is 1493
    45.0 of words are in the 2000 most common words
    61.8 of words are in the 5000 most common words
    70.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 30
    Total number of words is 4687
    Total number of unique words is 1397
    48.3 of words are in the 2000 most common words
    62.2 of words are in the 5000 most common words
    68.7 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 31
    Total number of words is 4803
    Total number of unique words is 1373
    46.2 of words are in the 2000 most common words
    62.9 of words are in the 5000 most common words
    70.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 32
    Total number of words is 4722
    Total number of unique words is 1327
    48.2 of words are in the 2000 most common words
    65.2 of words are in the 5000 most common words
    72.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 33
    Total number of words is 4750
    Total number of unique words is 1389
    45.7 of words are in the 2000 most common words
    61.1 of words are in the 5000 most common words
    68.1 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 34
    Total number of words is 4789
    Total number of unique words is 1319
    47.6 of words are in the 2000 most common words
    62.7 of words are in the 5000 most common words
    71.6 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 35
    Total number of words is 4947
    Total number of unique words is 1110
    52.0 of words are in the 2000 most common words
    65.2 of words are in the 5000 most common words
    72.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 36
    Total number of words is 4801
    Total number of unique words is 1253
    51.7 of words are in the 2000 most common words
    68.0 of words are in the 5000 most common words
    75.8 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 37
    Total number of words is 4701
    Total number of unique words is 1122
    54.0 of words are in the 2000 most common words
    68.4 of words are in the 5000 most common words
    75.4 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 38
    Total number of words is 4738
    Total number of unique words is 1409
    46.5 of words are in the 2000 most common words
    61.6 of words are in the 5000 most common words
    70.0 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
  • Eline Vere: Een Haagsche roman - 39
    Total number of words is 4248
    Total number of unique words is 1310
    48.3 of words are in the 2000 most common words
    63.9 of words are in the 5000 most common words
    71.3 of words are in the 8000 most common words
    Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.