Eline Vere: Een Haagsche roman - 27

heeft.... hoe wil je, dat hij anders is, dan hij is!
--Henk is toch nooit zoo geweest. Ik vraag je, is dat nu een leven, dat
hij leidt! Hij staat nooit vóor elven op, hij rost een beetje op zijn
paard of met zijn coureuse, gaat naar de Witte, komt--Goddank!--nogal
trouw thuis eten en 's avonds.... ja, de Hemel weet, wat hij 's avonds
al niet uitvoert.
--Hij ziet er toch gezond uit.
--Hij is sterk en gelukkig heeft hem dat leven totnogtoe geen kwaad
gedaan. Maar ik vraag je, is dat een bestaan? Als student was hij
waarlijk nog verstandiger dan hij nu is. Neen, dan was Henk heel
anders als jongmensch, heel anders!
Zij trok een parellel tusschen hare beide zonen, een weinig partijdig
door die voorliefde voor heur oudste, dien zij degelijk en soliede
noemde, in tegenstelling van Paul, wien zij wuftheid en egoïsme ten
laste legde. Wat noemde haar zuster het anders dan egoïsme, dat Paul
zich niet aan de minste harer wenschen stoorde, dat hij niet het minste
deed om haar heur laatste dagen te veraangenamen? Hij schonk haar niet
de minste gezelligheid in haar eenzaam huis, dat hij als een hôtel
scheen te beschouwen, waar hij at en sliep. Hij weidde geen enkele
gedachte aan zijn oude moeder; hij leefde slechts voor zichzelven,
voor zijn genot....
Mevrouw Verstraeten wist slechts te antwoorden dat Paul toch een goed
hart had, en dat hij alleen maar een weinig loszinnig was. Maar hoewel
zij het niet wist te zeggen, gevoelde zij met zekeren weemoed, hoe het
eene wreede wet der natuur was, die, met de jaren, de kinderen van hun
ouders deed vervreemden, en die hen van hunne ouders voortsleepte in
eene nieuwe sfeer van gedachten en illuzies, waar die ouders hen niet
volgen konden. Het was geen gebrek aan liefde, dat kinderen, zoo zij
hunne ouders ontgroeid waren, die ouders niet meer konden voldoen,
en het was ook geen gebrek aan liefde, dat die ouders hunne kinderen
niet meer begrepen; het was slechts een wreede noodlottige wet,
die hen noodzakelijk scheidde, die de teedere banden hunner liefde
langzamerhand wel niet verbrak, maar ontwond, ontwond, tot zij los
waren.... Zij had dit begrepen, toen Lili tegen haar geboudeerd had,
omdat zij Georges lief kreeg; zij begreep dit ook nu, dat zij in
Marie iets ried, waarvan zij nog niets verstond dan dat het later,
ook tengevolge dier wreede wet, eene verkoeling, eene scheiding kon
teweegbrengen, en zij zou het weldra begrijpen voor de derde maal,
wanneer Jan eenige jaren ouder was geworden. Maar tevens voelde
zij, dat dit noodlot noch de schuld der ouders, noch de schuld der
kinderen was. De ouders waren slechts martelaars hunner ouderliefde,
en de kinderen zouden, zoo zij ouders werden, op hunne beurt dat
martelaarschap moeten dragen.

II.
De lucht was frisch en het woei Marie koel in het gelaat nu zij naast
Paul, die mende, op de hooge coureuse zat.
--Wat moet je daar toch gaan doen, in dat "huis"? vroeg Paul. Ik
geloof, dat je er maar voor je plezier naar toe gaat, hé?
Ze kon niet nalaten te lachen, want hij ried de waarheid. Het nestje
was geheel en al gereed de twee duiven te ontvangen en toch bezocht
zij het iederen dag, daar het haar dierbaar was geworden, als een
lief speelgoed.
Zij reden over het Bankaplein de Atjehstraat in en Marie moest het
Paul wijzen, daar hij nog niet juist wist, waar het was.
--Loop je dus altijd met den sleutel in je zak? Wat zal je doen,
als je dien hebt afgegeven? plaagde hij, terwijl hij stilhield,
en de groom van achteren afsprong, om Marie te helpen uitstijgen.
--Bellen, en hopen, dat ik word opengedaan! antwoordde zij
lachend. Maar wil je een kijkje nemen, Paul, en zien hoe je cadeau
uitkomt?
--Dank je, ik kan het me wel voorstellen! antwoordde hij. Amuzeer je.
--Merci, dank je voor je geleide...
Zij stak haar sleutel in het slot, en zag Paul achterna, nu hij
wegreed in zijn elegante equipage, die zoo licht scheen, alsof men
ze zou kunnen optillen, met het deftige groompje achterop.
In het huisje hoorde zij op de tweede verdieping zingen en zij lachte
bij zichzelve.
--Die Emilie, dacht ze vroolijk. Toch ging ze niet aanstonds
naar boven: zij moest eerst een blik op de kleine suite slaan. De
salon was keurig gevuld met het blauwe ameublementje, van nieuwheid
blinkend in het licht, dat door de crême kanten gordijnen viel. Het
zilveren servies blonk zacht op een theetafel, door een tulle kleedje
heen. Ook de schoorsteen was aardig versierd met een paar vazen en
een beeld, een artistieken narrekop in terracotta, die zich in den
spiegel weêrkaatste. Alleen de wanden waren nog wat kaal, evenals
in de eetkamer, die zeer eenvoudig gemeubeleerd was met een klein
notenhouten buffetje en een bruin leêren canapé, met een ronde tafel
en eenige stoelen.
--De gezelligheid moet toch nog komen! dacht Marie. Alles blinkt nog
zoo geweldig.
En het was waar, alles blonk, blonk geweldig. Ook het keukentje
blonk, van blinkende potten en pannen en van een, nog nooit ontvlamd
fornuis. Maar al voelde men nog geen leven over al dat geblink ademen,
toch scheen die rez-de-chausée een juweeltje. Marie begaf zich naar
boven. Emilie zong nog altijd en was niets verbaasd, toen zij Marie
zag. Zij was bezig in het kantoor van Georges tallooze souvenirs uit
zijn jongelui's-kamer te schikken.
--O, hier is het al vreeselijk gezellig! sprak Marie. Al die kleine
prullen maken het, vind ik. Dat moet beneden zoo langzamerhand komen.
Zij opende een tusschendeur, die tot een kabinetje toegang gaf,
dat als Lili's boudoirtje was ingericht, klein en vol snuisterijen.
--Dit vind ik toch zoo een aardig hokje! riep Marie in verrukking.
--O, ik ook! antwoordde Emilie. Als meneer nu hier zit te werken,
zit mevrouw daar te rêvasseeren.
--Te rêvasseeren? Mevrouw zal het veel te druk met haar huishouden
hebben! hernam Marie. O, ik zie die Lili al bezig haar meid te
drillen. Het zal nooit gaan, ze zal er nooit iets van kunnen.
Beiden proestten het uit en Emilie beweerde, dat ze het mettertijd
wel zou aanleeren.
--Kom Marie, help eens, geef me die boeken eens aan! vervolgde zij.
Zij had een kleine ladder tegen George's antieke boekenkast, ook
een herinnering uit zijn kamer in het Noordeinde, aangezet, en zij
klom parmantig de lucht in. Marie was in een bui van onuitbluschbare
vroolijkheid gekomen door de gedachte aan Lili en aan haar meid en
zij schaterde het uit, nu zij Emilie, dik en statig, op de leer zag
staan. Emilie lachte ook.
--Waarom sta je toch zoo te gieren, gekke meid? Kom Marie, geef die
boeken, dan doe je tenminste wat. Die boeken daar, neen, die verder
op: juist.
Marie tilde eenige omvangrijke deelen in haar armen van den grond op,
en bracht ze proestende, aan.
--Wat heb je toch? vroeg Emilie vroolijk, terwijl zij zich boog en
de boeken aannam.
--Ik weet het niet! lachte Marie. Ik lijd tegenwoordig telkens aan
een fou-rire.
--Pas toch op. Mijn boeken zullen vallen!
--Alles werkt tegenwoordig op mijn lachspieren. Als ik denk aan Lili
en aan die meid, die mama gehuurd heeft!
--Waarom heeft je mama dan ook zoo een oude keukenprinses genomen. Lili
komt onder de plak, dat zal je zien.
--Ja, ja, ik geloof het ook! gierde Marie. En als ik jou dan zie,
boven op de ladder, in al je dikheid. O, ik kan niet meer!
Zij had haar laatste boek aangereikt en viel zittend op den grond neêr,
met de tranen in haar oogen. Emilie lachte ook, maar zij werke door
en stofte elk boek met haar plumeau af.
--Kind, je zal ziek worden!
--O, dat duurt nu tot vanavond! riep Marie. En als ik vannacht in
mijn bed lig, lach ik nog.
--Wat heb je tegenwoordig dan voor blijde gedachten?
Marie blikte verschrikt op en bloosde.
--Blijde gedachten? Hoe meen je? Ach, ik heb niet bepaald blijde
gedachten. Maar bij voorbeeld telkens als ik hier in dit huis kom,
moet ik lachen! Als ik denk, dat ze hier met hun beidjes heel alleen
gaan wonen, dan moet ik lachen, dan kan ik niet anders dan lachen.
Zij eindigde haar zin in zulk een dolle bui, dat Emilie het ook
uitproestte en de leer onder haar wankelde.
--O, ik val! riep ze angstig, balanceerende met haar plumeau. Maar
ze viel niet, en Marie riep uit, dat ze dood ging! Emilie liet haar
echter niet doodgaan: vroolijk zijn en werken tegelijk was haar leus.
--Kom, Marie, sta op! Geef de andere boeken aan! Allons! beval zij.
Marie rees omhoog, gebroken door haar gierbuien en zij tilde opnieuw
een stapel omhoog. Maar zij lachte steeds door; zij vond er iets
allerdolst in, dat zij met Emilie zoo dat kooitje gereed maakte,
dat kooitje voor die twee verliefde tortels.
--Je zal zien, ze doen het nooit voor ons, hoor Emilie! riep zij uit.

III.
Zij wilde nu ook, nog steeds vroolijk, een laatsten blik weiden over
de slaapkamer. Ook hier lag die tint van levenloosheid over de nieuwe
meubels, over de gordijnen van het ledekant, over de waschtafel en
de kasten en over het toilet tusschen de twee vensters. Marie lachte
nog steeds en Emilie schudde het hoofd over hare dwaze grappen.
--Kijk eens, hoe netjes! sprak zij tot Marie en zij deed een kast open,
waar al Lili's huishoudgoed in stapels, met roze en blauwe lintjes
omstrikt, geschikt lag. Tafellakens, servetten, beddelakens, sloopen...
--Keurig! riep Marie, die zich goed hield. Ik zie Lili al, die schoon
tafelgoed uitgeeft!
Zij gaf zich tevergeefs moeite ernstig te zijn, terwijl zij zich op
den rand van het onopgemaakte ledikant neêrzette. Emilie sloot de
kast en zette zich naast haar.
--Kom Marie, vertel me nu toch, waarom je zoo vroolijk bent!
--Waarom veronderstel je, dat ik een geheim heb? Maar jij, Emilie,
vertel jij me eens in ernst, waarom ben je nooit getrouwd? Ben je nooit
"bemind" geworden?
--Ja, eens door een cavalerie-officier, met zielvolle oogen en een
rijzige gestalte, en eens... kind, schei toch uit zoo te lachen! Moet
ik dan nog flauwer zijn, dan ik al ben, om je te doen bedaren? Kom,
ik ga naar den zolder.
Zij sloeg even een blik in het kabinetje naast de slaapkamer, "le
cabinet de toilette de monsieur," zooals zij het noemde en zij holde
naar den zolder, achtervolgd door Marie, die nog steeds informeerde
naar de zielvolle oogen van den cavalerie-officier. Zij liet Emilie
niet rustig de meidenkamer inspecteeren, zij vatte haar bij heur
middel en bij de hand en zij walste met haar, terwijl zij hijgend
een wijsje neuriede, over de gladde planken heen.
--Kind, je wordt dol! lachte Emilie, maar de wals bekoorde haar en
zij neurieden en tolden samen...
--Dat is nu het eerste bal, gevierd ten huize Atjehstraat! riep Marie
buiten adem. Maar Emilie schrikte en beweerde, dat ze geheel en al
vergeten had naar den kelder te gaan zien.
--Hoe is het mogelijk, dat je dat vergeet! Hoe onverantwoordelijk! riep
Marie uitgelaten. Allons, vooruit, naar den kelder, naar den kelder...
En zij duwde de dikke Emilie, die gilde, de twee trappen in éen ren
af, naar den kelder toe.


Hoofdstuk XXVIII.

I.

Haar hoofd, een weinig kwijnend, geleund tegen het gecapitonneerde
roode fluweel, zat Eline alleen in den dames-coupé. Zij luisterde
werktuigelijk naar het geratel der raderen over de rails en het scheen
haar, of zij eene zenuwachtigen driekwartsmaat hoorde in die eentonige
harde melodie van ijzer. Eene enkele maal wischte zij met heur zakdoek
het beslagen glas af om naar buiten te turen, waar de avond grijs
neêrzonk en vale mistnevels over de weilanden gleden, hier en daar
met een dof geel lichtje doorschemerd. Over eenige minuten zou zij
in Den Haag zijn, in Den Haag waar zij nu sedert anderhalf jaar niet
geweest was, en dat haar, na heur zwerven, thans dierbaar scheen,
als een stad, waar zij nog iets van een thuis zou vinden...
Anderhalf jaar lang had zij gereisd, of, zoo zij niet bij heur
oom Vere te Brussel vertoefd had, bij vreemden gewoond, altijd bij
vreemden, zonder een plekje gekend te hebben, dat zij haar eigen
kon noemen. De tijd was haar door heur, steeds wisselend, leven snel
omgevlogen; zij had nu afwisseling gekend, steeds nieuwe steden en
oorden gezien, steeds nieuwe menschen ontmoet en zij was vermoeid
van die afwisseling. Zij wenschte nu rust en kalmte, zij smachtte
naar een lange, doffe sluimering, zonder droomen en zonder leed.
Iets van een thuis! Zou zij dat vinden bij die droeve, grijze vrouw,
die haar liefhad, maar die haar niet kende, zooals zij nu was, stil,
droevig stil, en moê van heur jong leven...? Want zij wilde voortaan
droef en stil en moê zijn; zij zou zich voortaan niet meer opschroeven
tot eene schitterende vroolijkheid, zooals zij onder die vreemden had
moeten doen, zooals nog een paar dagen te voren, Georges en Lili haar
gezien hadden. Een echte Parisienne had Lili haar genoemd, Lili, die
niet door dat glanzende vernis, dat luchtige aplomb heenzag... Ach,
nu, nu was zij zelfs te zwak zich op te schroeven en te vernissen;
nadat er eens iets gebroken was in hare ziel, brak alles langzamerhand
om dien eenen puinhoop af, brak alles af...
Zij hoorde fluiten en de lichten, die de nevels doorschemerden,
werden talrijker. Zij naderde Den Haag. Langzaam richtte zij zich
op, schoof heur hoed en heur voile recht en deed haar boek en heur
flacon in een lederen zak, dien zij sloot. En zij bleef wachten,
rechtop gezeten, een weinig vermagerd in haar grijzen reismantel,
vermagerd ook van gelaat, waarin heur oogen dieper en donkerder
schenen gezonken te zijn; zij bleef wachten tot de trein dreunend
het station binnengleed en stilhield.
Heur hart klopte, en tranen welden haar aan de pinkers. Door het
beslagen glas van het portier, in den doffen gasgloed der lantarens,
zag zij op het perron eene drukte woelen, waardoor hard de kreten
der conducteurs heenkrijschten:
--Haag! Haag!
Het portier werd opengerukt; zij rees op, heur zak en heur ingeriemden
plaid, vol parasols, in de hand. Zij zocht in het gewoel der in- en
uitstappende reizigers naar Paul; zij wist, dat hij haar zou komen
halen en zij schrikte eensklaps, toen zij eene bekende groote gestalte
door de anderen heen zag dringen, naar haar toe....
--Henk! riep zij.
Hij hielp haar uitstijgen en zij viel bijna in zijne armen, terwijl
Paul, die hem volgde, haar ontlastte van heure handbagage.
--Elly... lief kind! Mijn beste Elly! sprak Henk met een stem
vol tranen en zacht kuste hij haar, terwijl zij weenend tegen
hem aanleunde. Ze hoorde nauwlijks, hoe Paul haar begroette en
werktuigelijk stak zij hem heure hand toe en reikte zij hem heur
bagagebiljet over, opdat hij voor hare koffers kon zorgen. Een luide
snik welde uit haar boezem op. Maar Henk sprak steeds door, hij nam
heur arm, hij geleidde haar naar de voorzijde van het station, waar
zijn rijtuig stond. Zij liet zich medevoeren, vol onbestemde gedachten,
vervuld van een grooten weemoed, en zij leunde op zijne hand om in te
stijgen. Zij herkende den landauer, waarin zij vroeger zoo dikwijls
gezeten had, en zij merkte op, dat een andere palfrenier dan Herman
aan het portier stond.
--We zullen even op Paul wachten! sprak Henk, die naast haar plaats
nam.
Zij antwoordde niet, maar leunde achterover en bedekte heur hoofd
met de handen. Het was haar zoo vol, zoo vol...
--Ik had niet verwacht je te zien, Henk! Het is heel lief van
je! bracht zij eindelijk uit. Heel lief!
Hij drukte haar de hand en stak zijn hoofd uit het open portier. Maar
Paul kwam aan.
--In orde! riep hij en sprong in het rijtuig. Wel Elly, dat doet me
plezier, hoor! Dat doet me plezier je weêr te zien....
De palfrenier sloot het portier, het rijtuig, ratelde weg. Paul sprak
niet meer, daar Eline en Henk ook niet spraken. Bij elken lichtstraal
der lantarens, die zij voorbijreden, zag Paul Eline roerloos achterover
liggen, met de handen voor het gelaat, haar boezem geschokt door een
stillen snik. En zij zwegen steeds.

II.
Het was over tienen, toen het rijtuig voor het huis in de Laan van
Meerdervoort stilhield. De palfrenier belde, men deed open. Zij stapten
uit. In de vestibule stond mevrouw Van Raat, bevend van aandoening,
nu Eline op haar toestortte en haar omhelsde.
--Goed, lief mevrouwtje! Goed moesje! snikte zij. Je wilt me dus wel
bij je hebben, je wilt me bij je hebben?
Mevrouw weende als een kind en voerde Eline in haar arm de eetkamer
binnen. Het gaslicht scheen er over de gedekte tafel, want men had
gewacht met een souper.
--En, ik kan je niet zeggen, wat een dot ik je vind, mijn goed,
goed oudje! riep Eline. Ik ben zoo blij, dat ik bij je mag komen....
Zij knelde de weenende oude vrouw steeds in hare armen en mevrouw Van
Raat deed haar zitten op de canapé en zette zich naast haar, met den
arm om heur middel. Wat was het een tijd, dat zij Eline niet gezien
had, en hoe zag Eline er uit? Goed?
--O ja, ja! Ik ben heel wel! riep Eline en kuste haar telkens en
telkens weêr.
Mevrouw echter knoopte Eline's voile los, hielp haar heur hoed
afzetten, haar mantel uittrekken. En ach, zij zag aanstonds .... die
ingevallen schouders, die holle wangen, die sombere oogen.
--Kind! kreet zij, niet meester zich te weêrhouden. Kind! Ach wat
ben je veranderd, wat zie je er uit!
Hartstochtelijk omhelsde Eline haar en zij verborg haar gloeiend
kopje aan mevrouwtjes borst.
--O, daar moet u niet op letten. Ik ben wat moê van de reis; ik ben
wat bleek, zeker? U zal het zien, zoodra ik eenigen tijd bij u ben,
zie ik er weêr gezond en frisch uit.... U zal het zien!
Zij lachte mevrouw toe door hare tranen en zij kuste haar steeds,
nu hare wang, dan hare oude gerimpelde hand. Ook Henk en Paul waren
binnen gekomen, ook hen trof aanstonds Eline's vermagerd wezen,
maar hoewel zij schrikten, maakten zij er geene aanmerking over.
Mevrouw kon de oogen niet van Eline afhouden. Zij wischte zich hare
tranen af en vroeg Eline, of zij zich wat wilde verfrisschen op
hare kamer.
--Neen, ach neen, laat maar! riep Eline. Ik voel me wel wat stoffig,
maar het komt er niet op aan. O, Henk, mijn goede Henk!
Zij wenkte Henk, trok hem tot zich, waar zij naast mevrouw op de
canapé zat en pakte zijn dik hoofd in hare kleine handen.
--Ben je niet.... meer boos, Henk? murmelde zij aan zijn oor.
Hij verbeet zich de lippen van aandoening.
--Ik ben nooit.... boos op je geweest! stamelde hij met een brekende
stem.
Zij kuste hem, liet hem los, zuchtte verruimd en sloeg een langen
blik om zich heen. Zij had iets van een thuis gevonden.
Men zette zich aan tafel, maar Eline had geen honger; zij roerde
haar soep even aan, at geen vleesch en nam slechts kieskauwend een
stukje eend met slâ, maar zij wenkte Paul telkens, dat hij haar zou
inschenken, want zij had dorst. De wijn en hare emotie deden een blos
schemeren door de gele bleekte van heur gelaat en toen mevrouw haar
vroeg, waarom oom Daniël haar toch niet gebracht had, lachte zij met
een luiden, zenuwachtigen lach. O, zij kon best alleen van Brussel
naar Den Haag komen; oom had haar willen geleiden, maar zij had zijn
geleide afgeslagen. Zij was zoo bereisd geworden: zij was nergens bang
voor. Niets was gemakkelijker dan te reizen; men pakte zijn koffer,
men informeerde en vroeg hier en daar, wat men noodig had en men ging
in zijn waggon zitten. Als mevrouw later eens zou willen reizen zou
mevrouw zien, hoe handig zij het kon.
Zenuwachtig sprak zij door, steeds met haar wijnglas, dat zij telkens
aan de lippen bracht, in de vingers. Zij sprak over Elize, haar jong
tantetje, een snoesje van een vrouwtje, zoo vroolijk en levendig! Nooit
zat ze stil, dan was ze hier, dan was ze daar, altijd had ze iets te
doen, iets te beredderen. Oom en Elize waren het nooit met elkander
eens, en ze kibbelden onophoudelijk, maar op zoo een aardige manier,
dat het bepaald amuzant was. Elize's familie in Parijs was ook
charmant, maar haar oom en tante, die bij Bordeaux woonden, op een
kasteel, dàt waren lieve menschen. Des Luynes heetten zij. Zij,
Eline, had er de feesten van den wijnoogst bijgewoond, vreeselijk
lief en champêtre, iets van eene episode uit een roman van Georges
Sand.... Georges Sand had immers "La Petite Fadette" geschreven? Nu
juist.... En Spanje, Spanje vond zij prachtig, vooral in het Zuiden,
waar men nog zooveel van de Mooren vond. O, Granada en de Alhambra,
prachtig, magnifique... Naar de stierengevechten had ze nooit willen
gaan, hoewel Elize er haar om had uitgelachen. Maar zij vond ze zoo
griezelig en vies, bepaald vies. Met die doode bloedende beesten....
Paul lachte, en zij lachte ook en beklaagde de arme stieren en zij
sprak door, steeds door; mevrouw drong haar telkens toch iets te eten,
maar zij weigerde met een ernstig gezichtje:
--Heusch niet, mevrouwtje, heusch niet, dank u waarlijk... Ik drink
alleen maar; ik heb zoo een dorst. Mag ik nog een glaasje?
--Kind, kan je er tegen, zooveel te drinken?
--O, ja, daar slaap ik heerlijk op! Anders lig ik wel eens zoo een
heelen nacht wakker, weet u, en dat is zoo vervelend. Cordova is ook
een lieve stad; daar is zoo een prachtige moskee.
Zij liet zich verder voortdrijven op den zenuwachtigen stroom harer
reisherinneringen en sprong van den hak op den tak. Waarom reisde
Paul toch niet meer dan hij deed? Als zij een jongmensch was dat geld
had, zou ze altijd reizen, altijd door! Groote reizen, zie je, bij
voorbeeld, van New-York met de Great Pacific naar San Francisco, en dan
over zee naar Japan, de wereld om, heerlijk! Zij vond het heerlijk! Zij
vond het heerlijk in een waggon, zij zou in een waggon kunnen leven!
Mevrouw schudde zacht glimlachend het hoofd over hare opgewondenheid.
--Maar ik vind het nog heerlijker hier bij u te komen wonen, mijn lief
oudje, mijn schat! riep zij en onstuimig omhelsde zij de grijze vrouw.
Na het souper zeide mevrouw Van Raat, dat het haar veel pleizier zou
doen, zoo Eline nu wat rust ging nemen, op hare kamer. Eline vond
het goed, maar mevrouwtje moest bij haar blijven, wou ze? Paul had
een afspraak met kennissen en nam afscheid en ook Henk stond op om
te vertrekken.
--Mag Betsy je morgen komen zien? fluisterde hij, een beetje
angstig. Zij zag hem vaag glimlachend aan en drukte zijne hand.
--Zeker! sprak ze. Geef ze een zoen van me, zal je...? En hoe is Ben,
is hij groot geworden?
--O, een kolos van een jongen; je zal hem morgen ook zien. Nu adieu,
dag Elly, slaap lekker....
--Adieu, Henk, tot morgen zeker. Adieu....
Henk vertrok en mevrouw geleidde Eline naar boven, naar heure kamer.
--Ik kan je vooreerst geen zitkamer geven, Elly! sprak zij op de
trap. Tenminste niet zoolang Paul nog bij me is.
--Waar denkt hij dan naar toe te gaan?
--Hij wil op zich zelven wonen en dat is beter ook voor een jongmensch,
niet waar? Maar je slaapkamer is heel groot, je weet wel, die kamer
naast de mijne.
--O, die is heerlijk, die herinner ik me!
Leentje had er het licht aangestoken, en de deuren van het balcon
stonden open, zoodat de koele zomeravondlucht binnenvlood. Eline
kuchte even, toen zij binnentrad.
--Het is wat koel, ik zal sluiten, sprak mevrouw en zij sloot de
deurvensters.
Eline zag verbaasd om zich rond en hare oogen werden vochtig.
--Maar mevrouwtje! Mevrouwtje! Wat heeft u gedaan! riep zij ontroerd
uit.
Overal zag zij herinneringen uit hare kamers van het Nassauplein. Daar
stonden haar psyché, haar toilette duchesse, hare schrijftafel, haar
divan, daar hing heur Venetiaansche spiegeltje, daar schitterden,
overal smaakvol verspreid, haar beelden, haar kleine sierlijkheden,
en bijna alleen nieuw, trof haar het groote ledekant, waarvan de
donkerblauwe gordijnen, als een baldakijn tegen den wand waren
opgehangen.
--Bevalt het je zoo? vroeg mevrouw Van Raat. Ik dacht dat je eigen
meubeltjes je het liefst zouden zijn. Maar kindlief, wat is er nu,
waarom moet je nu huilen?
Zij liet zich door Eline's armen omstrengelen en Eline weende op heur
schouder en kuste haar herhaaldelijk. Mevrouw deed haar zitten op den
divan, zette zich eveneens, en Eline leunde steeds tegen haar aan,
als een bedroefd kind tegen zijn moeder.
--O, nu, nu voel ik eerst dat ik rust! sprak ze mat. Want ik ben zoo
moê, zoo moê.
--Wil ik je dan alleen laten en wil je wat slapen?
--Neen, neen, blijf, toe blijf. Ik ben niet moê van die vijf uren
sporen, ik ben moê van... van alles, en daar helpt geen slapen
voor. Maar toch voel ik, dat ik nu rust, niet omdat ik zit, maar omdat
ik tegen u aanleun, en omdat ik weet, dat u van mij houdt. Ziet u,
daar had ik zoo een behoefte aan terwijl ik reisde en bij al die
vreemde menschen was; tegen iemand aan te leunen en een beetje, een
heel klein beetje liefde te voelen. Maar het was alles zoo koud om
me heen, al waren ze nog zoo vriendelijk en beleefd. Oom Daniël is
ook zoo: vriendelijk en galant zou ik bijna zeggen, maar zoo koud;
met Elize maakte ik altijd gekheid, ze is net schuim zoo luchtig,
maar ook koud, cynisch koud. En tegen die vreemden moest ik altijd lief
zijn en lachen, want wie zou een treurige logée hebben willen krijgen,
en waar moest ik naar toe, als ik niet ergens logeerde of reisde!
--Je had bij mij altijd kunnen komen, kind, en ik had je eerder
geschreven, als ik geweten had, dat je je zoo ongelukkig voelde,
maar ik dacht, dat je gelukkig was.
--Gelukkig! kermde Eline. Net zoo gelukkig als een paard, dat niet
meer kan en dat ze voortdrijven met een zweep: hoep! hoep! allo! lachte
zij smartelijk.
Haar lach viel mevrouw Van Raat in de ziel als een mes. Haar doffe
oogen schitterden van tranen en zij vermocht niet te spreken; zij
vermocht Eline alleen dichter aan heur borst te sluiten.
--Ja, hou me maar vast tegen je aan! murmelde Eline zachter. Zoo rust
ik, zoo rust ik uit... zoo ben je mijn lief, oud moesje...
Zoo bleven zij lang zitten en zij spraken bijna niet meer, tot mevrouw
er bij Eline op aandrong, dat ze zou pogen te slapen. Mevrouw bleef
vlak bij haar; Eline behoefde slechts eene deur te openen, om bij
haar te zijn.
--Heb je nog iets noodig, zeg het dan of bel dan, niet waar kind? Doe
voortaan geheel en al of je thuis bent en wees vooral niet te
discreet. Dat zou me pijn doen. Vraag, vraag maar wat je wil hebben...
Eline beloofde het en mevrouw liet haar alleen. Maar Eline voelde
zich nog te vol om zich aanstonds ter ruste te leggen. Zij zag rond
in hare kamer en in elken hoek herkende zij haar eigen vazen, hare
platen en fotografies.
--Goed, lief mensch! murmelde zij met een weemoedigen glimlach. De
zenuwachtige onrust harer ziel scheen als in een zalige veiligheid
weg te vloeien, want zij voelde zich veilig te midden der reliquieën
van haar vroeger leven. Langzaam rees zij van haar divan op, langzaam
wandelde zij rond, op ieder voorwerp sloeg zij een teederen blik. Hare
fijne vingeren streken langs het terra-cotta en biscuit der beelden,
of verschikten eenige fantazie-fotografies, die los hier en daar tegen
het een of ander voorwerp aan leunden. Ieder der kleine dierbare
nietigheden bracht een herinnering mede en het werd haar eensklaps
duidelijk, dat de tijd, dien zij in het buitenland had doorgebracht,
niet was omgevlogen, maar wel degelijk eene volle anderhalf jaar
telde. Zij bedacht nu ook, dat zij die meubels; die ornamenten niet
meer gezien had van het oogenblik af, dat zij in dien verschrikkelijken
nacht naar Jeanne Ferelijn gevlucht was. En elke herinnering, die
opdoemde, bracht weder andere herinneringen met zich mede, zoodat
zij ten laatste als een regen van weldoende, geurige bloemen of van
pijnlijke, vurige vonken haar gemoed overstelpten.
Maar zij zette de wandeling door hare nieuwe kamer voort en haar blik
viel op een Japansche doos, die mevrouw Van Raat op haar schrijftafel
geplaatst had. Zij wilde, als werktuigelijk, de doos openen, maar
bespeurde, dat zij gesloten was. Daar zij echter op tafel haar sleutels
had zien liggen, een bosje kleine sleutels aan een zilveren ring,
dezelfde die zij eenmaal Frans Ferelijn had toevertrouwd, zocht zij