Eline Vere: Een Haagsche roman - 23

Françoise Oudendijk, Hijdrecht en Paul. Maar het was de eerste maal,
dat zij haar zagen, nadat het bekend was geworden, dat haar engagement
verbroken was, en zij moest zich wel dat pijnlijk kruisvuur van
blikken getroosten. Aan tafel zat zij tusschen Georges en Hijdrecht;
zij gevoelde weinig lust tot spreken en vond het gemakkelijk, dat
Hijdrecht zeer lange verhalen deed, waarnaar zij schijnbaar, met een
vaag lachje, hoorde, zonder ze met een woord te onderbreken. Georges
was stiller dan hij gewoonlijk placht te zijn. Maar aan de andere
zijde der tafel ontvonkte een luidruchtige scherts tusschen Emilie en
Françoise, die Paul, tusschen haar beiden gezeten, om strijd bedienden.
Het suisde Eline een weinig in het hoofd, de scherts daar ginds,
de eindelooze verhalen van Hijdrecht, die zich door niets van zijn
stuk liet brengen en het verwarde gegons der anderen. De knechts,
die haar telkens wilden inschenken en den naam van een wijn noemden,
haar cavalier, die haar bediende, verveelden haar. Maar eensklaps
werd zij uit hare doffe neêrslachtigheid gewekt door een naam... Betsy
vertelde aan den heer Hovel, dat Vincent hen verlaten had en misschien
naar Amerika zou gaan.
--Om u de waarheid te zeggen, ben ik blij, dat hij weg is. Ik hou
niets van hem, ik vind hem bepaald onaangenaam: een onaangenaam
mensch... Ach natuurlijk, hij is een eigen neef, dus we kunnen hem
niet geheel niëeren, maar hij is au fond zoo een raar sujet; ik was
altijd bang, dat hij ons comprometteeren zou...
Eline hoorde niet meer naar Hijdrecht; zij was geheel en al oor voor
Betsy, wier ratelende stem zij duidelijk onderscheidde tusschen het
gegons en gelach der anderen. Het was dus niet genoeg, dat zij thuis
die, zich immer herhalende, hatelijkheden slikte; zelfs hier, onder
vreemden, moest Betsy heur haat tegen Vincent lucht geven! En Eline
luisterde in een stijgende woede...
--Hij heeft zoo iets om van te huiveren... zoo iets van... een pad,
van een reptiel, vindt u niet? Iets griezeligs, met die valsche,
gluiperige oogen...
Eline kon haar gramschap niet meer beteugelen. Hem, die haar aan heur
vader herinnerde, die haar nu het dierbaarst was van alle menschen
ter wereld, hem hoorde zij door hare zuster verguizen met de laagste
scheldwoorden. En Hovel lachte... hij lachte om die scheldwoorden! Hare
oogen flikkerden en, hare stem verheffend, riep zij over de bloemen
en het kristal der tafel hare zuster met eene stem vol trillenden
trots toe:
--Betsy! Ik verzoek je, kies je woorden een beetje uit! Je bent niet
thuis en ik raad je aan meneer Hovel met iets anders te amuzeeren
dan met die vulgaire hatelijkheden op Vincent...
In hare stem klonk zulk een toon van hard bevel, dat de gesprekken
allen even ophielden en ieder naar Betsy en Eline zag, verrast door
dien brusken aanval, welke de vroolijke gezelligheid als met een killen
tooverslag verbrak. En Eline, die eene scène onder vreemden vroeger
het vreeselijkste onheil zou genoemd hebben, dat haar overkomen kon,
bleef Betsy driest aanzien, haar uittartende, hen allen uittartende,
die daar verrast waren, omdat zij hunne conventioneele wetten van
fatsoen dorst te trotseeren. Betsy was op het punt een brieschend
antwoord te geven, maar zij wist zich gelukkig in te toornen, en,
met een hooge kleur van zenuwachtigheid, zich tot Hovel wendend,
sprak zij schijnbaar kalm:
--Ik vraag u excuus, meneer Hovel, voor de interruptie van mijn
zuster. Ze is een weinig prikkelbaar in den laatsten tijd; wees zoo
vriendelijk en sla er geen acht op.
En, met tact hare woede terugdringend, praatte zij aanstonds over
iets anders door en lachte zij weldra luid.
Mevrouw Hovel was een weinig verlegen geworden bij de gegeneerde stilte
harer gasten. Maar Emilie De Woude, met hare jovialiteit, toonde nog
meer tact dan Betsy te bezitten om de gastvrouw en hen allen uit dien
hachelijken toestand te redden. Zij richtte rechtstreeks het woord
tot Eline, die nog bleek, met schitterende oogen naar Betsy staarde
en zij sprak eerst vriendelijk, later komiek:
--Ach, ja, Eline, ik vind hem nu ook zoo vreeselijk onverdragelijk
niet, als de meeste menschen hem vinden. Maar je begrijpt, Betsy als
huisvrouw heeft misschien een ondervinding van zoo een mannelijken
logé opgedaan, die haar minder zachtzinnige ideeën heeft doen
krijgen. Dat is zeer natuurlijk; zoo een jongen in huis geeft altijd
last; daar heb je mij nu met Georges... Zou je wel willen gelooven,
dat ik soms wanhopig word door al de drukte en de onaangenaamheid,
die hij mij bezorgt?
--Ik! riep Georges verschrikt uit. Ik? en hij verdedigde zich met
warmte.
Allen lachten spoedig hartelijk om dien komischen strijd tusschen een
broeder en eene zuster, van wie men wist dat zij elkander aanbaden;
zelfs Eline glimlachte even en mevrouw Hovel was Emilie zeer,
zeer dankbaar!

III.
Het had dien dag zwaar geregend en een gierende herfstwind geeselde de
kreunende takken, die een gedwarrel van bladeren en geknakte twijgen
over den grond verspreidden. Met den avond, om half-elf, nu Betsy,
Eline en Henk in den landauer huiswaarts reden, was die gierende
wind tot een stormende woede gestegen, die razend langs de gevels
der gebouwen huilde, die de glazen der lantaarns luid deed rinkelen
en dakpan bij dakpan afsmeet... Betsy had zich voorgenomen Eline in
het rijtuig goed de waarheid te zeggen, maar de tragische woede van
den wind, die door het portier drong en Betsy deed huiveren, legde
haar bijna het stilzwijgen op.
--Wat een weêr! mopperde zij angstig. Zou het niet gevaarlijk zijn,
zouden de paarden niet schrikken, Henk?
Henk schudde van neen, eveneens luisterend naar de weeklagende
jammerkreten van den storm en naar het geruisch van den regen, die op
de kap van het rijtuig ratelend neêrkletste. Ook Eline bleef zwijgen.
Op het Nassauplein werden zij door Gerard opengedaan, nog vóor Herman
gebeld had, en Betsy en Eline repten zich naar binnen, terwijl Henk
Dirk eene zorgvolle vermaning over de paarden toeriep. Eline ging
aanstonds naar heure kamer.
--Wat een weêrtje, mevrouw! sprak Mina bibberend, toen zij Betsy's
rotonde afnam. Het is of de wereld vergaat. Er zullen zeker wel boomen
in het bosch omwaaien, denkt u niet? Ik ben er bang van geworden met
Grete... hè, ik ben blij, dat u maar thuis is!
Betsy antwoordde niet en begaf zich naar boven; zij zou nu met Eline
spreken. Maar de wind die buiten gierde, scheen ook, een weinig,
hare gramschap te verstuiven en zij wist niet goed meer, wat zij
zeggen wilde, nu zij vreesde, dat er ergens een raam openstond,
of dat de schoorsteenen van het dak zouden waaien.
--Gerard! Mina! riep zij van het bovenportaal.
Zij antwoordden beiden.
--Weet je zeker, dat alles goed dicht is?
--O ja, mevrouw!
--Ga toch eens kijken, op zolder bijvoorbeeld.
Mina betuigde, dat zij zeker was van den zolder; zij had er zelve de
ramen gesloten, dien middag.
--Ga toch eens kijken, je kan nooit weten...
De meid en de knecht liepen het huis door, alle kanten onderzoekend.
Door hunne drukte vergat Betsy haren angst en begon een weinig tot
zichzelve te komen. Ze ging dus naar Eline: Eline moest niet denken,
dat Betsy zich alles zou laten welgevallen.
Betsy trad Eline's boudoir binnen. Het gas was er aangestoken; de wind
jammerde tegen de trillende ruiten aan en de gordijnen sidderden voor
de vensters. Eline deed juist haar grooten mantel af.
--Wat wil je? vroeg ze trotsch. Ik wou gaarne alleen zijn.
--Mag ik je doen opmerken, dat je in mijn huis bent, en dat als ik
hier binnen wil komen, ik het doe. Ik kom je spreken.
--Maak het dan kort, want ik zeg je nog eens, ik wil alleen zijn.
--"Ik wil! Ik wil!" Wat denk jij te willen, wat heb jij te willen. Jij
bent hier bij mij, en jij hebt niets te willen! Wat verbeeldt je
je, hè? krijschte Betsy, zich thans opwindende tot een brieschende
drift. Denk je soms, dat je een prinses bent, die hier kan doen en
laten wat ze verkiest? En denk je soms, dat ik me door jou de les
laat lezen aan een diner bij vreemden, denk je dat? Denk je, dat ik
niet weet wat ik zeggen mag en niet, en dat ik niet vrij ben Hovel
te amuzeeren, zooals ik wil? Je raad heb ik niet noodig.
--En ik verzeker je, dat voortaan, telkens als je je zoo laag over
Vincent uitlaat, als je iederen dag doet, als je je zelf nu niet
geschaamd hebt bij Hovel te doen, ik je je mond zal doen houden. Dat
verzeker ik je.
--Zoo, verzeker jij me dat? Ik heb je verzekering anders niet
noodig! Ik ben niet van plan me te storen aan jouw idiote gevoeligheid
voor Vincent! Nu Vincent het huis uit is, heb je, verdraaid! nog last
door dat être! heeft hij je soms die nette manieren geleerd om iemand
onder vreemden zoo te interrompeeren, als jij mij hebt durven doen? Ik
begrijp niet, hoe het je in je hersens komt, om het te durven... hoe
je het durft! Ze zullen gedacht hebben, dat je stapelgek was. Als je
dat bent, dan is dat je eenige excuus! Mij, mij noem je vulgair, hè, en
wat ben jijzelf? Jij, die alle vormen vergeet en mij bij vreemden....
--Ja, dat weet ik nu al; je hebt durven interrompeeren, wil je
zeggen! Zeg toch niet altijd het zelfde! Maar je zal zien, dat ik nog
meer durf dan dat, als je Vincent weêr aanvalt. Je vindt hem valsch,
maar ik vind jou valsch, jou, die hem zelf vraagt hier te komen,
die hem daarna het huis uitjaagt, door om een nietigheid tegen hem
te schelden als een vischwijf! Jou, jou vind ik valsch!
--Hou je gedistingueerde benamingen voor je, alsjeblieft!
--Hou jij dat lamme gescheld op Vincent dan ook voor je,
alsjeblieft! gilde Eline, ziedende van hartstocht. Ik verkies het
niet meer, hoor je, ik verkies het niet meer aan te hooren ik heb
het al lang genoeg in je verdragen om den vrede te bewaren, en nu
verdraag ik het niet langer! versta je!
--Zoo, verdraag je dat niet langer! Heb je om dien lieven Vincent
misschien Otto ook niet langer verdragen...?
--Zwijg over hem! schreeuwde Eline radeloos.
--Ben je misschien gecharmeerd van dat reptiel, en heb je misschien
daarom Otto behandeld, alsof hij een kwâjongen was, waar je
een amouretje meê had? Je verkiest niet langer mijn gescheld op
Vincent te verdagen, maar ik verkies dan ook niet langer door je
gecomprometteerd te worden! Het zou waarachtig mooi zijn! Eerst ben
je zoo zot je engagement af te maken, louter uit een gril, zonder de
minste aanleiding, zeg ik je! zoodat iedereen je over den tong haalt;
dan stel je je hier in mijn huis met Vincent aan, alsof je verliefd op
hem was, en op het laatst durf je me nog impertinenties toe te dienen
onder vreemden! Dat verdraag ik dan niet langer, begrijp je? Als je
die onbeschoftheden geleerd hebt in je idiote, filozofische gesprekken
met Vincent...
Eline was zich niet meer meester. Hare zenuwen waren als koorden
gespannen en trilden onder Betsy's beleedigingen als onder ruwe
handen. En Betsy's toespelingen op Otto, op hare sympathie voor
Vincent, die zij geheel en al meende verborgen te hebben, maakte
haar razend van machtelooze woede. Zij greep Betsy's polsen in den
nerveuzen greep harer vingeren en, sissende tusschen hare tanden,
kreet zij met een schelle stem:
--En nu stil! Hou je mond, zeg ik je. Praat niet meer over Otto,
praat niet meer over Vincent, want ik bega... ik bega een ongeluk
aan je! Je agaceert me, je agaceert me, ik word dol, zooals je me
agaceert... Pas op!
Betsy rukte zich gekrenkt los.
--Eline, wordt je krankzinnig? riep zij, maar Eline liet haar niet
uitspreken. Zij bleef vlak voor Betsy staan en hare sidderende handen
balden zich.
--Ik zeg je, je agaceert me, je agaceert me met dat geroep over je
huis. "Mijn huis! Mijn huis!" Ik weet wel, dat ik in je huis ben,
maar ik heb niet gevraagd bij je te komen en ik wil niet herinnerd
worden, dat ik in je huis ben, alsof je me een weldaad doet. Ik ben
niet afhankelijk van je en al ben ik in je huis, ik wil niet door je
beperkt worden, ook niet in de minste van mijn handelingen. Ik ben
vrij te doen en te laten wat ik wil.
--Dat ben je niet, je bent bij mij en je hebt je te gedragen, zooals
ik het wensch! En als je niet weet hoe je je te gedragen hebt, zal
ik je dat zeggen, zoolang je in mijn huis bent.
Henk verscheen in de opengebleven deur. De luide zinnen van haarbeider
twist weêrklonken door het geheele huis, scherp en schril te midden
van de weeklagende stormvlagen, die gierend om het huis joegen en
aan de vensters schudden. Henk verscheen en hij wilde met een strenge
stem haarbeiden bevelen zich te matigen, maar het was hem onmogelijk
zich te doen verstaan.
--En ik laat me niet door je zeggen, hoe ik me te gedragen
heb! krijschte Eline. Ik zeg je, ik ben vrij! Ik heb je huis, waarover
je zoo schreeuwt, niet noodig en ik zweer je, dat ik er geen seconde
langer in blijf! Dat zweer ik je bij al wat heilig is! Geniet van je
huis of stik er in voor mijn part!
Zij was zich nauwelijks meer bewust wat zij zeide, daar zij zich
tot een paroxysme van woede had opgeschroefd, en zij was nauwelijks
meer bewust, wat ze deed, nu zij den neêrgevallen mantel opraapte en
dien om haar schouders wierp. Zoo stortte zij naar de deur, maar Henk
hield haar tegen.
--Eline! begon hij streng.
--Laat me, laat me los! brulde zij hem in het gelaat, als met den
smartelijken kreet eener gewonde tijgerin en zij duwde zijn groot
lichaam met zulk een kracht van overspanning weg, dat hij even
wankelde. Hij wilde haar nogmaals tegenhouden, maar zij stortte reeds
de deur uit, de trap af.
--Eline! In Godsnaam. Eline! Je weet niet wat je doet! donderde hij
haar wanhopig van het portaal toe, en hij vloog haar achterna ...
Zij hoorde niet meer, zij had slechts éene gedachte: weg te vluchten
van onder dit dak, waar men haar heure aanwezigheid verweet. Zij
zag niet meer: noch Gerard, noch de meiden, die haar met ontzetting
nastaarden; zij ijlde de vestibule door, slingerde de glazen deur
open, en rukte den grendel van de voordeur weg. Maar nu, nu hoorde
zij achter zich een knetterend gerinkel; de glazen deur viel door de
plotselinge tochtvlaag in een geratel van scherven neêr....

IV.
Ook de voordeur sloeg rammelend dicht en zij stond op straat. Een
stortregen plaste stroomend neêr en de gierende wind rukte haar
mantel op en sloeg haar als met vochtige geesels in het gelaat. Het
was haar onmogelijk tegen die woeste kracht in te gaan en zij wendde
zich om en liet zich doelloos voortstuwen door den storm, die haar in
den rug vloog als een reusachtige vampyr, met breede, verscheurende
klauwen. Doelloos liet zij zich voortsleepen in dien jammerenden
nacht. Niemand zag zij op straat en in hare eenzaamheid van sombere
duisternis, van plassende stortregen, van rukkende vlagen, overviel
haar, nu zij zichzelve bewust werd, een kille ontzetting. Het was
haar, of zij uit het gewone leven was weggerukt en in een sfeer vol
helsche angst en rampzaligheid neêrzonk. Zij stierf bijna van angst
voor dat donker, dat haar als een floers van angst omwaaide, voor dien
zondvloed, die zich op haar bloot hoofd uitgoot, zonder dat zij zich
beschutten kon, voor de windstooten, die haar bijkans heur mantel
afrukten, die haar deden verstijven van koude in die zwarte tulle,
welke om haar heen fladderde. Haar kleine, verlakte schoentjes waadden
in wanhoop door plassen en modder, die onder heur tred opplofte;
heure verwarde haren hingen haar kletsnat over het gelaat, en eene
ijzige vochtigheid voelde zij onder heur mantel, langs haar hals en
over haar ontbloote borst glijden. Zij wist niet meer waar zij was;
zij schrikte voor de twijgen, die om haar heen vielen, voor het zink
der daken, dat zij boven zich als een onheilspellend gerammel hoorde
verschuiven. En zij zag niemand, niemand...
Haar toestand bracht haar geheel tot zichzelve. Zij werd zich bewust
gevlucht te zijn uit het huis van haar zwager. Zij wilde even blijven
staan om zich te bedenken, maar de wind blies haar voorwaarts, als
ware zij een dier herfstbladeren geweest, welke zij over zich voelde
dwarrelen. En zij liet zich voortblazen, en dacht na, loopende,
met een, haars ondanks versnelden, tred. Berouw gevoelde zij, trots
haar rampzaligen toestand, niet. En zij verbaasde zich op eens over
haar moed. Nooit had ze gedacht dat ze had durven wegvlieden in een
nacht als deze, zonder te weten waarheen. Die verbazing wekte eenigen
hoogmoed in haar op, die haar schraagde. En zij dwong zich te denken;
zij kon zoo niet blijven dwalen, zij moest een doel hebben.
Zij bespeurde eensklaps, dat zij zich in de Laan Copes van Cattenburgh
bevond. Door den wind gedreven, ijlde zij over het doorweekte,
modderige pad, terwijl de orkaan over het Alexandersveld loeide.
Telkens deinsde zij voor de takken terug, die de boomen over haar
neerschudden, en zij begreep nu voor het eerst, dat zij gevaar liep
verpletterd te worden door een dier krakende stammen. Eene vrees voor
haar leven belette haar te denken, maar hoe angstiger die vrees haar
het harte omklemde, hoe krachtiger zij er zich toe dwong. In Godsnaam,
waarheen moest zij zich wenden? Kille ontzetting doorsidderde haar
thans geheel en al en zij wankelde in de modder, terwijl hare, in
radeloosheid vergroote, oogen starend door de duisternis zochten te
blikken. Naar wie te gaan? Naar de oude mevrouw Van Raat? O, al had
die haar lief, zij zou nu tegen Eline partij trekken voor haar zoon
en hare schoondochter! Naar de Verstraetens, naar familie van haar
zwager? Het stormde om haar heen en zij.... zij voelde zich verloren in
hare zwarte eenzaamheid, steeds meer en meer zinkende in een afgrond
van smart en modder! Otto's gestalte rees haar voor den geest en zij
had haar verder leven er voor willen geven, zoo hij nu tot haar had
kunnen komen, zoo hij haar nu in zijn armen had kunnen wegdragen,
gekluisterd aan zijn hart, naar een oord van warmte, licht, liefde en
veiligheid. Zijn naam welde als een klagende kreet van angst haar op
de lippen, maar zijn naam verdoofde in de angstkreten der natuur. Zij
voelde nauwelijks nog moed verder te gaan, zij had zich nu kunnen
storten in die modder, waardoor zij waadde en blijven liggen en de
stormen over haar heen laten zwiepen, totdat zij gestorven was! Maar
dat zou te laf zijn na den moed, dien zij betoond had en zij wilde,
zij wilde nu denken, waar zij zou kunnen wegschuilen. Mevrouw Van
Raat niet.... de Verstraetens niet.... o God, waarheen, waarheen? En
eensklaps, als een bliksemstraal door dien nacht van somberheid en
rouw, flitste eene gedachte in haar op, eene gedachte aan een klein
bovenhuis, eene gedachte aan Jeanne, haar oude vriendin. Het moest zoo:
zij wist niemand anders en zij kon niet eeuwig blijven doordwalen
in dien stortvloed, in den wind. Zich als eene wanhopige tegen den
wind inzettend, sloeg zij dus het Alexandersveld links om, teneinde
zich naar de Hugo De Grootstraat te begeven. Zij worstelde tegen de
vlagen op, haar openwaaienden mantel om heur borst dichtklemmende,
verkleumd en nat tot op de huid. Daar zag zij, aan de andere zijde
van het veld, den, hier en daar verlichten, achterkant der huizen
van het Nassauplein, maar ze wist niet goed te onderscheiden welk
het hunne was--nu niet meer het hare. Een woest verlangen vol berouw
doorgloeide thans haar arm, radeloos hart bij de gedachte, aan wat
zij ginds verlaten had, bij de gedachte, dat zij nog zoo lang door den
stortvloed te waden had, vóór zij de Ferelijns bereikt zou hebben. En
zij was vermoeid, tot in onmacht zinkens toe, vermoeid door haren
twist met Betsy, door den regen, die haar onophoudelijk vlak in het
gelaat snerpend striemde met scherpe, ijzige stralen; door den wind,
waarmede zij streed als met een onmetelijk, zwart monster, dat haar
als speelbal her- en derwaarts slierde. Zij was vermoeid van elken
tred met haar verlakte schoentjes, die vol modder liepen, en telkens
aan haar voet dreigden te ontslippen. En zij had kunnen sterven van
rampzaligheid, van armoede, van gebrek....
Maar zij moest voort, voort en zij kampte door met het monster en
won telkens een pas verder. Zoo bereikte zij de Javastraat en sloeg
zij rechts om, naar de Laan van Meerdervoort toe. De storm schudde
haar, of hij haar breken wilde als een riet, en een groote tak viel
haar over den schouder neêr en schramde heur gelaat, zoodat zij een
smartelijken gil gaf. En eensklaps, wanhopig in geheel haar lichaam
en hare ziel, wanhopig van angst en smart, poogde zij, snel, als op
een draf te vluchten.... naar de Ferelijns toe! Maar de woedende wind
hield haar, als met opengesperde armen, tegen: zij mocht slechts pas
na pas moeizaam haar weg winnen.
--O God! Wat heb ik gedaan! kreet zij in vertwijfeling uit. De
straten, welke zij iederen dag betrad, waarlangs zij iederen dag reed,
waren haar in die loeiende duisternis als de onbekende wegen van een
demonische stad, waarin zij ronddoolde gelijk eene, door God vergeten,
schim. Zij moest al haar moed en wilskracht verzamelen om voorbij het
huis van de oude mevrouw Van Raat te gaan, om niet te bellen aan die
deur, welke haar geopend zou worden, welke haar toegang zou geven tot
warmte en licht. Maar neen, het was zoo laat, mevrouw zou reeds slapen;
zij zou Eline hare vlucht van het Nassauplein verwijten. En zij ging
door, tragisch voortgedreven door den wind en door een hardnekkig
idée-fixe, dat haar de Ferelijns toejoeg. Zij ging door, hoewel zij
haar doorweekte schoentjes, zwaarder en zwaarder, bij iederen tred als
lood voelde wegen. Zij ging de Van de Spieghelstraat in.... nog hoeveel
minuten zou zij moeten lijden?.... Toen.... de Hugo de Grootstraat....
En vlijmender snerpte de striemende regen in haar gelaat, woedender
rukte de wind aan heur mantel, nu zij.... Goddank! voor hun deur
stond.... Nergens zag zij licht, maar zij aarzelde niet.... Slechts
hier was redding.... En zij belde, hevig, hartstochtelijk, dringend,
als met een rinkelenden roep om hulp, zij belde, zij belde door....

V.
Het scheen haar zoo lang toe, dat men haar wachten liet, eene
onmetelijkheid van seconden! Toch, ten laatste, hoorde zij stappen
de trap afdalen, den grendel knarsen in het slot, de deur werd op
een kier geopend, en een gelaat verscheen in dien kier....
--In Godsnaam! riep zij smeekend en zij duwde de deur geheel open en
stortte naar binnen. Ik ben het, Eline....
De deur sloeg dicht en zij stond in het duister voor Frans Ferelijn,
die, ontzet van verbazing, haar naam uitriep. Boven aan de trap
verscheen Jeanne met een lamp, en daar Eline vooral behoefte aan licht,
aan warmte, aan gloed gevoelde, hief haar wil nogmaals heure zinkende
krachten op en ijlde zij de trap op....
--Jeanne!.... Jeanne!.... Ik bid je.... help me.... Ik ben
het.... Eline! O, help me! Help me!
--Mijn God! Eline! kreet Jeanne verpletterd.
--Help me, toe.... ik ben van.... hen weggeloopen.... toe, help me
of ik zal doodgaan.
Zij was druipnat voor Jeanne's voeten neergezonken, terwijl ook de
trap droop van het vocht, dat uit haar sleependen mantel vloeide.
--Mijn God! Eline! Eline! kreet Jeanne, die hare oogen niet gelooven
kon.
Eline was in snikken uitgebarsten en bleef aan heure voeten
liggen. Jeanne poogde haar op te richten. En waar zij Eline voelde,
voelde zij haar steenkoud en druipend van de regen.
--God! Eline! Wat heb je gedaan? Wat is er gebeurd? Je bent zoo
nat.... zoo nat.... overal nat en koud. Mijn God! Eline!
Zij voerde Eline, die wankelde, in het kantoortje van Frans, en zette
de lamp neêr. Eline zonk uitgeput in een stoel, alles bezoedelend
met de zwarte, vuile vloeistof, die haar ontsijpelde.
--Ja.... ja! riep Eline. Ik ben van hen weggeloopen! Ik kon niet langer
bij hen blijven.... En ik kom bij je.... ik kom bij je.... omdat
ik niet weet, waar ik anders naar toe moet.... o Jeanne, ik bid je,
help me! eindigde zij, brekende van snikken.
Jeanne beefde van zenuwachtigheid en medelijden.
--Vertel mij dat later, Eline! Laat mij je uitkleeden.... Je zal
doodziek worden in dat natte goed....
--O ja, toe kleed me uit.... Die mantel, oh! Die schoenen, oh! Ik walg
van mezelve.... Ik ben een en al modder.... O God! O God, waarom ben
ik maar niet dood!
Zij wierp zich snikkend achterover. Frans was binnengekomen.
--O, Frans, zie eens! sprak Jeanne sidderend en wees op Eline. Als
ze maar niet ziek wordt.... Zonder hoed, in dat dunne toilet
en.... gedecolleteerd!!
--Ik zal beneden de kachel zien aan te maken. Kleed haar uit....
Hij was nog verpletterd door Eline's verschijning en ook hij trilde
van medelijden, zonder zijne woorden te kunnen vinden, nu hij haar in
dien stoel zag hangen, met hare druipende haren op heur doodsbleek
gelaat en haar marmerkouden hals klevend in haar zwart avondkleed,
dat als een natte, uitgewrongen lap om haar heen plakte. Maar hij
ging. Hij moest handelen.
En buiten gierde de storm.

VI.
Zij lag nu in hunne verlichte huiskamer, op eene bank, die Frans naast
de vlammende kachel getrokken had, en zij rilde van koorts onder
haar wollen dekens. En toch gevoelde zij zich zalig, in dat licht,
bij die vlammen, zalig, dat zij gered was uit de demonische machten
der duisternis. Eensklaps richtte zij zich op.
--Jeanne! krijschte zij met een schorre stem tot het bevende vrouwtje,
dat een gloeienden grog gereed maakte, Jeanne! Ik bid je, vergeef
het me, dat ik je in zoo een nacht wakker hoû door mijn ellende! Maar
God! Waar moest ik naar toe! O, die regen, die wind! Ik word gek, als
ik er aan denk! Ik wist niet dat een mensch zulke armoede kon lijden,
als ik dezen nacht gedaan heb! Maar zie je, ik kon niet langer bij
hen blijven! O, die Betsy, die Betsy, die Betsy, ik haat haar, ik
haat haar!
--Eline! Ik smeek je, neem nu rust!
--Waarom heeft ze Otto's naam genoemd! Wat heeft zij het recht Otto's
naam te noemen! Ik haat haar! Ik haat haar!
--Eline! kreet Jeanne met gevouwen handen.
Zij wierp zich voor de bank neêr.
--Eline, ik smeek het je, ik smeek het je bij God! wees kalm! Ga
liggen! Rust uit, rust nu uit, Eline.
Eline zag met hare koortsige oogen Jeanne lang aan en zij wond heur
arm om Jeanne's hals.
--Rust nu, Eline rust nu, als je niet slapen kan. Een holle snik
doorknarste Eline's keel.
--Engel, die je bent! fluisterde zij brekend. Ik zal het nooit
vergeten, wat je voor me doet, nooit. Het is of je me gered hebt van
een afgrond. O, die modder! Je houdt dus van me, Jany?
--Ja, ja, Eline, ik hoû van je, maar rust nu, rust nu uit.
--O, rusten....
Dat eene woord doorsneed Jeanne's ziel. Eline sprak het uit met
eene stem vol wanhoop, alsof er voor haar geen rust kon zijn, nooit
meer. Maar toch liet zij zich, met een zwaren zucht, door Jeanne
in de kussens vlijen en dronk zij het heete glas uit, dat Jeanne
haar toehield.
--Dank je, dank je.... stamelde zij.
Jeanne dekte haar dicht in de dekens en zette zich naast haar
neêr. De ruiten schenen in de vensters te klappertanden en heen en
weêr geslingerde takken zwiepten er in wanhoop tegen aan. De pendule
op den schoorsteen sloeg, kort en hard, drie uur.

VII.
Het had ook drie uur geslagen, dien nacht, in het huis der Van Raats,
toen Frans Ferelijn met een rijtuig voor hun deur stilhield. De storm
brulde nog als een gekwetst monster, dat zich boven de donkere stad
woedend verweerde. Frans sprong uit het rijtuig en belde. Hij zag
dat de vestibule verlicht was.
--Ik heb geen geld bij me, maar kom morgen! Je zal hebben, wat ik je
beloofd heb! riep hij den koetsier toe.
Oogenblikkelijk werd hem open gedaan. Het was Henk, die iemand scheen
te verwachten. Maar hij deinsde verbaasd terug, nu hij Frans zich
naar binnen zag storten.
--Ben jij het, Ferelijn? riep hij uit.
--Ik ben het, wees kalm! sprak Frans, hem bedarend, daar hij zag,
dat Henk in de grootste opgewondenheid was. Alles is terecht, Eline
is bij ons.
Hij trad verder naar binnen en het kraakte onder zijne voeten: de
geheele vestibule lag vol glasscherven.
--Bij jullie!! O, Goddank! kreet Henk. Ik was dol, ik was radeloos,