Latin Common TurkicEach bar represents the percentage of words per 1000 most common words.
Алаң Көңіл Ақпаны - 25
Total number of words is 657
Total number of unique words is 503
40.1 of words are in the 2000 most common words
51.4 of words are in the 5000 most common words
58.8 of words are in the 8000 most common words
көшеде тұрғың келе ме?
— Олай деуші болма!
Ол мені қайта құшақтады, қолдарымды, бүйірімді сипай бастады,
жұп-жұмсақ жұдырығын қалтама тықты, сонда жатқан бəкінің алмалы
жүзі салынған қорапты тауып алар ма екен деп зəрем зəр түбіне кете
жаздады. Біздің ол қызымыздың өзі қашаннан да ерке, аймалауға əуес,
құшақтауға құмар күтпеген жерден үркін бірдеңе шығарып жүреді.
Кенет ол мені құшағынан босатып, кейін шегінді де, еңсесін көтеріп
емірене қарады, жаутаңдаған жанарынан жас көрінбеді. Мен оның
айғыз-айғыз бетінен сүйдім, ернімде қатқан қанның жылымшы дəмі
сезілгендей болды. Мен есікке қарай беттедім.
— Таяқты алмайсың ба?
— Иə, Эллен. Бүгін таяқсыз барам. Жаным, барып ұйықтай ғой,
ұйықта барып!
Мен жүгіре жөнелдім. Мен өзімді оны мен Мэриден қашып бара
жатқандай сезіндім. Мэридің баспалдақпен түсіп келе жатқанын
құлағым шалғандай болды.
XXI тарау
Теңіздің тасу шағы еді. Мен əлі салқындай қоймаған суды кешіп,
өзімнің оңаша орныма келіп жеттім. Байыппен баяу төңбекшіген
толқын кей-кейде оның кіре берісін көміп кетіп, шалбарым малмаңдай
су болды. Артқы қалтамдағы онсыз да қалың əмияным қампиып, кейін
менің салмағыммен жаншылып жалпайып қалды. Жазғы теңізде
андыздаған аяқтары тарбиған, мұғдары қарағаннан аспайтын
жұлдыздар — медузалар құртша құжынайды. Менің аяғым мен ішімді
жанай беріп жалап өткенде құдды шоқ басқандай дызылдатып жіберді,
ал бейжай толқын оңаша орынға бір өтіп, бір кетіп кербез тербеледі.
Себелеп жауған жаңбыр үлбіреген шымылдықтай селдір тұманға
айналды да, аспандағы күллі жұлдыздар мен қаланың самаладай
самсаған оттарын өз бойына үйіріп алып, жылт-жылт еткен күлімжі
бояудай қарақшылық əлеміне баттастырып қайта жаға салды. Маған
толқын тосқыштың аралығындағы үшінші дөңіс түс көрініп тұрды,
бірақ оңаша орыннан қарағанда ол "Əсем Адэрдің" теңіз түбіндегі килі
жатқан жердің шегімен сəйкес келмейтін сияқты болып көрінді.
Екпіндей келген есерлеу бір толқын əй-шəйге қаратпай мені қаңбақтай
үйіріп, аяғымды аспаннан келтірді. Мен аяғым бөлек, кеудем бөтен
сияқты сезінгендей болдым, атойлап қайдан шыққанын қайдам,
əйтеуір бір тентек жел айналадағы тұманды қойдай иіріп, қуа жөнелді.
Сосын мен жұлдызды, кеш туған, кешігіп жанған жұлдызды көрдім.
Əлде бір кеме пысқырып-түшкіріп сол маңнан өтті — моторының
аспай-саспай байыпты дүкілдеуіне қарағанда, желкенді кеме болса
керек. Толқын тосқыштың мүжілген тістерінің ар жағынан əуелі оның
төбесіндегі жарығы көрінді, бірақ қапталындағы қызыл жасыл
шамдары көзіме түспеді.
Медузаға тиіп күлдіреген денем шоққа басылғандай күйдіріп
барады. Мен зəкірдің суға түскенін естідім, сол заматта кемедегі от та
өшті.
Кезінде Дебора апайдың жаққан оты. Қарт шкипердің жаққан оты
сияқты Маруллоның да оты əлі жанып тұрды. Оттар ынтымақтастығы,
дүниежүзілік бірлескен алау бар деген жалған. Біздің бəріміз де өз
отымызды, еншімізге тиген өз маздақ отымызды жағып келеміз.
Шүпірлеген бір қора шабақтар жалт беріп жағалаумен өте шықты.
Менің отым өшті. Бұл жалғанда білтесі жанып таусылғандай түпсіз
түнек жоқ.
Мен əлдеқалай ішімнен: үйге, жоқ үйге емес, самаладай самсап шам
жанатын үйдің ар жағына барғым келеді дедім. От сөнген кезде айнала
қап-қараңғы болып кетеді, тіпті бар ғой, соның жанбағанының өзі
жақсы еді деп ойлап қаласың. Бұл жалғанда апаттың күйреген үйіндісі
толып жатыр. Көне Рүмде өмір сүрген байырғы Маруллоларға аян
болған əйгілі əдіс бар: ақтық сəт жеткенде үрең-сүреңсіз, ешкімді —
өзіңді де, өзгені де жазғырмай, жазаламай, ақырын ғана абыроймен
кету керек. Қоштастың, жып-жылы ваннада отыр да, күре тамырыңды
орып жібер, əйтпесе бəкінің жүзін алып, теңіздің саумалдай суына
сүңгі.
Тасыған теңіздің шып-шып еткен майда момақан толқыны оңаша
орынға кимелей барып, кейін шегінгенде абайсызда менің аяғымды
аспаннан келтіріп, ораулы жатқан су-су шекпенімді өзімен бірге ала
кетті.
Мен бір жағыма жамбастап жатып, қалтамнан ала келген бəкінің
жүзін іздегенімде қолыма ауыр бірдеңе іліккендей болды. Сол сəтте от
көтерген сүліктей жұп-жұмыр сүйкімді қолдың есіме түскеніне қайран
қалдым. Малмандай еу қалтамнан оны бірден суырып ала қоймадым.
Менің алақанымда тұрып ол күллі жарықты, барлық отты өз бойына
тартып алды да, лезде қою күрең-қызыл болып шыға келді.
Тасыған теңіздің тағы бір асау толқыны оңаша орнымның арғы
қабырғасына қарай мені тықсырып жіберді. Тасқын үдей түсті, оңаша
орнымнан шығу үшін маған тулаған толқынмен біраз арпалысуға тура
келді, бірақ бұл қуыстан мен қалай да шығуға тиіспін. Шамданған
толқын мені шыр үйіріп, қаңбақтай қағып жатса да, кеңірдектен су
кешіп, алға ұмтыла бердім, ал арындаған тасыр толқын мені кейін
серпігенін бəрібір қоймады. Жылтыраған тағы бір маздақ от өшпеуі
үшін менің бұдан, мына иірімнен шығуым — бойтұмарды жаңа иесіне
қалай да тапсыруым керек еді.
— Олай деуші болма!
Ол мені қайта құшақтады, қолдарымды, бүйірімді сипай бастады,
жұп-жұмсақ жұдырығын қалтама тықты, сонда жатқан бəкінің алмалы
жүзі салынған қорапты тауып алар ма екен деп зəрем зəр түбіне кете
жаздады. Біздің ол қызымыздың өзі қашаннан да ерке, аймалауға əуес,
құшақтауға құмар күтпеген жерден үркін бірдеңе шығарып жүреді.
Кенет ол мені құшағынан босатып, кейін шегінді де, еңсесін көтеріп
емірене қарады, жаутаңдаған жанарынан жас көрінбеді. Мен оның
айғыз-айғыз бетінен сүйдім, ернімде қатқан қанның жылымшы дəмі
сезілгендей болды. Мен есікке қарай беттедім.
— Таяқты алмайсың ба?
— Иə, Эллен. Бүгін таяқсыз барам. Жаным, барып ұйықтай ғой,
ұйықта барып!
Мен жүгіре жөнелдім. Мен өзімді оны мен Мэриден қашып бара
жатқандай сезіндім. Мэридің баспалдақпен түсіп келе жатқанын
құлағым шалғандай болды.
XXI тарау
Теңіздің тасу шағы еді. Мен əлі салқындай қоймаған суды кешіп,
өзімнің оңаша орныма келіп жеттім. Байыппен баяу төңбекшіген
толқын кей-кейде оның кіре берісін көміп кетіп, шалбарым малмаңдай
су болды. Артқы қалтамдағы онсыз да қалың əмияным қампиып, кейін
менің салмағыммен жаншылып жалпайып қалды. Жазғы теңізде
андыздаған аяқтары тарбиған, мұғдары қарағаннан аспайтын
жұлдыздар — медузалар құртша құжынайды. Менің аяғым мен ішімді
жанай беріп жалап өткенде құдды шоқ басқандай дызылдатып жіберді,
ал бейжай толқын оңаша орынға бір өтіп, бір кетіп кербез тербеледі.
Себелеп жауған жаңбыр үлбіреген шымылдықтай селдір тұманға
айналды да, аспандағы күллі жұлдыздар мен қаланың самаладай
самсаған оттарын өз бойына үйіріп алып, жылт-жылт еткен күлімжі
бояудай қарақшылық əлеміне баттастырып қайта жаға салды. Маған
толқын тосқыштың аралығындағы үшінші дөңіс түс көрініп тұрды,
бірақ оңаша орыннан қарағанда ол "Əсем Адэрдің" теңіз түбіндегі килі
жатқан жердің шегімен сəйкес келмейтін сияқты болып көрінді.
Екпіндей келген есерлеу бір толқын əй-шəйге қаратпай мені қаңбақтай
үйіріп, аяғымды аспаннан келтірді. Мен аяғым бөлек, кеудем бөтен
сияқты сезінгендей болдым, атойлап қайдан шыққанын қайдам,
əйтеуір бір тентек жел айналадағы тұманды қойдай иіріп, қуа жөнелді.
Сосын мен жұлдызды, кеш туған, кешігіп жанған жұлдызды көрдім.
Əлде бір кеме пысқырып-түшкіріп сол маңнан өтті — моторының
аспай-саспай байыпты дүкілдеуіне қарағанда, желкенді кеме болса
керек. Толқын тосқыштың мүжілген тістерінің ар жағынан əуелі оның
төбесіндегі жарығы көрінді, бірақ қапталындағы қызыл жасыл
шамдары көзіме түспеді.
Медузаға тиіп күлдіреген денем шоққа басылғандай күйдіріп
барады. Мен зəкірдің суға түскенін естідім, сол заматта кемедегі от та
өшті.
Кезінде Дебора апайдың жаққан оты. Қарт шкипердің жаққан оты
сияқты Маруллоның да оты əлі жанып тұрды. Оттар ынтымақтастығы,
дүниежүзілік бірлескен алау бар деген жалған. Біздің бəріміз де өз
отымызды, еншімізге тиген өз маздақ отымызды жағып келеміз.
Шүпірлеген бір қора шабақтар жалт беріп жағалаумен өте шықты.
Менің отым өшті. Бұл жалғанда білтесі жанып таусылғандай түпсіз
түнек жоқ.
Мен əлдеқалай ішімнен: үйге, жоқ үйге емес, самаладай самсап шам
жанатын үйдің ар жағына барғым келеді дедім. От сөнген кезде айнала
қап-қараңғы болып кетеді, тіпті бар ғой, соның жанбағанының өзі
жақсы еді деп ойлап қаласың. Бұл жалғанда апаттың күйреген үйіндісі
толып жатыр. Көне Рүмде өмір сүрген байырғы Маруллоларға аян
болған əйгілі əдіс бар: ақтық сəт жеткенде үрең-сүреңсіз, ешкімді —
өзіңді де, өзгені де жазғырмай, жазаламай, ақырын ғана абыроймен
кету керек. Қоштастың, жып-жылы ваннада отыр да, күре тамырыңды
орып жібер, əйтпесе бəкінің жүзін алып, теңіздің саумалдай суына
сүңгі.
Тасыған теңіздің шып-шып еткен майда момақан толқыны оңаша
орынға кимелей барып, кейін шегінгенде абайсызда менің аяғымды
аспаннан келтіріп, ораулы жатқан су-су шекпенімді өзімен бірге ала
кетті.
Мен бір жағыма жамбастап жатып, қалтамнан ала келген бəкінің
жүзін іздегенімде қолыма ауыр бірдеңе іліккендей болды. Сол сəтте от
көтерген сүліктей жұп-жұмыр сүйкімді қолдың есіме түскеніне қайран
қалдым. Малмандай еу қалтамнан оны бірден суырып ала қоймадым.
Менің алақанымда тұрып ол күллі жарықты, барлық отты өз бойына
тартып алды да, лезде қою күрең-қызыл болып шыға келді.
Тасыған теңіздің тағы бір асау толқыны оңаша орнымның арғы
қабырғасына қарай мені тықсырып жіберді. Тасқын үдей түсті, оңаша
орнымнан шығу үшін маған тулаған толқынмен біраз арпалысуға тура
келді, бірақ бұл қуыстан мен қалай да шығуға тиіспін. Шамданған
толқын мені шыр үйіріп, қаңбақтай қағып жатса да, кеңірдектен су
кешіп, алға ұмтыла бердім, ал арындаған тасыр толқын мені кейін
серпігенін бəрібір қоймады. Жылтыраған тағы бір маздақ от өшпеуі
үшін менің бұдан, мына иірімнен шығуым — бойтұмарды жаңа иесіне
қалай да тапсыруым керек еді.
You have read 1 text from Kazakh literature.
- Parts
- Алаң Көңіл Ақпаны - 01Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4039Total number of unique words is 229332.4 of words are in the 2000 most common words44.2 of words are in the 5000 most common words51.4 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 02Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4068Total number of unique words is 224133.0 of words are in the 2000 most common words48.0 of words are in the 5000 most common words54.4 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 03Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4072Total number of unique words is 217235.0 of words are in the 2000 most common words49.3 of words are in the 5000 most common words55.9 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 04Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4154Total number of unique words is 242431.2 of words are in the 2000 most common words45.3 of words are in the 5000 most common words52.0 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 05Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4119Total number of unique words is 231132.4 of words are in the 2000 most common words47.9 of words are in the 5000 most common words55.3 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 06Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4007Total number of unique words is 222532.6 of words are in the 2000 most common words45.7 of words are in the 5000 most common words52.8 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 07Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4053Total number of unique words is 228633.5 of words are in the 2000 most common words47.6 of words are in the 5000 most common words56.7 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 08Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4057Total number of unique words is 230932.9 of words are in the 2000 most common words47.2 of words are in the 5000 most common words54.8 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 09Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4081Total number of unique words is 226633.2 of words are in the 2000 most common words47.2 of words are in the 5000 most common words54.5 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 10Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4016Total number of unique words is 220732.3 of words are in the 2000 most common words46.7 of words are in the 5000 most common words54.4 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 11Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4150Total number of unique words is 220332.4 of words are in the 2000 most common words45.5 of words are in the 5000 most common words52.9 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 12Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4105Total number of unique words is 230832.4 of words are in the 2000 most common words46.0 of words are in the 5000 most common words53.2 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 13Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3980Total number of unique words is 226232.3 of words are in the 2000 most common words45.9 of words are in the 5000 most common words52.9 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 14Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4017Total number of unique words is 243431.4 of words are in the 2000 most common words45.5 of words are in the 5000 most common words52.6 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 15Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 3985Total number of unique words is 247330.8 of words are in the 2000 most common words44.1 of words are in the 5000 most common words51.5 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 16Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4070Total number of unique words is 236230.9 of words are in the 2000 most common words44.3 of words are in the 5000 most common words52.3 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 17Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4044Total number of unique words is 233231.1 of words are in the 2000 most common words44.9 of words are in the 5000 most common words52.2 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 18Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4060Total number of unique words is 236632.0 of words are in the 2000 most common words45.1 of words are in the 5000 most common words53.0 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 19Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4056Total number of unique words is 230132.6 of words are in the 2000 most common words46.4 of words are in the 5000 most common words54.3 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 20Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4012Total number of unique words is 235031.4 of words are in the 2000 most common words45.3 of words are in the 5000 most common words51.8 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 21Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4064Total number of unique words is 241730.8 of words are in the 2000 most common words43.9 of words are in the 5000 most common words52.1 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 22Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4060Total number of unique words is 231532.9 of words are in the 2000 most common words47.6 of words are in the 5000 most common words54.7 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 23Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4000Total number of unique words is 219133.1 of words are in the 2000 most common words47.2 of words are in the 5000 most common words54.5 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 24Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 4021Total number of unique words is 234332.4 of words are in the 2000 most common words45.1 of words are in the 5000 most common words53.2 of words are in the 8000 most common words
- Алаң Көңіл Ақпаны - 25Each bar represents the percentage of words per 1000 most common words.Total number of words is 657Total number of unique words is 50340.1 of words are in the 2000 most common words51.4 of words are in the 5000 most common words58.8 of words are in the 8000 most common words