Storia della Repubblica di Firenze v. 2/3 - 35

Hoc tamen proviso, quod ipse dominus Capitaneus et eius offitiales
et familia inquiri et sindicari possint et debeant solummodo de
furtis, baratteriis et debitis contractis per eos, tempore offitii
suprascripti. —
Item, quod iuret et promictat, quod ipse aut aliquis de suis
offitialibus vel familia non petet nec recipiet contra Comune
Florentie aut singulares personas ipsius aliquam represaliam,
ocasione sindicatus, vel aliqua quacumque causa vel ocasione.
Item, quod non teneatur facere reformari in civitate Eugubii vel
alibi, quod non concedatur represalia contra Comune Florentie vel
eius singulares personas seu earum res vel bona. —
Item, quod non possit secum ducere vel quomodolibet retinere
in Palatio sue habitationis vel extra, in civitate comitatu vel
districtu Florentie, aliquem suum filium legittimum et naturalem
vel spureum aut fratrem germanum sive fratrem patruelem vel
amitinum vel cuginum sive consobrinum ex maschulino vel feminino
latere sibi coniunctum, aut nepotem ex filio vel filia, fratre
vel sorore, etiam si in numero vel extra numerum dictorum suorum
offitialium et familie; sub pena librarum mille f. p.
Item, quod non possit nec debeat aliqualiter procedere vel quoque
modo se intromictere contra aliquem vel aliquos ad presens captos
et detentos penes dominum Potestatem, Capitaneum vel Executorem
civitatis Florentie, pro aliquibus commissis vel aliqualiter
perpetratis per ipsos — hactenus contra statum seu regimen
civitatis Florentie, et seu pro aliquo vel ocasione alicuius
tractatus contra dictum statum per dictos detentos vel aliquem
ipsorum facti vel attentati.
Item, quod Octo Custodie civitatis Florentie possint et debeant
de habitatione dicti domini Capitanei et sue familie providere et
disponere, etiam expensis dicti Comunis, prout et sicut viderint
expedire.
Item, quod domini Priores Artium et Vexillifer iustitie Populi et
Comunis Florentie qui in offitio presidebunt de mense ianuarii
et februarii proxime secuturi, una cum offitiis Gonfaloneriorum
sotietatum Populi et Duodecim Bonorum virorum dicti Comunis
et Octo Custodie civitatis Florentie, — possint — de Capitaneo
Balie et Custodie et Populi civitatis comitatus et districtus
Florentie providere et disponere, et eligere et deputare,
deveto aliquo aut prohibitione aliqua non obstante, unum virum
forensem guelfum et confidentem quem voluerint, pro tempore sex
mensium initiandorum finito tempore electionis supradicti domini
Francisci; et seu, si voluerint prorogare offitium supradicti
domini Francisci de Gabriellibus pro tempore sex mensium, — ipsum,
pro dictis sex mensibus, de novo eligere et deputare ad offitium
antedictum. —
Item, quod, computatis lanceis conductis et ad presens existentibus
ad stipendium dicti Comunis, domini Priores Artium et Vexillifer
iustitie — debeant, hinc ad per totum mensem novembris proxime
secuturi, — conducere — ad stipendium et provisionem dicti Comunis
usque in trecentas lanceas; intelligendo quamlibet lanceam more
consueto, pro eo tempore quo voluerint, non excedendo tempus
unius anni. — Et insuper debeant, infra dictum tempus, conducere
— usque in trecentos inter balistarios et pavesarios, computatis
in dicto numero familiis et balistariis ad presens ad stipendium
dicti Comunis existentibus; ita quod curent in effectu, quod
eodem tempore non sint ad stipendia dicti Comunis ultra trecentos
inter famulos et balistarios. — Eo etiam declarato, quod curent et
ordinent, quod ad minus tertia pars dicti numeri trecentorum sit de
balistariis Ianuensibus seu de Riparia, guelfis et confidentibus.
Et possint conduci — pro tempore sex mensium pro quolibet. —
Item, quod domini Priores Artium et Vexillifer iustitie,
tam presentes quam qui pro tempore fuerint, una cum offitiis
Gonfaloneriorum sotietatum Populi et Duodecim Bonorum virorum et
Capitaneorum Partis Guelfe et Otto Custodie et Sex Consiliariorum
Mercantie et Universitatis mercatorum dicte civitatis, et cum
viginti uno ex Consulibus Artium, assumendis semel et pluries et
quotiens expedierit, per viam electionis, per offitium dominorum
Priorum et Vexilliferi iustitie tunc existentium, secundum
distributionem membrorum, videlicet sedecim de membro septem
maiorum Artium et quinque de membro quatuordecim minorum Artium
et de diversis Artibus ipsarum minorum — (declarato tamen quod
de qualibet Arte maiore sint ad minus duo in dicto numero sedecim
Consulum); — possint — eligere et deputare — decem — ad officium
Decem balie Populi et Comunis Florentie, et quod officium I _Dieci
de la balìa_ est solitum appellari, — pro pro illo tempore pro quo
voluerint, non excedendo tamen tempus unius anni pro qualibet vice,
et eligendo dictum numerum Decem, secundum distributionem membrorum
ultima vice solitam observari, videlicet septem maiorum Artium
et Scioperatorum, duos de Artibus minoribus et unum de magnatibus
dicte civitatis. —
Item, quod — possint, semel et pluries et quotienscumque, pro
dicto Comune, conducere — ad stipendium et provisionem et seu ad
stipendium tantum vel ad provisionem tantum, usque in illum numerum
et seu numeros stipendiariorum et seu provisionatorum, caporalium
et capitaneorum et tam equestrium quam pedestrium et balistariorum,
de quo et quibus et quos et quotiens crediderint expedire, et pro
illo tempore et temporibus, et de illis gentibus etiam civibus
subditis aut forensibus et undecumque essent, et cum illis
stipendiis — de quibus — ordinaverint. —
Item, quod tempus offitii presentium offitialium Otto Custodie
civitatis Florentie prorogetur — usque ad per totam diem quintam
decimam mensis novembris proxime secuturi, illis quatuor ex dictis
Otto quorum offitium durat hinc ad per totam diem octavam dicti
mensis novembris; et hinc ad per totum dictum mensem novembris
aliis quatuor ex eis quorum offitium durat hinc ad per totam diem
vigesimam ipsius mensis novembris.
Item, quod Otto offitiales Custodie civitatis Florentie eligantur
pro duabus vicibus proxime secuturis, pro qualibet vice, pro sex
mensibus. Et quod domini Priores Artium et Vexillifer iustitie
Populi et Comunis Florentie, una cum officiis Gonfaloneriorum
sotietatum Populi et Duodecim Bonorum virorum dicti Comunis, —
possint et debeant — de civibus florentinis popularibus et guelfis
eligere simul vel divisim otto quos voluerint ad dictum offitium
Otto Custodie, pro tempore sex mensium initiandorum his temporibus
videlicet: Quatuor ex eis de membro septem maiorum Artium et
Scioperatorum offitium incipiat die sextodecimo mensis novembris
proxime secuturi; et aliorum quatuor, quorum duo sint de membro
quatuordecim minorum Artium, offitium incipiat die primo mensis
decembris proxime secuturi. Et quod dicta electio fiat hinc ad per
totam diem quintam decimam dicti mensis novembris. Et quod demum,
circa finem offitii predictorum, — possint et debeant — eligere
et deputare Otto quos voluerint; quorum quatuor — offitium, sex
mensibus duraturum, incipiat die sextodecimo mensis mai proxime
futuri, et aliorum quatuor — incipiat die primo mensis iunii
proxime futuri. Et quod in locum cuiuscumque quoquo modo vacantis
ab offitio supradicto possit alius de eodem quarterio et membro,
per eamdem viam et modum per quem et quam remotus electus fuit,
eligi et subrogari in offitio supradicto.
Item, quod deinceps domini Priores Artium et Vexillifer
iustitie, una cum offitio Otto Custodie, — possint, pro expensis
occurrentibus et expedientibus in dicto offitio Otto Custodie,
expendere et stantiare et dari et solvi facere, pro quolibet
mense, — florenos quinquaginta auri. — Hoc expresso, quod, vigore
predictorum, nichil solvi possit aut debeat, nisi solummodo de
pecunia que ad dictos camerarios perveniet — pro appuntaturis
et defectibus stipendiariorum dicti Comunis, et non de aliis,
nisi in quantum de aliis caperetur pro predictis, in locum talis
predicte pecunie in aliud prius expense. Et quod finitis dictis
duobus offitiis Otto Custodie, que durabunt per annum, ex tunc
offitium Otto Custodie duret duobus mensibus pro vice, ut hactenus
consuevit.
Item, quod provisio edita de mensibus iulii et augusti proxime
preteritis, firmata in Consilio domini Potestatis et Comunis
predicti, die secundo ipsius mensis augusti, que in effectu
disponit de deveto Otto custodie, — intelligatur esse et sit in
totum revocata cassa et annullata, et devetum dicti offitii et eius
offitialium remaneat prout erat ante dictam provisionem, et non
aliter nec maius. —
Item, quod, non obstantibus quibuscumque provisionibus hactenus
factis, — offitia Capitaneatus Partis guelforum civitatis
Florentie, et Secretariorum et Priorum dicte Partis, et Notariatus
et Cancellerii et Scribani dicte Partis et quecumque offitia ipsius
Partis, quocumque vocabulo nuncupentur, deinceps, omni tempore
possint et debeant scruttinari et reformari et de ipsis et pro
ipsis imbursationes fieri solummodo in palatio et domibus dicte
Partis et seu ubi per Capitaneos, per se vel cum aliis habentibus
auctoritatem que vigebat ante mensem may anno Domini millesimo
trecentesimo septuagesimo octavo, deliberatum seu ordinatum
fuerit. —
Hoc declarato, quod in dicto vel cum dicto offitio Capitaneatus
seu pro dicta Parte non sit nec deputetur aut fiat Gonfalonerius
Partis, sed omnes de offitio Capitaneorum appellentur et sint
Capitaney.
Et quod ad dicta scrutinea et imbursationes facienda et faciendas
de offitiis supradictis non addantur nec in illis misceantur vel
mictantur de cetero illi qui obtinuerint pro offitio Prioratus
et Vexilliferatus iustitie et eorum notarii, pro [ut] hactenus
consuevit, per ordinamenta hactenus facta; et ordinamenta circa
hanc partem disponentia intelligantur et sint revocata.
Et quod dicta offitia Capitaneatus — remaneant et sint de cetero
omni tempore in illis numeris et cum illis distributionibus
cuiuscumque membri in quibus et prout ad presens sunt, tam pro
membro maiorum Artium et Scioperatorum quam pro membro quatuordecim
minorum Artium quam etiam pro membro magnatum; et sic extrahantur
et deputentur.
Et quod supradicta offitia, — tam pro supradictis scrutineis et
imbursationibus et extractionibus ipsorum, quam in expendendo de
pecunia dicte Partis, quam etiam in vendendo locando concedendo
et administrando bona mobilia et inmobilia dicte Partis, — quam
etiam in aliis preheminentiis et honorantiis dicte Partis et in
aliis quibuscumque, salvis predictis et infrascriptis, habeant
illam auctoritatem, potestatem et baliam quam habebant ante dictum
mensem mai anno Domini MCCCLXXVIII, per ordinamenta tunc de dicto
mense vigentia. — Cum hoc salvo, quod in aliquo non sit derogatum
ordinamentis editis in dicto anno MCCCLXXVIII de mense iunii, in
illis partibus dumtaxat ipsorum ordinamentorum, que continent
et seu disponunt de non monendo declarando vel deliberando,
accusando inquirendo condemnando aut aliqualiter faciendo vel
fieri faciendo aliquem pro ghibellino seu non vere guelfo aut
Parti guelfe suspecto. — Nec etiam derogatum intelligatur esse vel
sit provisioni et reformationi edite de mense iulii anno Domini
MCCCLXXVIII firmate in Consilio domini Potestatis et Comunis
predicti die decimo ipsius mensis iulii, et est in vulgari sermone
et incipit _Ad honore stato e reverenza_, — in illis partibus in
quibus in ipsa disponitur, quod aliquis vel aliqui non possint
nisi in certis formis moneri. — Nec derogatum intelligatur esse
vel sit ordinamento facto et edito de mense februarii anno Domini
millesimo trecentesimo octuagesimo primo — super firmatione et
stabilitate cuiusdam petitionis in vulgari sermone scripte, — cuius
petitionis tenor incipit _Per parte di buoni pacifici et guelfi
cittadini_. —
Item, quod omnes et singule imbursationes ad presens vigentes de
offitiis dicte Partis intelligantur esse et sint ex nunc casse
et annullate. — Et quod tam imbursationes quam registra comburi
debeant et penitus aboleri.
Item, quod presentes Capitanei dicte Partis guelforum, una cum
dominis Prioribus Artium et Vexilliferi iustitie, et cum Collegiis
dicte Partis et cum presentibus Sex Consiliariis Mercantie et
Universitatis mercatorum, et cum arrotis et adiunctis, ultra
officia presentis generalis Balie, et aliis civibus et aliis
magnatibus et artificibus eligendis ut infra dicetur, possint et
debeant facere scruttinia de offitiis Capitaneorum et Collegiorum
dicte Partis et de omnibus aliis offitiis Partis predicte, illis
modis de quibus — per eos deliberatum fuerit. —
Item, quod dicti presentes Capitanei possint et debeant de
magnatibus guelfis eligere et deputare pro predictis scruttineis in
eo numero seu numeris de quibus eis videbitur et prout in similibus
esse consuevit.
Item, quod dicti Capitanei possint et debeant de civibus
florentinis popularibus et guelfis eligere et addere, pro predictis
in tribus quarteriis videlicet Sancti Spiritus, Sancte Marie et
Sancti Iohannis, tot quot dicti arroti presentis Balie generalis,
pro dictis negotiis dicte Partis, sint in numero equali cum arrotis
quarterii Sancte Crucis.
Item, — possint et debeant eligere et deputare, pro dictis
scrutiniis, ultra dictum numerum arrotorum, de artificibus guelfis
quatuordecim minorum Artium illos de quibus eis videbitur, et tot
quot ad predicta scrutinia sint, secundum ratam et portionem ipsis
contingentem.

ALTRE PROVVISIONI DELLA BALÌA, COME SOPRA, DE’ 21 OTTOBRE.
In primis, quod imbursationes, hactenus anno Domini millesimo
trecentesimo octuagesimo quinto facte, de scruttinio in dicto anno
celebrato, pro offitiis Prioratus Artium et Vexilliferi iustitie
et Gonfaloneriorum sotietatum Populi et Duodecim Bonorum virorum
Comunis Florentie et Notariatus dicti offitii Prioratus (quod
scruttinium appellatur _Il secondo scruttinio_), intelligantur
esse et sint, ex nunc et decetero, casse revocate et annullate.
— Et quod tam burse quam registra dicti scrutinii comburantur et
anichillentur, ita quod omnia ipsius monumenta penitus evanescant.
Item, quod tertium scrutinium celebratum pro offitiis in precedenti
capitulo memoratis, de anno Domini MCCCLXXXXI, appelletur decetero
secundum scrutinium.
Item, quod aliquis qui extractus fuisset hactenus de aliqua ex
supradictis bursis secundi scrutinii, que supra revocate sunt,
ad aliquod ex dictis offitiis, — et ipsum offitium exercuisset et
obtinuisset et imbursatus esset in bursis dicti tertii scrutinii,
non possit, pro dicto tertio scrutinio vel eius bursis habere
vel exercere illud idem offitium de predictis, ad quod hactenus
fuisset extractus de aliqua ex dictis bursis secundi scrutinii et
ipsum exercuisset. Et quod, quandocumque ad ipsum tale offitium
extraheretur de dictis bursis dicti tertii scrutinii, eius
extractio sit inanis, et cedula sui nominis possit et debeat
laniari et reyci. Eo etiam declarato, quod si aliquis fuisset
hactenus extractus ex aliqua ex dictis bursis secundi scrutinii
pro Vexillifero iustitie, et ipsum offitium exercuisset, et in
bursis pro tertio scruptinio esset imbursatus pro Priore et non
pro Vexillifero iustitie, idem etiam intelligatur, videlicet, quod
si extraheretur pro Priore ex bursis dicti tertii scrutinii, eius
extractio sit inanis et cedula debeat laniari et reyci.
Item, quod deinceps, in quolibet offitio Prioratus Artium sint et
esse debeant tres de Borsellino, sane intelligendo, videlicet, in
quolibet quarterio ex tribus aliis, detracto quarterio pro quo et
in quo tunc erit Vexillifer iustitie unus de Bursellino; et sic
fiant extractiones et deputationes pro qualibet vice.
Item, quod revideantur et explorentur diligenter burse vigentes
pro scrutinio primo, videlicet celebrato anno Domini MCCCLXXXI,
pro offitiis Prioratus Artium et Vexilliferatus iustitie, per
copulatores alias eligendos. Et si revidentibus et perquirentibus
videretur, quod aliqui pro Prioribus imbursati in dictis bursis,
mererentur esse Vexilliferi iustitie; possint — inde extrahere et
mictere in bursis Vexilliferi iustitie, in eodem quarterio. — Eo
tamen declarato, quod hoc fiat in quolibet quarterio; nec plures
modo predicto mictantur pro Vexilliferis in uno quarterio quam
in alio. Nec possint pro Vexilliferis micti secundum dictum modum
ultra duos pro quolibet quarterio. Et declarato etiam et proviso,
quod, propter additionem predictam, imbursatio Vexilliferi iustitie
nullo modo impediatur, nec aliquod impedimentum exinde resultet
aut fiat alicui qui de necessitate, alio non dato, deberet esse
Vexillifer iustitie in aliquo officio, in quatuor vicibus proxime
sequentibus, vel aliqua ipsarum, hinc ad per totum mensem mai
proxime sequuturi: sed quod, quilibet imbursatus ad presens pro
Vexillifero qui dicta additione non facta deberet esse Vexillifer
iustitie in aliquo ex dictis quatuor offitiis proxime sequentibus,
sit et esse debeat Vexillifer ac si dicta additio facta non foret.
Item, quod videantur et perquirantur burse hactenus facte et
vigentes pro Vexillifero iustitie tertii scrutinii supradicti,
quod nunc, secundum predicta remanet secundum; et quod illi ibidem
descripti seu imbursati, de quibus videretur dictis videntibus
et perquirentibus, quod non essent ydoney vel confidentes pro
Vexilliferis, possint et debeant per eos inde extrahi et micti et
poni in bursis eiusdem quarterii pro officio Prioratus ordinatis:
et de imbursatis pro eodem quarterio pro officio Prioratus, de
illis videlicet qui predictis videntibus ydoney et confidentes
appareant seu esse credantur, fiant per eos, loco talium inde
extractorum, Vexilliferi iustitie, et in bursis Vexilliferatus
ponantur prout eis videbitur.
Item, quod videantur et indagentur bursellini utriusque scrutinii,
videlicet primi, de quo nunc extrahitur pro officiis antedictis,
et secundi quod tertium erat; et de illis de quibus videntibus
indagantibus appareret seu videretur, secundum eorum iudicium, quod
non essent ydoney vel confidentes pro Borsellino, quod antea per
ipsos extrahantur, et ponantur et mictantur in aliis bursis eiusdem
quarterii pro offitio Prioratus. Et alii simpliciter pro officio
Prioratus imbursati possint in bursis pro Borsellino ordinatis
micti et poni, prout dictis perquirentibus videbitur et placebit.
Item, quod fiat quam citius fieri poterit unum scrutinium
pro officio Prioratus Artium et Vexilliferatus iustitie et
Gonfaloneriorum sotietatum Populi et Duodecim Bonorum virorum; et
dictum scruttinium fiat illis modo forma et ordine et per illos de
quibus et prout et sicut deliberatum fuerit per dominos Priores et
Vexilliferum iustitie et eorum Collegia et alia officia et cives
de Balia generali ad presens vigenti. Hoc declarato, — quod omnes
et singuli illi qui obtinebunt in isto novo scrutinio, possint
et debeant imbursari in quocumque ex dictis duobus scrutiniis
remanentibus in quo non obtinuissent, et habeantur pro tempore
futuro ac si quilibet talis fuisset et esset pro ipsis et in ipsis
imbursatus.
Item, quod pro dicto novo scruttinio habeantur et sint quatuor
copulatores more solito, de quibus unus sit de membro quatuordecim
minorum Artium; et predicti copulatores eligantur et deputentur per
istos dominos Priores et alios de Balia presenti; et quod, ultra
predictos sit et esse debeat copulator presens Vexillifer iustitie,
scilicet nobilis miles dominus Masus Luce de Albizis.
Item, quod scrutinium pro dictis offitiis Prioratus Vexilliferatus
et eorum Collegiorum, quod debebat fieri ordinarie pro prima
vice futura, videlicet anno Domini MCCCLXXXXVI, non fiat nec
fieri debeat cum dictum novum scrutinium sit et esse debeat loco
predicti, quod prima vice ordinarie fieri deberet.
Item, quod aliquis qui in celebratione et seu dum fient,
quandocumque et quotienscumque decetero, elapso mense decembris
proxime futuri, scrutinia et seu scrutinium alicuius ex
infrascriptis offitiis, poterit in ipso scrutinio vocem seu
fabam reddere, pretextu alicuius offitii vel aliter quoquo modo,
sane intelligendo; non possit poni vel micti ad partitum vel
scrutinari ullo modo, et quicquid contra fieret non valeat. —
Sed de ipsis talibus scrutinatoribus — fiat omni vice postea
scrutinium, ut inferius disponetur. (_Segue una nota dei
suddetti uffici_). Et quod scrutinatores talium offitiorum —
scrutinentur, finitis offitiis omnibus ipsorum scrutinatorum, —
inter offitia dominorum Priorum Artium et Vexilliferi iustitie et
Gonfaloneriorum sotietatum Populi et Duodecim Bonorum virorum, et
Capitaneorum Partis Guelfe (populares in scrutinio popularium, et
in scrutinio magnatum etiam magnates, secundum ordinamenta) et Sex
Consiliariorum Mercantie. — Et quod omnes et singuli ex predictis
scrutinatoribus qui — obtinuerint per duas partes presentium (ita
tamen quod sint presentes due partes totius numeri) intelligantur
legittime obtinuisse, et possint et debeant imbursari in bursis
ordinatis pro quocumque tali scrutinio precedente, in quo ipsi
fuissent scrutinatores et seu in quo fabam vel vocem reddere
potuissent.
Item, quod pro offitio Prioratus Artium et Vexilliferatus iustitie,
pro duobus mensibus proxime futuris, initiandis die primo mensis
novembris, fiat et fieri debeat una pallocta et seu una scripta
continens nomina et prenomina ipsorum dominorum Priorum et
Vexilliferi iustitie; et quod illi quorum nomina in dicta pallocta
et seu scripta contenta et seu scripta reperientur, sint ad
dictum offitium legittime et solemniter deputati. Et dicta nomina
asummantur de existentibus in bursis primi scrutinii Prioratus
et Vexilliferatus vigentibus, de illis qui devetum non habeant,
et sint in numero consueto, et observata vigente distributione
membrorum. Et quod Vexillifer iustitie sit et esse debeat in
quarterio et pro quarterio Sancti Spiritus, prout esse debet
secundum ordinem consuetum; et in ipso quarterio sint et esse
debeant duo artifices de membro quatuordecim minorum Artium; et
quod aliquis qui sic deputabitur ad offitium supradictum non possit
esse iterum ad ipsum offitium pro dictis bursis vigentibus; sed
inde cedule ipsorum predictorum extrahantur et extrahi debeant.
Et quod dicta pallocta seu scripta fiat — per illos de quibus et
prout deliberatum fuerit per dictos dominos Priores et Vexilliferum
iustitie et alios supradictos de Balia.
Hoc etiam proviso et declarato, quod alieni qui necessario deberet
esse Prior vel Vexillifer iustitie de ipsis mensibus novembris et
decembris nullum preiudicium generetur vel fiat, sed in predictorum
numero in dicta pallocta et scripta ponatur et adsummatur. Et quod
pars alterius deliberationis facte supra presenti die, continens in
effectu, quod propter additionem de qua ibidem fit mentio, aliquis
qui, alio non dato, deberet esse Vexillifer iustitie, in aliqua
vice ex quatuor vicibus futuris, non impediretur esse, intelligatur
esse et sit, quo ad tres vices post primam predictam pro qua
pallocta est ordinata, revocata et annullata.
Item, quod omnes et singule imbursationes hactenus facte et ad
presens vigentes de officiis extrinsecis civitatis Florentie,
et que pro Comuni Florentie extra ipsam civitatem sunt solita
exerceri, intelligantur esse et sint deinceps casse irrite
et annullate; et quod ex ipsis nulla extractio fieri possit;
et quicquid contra fieret sit et esse intelligatur irritum et
inane. Et quod pro dictis offitiis fiant de novo scrutinia et
imbursationes, prout et sicut deliberatum fuerit per dictos dominos
Priores et Vexilliferum iustitie et alios de presenti generali
Balia vel duas partes ipsorum. Et quod tam imbursationes quam
registra predictorum scrutiniorum et imbursationum comburantur et
anichilentur, ita quod etiam in se ipsis penitus sint deleta.
Item, quod Gonfalonerii sotietatum Populi et Duodecim Boni viri
Comunis predicti ad presens in officio existentes, possint, simul
et seu divisim, — interesse ad celebrandum scrutinia Partis guelfe,
facienda tempore offitii presentium Capitaneorum dicte Partis. —
Et quod cum ipsis Gonfaloneriis et Duodecim et sine eis possint
dicta scrutinia celebrari et fieri; ita quod, esse vel non esse ad
faciendum dicta scrutinia, in ipsorum Gonfaloneriorum et Duodecim
voluntate et arbitrio sit remissum. —


Nº IV.
(Vedi pag. 117.)

Abbiamo qui sotto scelti alcuni documenti i quali a noi sembrano
dare evidenza alle cose discorse nel testo. Vi è un salvocondotto
a Gino Capponi del 1402, e dopo la presa di Pisa una lettera della
Signoria circa il fare Cavalieri i Commissari e i Capitani: poi una
ve n’è quanto al tenere vuota Pisa di gente e scarsa di derrata; e a
Gino Capponi un rimprovero molto acerbo per l’usare che egli faceva
verso i Pisani troppo benignamente; e una Istruzione perchè a Firenze
fossero condotti fino a centotto cittadini di Pisa e alcuni con le
famiglie loro; seguono alla lettera i nomi di centotto Pisani, pochi
dei quali di chiare famiglie, i più mercanti e massimamente delle
arti più ricche. Diamo per ultimo una rigida ingiunzione per impedire
e gastigare le brutte violenze usate dai soldati già molti mesi dopo
alla caduta di Pisa. Tutti questi documenti vengono dal Carteggio della
Signoria che si conserva nell’Archivio di Stato di Firenze.

_Universis et singulis._
Diamo per tenore delle presenti licentia et libera facultà al
nobile huomo Gino di Neri Capponi d’andare, come et quando fia di
suo piacere, in qualunque luogo di nimici del nostro Comune, et a
parlare chon qualunque di loro, chon quella chonpagnia vorrà seco
menare. Comandando per tenore delle presenti che, per cagione di
questa andata, nè a lui nè a chui menasse seco, per tempo alcuno,
possa essere imputato alcuna cosa; imperò che elli va di nostra
saputa et consentimento e sappiamo ciò ch’elli va per fare. Sì che
niuno a questo s’opponga per alcuna cagione. E per fede di questo
abbiamo fatto fare queste patenti lettere sugellate de nostri
sugelli. Data Florentie, die XXV octobris, XI Ind., MCCCC secundo.

_Bartholomeo de Corbinellis Gino de Caponibus et Bernardo de
Cavalcantibus, de officio Decem balie Comunis Florentie. Et
Matheo de Castellanis et Iacobo de Gianfigliazis, Commissariis
Comunis Florentie in campo contra Pisas._
Carissimi nostri. Noi abbiamo veduto quanto fedelmente e
solicitamente voi vi sete afaticati perchè la città di Pisa vengha
nelle mani del nostro Comune. E perciò vorremo che alcuno segnio
nel cospetto di ciascheduno n’aparisse. Il perchè vi piaccia essere
et stare contenti farvi nel nome di Dio Cavalieri, nella presa che
di Pisa si farà. La qual cosa sarà a noi e a questo popolo grande
piacere, e a voi e alle vostre famiglie honore e perpetua fama.
E perchè questo abbia effecto, scriviamo al magnifico Cavaliere
messer Luca dal Fiesco, nostro capitano generale di guerra, che,
in nome del Gonfaloniere della iustitia della nostra città per
lo popolo di Firenze, vi debbia promuovere alla degnità della
Cavallaria. Et la lettera vi mandiamo con questa. E di poi, si
farà qua verso le vostre persone quello che si richiede e conviene.
Avisandovi che noi non vogliamo che alcuno altro nostro cittadino
si faccia Cavaliere, sanza nostra expressa licentia. E a questo
provedete per modo che ’l nostro scrivere abbia effecto. Data
Florentie, die VIII octobris MCCCCVI.

_Bartolomeo de Corbinellis et Gino de Caponibus._
Noi non v’abbiamo scripto perchè abbiamo lasciata la graveza di ciò