Gagauzların Halk Yaratmaları - 04

Maalemizdä kızların
En gözeli benimdir.
101.
102.
103.
104.
Damdan çıktı bir kuzu,
Burma-burma buynuzu.
Şu gözäl komşuykamın
İncä belli, vay, kızı.
Lelek yuva içindä,
Elek teknä içindä,
Benim da bir yärim var,
Çufa elek içindä.
Evdän çıktı bir gözäl,
Kıvrak-kıvrak, vay, gezär.
Elindä bir testä gül,
Kendisi güldän gözäl.
71
114.
Ektim buuday dümseyä,
Biçtirmedim kimseyä,
Edi yıllık sevgimi
Bildirmedim kimseyä.
123.
Gidä-gidä yoruldum,
Suca[a]z gibi duruldum,
Bir kız gördüm çarşıda –
Üreciimdän uruldum.
115.
Ektim buuday tümseye,
Biçtirmedim kimseye,
Eni gelin getirdim,
Bildirmedim kimseye.
124.
Evleri dört köşeli,
İçi tafta döşeli,
Kaarla[r] gibi eridim
Ben sevgiye düşeli.
116.
Vardım daayın başına,
Dallar diidi başıma.
Yärim çok gözäl olmuş,
Basmış onbeş yaşına.
125.
Bir kız baktı üzümä,
Siiri kondu düşümä,
Düş görerim özümü
Sarılı ibrişimä.
117.
Balı yapan arıdır,
Renkleri da sarıdır,
Bal mıysın, mari, yärim –
Seni görän yanıdır.
126.
Havalar kurak gibi,
Cevizlär kavak gibi,
Kalbim önünä düştü
Bir kuru yaprak gibi.
118.
Zimbil dolu mantara,
Koydum onu kantara.
Şu kantarın dengi yok,
Yärimin maanası yok.
127.
Geçmedi acar yaram,
Azaldı ceptä param,
İçimdä yär olmasa –
Bu dünnää bana haram.
119.
Evlerim dört köşeli,
İçi mermer döşeli,
Bala gibi arılar,
Yärim bana geleli.
128.
Çekiç urdu enseri,
Olan kaptı esmeri,
Güzel gelin olacak,
Sararıp ta solacak.
120.
Yaz günündä kaar tatlı,
Kış günündä nar tatlı,
Kaarlan nar tatlı olsun –
İkisindän yär tatlı.
129.
Bitişmedi şu yaram,
Dar geler geniş aram,
İçimdä yär olmasa –
Bu dünnää bana haram.
121.
Ekin ektim tümseyä,
Bildirmedim kimseyä,
Bän dostumdan ay[ı]rılmam,
Yamanmadaan kimseyä.
130.
Dumandır derä başı,
Helaldır yärin kaşı,
Onu bana verselär,
Sevärim yazı-kışı.
122.
Ekin ektim bayırda,
I. Biçim biçtim çayırda,
II. Yonca biçtim çayırda,
Esmer yärim topladı
Kay[ı]rımnarı aardımda.
131.
Arılar güle gelse,
Bülbüller dili bilse,
Dünneeyi da baaşlarım,
I. Sevdiim bana gelse.
II. Muradım bana gelse.
72
132.
Daada bülbül ötär mi?
Göldä ördek bitär mi?
Candan sevmää lääzımdır,
‘Sevdam’ demää, etär mi?
141.
Katmerli gül – sayı yok,
Bülbül olmam – sesim yok,
Ben seni çoktan seviym –
Senin aberin de yok.
133.
Laalä-zümbül biçilmäz,
Suuk sular içilmäz,
Her nedän vazgeçilir,
Nazlı yärdän geçilmäz.
142.
Kaledän iniyorum,
«Dön», desän, dönüyorum.
Sevim artık koorlaştı –
Üflesän, yanıyorum.
134.
Derä boyu saz olur,
Gül açılır – yaz olur,
Bän yärimä ‘gül’ demäm –
Gülün ömürü aaz olur.
143.
Yol üstündä elecek,
Aalem bizi gülecek,
Benim gibi varsaydı,
Yär kıymetli olacek.
135.
Gün duuêr Ayastandan,
Ay duuêr Batıstandan,
Bän bu kızı almazsam,
I. Küü göçünsün erindän.
II. Göçärim Uzistandan.
144.
Maavi çorap giisänä,
Büün da bizä gelsänä,
Seni nekadar sevdim –
Gözlerimdän bilsänä.
136.
Süpürgesi yoncadan,
Beli kayet incedän,
Bän yärimi kıskandım
Şu göçkün çingenedän.
145.
Uzattım eli – verdi,
İstedim gülü – verdi,
‘Seni severim’ dedim, –
Gözleri gülümsedi.
137.
Evin önündä pınar,
Elimi soksam, donar,
Konuşmadım yärimnän,
Üreciim ona yanar.
146.
Tuna boyu yoncalık,
Suda üziy büük kayık,
[H]erkez dalmış uykuyê,
Ben yerimnen uyênık.
138.
Evin önü dut aacı,
Sevdam zihirdän acı,
Sülesänä, sevgilim,
Nedir sevda yılacı.
147.
Evimiz dört köşeli,
İçi mercan döşeli,
Saçak buzu erisin –
Bän bu evä düşeli.
139.
Komşuların abası –
Armannarda yabası,
Kız olanı sevärsä,
Ne deyecek bobası?
148.
Camiyä hiç yolum yok,
İçindä nizamı yok,
Kliselerdä siirettim –
Yärimdän gözeli yok.
140.
Dübek dolu toz biber,
Bülbül kafeste inneer,
Benim kalbimde çoban –
Senin kalbinde kimner?
149.
Al çemberin beldädir,
Kolanın da erdädir,
Dünnää kız dolu olsa –
Benim gözüm sendädir.
73
150.
Daula urdum – dümlesin,
Yanık olan – dinnensin,
Muradını almıyan
Hiç ‘evlendim’ – demesin.
160.
Maaneci başı mıysın?
Cefane taşı mıysın?
Birkaç maane sülesem,
Cebinde taşır mıysın?
151.
Sıra-sıra çarşılar,
Yärim beni karşılar,
Yärimin beterinä
Duşman oldu komşular.
161.
Dal, fendim, dalda kaldı,
Gözlärim eldä kaldı,
Erkezin yäri geldi –
E benim nerde kaldı?
152.
Düzenimdä dört ayak,
Dördünä urdum dayak,
Bu sabaa yäri gördüm –
Ne el tutar, ne ayak.
162.
Kapuda kilit burma,
Sen, bize gelip, durma,
Beni sana vermäzlär –
Hiç, umut edip, durma.
153.
Baaya gittim – üzüm yok,
Başka erdä işim yok,
Sana birkaç lafım var,
Söölemää da üzüm yok.
163.
Arman[d]a kuyu kazdım,
Kız okudu – ben yazdım,
Şu komuşu kız için
Ölüp-bayıla yazdım.
154.
Ayrandan kaymak olmaz,
Güzele doymak olmaz,
Güzel yärlı olanın
Başı belasız kalmaz.
164.
Pençereden bak ta gel,
Ţıgarkanı yak ta gel.
Akikatlı yärimsen,
Pulucaanı brak ta gel.
155.
Pençeredän bak ta gel,
Yavaş-yavaş bas ta gel,
Taftalar oynamasın,
Ana-boba duymasın.
165.
156.
Sıra-sıra kazanna[r],
Kara yazı yazanna[r],
Cennet üzü görmäsin
Aramızı bozanna[r].
Gök güvercin olayım,
Pulucaana konayım,
I. Çelkeciyni alayım,
II. Çekelciini alayım,
Kafacıynı yarayım.
166.
157.
Sarı laale darmadaan,
Gel, kız, bize baarmadaan.
Kızın küsü sabaadan,
Yanakları almadan.
Çakmak çaktım – kav yandı,
Ere düştü – er yandı,
Ben yärimnen dilleşince,
Doksan iki ev yandı.
167.
158.
Ocaklık başı yarılmış,
Kaynana bana darılmış,
Darıldıkçan darılsın –
Oolu boynuma sarılsın.
Aldım sepedi koluma,
Çekettim ben yoluma:
Yärim durmuş seläma,
Dudakları yalama.
168.
159.
Gök güvercin olayım,
Yär puluuna konayım.
Ko, ölürsäm, öläyim,
Yär üzünü göräyim.
Feslän ektim aş için,
Yandım kara kaş için,
Edi yıl izmet ettim
Bir karagöz eş için.
74
169.
Pindim bän taş duara,
El ettim eski yära,
Enicesi duyarsa,
Çok fena gelir ona.
179.
– Kız mıysın, tatar mıysın?
Zerdeli satar mıysın?
– Ne kızım, ne tatarım,
Ne da zerdeli satarım.
170.
Kara biigir ahırda,
Benim canım kahırda,
Kahırcıımı bilsele[r],
İstediyme versele[r].
180.
İki kayık uz gidär,
İçi dolu kız gidär,
Kayıın yanı kıymıklı,
Kız istemäz bıyıklı.
171.
Pindim seren üstünä,
Baktım Valen yoluna,
Benim yärim gencecik,
Yok benzeyän boyuna.
181.
Kosalarda elecek,
Auşama yärim gelecek,
Auşam oldu, gelmedi,
Ursuz duşman ölmedi.
172.
Bir taş attım yamaca,
Bir kuş urdum alaca,
Alacası boyuncan,
Dilleşmedim doyuncan.
182.
Dam üstünde fildüzen,
Damdan çıktı bir güzel,
Bir teste gül elinde,
Kendi gülden taa güzel.
173.
Baltaya gittim kamışa,
Etiştim übür başa,
Übür başı mevalık,
Yärim sürär sefalık.
183.
Armut aacı burulmuş,
Su kökünde durulmuş.
Yerim slujbaya gidirken,
Sol yanından urulmuş.
174.
Ay, ikindi, ikindi,
Gözlärim yola dikildi,
Erkezin yäri geldi,
Bänim sa nerdä kaldı?
184.
175.
Karşıda kaun iyerlä[r],
Kauna dilim diyerlä[r],
Ben de gitsem, ne deerlä[r],
Saymış ta gelmiş, deerlä[r].
Al almayı dişledim,
Boncuklu basma işledim,
Kardaşıma vermedim,
I. Yärimä onu verdim.
II. Yärimä onu işledim.
185.
176.
Kapu-kapu aralık,
Ne bakarsın, analık?
Bana kızını vermäsän –
Elal sana mezarlık.
Vardım çeşme başına,
Arka ettim taşına,
Yerim geçmiş karşıma,
Mayıl oldum kaşına.
186.
177.
Feslän ektim suaya,
Kızlar çıksın duaya,
Duacıını etsinnär,
İstediyne gitsinnär.
Çıbık urdum çimene,
Çimenin çiçeciyne,
İpek olsam, sarılsam,
Yerimin belce[e]zine.
187.
178.
Valenin çardakları,
Al-eşil yaprakları,
Yer oturmuş yazıyur,
İncelmiş parmakları.
Sıra-sıra karpuzla[r],
Ere batsın kart kızla[r],
Şindi oldu kolhozluk –
Yaşasın körpe kızla[r].
75
188.
Kaar yaa[ya]r kepek gibi,
Yapışır ipek gibi.
Geç gelen çocukları
Kuarım köpek gibi.
197.
Arabanın angışı,
Hele kızda bakışı,
Ne güzelce o bakıy,
Çocaa gözleri akıy.
189.
Kara tauk kanadı,
Yärim beni aaradı,
Aaradı da bulmadı,
Suratımı sormadı.
198.
Hey, gündendi, gündendi,
Başçelär gölgelendi,
Yärimden kiyat geldi,
Üreciim serinnedi.
190.
Köprü altında tiken,
Yakma beni gülerken.
Allaa alsın canını,
Kapuda süzülerken.
199.
Aul boyu pıtırak,
Benim yärim pek yırak,
Yırak olan gelecek,
Çirkin olan ölecek.
191.
Kaar yaayar – kürek istär,
Dam çökmüş – direk istär,
Aşırıya gidän kızlar
Demirdän ürek istär.
200.
Avada uçan lelek,
Kuyruu senek-benek,
Beni yärdän ayıran
Kalbur satsın [h]em elek.
192.
Daadan pardı kestirdim,
Bän yärimi küstürdüm,
Küsmä, yärim, sän bana,
Sana basma kestirdim.
201.
Pençerenin şişesi,
Genç üräämin köşesi,
Pençeremden bakıver,
Bir filcancık rakı ver.
193.
Küp dibindä unum var,
Allahta umudum var,
Bu yär olarsa benim –
Çok kısmetli canım var.
202.
– Sarı kiyat telpeze,
Gelsäne, mari kız, bize.
– Nasıl gidäyim size –
Yärim gelecek bize.
194.
Ay, gidiniz, gidiniz,
Siz bizi beenmediniz.
Taa iysine saldınız,
Bizden betini aldınız.
203.
Kemençe çala-çala,
Pindim bir ince dala,
Korktum: dal kırılacak,
Yerim bensiz kalacak.
195.
Ay, gidiniz, gidiniz,
Siz bizi beenmediniz.
Biz ta sizi saldırttık,
Çingene kızı aldırttık.
204.
Baaya gittim üzüme,
Yär ilindi gözüme.
---------------------------
196.
Gidin, bulutlar, gidin,
Padişa[a]ya [h]aber götürün:
Burdan çocuk almasın,
Kızlar yärsiz kalmasın.
205.
Hay, Alata, Alata,
Dirsecii bata-bata
Kurumuş, kibrit olmuş,
Kızlara baka-baka.
76
206.
Kapu önündä arman,
İçindä sarı saman.
Şindi mi geldin, olan,
Lafedilmeycek zaman?
216.
Hızlandım panayıra,
İncir aldım kızlara:
Kızlar isin, semirsin,
Çocuklar mayız kemirsin.
207.
Uzun-uzun kamışlar,
Duara dayanmışlar,
İster al, ister álma –
Beni sana yazmışlar.
217.
Avada yıldız kaçıyur,
Ere yaamur saçıyur,
Benim bıldırkı yärim
Benden bıktı – kaçıyur.
208.
Kara tauk tepeli,
Piliçleri küpeli,
Evlenmeyin siz, kızlar, –
Bu çocuklar şüpeli.
218.
Avada yıldız üz elli,
Üz ellisi bezbelli.
Ürekten seven çocuk
Üzünden de bezbelli.
209.
İki kayık yan-yana,
İçi dolu kaynana,
Kaynananın sözleri –
Kör olaymış gözleri.
219.
Eşil kamış biçärim,
Eşil fistan giiyärim,
Eşil fistan dizeden,
Bekle, yärim, güzeden.
210.
Armut aacı budadım,
Bir dalını sakladım,
Mamusunun yanında
Kızını kucakladım.
220.
Otlar büümüş dizeden,
Bekle, yärim, güzeden.
Beklemesen güzeden,
Yaşın düşsün dizeden.
211.
Keremitten su damnar,
Bana bir kız adarlar,
Bana bir kız çok mudur?
Aranızda yok mudur?
221.
212.
Ev üstündä bacalar,
Gergeftän alacalar.
Dokunmayın kızlara –
Darılar amıcalar.
Ben bu işe çekettim,
Çok [h]avezlen işledim,
Bekim, aalem pek güldü,
I. Ben onn[ar]ı seslemedim.
II. Ben aalemi seslemedim.
222.
213.
Kara çizi tarlada,
Karpuz ektim ucunda,
Yärim geliy trakturlan,
Papirozu aazında.
Ak dimi, kara kalpak,
Yär dilleri ne yalpak,
Yär, sen beni almarsan,
I. Kabletsin kara toprak.
II. İsin seni kara toprak.
223.
Çiyner yırak batülar
Buzlu, sulu çamurlar,
Suuk erde deyler buza:
– Ol yardım sen kolhoza.
224.
Küp içinde bulgurum,
Güzellere umurum.
[O] güzellerin derdinnen
Urun beni, öldürün.
214.
215.
Ayva basılı tasta,
Benim ürääm pek asta,
Yärdän gidip-gelincä,
Bir incecik ter bastı.
Kalenin ortasında
Mum yanar sofrasında.
Benim vardır bir yärim
Tülüküü ortasında.
77
225.
Baaya gittim – üzüm yok,
Başkasında gözüm yok,
Sana birkaç sözüm var –
Sülemää sa üzüm yok.
234.
Çıbıı urdum çimene,
Çimenin çiçeciyne,
Allaa alsın canımı
Yärimin kuceciyne.
226.
Su geliy lüle-lüle,
Yär geliy güle-güle:
Benden basma elinde,
Terini sile-sile.
235.
Feslen ektim başçeme,
Başçemin ocacııne,
Allaa alsın canımı
Yärimin kuceciine.
227.
Su doldurdum kamışa,
Su verdim susanmışa,
Allaa çok sabur versin
Yärimden ayrılmışa.
236.
Feslen ektim – bitti mi?
Yärime seläm gitti mi?
Yär, sen orda – ben burda,
İkimiz ta bir boyda.
228.
Kaleden indirdiler,
Al-eşil giidirdiler,
Üç günnük gelin oldum,
Eşimi öldürdüler.
237.
229.
Kaleye atma beni,
Kumnara katma beni,
Üç günnük gelin oldum,
Dullara katma beni.
Fesimi ördüm kaar gibi,
I. Yärimi sevdim nar gibi,
II. Yärimi sevdim bal gibi,
Yärim gidär at gibi,
Ben yanarım ot gibi.
238.
Baltaya gittim kamışa,
Etiştim übür başa,
Übür başta mevalık,
Yärim sürär sefalık.
230.
Kalenin direkleri,
Askerin düdükleri,
İç aklımdan çık[a]mıy,
Yärimin dedikleri.
239.
231.
Pençerenin şişesi,
Genç üreemin köşesi,
Pençereden bakarlar,
Üreciimi yakarlar.
I. Eil kopriva çalkanır,
II. Eşil kopriva çalkanır,
Çocuklar pınarda yıkanır,
Kalpakları dizdedir,
Üzükleri bizdedir.
240.
232.
Ay, dere, uzun dere,
Gölgesi urdu ere,
Yärim beni almasa –
Boy sürsün kara ere.
İki köken – bir karpuz,
Kaç yanımdan, kart ursuz,
Açan diilsin yaşımda –
Ne durıysın karşımda?
241.
233.
Pindim yan sundurmaya,
Baktım aşaa maaleye,
Aşaa maale gülfatma,
Yär geştikçe, laf katma.
Ay, emiş, kara emiş,
Dalları suya diimiş,
Vardır benim bir yärim –
Gözlerni sıçan imiş.
242.
Ay, gidiniz, gidiniz,
Siz bizi beenmediniz,
Taa güzelne saldınız,
Gene bize kaldınız.
78
243.
Kemençe çala-çala,
Çıktı[m] bir ince dala,
O dalcaaz da kırılsa,
Kızlar bana yazılsa.
244.
Sokak-sokak patım var,
Yärimin kabaatı var,
Kabaatçıymı bilselä[r],
Beni güze verselä[r].
245.
Pençerede su durur,
Yärim geler, kudurur,
Ben kuurum – o durur,
Sundurmada oturur.
246.
Aul boyu gülfatma,
Vazgeç, olan, laf katma.
Benim yärim küçücük –
Ondört-onbeş yaşında.
247.
Baalara gittim nar içi[n],
Gül kopardım yär içi[n],
Analarmız kız büüdiy
Delikannılar içi[n].
248.
Karşıdan fener geler,
Aklıma nelär geler,
Daşım-yaşım küçüktür –
Başıma nelär geler.
249.
Karşıya fener astım,
Kurçuda benim dostum,
Yär, sen bana ne küstün? –
Ben sana basma kestim.
250.
Al almayı oydurdum,
İçine şeker koydurdum,
Kim ne derse, desin –
Ben lafımı uydurdum.
251.
Al almayı dişledim,
Boncuklu basma işledim,
Kardaşım istedi – vermedim,
Ben yärime işledim.
252.
Sokak-sokak patım var,
Yärimin kabaatı var,
Kabaatçıını bilselär,
Zaabide bildirselär.
79
253.
Kara biygir ahırda,
Benim ürääm kahırda,
Kahırcıımı bilselär,
I. İstediimä da verselär.
II. Muradıma da verselär.
III. Güzeden da verselär.
254.
Aya baktım – ay ayaz,
Kıza baktım – kız biyaz,
Keseye saldım – para az,
Eter-etmez bütün yaz.
255.
Ay, bir-iki, bir-iki,
Bende yärler var iki:
Biri çirkin – istemem,
Biri saldat – beklemem.
Çirkin olan ölecek,
Saldat olan gelecek.
Çirkin olan ölmedi,
Saldat olan gelmedi.
256.
Sarı laale darmadaan,
Gel, mari Varçu, baarmadaan.
Nasıl varayım size,
Yärim gelecek bize.
257.
Valkaneş dört köşeli,
İçi sedef döşeli,
İçindän bir yär sevdim,
Yanacıı menevşeli.
258.
Düvä-düvä taş tuzu,
Aykır[ı]ladım Oytuzu,
Bir yär sevdim orada,
Sansın bir yalpak kuzu.
259.
Ay, pezevenk, pezevenk,
Buldum bir yär – becenek:
Kendi kakma kulaklı,
Saçları da pelikli.
260.
Keremitten su damnar,
Bana bir kız adarlar.
Bana bir kız çok mudur?
Valkaneşte yok mudur?
261.
Valkaneşin onmadıı
Geldi kaptı basmamı,
Ben iste[e]rim basmamı,
O sa iste[e]rmiş beni.
Bilsem ona gideciimi,
Astırırım kendiceemi
Payacanın ipine,
Çibriţanın dalına.
262.
Bekledim da gelmedin,
Neçin sen da gelmedin?
Sevenmi mi bilmedin?
İç mi sevda çekmedin?
263.
Sepedi astım koluma,
Baalara gittim üzümä,
Şu baacaaz bizim olsa,
Yapracıy üzüm olsa.
264.
Baalara gittim nar için,
Gül kopardım yär için,
Analarmız kız büüttü
Delikannılar için.
265.
İki kayık yan-yana,
İçtim su kana-kana,
Altın dişli, koynak eşim,
Gel yanıma,
Beş birlik takayım gerdanına.
266.
Valkaneşin buzları,
Pek delidir kızları,
Maavidir boncukları,
Bıçakçı[dır] çocukları.
267.
Kırbaalının buzları,
Al yanaklı kızları,
Maavidir boncukları,
Sersemdir çocukları.
268.
Şu Kurçunun buzları,
Yaş etekli kızları,
Maavidir boncukları,
Çorlan satan çocukları.
269.
Şu Tabaan buzları,
Yımırta satan kızları,
Maavidir boncukları,
Kiracı[dır] çocukları.
270.
Şu Bolgradın buzları,
Kukonadır kızları,
Maavidir boncukları,
Tükänci[dir] çocukları.
271.
Balbokanın buzları,
Pek ufacık kızları,
Maavidir boncukları,
Balıkçı[dır] çocukları.
272.
Kalä ardı saz olur,
Güllär açılır – yaz olur,
Bän yärimä ‘gül’ demäm,
Gülün ömürü aaz olur.
273.
Sarı gülün sarısı,
Tuttu başımın aarısı,
Yärim geldi gecä yarısı,
Dindi başımın aarısı.
274.
Al almayı dişledim,
Çevrecii[mi] gümüşledim,
Kardaşım geldi, vermedim,
Yärim geldi – baaşladım.
275.
Alaca karpuz kökeni,
Yıkıldı berber tük-enı.
Şu Yaninin kızları,
Damda dokur bezleri,
Kapudadır sözleri,
Pençeredä[dir] gözleri.
275-a. Alaca karpuz kökeni,
Yıkıldı berber tük-enı.
Şu Yaninin kızları,
Damda dokur bezleri,
Kapudadır sözleri,
Pençeredä[dir] gözleri.
– Ya oolunu everiniz,
Ya kızınızı alacam,
Telli gelin yapacam,
Telli gelin yapacam,
Sarı papuç ayaana giidirecäm.
276.
80
İki kayık uz gidär,
İçi dolu kız gidär,
Kayıın kenarı kıymıksız,
Kız istemäz bıyıksız.
277.
İki kayık yan-yana,
İçi dolu kaynana:
Kaynananın sözleri,
Köör olaydı gözleri.
286.
Kara kapu aralık,
Ne bakıyêsın, analık?
I. Kızını bana vermäsän –
II. Vermäsän bana kızını –
Helal sana mezarlık.
278.
Çini[lär] dolu salata,
I. Ben istemem kaynata:
II. Bän istemem kaynata:
Kaynatanın sözleri –
Köör olaydı gözleri.
287.
Çürük kiriş çatladı,
Kaynana bana darıldı,
Darıldıkça darıldı,
Kızı belimä sarıldı.
279.
Kuyu-kuyu karımca,
Bän istemäm görümcä:
Görümcenin sözleri –
I. Köör olaydı gözleri.
II. Ko köör olsun gözleri.
288.
Aynayı attım çayıra,
Şafkı urdu bayıra,
Çıktım bayır üstünä,
Üçü çıktı önümä:
İki sevdim, bir öptüm –
Aklım geldi başıma.
280.
Dün çıkardım dişimi,
Auşam gördüm düşümü,
Auşam gördüm düşümdä,
Yattım senin döşeendä.
289.
Yolun boyu sırgannık,
Kızlara gitmää yollandık,
Yollandık, düşünmedik,
Ani yan yoldan geldik.
281.
Kuşaa sardım belimä,
B[i]lezik koydum elimä,
Versänä elceezini –
Çiineyim belceezimi.
290.
282.
Almayı attım yıkarı,
Bän istemäm dul karı,
Olarsaydı – kız olsun,
Al yanaanda gül olsun.
Hiç siz, kızlar, küsmeyniz,
Siz bizä süläyiniz:
I. Sevärsäniz – seviniz,
II. Sevärsanız – seviniz,
Bizi gücendirmeyniz.
291.
283.
Rakı döktüm filcana,
Mayıl oldum bir cana.
O can benim olacek,
Sararıp ta solacek.
Kara tauk tepeli,
Şindi[ki] kızlar sirkeli,
Hem sirkeli, hem gözäl,
Uyuklayrak hep gezär.
292.
284.
Mor barezi bükärim,
İbrişini sökärim,
I. Bizim şindiki kızları
II. Şindiki bizim kızları
Diz üstündä öpärim.
Ha, maanelär, maanelär,
Yan fırında sinilär.
Şindiki bizim kızlar.
I. Pidä, kıırma iyirlar,
II. Hep kıırma iyirlar,
I. Kıırma, pidä iyerlär,
II. Hep kıırma iyirlär,
I. Laana suyu içerlar.
II. Laana suyu içerlär.
285.
Bıçak düştü – trakladı,
Kızı öptüm – şläpladı.
Açan yärim gerildi –
Yanacıımı aşladı.
293.
Maaneci başı mıysın?
Cevaane taşı mıysın?
Birkaç maanä süledim –
Koynunda taşır mıysın?
81
294.
İki pınar gölgeli,
İçi dolu zerdeli:
Zerdelilär öt-eşil –
İkimiz ta kör-deli.
302.
Urdum bir taş duvara,
Çık, mari Länka, pınara.
Çölmek çiçää başında, –
Gözäl yärin karşında.
295.
Sıra-sıra zerdeli,
Pınar aazı gölgeli.
Yärim seviy, bän öptüm –
İkimiz ta genç evli.
303.
Ne gözäl Mitka,
Yapmamış kitka:
Etecii sarkar,
Sümücää akar.
296.
Yolun boyu pıtırak,
Benim yärim pek kıvrak.
Baariciim yakın olsa,
Karşıcıımda da dursa.
304.
297.
Feslen ektim uvaya,
Kızlar çıksın duvaya,
Duvacıını etsinnär,
Gelän güzä versinnär.
Ah, ubalı, ubalı,
Benim yärim rubalı:
Eni şuba dizdäydir,
Küçük oolu bizdäydir,
Büündän küçüü taa gözäl,
Kalpacıı erdä gezär.
305.
Kız süpürür – toz edär,
Olan geçär – göz edär.
Kız, kaldırma kaşını, –
Boban kesär başını.
306.
Çufa söktüm direktän,
Bir yär sevdim ürektän.
Yärimi ellär aldı,
Sevdası bana kaldı.
307.
Kalädan atın beni,
Dullara katın beni:
Ne kız oldum, ne gelin –
Gençecik yaktın beni.
308.
Almamı ata-ata,
Kolum büzüldü,
Sana da baka-baka,
Gözüm süzüldü.
298.
I. Derä boyu gidärim,
II. Tuna boyu gidärim,
Edi devä güdärim,
Al deveci deveni –
I. Bän yärimä gidärim.
II. Yarım geldi – gidärim.
III. Deniz boyu gidärim,
299.
Maavi çiçek açacek,
Yärim bana kaçacek,
Yärim kaçtı, kurtuldu,
Dar köprüdä tutuldu.
300.
Nicä kolhoza girdim,
Bän da biraz şennendim.
İşläyiniz, işleylim,
Peredovik olalım,
Gazetaya çıkalım,
Moskovaya gidelim.
Ne var orda, görelim,
İnsannara söleylim.
301.
309. Oduncular kısa kesär odunu,
Oyuncular büle oynıy oyunu,
Ninen beni güldürmedi – gülmesin,
Kapusunda gelin-güvää görmesin.
310.
Dana-dana dastana,
Papuç burnuna bassana,
Dana girdi bostana.
Bostancının kızı var,
Eteciindä tozu var.
– Gel, silkeyim tozunu,
Ver öpeyim gözünü.
82
Göç müysün, kervan mıysın?
Yärimä varan mıysın?
Bir kiyat yazıp yollasam,
Yärimä gönderän miysin?
320.
Ay aydındır – varamam,
Ellere* cariz olamam,
Ay buluda girikän –
Baalasala[r], duramam.
312. Anam gitti bir burma bıyıklıya,
Beni verdi bir torba sakallıya:
Kedi olsa – açıp camı, atarım,
Hayvan olsa – kasaplara satarım.
321.
Sepedi aldım koluma,
Yärim ilindi gözüme,
Diz-be-diz oturmuşkan,
Hasret oldum üzüne.
313.
Göç ta bän, kervan da bän,
Yärinä varan da bän,
Yazıp bir kiyat yollasan,
Ona gönderän da bän.
322.
Uzunsun sırık gibi,
İişiysin koruk gibi,
Ne[y]çin gece gezärsin
Yolunmuş tauk gibi?
314.
Şindi geldim Merdumdan,
Dolaştım göçkün aardından.
Edi yıldır gezärim,
I. Yärim, senin aardından.
II. Zufräm, senin aardından.
323.
Pençerede durusun,
Senin aklın kurusun,
Hadi, git ta gene gel,
Beni burda bulursun.
315.
Uyur oldum, uyandım,
Gül yastııma dayandım,
Bir incecik ses geldi –
‘Yärim’ deyip, uyandım.
324.
Bir yär sevdim – dili acı,
Altı kolaç sırma saçı,
Başçelerde alan laale,
Boyu benzär selvi daaye.
316.
Ay, tatarlar, tatarlar,
Yayık oku atarlar,
Çarşıda et tükenmiş,
Yär etini satarlar.
325.
Çöşmäkü[ü]yün buzları,
Uzun çupaklı kızları,
Maavidir boncukları,
Oyuncu çocukları.
317.
Kılıcımı urdum taşa,
Taş yarıldı baştan başa,
Kör olaydı Osman-paşa,
Daattı bizi daaya-taşa.
326.
Balboka dört köşeli,
İçi sedef döşeli,
Bir yär sevdim içinde,
Yanacıı menevşeli.
318.
Pindim kavak doorusuna,
Baktım deniz yalısına,
Kızla[r] geliy sürü-sürü,
Mayıl oldum sürüsüne,
Sürüsünün birisine,
Kula saçın örgüsüne.
327.
Larcankanın buzları,
Asır dokur kızları,
Maavidir boncukları,
Balıkçı çocukları.
328.
Dere boyu geçärim,
Naanelär bitär,
Naanelerin kokuları
Yärimä gidär.
311.
319.
Demircilär düvär demiri –
Tuç olur,
Sevip-sevip – ayrılması
Güç olur.
Ah, ayırıldım, ayırıldım,
Gül gibi yärdän ayırıldım,
Ayırılmamız nedän oldu –
Eldän oldu, dildän oldu.
83
329.
Feslen ektim – bitti mi?
Yärime [h]aber gitti mi?
I. Yär eni yär edenmiş,
II. Yär eni yär edinmiş,
Ürecii raat etti mi?
330.
Saz gittiydim bän biçmää,
Suyum etmedi içmää,
Yärimdän [h]aber geldi,
Yoktur kanedim uçmaa.
331.
Venter kurdum suvaya,
Baktım uzun ovaya,
İki balık ovada –
Buluşarlar tavada.
332.
Gölde bir büük borada,
Tutulmuşlar orada,
Buulıyz, üzün bizeden,
Baksa suya – dizeden.
333.
334.
335.
336.
337.
İki pınar yannaşık,
Ceplerim dolu aşık.
Yärim aklıma geldikçä,
Elimdän düşär kaşık.
Alçacık aul üstü,
Şu yaalıım suya düştü.
İildim yaalıımı almaa, –
Yärim aklıma düştü.
Pençerele[r] burmalı,
Yär yolunda durmalı,
Selämını almalı,
Onnan lafçı olmalı.
Şu Tabaan buzları,
Yımırta satan kızları,
Maavidir boncukları,
Kiracı[dır] çocukları.
Sarı gülün sarısı,
Tuttu başımın arısı,
Yärim geldi geç gecä,
Dindi başımın arısı.
84
338.
İki kayık uz gidär,
İçi dolu kız gidär,
Kayıın kenarı kıymıksız,
Kız istemäz bıyıksız.
339.
İki çöşmä yan-yana,
I. İçtim su kaanä-kaanä,
II. İçtim su kana-kana,
Altın dişli koynak eşim
Gel yanıma,
Beş birlik takayım Gerdanına.
340.
Uyur muysun? Uyansana!
Gül yastıına dayansana!
Nazlı yärim kalkma mıysın?
Sabaa oldu, meyva oldu,
Gün-güneş kapuya urdu.
341.
Aul boyu gülfatma,
Var-git, olan, laf katma,
Beni sana vermezlär,
Muradına ermezlär.
342.
Şu derenin uzunnuu,
İnsäm, kırsam buzunu,