Linguae Vasconum Primitiae - 2
Gaixteria ialgiten da bethi gizonetarik
Zeren bada daraukate emaztiari hogenik.
Bertuteak behar luke gizonetan handiago
Emaztetan nik dakusat hongiz ere gehiago
Mila gizon gazxtorik da emazte batendako
Gizon baten mila andre bere fedean dago.
Hek gizoner beha balite elizate bat honik
Eztiroute deuskai denik uzi iauki gaberik
Bana anhiz emazte da eskapazen zaienik
Anderetan zeren baita bertutea hobenik.
Nik eztanzut emaztiak borxaturik gizona
Bana bera zoraturik andriari darraika
Zenbait andre hel baledi oneriztez hargana
Zein gizonek andriari emaiten du ogena.
Ieinkoak emaztea maite mundu oroz gainetik
Zerutika iaitsi zedin harzaz amoraturik
Emaztiak ezarri du gure anaieturik
Andre oro laudazeko haren amorekatik.
Irudi zait emaztia dela gauza eztia
Donario guzietan guziz gauza emia
Gaoaz eta egunaz ere badu plazer handia
Harzaz gaizki erraitia bilania handia.
Munduian ezta gauzarik hain eder ez plazentik
Nola emaztia gizonaren petik buluzkorririk
Beso biak zabaldurik dago errendaturik
Gizonorrek dagiela harzaz nahi duienik.
Io badeza dardoaz ere gorpuzaren erditik
Ainguruiak bano oboro ez larrake gaizkirik
Bana dardoa ematurik zauriere sendoturik
Bere graziaz ezarteintu elgarreki baketurik.
Nor da gizon modorroa harzaz orhit eztena
Eta gero halakoa gaizerraiten duiena
Ezta gizon naturazko hala egiten duiena
Zeren eztu ezaguzen hala hongi egina.
EZKONDUIEN KOPLAK
Iangoikoa edetazu berzerena gogotik
Bera kaptiba da eta ni gathibu hargatik.
Ni gathibu nadukana kaptiba da berzeren
Ene dixak hala egin du ni gathibu bigaren
Gogo honez ikaneniz bizi baniz bataren
Bana borxaz baiezila ez iagoitik berziaren.
Berzerena har dazanak beretako amore
Oborotan ukhenen du plazer bano dolore
Bazarriak bekhan eta beldurreki dirate
Guti uste dutenian gaiza bertan sor daite.
Honestea berzerena erhogoa handi da
Plazer baten ukhenen du anhiz malenkonia
Begiez ikus ezin minza han dakusat nekia
Beriareki dazanian enetako aizia.
Perileki baiezila ezin noake hargana
Eta agian, hark orduian ezpaituke aizina
Badu ere beldur date bertan doha harzara
Nik nahien dudanian berzex besoan daraza.
Alhor hartan hel badakit ereitera hazia
Eta ene bada ere lastoa eta bihia
Ez bat ori ahal duket ezetare berzia
Lan eginaz esker gaixto galdu irabazia
Berzerenzat geldizen da ene zuzenbidia
Agian gero alabareki ezkonduko semia.
Amoria ehork ere eztu nahi partitu
Nik eztakit berziak bana ni ari niz bekhatu
Beriareki ekhustiaz hain hain noha penatu
Hek dostetan ni neketan orduian errabiatu
Jelosiak eztizaket nik gaiz erran sekulan
Maite nuiena nahi enuke ehork hunki liazadan
Berzerenaz izanuzu amoros lekhu batetan
Beriagana jelosturik desesperazer ninzan.
Amoria ezin zenzuz ezin daite goberna
Anhizetan honesten du guti behar duiena
Arnoak bano gaizkiago ordi diro persona
Sarri estaka berant laxa hark hazeman dezana.
Amoria itsu da eta eztazagu zuzena
Eztu uste berzerik dela lekot maite duiena
Suiak bano gaizkiago erra diro gizona
Ixasoak ez iraungi eraxeki dadina.
AMOROS SEKRETUGI DENA
Andre eder jentil batek bihoza deraut ebatsi
Harzaz orhit nadinian deusere ezin iretsi
Nik hura nola nahi nuke hark banenza onhetsi
Ezin benturatuz nago beldur dakion gaizi.
Mirail bat nik ahal banu hala luien donoa
Neure gogoa nerakutson sekretuki han barna
Han berian nik nakusen harena ere nigana
Hutsik ezin egin nezan behinere hargana.
Ene gaizki penazeko hain ederrik sortu zen
Gaoaz eta egunaz ere gaizki nizi penazen
Harekila bat banadi bihoza zait harrizen
Neure penen erraitera are eniz ausarzen.
Ene gogoa baliaki maite bide ninduke
Ni errege balin baninz erregina lizate
Hura hala nahi baliz elgarreki ginate
Haren baurrak eta eniak aurride oso lirate.
Balinetan nik banerro hari neure bihoza
Eta gero balin balit respuesta bortiza
Dardoak bano lehen liro erdira ene bihoza
Duda gabe eror nainde han berian hilhoza
Artizarrak berzetarik abantailla darama
Halaber da anderetan ni penazen nuiena
Hanbat da eder eta jentil harzaz erho narama
zori honian sortu date haren besoan dazana.
Ene gogoa nola baita zuzen iarri hargana
Harenere iangoikoak dakarrela nigana
Ene pena sar dakion bihozian barrena
Gogo hunez egin dazan desirazen dudana
AMOROSEN PARTIZIA
Parti albanengidio hark ezluke parerik
Alabana nik eztizit hain hon derizadanik.
Amore bat onhetsi dut guziz soberatuki
Ene arima eta bihoza iosi dira hareki
Haren irudi ederrori begietan ehoki
Harzaz orhit nadinian bihoza doat ebaki.
Nik hargana hanbat dizit amorio handia
Harekila egoitiaz ezpaneinde enoia
Harganiko partizia ene eihargarria
Berriz ikus dirodano bethi malenkonia.
Elas ene amoria nola nuzun penazen
zurekila ezin bathuz bihozian errazen
Ene gaizki penazeko segur sorthu zinaden
Penak oro hon lirate zu bazina orhizen.
Minzazeko zurekila gau bat nahi nikezi
Hilabete konpliturik hura luza baledi
Arranguren khondazeko asti nuien frangoki
Ezeinere beldur gabe egoiteko zureki.
Orai porogazen dizit dakitenen errana
Ehork uzi eztazala eskuietan duiena
Elas izul albaneza iragan den denbora
Segur orai enikezi dudan gogoan beharra
Denbora hartan ohi nizin nik zugatik dolore
Orai aldiz zure faltaz muthatu niz ni ere
Malenkonia ezitela badukhezu amore
Bana ordu bazinduke zenzazeko zuk ere.
Badakizu dolorian partaide niz ni ere
Eta zure muthazeko ez ogenik batere
Neure gaizki penazeko har zinzadan amore
Iagoitikoz ukhenen dut nik zugatik dolore.
AMOROS JELOSIA
Beti penaz izatia gaiz da ene amore
Beti ere behar duta nik zugatik dolore.
Amore bat ukhen dizit miragarri jentilik
Harekila ninzanian enuien nik faltarik
Nik iagoitik ezin nuke hura bezain maiterik
Haren minez orai nago ezin hilez bizirik.
Nork baitere amoria niri daraut muthatu
Nik eztakit zer den bana estamendu berri du
Ohi nola aspaldian nahi ezait minzatu
Zerk andere han tuduien behar dizit galdatu.
Sekretuki behar dizit harekila minzatu
Ordu hartan iagoitikoz etsai ezpa baketu
Niri unsa ezpadagit behar dizit pintatu
Ene buruia ziaidazu harendako abastu.
Amoria nor izan da gure bion artian
Muthaturik bazabilza ia aspaldi handian
Nik zugana dakidala faltatu eztut bizian
Biok behin sekretuki nonbait minza gitian.
Ehonere eztakusat nihaur bezain erhorik
Nik norgatik pena baitut hark ene eztu axolik
zuhur baninz baninzande ni ere hura gaberik
Alabana ezin uzi behin ere gogotik.
Jende honak bihoza daut bethiere nigarrez
Neure amore xotiltua galdu dudan beldurrez
Gaoaz lorik ezin daidit haren gogoan beharrez
Gogoan behar handi dizit bethe nnien adarrez.
Iangoikoa edetazu amoria gogotik
Eta haren irudia ene begietarik
Hark nigana eztaduka unsa leialdaterik
Ni ere elikatureniz orai hura gaberik
Saroia da lohitu eta eztut haren beharrik
Nahi badut ukhenen dut orai ere berririk.
POTAREN GALDAZIA
Andria ieinkoak drugazula orai berdi girade
Ni errege balin baninz erregina zinate
Pot bat othoi egidazu ezaizula herabe
Nik zugatik dudan penek hura meretsi dute.
Eia borrat apartadi nor uste duk nizala
Horlako bat eztuk uste nik ikusi dudala
Horrelako hiz gaixtorik niri eztarradala
Berzer erran albaitiza enuk uste duiana
Andre gaixtoa bazinade nik eznaidi kondurik
Ziren zirena baizira zuzaz pena dizit nik
Ene ustian eztut erran desonesta den gauzarik
Pot bat niri eginagatik ezinduke laidorik,
Hire potak baziakiat berze gauza nahi dik
Anderia azti zira nihaurk erran gaberik
Bada uzi albainenzak ni holakoz ixilik
Horrein gaiz ziraden gero eginen dut berzerik.
Bizi nizan egunetan bada ezitut uziren
Nik zer orai nahi baitut heben duzu eginen
Uste diat eskuiarki ezizala burlazen
Gizon hunek orai nuia heben laidoz beteren
Eiagora nik zer daidit zaude ixilik hanbaten
Etai lelo ribai lelo pota franko berzia bego
Andria minza albaizinde berze aldian emiago.
AMOREZ ERREKERIZIA
Benedika fortuna ala enkontru hona
Orai begietan dizit desirazen nuiena.
Ene maite maitena egidazu zuzena
Ioan duzuna ekhardazu ezpa eman ordaina
Nik dakidan gauzarik eztadukat zurerik
Lotsaturik iarri nuzu ezpaitakit zegatik.
Eztuzula beldurrik eztukezu perilik
Gure auzian ezta izanen zuhaur bezi iuierik.
Eztut egin gaizkirik ukheiteko perilik
Ez etare zerengatik behar dudan auzirik.
Bada neure maitia nik diotsut egia
Arrobatu nuzu eta balia bekit neuria.
Ni enuzu ohoina arrobazer nizana
Orai othoi enadila ogen gabe difama.
Enetako ohoin zira ohoin ere handi zira
Nik beharren nuien gauza daramazu zurekila.
Ni enuzu iakintsu klarki erran ezazu
Ehork unsa adi zizan nahi balin baduzu.
Gizonak duien maitena bai etare hobena
Bihozeko pausuia du eta bere lo huna.
Orai lorik ezin daidit bihozian ez pausurik
Haiek biak galdu ditut amoria nik zugatik.
Unsa pensa badezazu gaizki arrobatu nuzu
zor handian zaude eta othoi unsa egidazu.
Galdu balin badituzu zeren ogen derautazu
Nik dakidan lekhutarik ni baitara eztituzu
Orai egun batetan zenaudela pensetan
Hanbat zuzaz amoratu geroz nuzu penatan.
Horla erraitia errax duzu erho bozen badakizu
zure pena diozunok nonbait handi bideituzu.
Hanbatere handi tuzu ezin erran nizakezu
Egiara baziniaki urrikari nangidizu.
Penak handi badituzu axeterrik aski duzu
Sarri sendoturen zira larruiori oso duzu.
Zauri baninz larruian bada axeter herrian
Ene mina sendo ezliro zuk baiezi bizian.
Zure irudi ederrak eta maina jentilak
Gaizkiago zauri nizi ezi dardo zorrozak.
Bihozian zauri nuzu eta gathibatu nuzu
Amoretan har nazazu nik dudana zure duzu.
Ametsetan agerritan ni kugatik doloretan
Hiz bat honik erradazu hil eznadin othoi bertan.
Zer nahi duzu darradan gauka horren gainian.
Mi nolakorik aski duzu berzerik ere herrian.
Berze oroz gainetik hanbat maite zitut nik
Mundu oro uzi niro zure amorekatik.
Albanerra egia nik dut pena handia
Sekretuki minza giten biok othoi maitia.
AMOROSEN DISPUTA
Uztazu hurtanzera amore maite
Orai partizeko damu ginate.
Amoriak othoi parti gitezen
Jendiak diradela hasi bekhaizen
Laidok hartu gabe geldi gitezen
Jendek irrigarri gerta ezkiten.
Elas amoria ene galduia
Iamas zurekila enainde enoia
Bizirik partizia pena handia
Honein sarri uzi nahi nuzuia.
Nihaurk ere gerthuz maite bazitut
Onerizte gabez uzten ezitut
Bana ieinkoaren nuzu beldurtu
Sobera digizi egin bekhatu.
Orano amorea gazte gituzu
Ieinkuaz orhizeko lekhu diguzu
Are elgarreki behar diguzu
Orai partizeko damu gituzu.
Bekatu honetan hilen bagina
Damnatu lukezu ene arima
Ezitela engoitik nitan engana
Niri phorogurik eztidazula.
Zineste bat dizit gogoan honela
Nik nola dadukat amore zugana
Ieinkoari ere eder zaikala
Hargatik gaizetsi ezkizakela.
Horlako lausenguz uzi nazazu
Nola erhoturik narabilazu
Othoi zenizauzu niri euztazu
Ene gogoa unsa eztakusazu.
Nola diostazu horlako hiza
Bethi dadukazu tema borthiza
Ioan daraudazu lehen bihoza
Gero gathibatu neure gorpuza.
Horlazeko eranzutez uzi nazazu
Geldi bazinite nahi nikezu
Gure exian ohart badakizkigu
Biok iagoitikos galdu gituzu.
Jendiak so daudia bethi gugana
Nihaurk sekretuki nator zugana
zuhaurk dakikezu noiz den aizina
Neke ezaizula jitia nigana.
Pixer ebilia hautsi diohazu
zuk ni laido handiz betheren nuzu
Othoi zenizaizu niri uztazu
Nizaz atseginik ezin dukezu.
Amore maitia diotsut egia
zutan diagozu ene bizia
Nahiago dizit zure ikhustia
Ezi neuretako herri guzia.
Horlako lausenguz uzi nazazu
Ixil bazinite nahi nikezu
Ieinkoaz orhizeko ordu lukezu
Berzerik har ezazu niri uztazu.
Ieinko beldurturik iarri ziraia
Halaz despeditu nahi nuzuia
Hebetik ioan gabe ene buruia
Egin behar duzu ene nahia.
Orai nahi nuzuia heben borxatu
Aldi honetan othoi uzi nazazu
Berze aldi batez jinen nizaizu
Nahi duzunori orduian daidizu.
Haraizinakorik duzu errana
Uzi dazanorrek eskuian duiena
Nahi duienian eztukeiela
Hizak hari bira dugun egina.
Orai egin duzu nahi duzuna
Eman darautazu ahalgeizuna
Maradikazen dut neure fortuna
Zeren jin bainendin egun zugana.
Amore ezitela othoi despara
Honat begitartez izul zakizat
Ni baitan dukezu adiskide bat
Balia dikezit senhar gaixto bat.
ORDU GAIZAREKI
HORRAT ZAKIZAT
Orai behar dugia konkista berri
Eztei iraganez gomitu handi
Hanbat ezirade andere larri
Meretsi duzuna narzake sarri.
AMORE GOGORRAREN
DESPITA
Andre eder jentil batez hautatu zait begia
Herri orotan gauza oroz eztu bere paria
Othoize bat banegion larradala egia
Biderikan lizatenez ninzan haren grazian
Respostuia eman deraut luzamendu gaberik
Kortesiaz hon derizut nik zuri hain segurki
Berzerik nitan eztukezu abisazen zitut nik
Gazte zoroa nizan arren enukezu hargatik.
Zu gaztia bazirere adimendu hon duzu
Nik zugatik dudan pena othoi sendi ezazu
zuretako har nazazu bizi nahi banuzu
Ni zugatik hil banadi kargu handi dukezu.
Ohoria galzen dela plazergitia gaiz duzu
Niri horla erraitia zuri eman eztuzu
Gaixteria egitia laido dela dakizu
Ni erhoa zu iakintsu beha enakidizu.
Zuhaur nahi bazirade ni segretu nukezu
Gure arteko amoria ehork eziakikezu
Sekretuki minzazeko othoi bide idazu
Enekila minzaziaz gaizik ezin dukezu.
Gaizki egin dadinian jendek sarri dakite
Ene gaizki egitiaz enek laido lukeite
zu eta ni elgarreki unsa ezin ginate
zaude ixilik zoaz horrat eta hobe baitate.
Hiz horrezaz erdiratu deraudazu bihoza
Nik zugatik dudan pena hanbat ere handi da
zuzaz beraz ezpanadi orai bertan konsola
Ene arima ialgiren da falta gabe kanpora.
Arimaren ialgitia neke bandia duzu
Orai duzun penegatik zuria egonen duzu
Horrelako banitatez niri segur uztazu
Probexurik eztukezu eta zinhets nazazu.
Zurekila gaizki baniz nola bizi ninzande
Ene bihoz eta arima zurekila dirade
Bihoz eta arima gabe ehor ezin lizate
zu eta ni elgarreki unsa ahal ginate
Iauna gertuz hik dadukat porfidia handia
Ixil endin nahi nikek ala ene fedia
Hiz gutitan adi ezak nahi baduk egia
Hiretako eztiadukat gertuz neure buruia.
Hori horla lizatela nizin neure beldurra
Andriak hon derizanari ezpadaki mesura
Ni lehenik eta gero amoros oro galdu da
Nik zuri hon baderikut gaizzi eztakizula
Egundano izan daia ni bai dixatakorik
Ni amoriak enu maite nik hura ezin gaizetsi
Uste dizit narraiola ezin dukedanari
Zeren bada hon derizat hon ezteriztanari.
Iangoikoa mutha ezak othoi ene bihoza
Amoriaren hark bezala nik eztudan axola
Borxaz ere gaizki bano hongi egitia hobe da
Nihaurk ere uziren dut hon ezteriztadana.
Andre faltaz eniz hilen balinba ni lehena
Oroz etsi behar dizit non baitate hobena
Heki ezin medra naite bai gal neure arima
Bategatik sarri niro diren oroz arnega.
MOSEN BERNAT
EXAPARERE KANTUIA
Mosen bernat iakin bahu gauza nola jinen zen
Bearnora gabetarik egon ahal inzanden.
Heldu behar duien gauzan ezta eskapazerik
Nik ogenik eznuiela hongigitez berzerik
Bidegabek haritu nu bide eznuien lekhutik
Erregeri gaizki saldu gertuz ogen gaberik.
Iaun erregek mezu nenzan ioanengion bertarik
Gaizez lagola enzun nuien bana nik ez ogenik
Izterbegier eneien malizian lekhurik
Ioan nendin enagien ogen gabe ihesik.
Balinetan ioan ez aninz ogenduru ninzaten
Ene kontra falseria bethi zinhetsi zaten
Iustizian enzun baninz sarri ialgi ninzaten
Haren faltaz hasi nuzu iaugitiaz doluzen.
Berzen gaizaz zenzazia zuhurzia handi da
Izterbegi duien oro nitan bedi gaztiga
Abantallan dabilela albailedi segura
Gaiza apart egoiztea bethiere hobe da.
Ni gaixoa etsaiari nihaur jiniz eskura
Ene unsa eginak ere orai oro gaiz dira
Haren menian ezpanengo nik nukeien zuzena
Mirakulu banagi ere orai ene ogena.
Falsu testimoniotik ezin ehor begira
Halaz kondemnatu zuten ieinkoa ere hilzera
Bekatore gira eta mira eztakigula
Balinetan bide gabe akusatu bagira
Pazienza dugun eta ieinkoak gizan aiuta
Malizian dabilena berak diro mendeka.
Iangoikua zu zirade egiazko iujia
zure gortean bardin dira handi eta xipia
Nork bait ere egin deraut malizia handia
Haier hura othoi barkha niri balia egia.
Iangoikoa zuk begira etsaiaren menetik
Nik eniak badakuskit ene gaizaz bozturik
zure eskuiaz dakuskidan heiek gaztigaturik
Ene gainian eztagiten uste duten irririk.
Iangoikua egin dizit zure kontra bekatu
Haiez nahi enuzula othoi heben punitu
Erregeri dakidala nik eztizit faltatu
Zeren egon behar dudan heben hanbat gatibu.
Zuganako hutseginez nahi banuzu punitu
Errege eta berze oro ene kontra armatu
Gogo honez nahi dizit zure egina laudatu
Eta etsaiak didan pena pazientki haritu
Nahiz heben pena nadin arima den saluatu
Haiek zer meretsi duten zuhaurorrek ikhustzu.
Penak oro jiten dira ieinkoaren nahitik
Eta berak permitizen oro hobenagatik
Agian hula ezpanango hil ninzanden engoitik
Ene etsaiak galdu ustian ene hona egin dik.
Berak bazu hil dirade ni are nago bizirik
Hongi egin uste baitut ohorezki ialgirik
Gaiza nola hona ere iauginen da bertarik
Gaiz ekhusi eztuienak hona zer den eztaki.
Hongi egitez gaiz sofrituz behar dugu saluatu
Pena eta miseria nik enuien dastatu
Orai dakit iangoikuak enu nahi damnatu
Heben ene penazera zaidanian orhitu
Urhe hunak behar dizi suian unsa purgatu.
Bere nahi ezpanindu eninduken punitu
Aitak bere haur maitia gaztigatu ohi du
Bihi hunak gorde gabe behar dizi xahutu
Iangoikoak nizaz ere hala agian egin du.
Mosen bernat pensa ezak karzel hori gaiz bada
Nonbait ere ifernuia are gaizago dela
Heben hik badukek bana haiek ez nork konsola
Penak heben fin dik sarri haienak ez sekulan.
Batre minik heben eztuk lekot ialgi nahia
Han direnek bethi die suian pena handia
Pena handi izigarri ezein pausu gabia
Harzaz orhït adi eta dukek pazienzia.
Berzen gaztigari inzan orai adi gaztiga
Pena honez orhit eta hangoa ezak kojita
Hebengoaz berzekoa albaheza eskusa
Unsa enplegatu dukek heben eure denbora.
Hor balego gaztigairo ihaurk berze guzia
Bada orai gaztigezak aldiz eure buria
Kirisailuiari nola hiri hel eztakia
Berzer argi egin eta errazen dik buruia.
Hiri egin badaraie bidegabe handia
Ieinkoari gomendezak eure gauza guzia
Hark orori emanen dik bere meretsituia
Gaizkigiler pena handi pazienter gloria.
Eztazala gaizeriztez damna heure buruia
desiratuz gaixtoari hel dakion gaizkia
Ieinkuari egiten duk iniuria handia
Hura borrer egiten duk iuje eure buruia.
Zertan iuia hik baitazak eure izterbegia
Hartan kondemnazen dukek ihaurk kure buruia
Eta hartan eztakidik eskusarik balia
Erakustak ehonere nor den ogen gabia.
Iangoikua orai dizit egiteko handia
Hiri honetan eriozez hilzen duzu jendia
Gathibutan hil enadin gizon ogen gabia
Osorik othoi ialgiteko zuk idazu bidia
Izterbegiak eztagidan gibeletik irria
Ogenduru zuian eta han galdu dik bizia.
Libertatia nola baita gauzetako hobena
Gathibutan egoitia hala pena gaizena
Ni bezala eztadila othoi ehor engana
Ez etare hiz orotan fida ere gizona
Iangoikua zuk begira niri ere zuzena.
Amen.
KONTRAPAS
Heuskara
ialgi adi kanpora
Garaziko herria
Benedika dadila
Heuskarari eman dio
Behar duien thornuia.
Heuskara
Ialgi adi plazara
Berze jendek uste zuten
Ezin skriba zaiteien
Orai dute phorogatu
Enganatu zirela.
Heuskara
Ialgi adi mundura
Lengoajetan ohi inzan
Estimatze gutitan
Orai aldiz hik behar duk
Ohoria orotan.
Heuskara
Habil mundu guzira
Berzeak orok izan dira
Bere goihen gradora
Orai hura iganen da
Berze ororen gainera.
Heuskara
Baskoak orok preziatzen
Heuskara ez iakin harren
Orok ikasiren dute
Orai zer den heuskara.
Heuskara
Oraidano egon bahiz
Inprimitu bagerik
Hi engoitik ebiliren
Mundu guzietarik.
Heuskara
Ezein ere lengoajerik
Ez franzesa ez berzerik
Orai ezta erideiten
Heuskararen parerik.
Heuskara
Ialji adi danzara.
SAUTRELA
Heuskara da kanpora, eta goazen oro danzara
O heuskara lauda ezak garaziko herria
Zeren hantik ukhen baituk behar duian thornuia
Lehenago hi baitinzan lengoajetan azkena
Orai aldiz izaneniz orotako lehena.
Heuskaldunak mundu orotan preziatu ziraden
Bana haien lengoajiaz berze oro burlatzen
Zeren ezein skripturan erideiten ezpaitzen
Orai dute ikasiren nola gauza hona zen.
Heuskaldun den gizon orok alxa beza buruia
Ezi huien lengoajia izanen da floria
Prinze eta iaun handiek orok haren galdia
Skribatus halbalute ikhasteko desira.
Desir hura konplitu du garaziko naturak
Eta haren adiskide orai bordelen denak
Lehen inprimizalia heuskararen hura da
Basko oro obligatu iagoitikoz hargana.
Etai lelori bailelo leloa zarai leloa
Heuskara da kanpora eta goazen oro danzara.
DEBILE PRINCIPIUM MELIOR
FORTUNA SEQUATUR
Extraict des regestes
de Parlement
Svpplie humblement Françoys Morpain,
maistre Imprimeur de ceste ville de Bourdeaulx,
que pour imprimer vn petit tracte intitule, Linguæ vasconum primitie, luy a conuenu faire plusieurs fraiz & mises. A ceste cause plaise a la
Court inhibitions estre faictes a tous les Imprimeurs libraires de ce Ressort de imprimer ou
faire imprimer le dict Tracte, & a tous marchans
de nen vendre dautre impression dans troys ans
a peine de mil liures tourñ. & ferez iustice. Veue
laquelle requeste la court faict les inhibitions
requises par le dict Morpain a peine de mil liures
tourñ. Faict a Bourdeaulx en Parlement le dernier iour Dapuril, mil cinq cens quarante cinq.
Collation est faicte,
De Pontac.
Zeren bada daraukate emaztiari hogenik.
Bertuteak behar luke gizonetan handiago
Emaztetan nik dakusat hongiz ere gehiago
Mila gizon gazxtorik da emazte batendako
Gizon baten mila andre bere fedean dago.
Hek gizoner beha balite elizate bat honik
Eztiroute deuskai denik uzi iauki gaberik
Bana anhiz emazte da eskapazen zaienik
Anderetan zeren baita bertutea hobenik.
Nik eztanzut emaztiak borxaturik gizona
Bana bera zoraturik andriari darraika
Zenbait andre hel baledi oneriztez hargana
Zein gizonek andriari emaiten du ogena.
Ieinkoak emaztea maite mundu oroz gainetik
Zerutika iaitsi zedin harzaz amoraturik
Emaztiak ezarri du gure anaieturik
Andre oro laudazeko haren amorekatik.
Irudi zait emaztia dela gauza eztia
Donario guzietan guziz gauza emia
Gaoaz eta egunaz ere badu plazer handia
Harzaz gaizki erraitia bilania handia.
Munduian ezta gauzarik hain eder ez plazentik
Nola emaztia gizonaren petik buluzkorririk
Beso biak zabaldurik dago errendaturik
Gizonorrek dagiela harzaz nahi duienik.
Io badeza dardoaz ere gorpuzaren erditik
Ainguruiak bano oboro ez larrake gaizkirik
Bana dardoa ematurik zauriere sendoturik
Bere graziaz ezarteintu elgarreki baketurik.
Nor da gizon modorroa harzaz orhit eztena
Eta gero halakoa gaizerraiten duiena
Ezta gizon naturazko hala egiten duiena
Zeren eztu ezaguzen hala hongi egina.
EZKONDUIEN KOPLAK
Iangoikoa edetazu berzerena gogotik
Bera kaptiba da eta ni gathibu hargatik.
Ni gathibu nadukana kaptiba da berzeren
Ene dixak hala egin du ni gathibu bigaren
Gogo honez ikaneniz bizi baniz bataren
Bana borxaz baiezila ez iagoitik berziaren.
Berzerena har dazanak beretako amore
Oborotan ukhenen du plazer bano dolore
Bazarriak bekhan eta beldurreki dirate
Guti uste dutenian gaiza bertan sor daite.
Honestea berzerena erhogoa handi da
Plazer baten ukhenen du anhiz malenkonia
Begiez ikus ezin minza han dakusat nekia
Beriareki dazanian enetako aizia.
Perileki baiezila ezin noake hargana
Eta agian, hark orduian ezpaituke aizina
Badu ere beldur date bertan doha harzara
Nik nahien dudanian berzex besoan daraza.
Alhor hartan hel badakit ereitera hazia
Eta ene bada ere lastoa eta bihia
Ez bat ori ahal duket ezetare berzia
Lan eginaz esker gaixto galdu irabazia
Berzerenzat geldizen da ene zuzenbidia
Agian gero alabareki ezkonduko semia.
Amoria ehork ere eztu nahi partitu
Nik eztakit berziak bana ni ari niz bekhatu
Beriareki ekhustiaz hain hain noha penatu
Hek dostetan ni neketan orduian errabiatu
Jelosiak eztizaket nik gaiz erran sekulan
Maite nuiena nahi enuke ehork hunki liazadan
Berzerenaz izanuzu amoros lekhu batetan
Beriagana jelosturik desesperazer ninzan.
Amoria ezin zenzuz ezin daite goberna
Anhizetan honesten du guti behar duiena
Arnoak bano gaizkiago ordi diro persona
Sarri estaka berant laxa hark hazeman dezana.
Amoria itsu da eta eztazagu zuzena
Eztu uste berzerik dela lekot maite duiena
Suiak bano gaizkiago erra diro gizona
Ixasoak ez iraungi eraxeki dadina.
AMOROS SEKRETUGI DENA
Andre eder jentil batek bihoza deraut ebatsi
Harzaz orhit nadinian deusere ezin iretsi
Nik hura nola nahi nuke hark banenza onhetsi
Ezin benturatuz nago beldur dakion gaizi.
Mirail bat nik ahal banu hala luien donoa
Neure gogoa nerakutson sekretuki han barna
Han berian nik nakusen harena ere nigana
Hutsik ezin egin nezan behinere hargana.
Ene gaizki penazeko hain ederrik sortu zen
Gaoaz eta egunaz ere gaizki nizi penazen
Harekila bat banadi bihoza zait harrizen
Neure penen erraitera are eniz ausarzen.
Ene gogoa baliaki maite bide ninduke
Ni errege balin baninz erregina lizate
Hura hala nahi baliz elgarreki ginate
Haren baurrak eta eniak aurride oso lirate.
Balinetan nik banerro hari neure bihoza
Eta gero balin balit respuesta bortiza
Dardoak bano lehen liro erdira ene bihoza
Duda gabe eror nainde han berian hilhoza
Artizarrak berzetarik abantailla darama
Halaber da anderetan ni penazen nuiena
Hanbat da eder eta jentil harzaz erho narama
zori honian sortu date haren besoan dazana.
Ene gogoa nola baita zuzen iarri hargana
Harenere iangoikoak dakarrela nigana
Ene pena sar dakion bihozian barrena
Gogo hunez egin dazan desirazen dudana
AMOROSEN PARTIZIA
Parti albanengidio hark ezluke parerik
Alabana nik eztizit hain hon derizadanik.
Amore bat onhetsi dut guziz soberatuki
Ene arima eta bihoza iosi dira hareki
Haren irudi ederrori begietan ehoki
Harzaz orhit nadinian bihoza doat ebaki.
Nik hargana hanbat dizit amorio handia
Harekila egoitiaz ezpaneinde enoia
Harganiko partizia ene eihargarria
Berriz ikus dirodano bethi malenkonia.
Elas ene amoria nola nuzun penazen
zurekila ezin bathuz bihozian errazen
Ene gaizki penazeko segur sorthu zinaden
Penak oro hon lirate zu bazina orhizen.
Minzazeko zurekila gau bat nahi nikezi
Hilabete konpliturik hura luza baledi
Arranguren khondazeko asti nuien frangoki
Ezeinere beldur gabe egoiteko zureki.
Orai porogazen dizit dakitenen errana
Ehork uzi eztazala eskuietan duiena
Elas izul albaneza iragan den denbora
Segur orai enikezi dudan gogoan beharra
Denbora hartan ohi nizin nik zugatik dolore
Orai aldiz zure faltaz muthatu niz ni ere
Malenkonia ezitela badukhezu amore
Bana ordu bazinduke zenzazeko zuk ere.
Badakizu dolorian partaide niz ni ere
Eta zure muthazeko ez ogenik batere
Neure gaizki penazeko har zinzadan amore
Iagoitikoz ukhenen dut nik zugatik dolore.
AMOROS JELOSIA
Beti penaz izatia gaiz da ene amore
Beti ere behar duta nik zugatik dolore.
Amore bat ukhen dizit miragarri jentilik
Harekila ninzanian enuien nik faltarik
Nik iagoitik ezin nuke hura bezain maiterik
Haren minez orai nago ezin hilez bizirik.
Nork baitere amoria niri daraut muthatu
Nik eztakit zer den bana estamendu berri du
Ohi nola aspaldian nahi ezait minzatu
Zerk andere han tuduien behar dizit galdatu.
Sekretuki behar dizit harekila minzatu
Ordu hartan iagoitikoz etsai ezpa baketu
Niri unsa ezpadagit behar dizit pintatu
Ene buruia ziaidazu harendako abastu.
Amoria nor izan da gure bion artian
Muthaturik bazabilza ia aspaldi handian
Nik zugana dakidala faltatu eztut bizian
Biok behin sekretuki nonbait minza gitian.
Ehonere eztakusat nihaur bezain erhorik
Nik norgatik pena baitut hark ene eztu axolik
zuhur baninz baninzande ni ere hura gaberik
Alabana ezin uzi behin ere gogotik.
Jende honak bihoza daut bethiere nigarrez
Neure amore xotiltua galdu dudan beldurrez
Gaoaz lorik ezin daidit haren gogoan beharrez
Gogoan behar handi dizit bethe nnien adarrez.
Iangoikoa edetazu amoria gogotik
Eta haren irudia ene begietarik
Hark nigana eztaduka unsa leialdaterik
Ni ere elikatureniz orai hura gaberik
Saroia da lohitu eta eztut haren beharrik
Nahi badut ukhenen dut orai ere berririk.
POTAREN GALDAZIA
Andria ieinkoak drugazula orai berdi girade
Ni errege balin baninz erregina zinate
Pot bat othoi egidazu ezaizula herabe
Nik zugatik dudan penek hura meretsi dute.
Eia borrat apartadi nor uste duk nizala
Horlako bat eztuk uste nik ikusi dudala
Horrelako hiz gaixtorik niri eztarradala
Berzer erran albaitiza enuk uste duiana
Andre gaixtoa bazinade nik eznaidi kondurik
Ziren zirena baizira zuzaz pena dizit nik
Ene ustian eztut erran desonesta den gauzarik
Pot bat niri eginagatik ezinduke laidorik,
Hire potak baziakiat berze gauza nahi dik
Anderia azti zira nihaurk erran gaberik
Bada uzi albainenzak ni holakoz ixilik
Horrein gaiz ziraden gero eginen dut berzerik.
Bizi nizan egunetan bada ezitut uziren
Nik zer orai nahi baitut heben duzu eginen
Uste diat eskuiarki ezizala burlazen
Gizon hunek orai nuia heben laidoz beteren
Eiagora nik zer daidit zaude ixilik hanbaten
Etai lelo ribai lelo pota franko berzia bego
Andria minza albaizinde berze aldian emiago.
AMOREZ ERREKERIZIA
Benedika fortuna ala enkontru hona
Orai begietan dizit desirazen nuiena.
Ene maite maitena egidazu zuzena
Ioan duzuna ekhardazu ezpa eman ordaina
Nik dakidan gauzarik eztadukat zurerik
Lotsaturik iarri nuzu ezpaitakit zegatik.
Eztuzula beldurrik eztukezu perilik
Gure auzian ezta izanen zuhaur bezi iuierik.
Eztut egin gaizkirik ukheiteko perilik
Ez etare zerengatik behar dudan auzirik.
Bada neure maitia nik diotsut egia
Arrobatu nuzu eta balia bekit neuria.
Ni enuzu ohoina arrobazer nizana
Orai othoi enadila ogen gabe difama.
Enetako ohoin zira ohoin ere handi zira
Nik beharren nuien gauza daramazu zurekila.
Ni enuzu iakintsu klarki erran ezazu
Ehork unsa adi zizan nahi balin baduzu.
Gizonak duien maitena bai etare hobena
Bihozeko pausuia du eta bere lo huna.
Orai lorik ezin daidit bihozian ez pausurik
Haiek biak galdu ditut amoria nik zugatik.
Unsa pensa badezazu gaizki arrobatu nuzu
zor handian zaude eta othoi unsa egidazu.
Galdu balin badituzu zeren ogen derautazu
Nik dakidan lekhutarik ni baitara eztituzu
Orai egun batetan zenaudela pensetan
Hanbat zuzaz amoratu geroz nuzu penatan.
Horla erraitia errax duzu erho bozen badakizu
zure pena diozunok nonbait handi bideituzu.
Hanbatere handi tuzu ezin erran nizakezu
Egiara baziniaki urrikari nangidizu.
Penak handi badituzu axeterrik aski duzu
Sarri sendoturen zira larruiori oso duzu.
Zauri baninz larruian bada axeter herrian
Ene mina sendo ezliro zuk baiezi bizian.
Zure irudi ederrak eta maina jentilak
Gaizkiago zauri nizi ezi dardo zorrozak.
Bihozian zauri nuzu eta gathibatu nuzu
Amoretan har nazazu nik dudana zure duzu.
Ametsetan agerritan ni kugatik doloretan
Hiz bat honik erradazu hil eznadin othoi bertan.
Zer nahi duzu darradan gauka horren gainian.
Mi nolakorik aski duzu berzerik ere herrian.
Berze oroz gainetik hanbat maite zitut nik
Mundu oro uzi niro zure amorekatik.
Albanerra egia nik dut pena handia
Sekretuki minza giten biok othoi maitia.
AMOROSEN DISPUTA
Uztazu hurtanzera amore maite
Orai partizeko damu ginate.
Amoriak othoi parti gitezen
Jendiak diradela hasi bekhaizen
Laidok hartu gabe geldi gitezen
Jendek irrigarri gerta ezkiten.
Elas amoria ene galduia
Iamas zurekila enainde enoia
Bizirik partizia pena handia
Honein sarri uzi nahi nuzuia.
Nihaurk ere gerthuz maite bazitut
Onerizte gabez uzten ezitut
Bana ieinkoaren nuzu beldurtu
Sobera digizi egin bekhatu.
Orano amorea gazte gituzu
Ieinkuaz orhizeko lekhu diguzu
Are elgarreki behar diguzu
Orai partizeko damu gituzu.
Bekatu honetan hilen bagina
Damnatu lukezu ene arima
Ezitela engoitik nitan engana
Niri phorogurik eztidazula.
Zineste bat dizit gogoan honela
Nik nola dadukat amore zugana
Ieinkoari ere eder zaikala
Hargatik gaizetsi ezkizakela.
Horlako lausenguz uzi nazazu
Nola erhoturik narabilazu
Othoi zenizauzu niri euztazu
Ene gogoa unsa eztakusazu.
Nola diostazu horlako hiza
Bethi dadukazu tema borthiza
Ioan daraudazu lehen bihoza
Gero gathibatu neure gorpuza.
Horlazeko eranzutez uzi nazazu
Geldi bazinite nahi nikezu
Gure exian ohart badakizkigu
Biok iagoitikos galdu gituzu.
Jendiak so daudia bethi gugana
Nihaurk sekretuki nator zugana
zuhaurk dakikezu noiz den aizina
Neke ezaizula jitia nigana.
Pixer ebilia hautsi diohazu
zuk ni laido handiz betheren nuzu
Othoi zenizaizu niri uztazu
Nizaz atseginik ezin dukezu.
Amore maitia diotsut egia
zutan diagozu ene bizia
Nahiago dizit zure ikhustia
Ezi neuretako herri guzia.
Horlako lausenguz uzi nazazu
Ixil bazinite nahi nikezu
Ieinkoaz orhizeko ordu lukezu
Berzerik har ezazu niri uztazu.
Ieinko beldurturik iarri ziraia
Halaz despeditu nahi nuzuia
Hebetik ioan gabe ene buruia
Egin behar duzu ene nahia.
Orai nahi nuzuia heben borxatu
Aldi honetan othoi uzi nazazu
Berze aldi batez jinen nizaizu
Nahi duzunori orduian daidizu.
Haraizinakorik duzu errana
Uzi dazanorrek eskuian duiena
Nahi duienian eztukeiela
Hizak hari bira dugun egina.
Orai egin duzu nahi duzuna
Eman darautazu ahalgeizuna
Maradikazen dut neure fortuna
Zeren jin bainendin egun zugana.
Amore ezitela othoi despara
Honat begitartez izul zakizat
Ni baitan dukezu adiskide bat
Balia dikezit senhar gaixto bat.
ORDU GAIZAREKI
HORRAT ZAKIZAT
Orai behar dugia konkista berri
Eztei iraganez gomitu handi
Hanbat ezirade andere larri
Meretsi duzuna narzake sarri.
AMORE GOGORRAREN
DESPITA
Andre eder jentil batez hautatu zait begia
Herri orotan gauza oroz eztu bere paria
Othoize bat banegion larradala egia
Biderikan lizatenez ninzan haren grazian
Respostuia eman deraut luzamendu gaberik
Kortesiaz hon derizut nik zuri hain segurki
Berzerik nitan eztukezu abisazen zitut nik
Gazte zoroa nizan arren enukezu hargatik.
Zu gaztia bazirere adimendu hon duzu
Nik zugatik dudan pena othoi sendi ezazu
zuretako har nazazu bizi nahi banuzu
Ni zugatik hil banadi kargu handi dukezu.
Ohoria galzen dela plazergitia gaiz duzu
Niri horla erraitia zuri eman eztuzu
Gaixteria egitia laido dela dakizu
Ni erhoa zu iakintsu beha enakidizu.
Zuhaur nahi bazirade ni segretu nukezu
Gure arteko amoria ehork eziakikezu
Sekretuki minzazeko othoi bide idazu
Enekila minzaziaz gaizik ezin dukezu.
Gaizki egin dadinian jendek sarri dakite
Ene gaizki egitiaz enek laido lukeite
zu eta ni elgarreki unsa ezin ginate
zaude ixilik zoaz horrat eta hobe baitate.
Hiz horrezaz erdiratu deraudazu bihoza
Nik zugatik dudan pena hanbat ere handi da
zuzaz beraz ezpanadi orai bertan konsola
Ene arima ialgiren da falta gabe kanpora.
Arimaren ialgitia neke bandia duzu
Orai duzun penegatik zuria egonen duzu
Horrelako banitatez niri segur uztazu
Probexurik eztukezu eta zinhets nazazu.
Zurekila gaizki baniz nola bizi ninzande
Ene bihoz eta arima zurekila dirade
Bihoz eta arima gabe ehor ezin lizate
zu eta ni elgarreki unsa ahal ginate
Iauna gertuz hik dadukat porfidia handia
Ixil endin nahi nikek ala ene fedia
Hiz gutitan adi ezak nahi baduk egia
Hiretako eztiadukat gertuz neure buruia.
Hori horla lizatela nizin neure beldurra
Andriak hon derizanari ezpadaki mesura
Ni lehenik eta gero amoros oro galdu da
Nik zuri hon baderikut gaizzi eztakizula
Egundano izan daia ni bai dixatakorik
Ni amoriak enu maite nik hura ezin gaizetsi
Uste dizit narraiola ezin dukedanari
Zeren bada hon derizat hon ezteriztanari.
Iangoikoa mutha ezak othoi ene bihoza
Amoriaren hark bezala nik eztudan axola
Borxaz ere gaizki bano hongi egitia hobe da
Nihaurk ere uziren dut hon ezteriztadana.
Andre faltaz eniz hilen balinba ni lehena
Oroz etsi behar dizit non baitate hobena
Heki ezin medra naite bai gal neure arima
Bategatik sarri niro diren oroz arnega.
MOSEN BERNAT
EXAPARERE KANTUIA
Mosen bernat iakin bahu gauza nola jinen zen
Bearnora gabetarik egon ahal inzanden.
Heldu behar duien gauzan ezta eskapazerik
Nik ogenik eznuiela hongigitez berzerik
Bidegabek haritu nu bide eznuien lekhutik
Erregeri gaizki saldu gertuz ogen gaberik.
Iaun erregek mezu nenzan ioanengion bertarik
Gaizez lagola enzun nuien bana nik ez ogenik
Izterbegier eneien malizian lekhurik
Ioan nendin enagien ogen gabe ihesik.
Balinetan ioan ez aninz ogenduru ninzaten
Ene kontra falseria bethi zinhetsi zaten
Iustizian enzun baninz sarri ialgi ninzaten
Haren faltaz hasi nuzu iaugitiaz doluzen.
Berzen gaizaz zenzazia zuhurzia handi da
Izterbegi duien oro nitan bedi gaztiga
Abantallan dabilela albailedi segura
Gaiza apart egoiztea bethiere hobe da.
Ni gaixoa etsaiari nihaur jiniz eskura
Ene unsa eginak ere orai oro gaiz dira
Haren menian ezpanengo nik nukeien zuzena
Mirakulu banagi ere orai ene ogena.
Falsu testimoniotik ezin ehor begira
Halaz kondemnatu zuten ieinkoa ere hilzera
Bekatore gira eta mira eztakigula
Balinetan bide gabe akusatu bagira
Pazienza dugun eta ieinkoak gizan aiuta
Malizian dabilena berak diro mendeka.
Iangoikua zu zirade egiazko iujia
zure gortean bardin dira handi eta xipia
Nork bait ere egin deraut malizia handia
Haier hura othoi barkha niri balia egia.
Iangoikoa zuk begira etsaiaren menetik
Nik eniak badakuskit ene gaizaz bozturik
zure eskuiaz dakuskidan heiek gaztigaturik
Ene gainian eztagiten uste duten irririk.
Iangoikua egin dizit zure kontra bekatu
Haiez nahi enuzula othoi heben punitu
Erregeri dakidala nik eztizit faltatu
Zeren egon behar dudan heben hanbat gatibu.
Zuganako hutseginez nahi banuzu punitu
Errege eta berze oro ene kontra armatu
Gogo honez nahi dizit zure egina laudatu
Eta etsaiak didan pena pazientki haritu
Nahiz heben pena nadin arima den saluatu
Haiek zer meretsi duten zuhaurorrek ikhustzu.
Penak oro jiten dira ieinkoaren nahitik
Eta berak permitizen oro hobenagatik
Agian hula ezpanango hil ninzanden engoitik
Ene etsaiak galdu ustian ene hona egin dik.
Berak bazu hil dirade ni are nago bizirik
Hongi egin uste baitut ohorezki ialgirik
Gaiza nola hona ere iauginen da bertarik
Gaiz ekhusi eztuienak hona zer den eztaki.
Hongi egitez gaiz sofrituz behar dugu saluatu
Pena eta miseria nik enuien dastatu
Orai dakit iangoikuak enu nahi damnatu
Heben ene penazera zaidanian orhitu
Urhe hunak behar dizi suian unsa purgatu.
Bere nahi ezpanindu eninduken punitu
Aitak bere haur maitia gaztigatu ohi du
Bihi hunak gorde gabe behar dizi xahutu
Iangoikoak nizaz ere hala agian egin du.
Mosen bernat pensa ezak karzel hori gaiz bada
Nonbait ere ifernuia are gaizago dela
Heben hik badukek bana haiek ez nork konsola
Penak heben fin dik sarri haienak ez sekulan.
Batre minik heben eztuk lekot ialgi nahia
Han direnek bethi die suian pena handia
Pena handi izigarri ezein pausu gabia
Harzaz orhït adi eta dukek pazienzia.
Berzen gaztigari inzan orai adi gaztiga
Pena honez orhit eta hangoa ezak kojita
Hebengoaz berzekoa albaheza eskusa
Unsa enplegatu dukek heben eure denbora.
Hor balego gaztigairo ihaurk berze guzia
Bada orai gaztigezak aldiz eure buria
Kirisailuiari nola hiri hel eztakia
Berzer argi egin eta errazen dik buruia.
Hiri egin badaraie bidegabe handia
Ieinkoari gomendezak eure gauza guzia
Hark orori emanen dik bere meretsituia
Gaizkigiler pena handi pazienter gloria.
Eztazala gaizeriztez damna heure buruia
desiratuz gaixtoari hel dakion gaizkia
Ieinkuari egiten duk iniuria handia
Hura borrer egiten duk iuje eure buruia.
Zertan iuia hik baitazak eure izterbegia
Hartan kondemnazen dukek ihaurk kure buruia
Eta hartan eztakidik eskusarik balia
Erakustak ehonere nor den ogen gabia.
Iangoikua orai dizit egiteko handia
Hiri honetan eriozez hilzen duzu jendia
Gathibutan hil enadin gizon ogen gabia
Osorik othoi ialgiteko zuk idazu bidia
Izterbegiak eztagidan gibeletik irria
Ogenduru zuian eta han galdu dik bizia.
Libertatia nola baita gauzetako hobena
Gathibutan egoitia hala pena gaizena
Ni bezala eztadila othoi ehor engana
Ez etare hiz orotan fida ere gizona
Iangoikua zuk begira niri ere zuzena.
Amen.
KONTRAPAS
Heuskara
ialgi adi kanpora
Garaziko herria
Benedika dadila
Heuskarari eman dio
Behar duien thornuia.
Heuskara
Ialgi adi plazara
Berze jendek uste zuten
Ezin skriba zaiteien
Orai dute phorogatu
Enganatu zirela.
Heuskara
Ialgi adi mundura
Lengoajetan ohi inzan
Estimatze gutitan
Orai aldiz hik behar duk
Ohoria orotan.
Heuskara
Habil mundu guzira
Berzeak orok izan dira
Bere goihen gradora
Orai hura iganen da
Berze ororen gainera.
Heuskara
Baskoak orok preziatzen
Heuskara ez iakin harren
Orok ikasiren dute
Orai zer den heuskara.
Heuskara
Oraidano egon bahiz
Inprimitu bagerik
Hi engoitik ebiliren
Mundu guzietarik.
Heuskara
Ezein ere lengoajerik
Ez franzesa ez berzerik
Orai ezta erideiten
Heuskararen parerik.
Heuskara
Ialji adi danzara.
SAUTRELA
Heuskara da kanpora, eta goazen oro danzara
O heuskara lauda ezak garaziko herria
Zeren hantik ukhen baituk behar duian thornuia
Lehenago hi baitinzan lengoajetan azkena
Orai aldiz izaneniz orotako lehena.
Heuskaldunak mundu orotan preziatu ziraden
Bana haien lengoajiaz berze oro burlatzen
Zeren ezein skripturan erideiten ezpaitzen
Orai dute ikasiren nola gauza hona zen.
Heuskaldun den gizon orok alxa beza buruia
Ezi huien lengoajia izanen da floria
Prinze eta iaun handiek orok haren galdia
Skribatus halbalute ikhasteko desira.
Desir hura konplitu du garaziko naturak
Eta haren adiskide orai bordelen denak
Lehen inprimizalia heuskararen hura da
Basko oro obligatu iagoitikoz hargana.
Etai lelori bailelo leloa zarai leloa
Heuskara da kanpora eta goazen oro danzara.
DEBILE PRINCIPIUM MELIOR
FORTUNA SEQUATUR
Extraict des regestes
de Parlement
Svpplie humblement Françoys Morpain,
maistre Imprimeur de ceste ville de Bourdeaulx,
que pour imprimer vn petit tracte intitule, Linguæ vasconum primitie, luy a conuenu faire plusieurs fraiz & mises. A ceste cause plaise a la
Court inhibitions estre faictes a tous les Imprimeurs libraires de ce Ressort de imprimer ou
faire imprimer le dict Tracte, & a tous marchans
de nen vendre dautre impression dans troys ans
a peine de mil liures tourñ. & ferez iustice. Veue
laquelle requeste la court faict les inhibitions
requises par le dict Morpain a peine de mil liures
tourñ. Faict a Bourdeaulx en Parlement le dernier iour Dapuril, mil cinq cens quarante cinq.
Collation est faicte,
De Pontac.