Kristau dotrina-II - 30

  doaia? E. Da Espiritu Santuak ematen digun argitasun
  bat gure estaduari, eta bizimoduari dagokion moduan
  fede Santuko egiak ezagutzeko.
  G. Zer da konsejuaren doaia? E. Da Espiritu San-
  
  tuak ematen digun doai berezi bat, biderik edo mediorik onena aututzeko gauza gaitzetan, nekezetan, eta
  dudazkoetan.
  G. Zer da zienziako doaia? E. Da Espiritu Santua-
  
  ren doai bat, gauza naturaletan ezagutu eragiten
  diguna, gure salbaziorako nola aezaz ondo baliatu
  bear geran, edo nola ondo, eta probetxuarekin usatu
  bear ditugun.
  
  G. Zer da forlalezaren doaia? E. Da Espiritu Santuak ematen digun gogo indarsu bat edo sendo bat,
  Zeruko bidean ditugun nekeak, eta naigabeak pazienziarekin eramateko, eta birluteari jarraitzeko.
  G. Zer da piedadearen doaia? E. Da Espiritu Santuak ematen digun gogo bizi bat, Jaungoikoaren honrarako, eta serbiziorako egokiak diran gauza guziak
  leia, eta animo andiarekin egiteko.
  G. Eta zer da Jaungoikoaren bildurraren doaia? E.
  Da Espiritu Santuak ematen digun doai bat, Jaungoikoaren Majestadearen erreberenzia edo errespeto
  andi bat, gorde eragiten diguna, eta ura ofenditzeko
  bildurra, eta ikara ematen diguna.
  G. Eta zenbat, eta zein dira Espiritu Santuak erakarten dituan frutuak? E. Dirade amabi; eta 1. eta
  guzien burua da karidadea. Jaungoikoa biotz guztitik,
  eta gauza guzien gañean maila eragiten diguna, eta
  beragatik gure projimoa, gure burua bezela. 2. Da
  pakea, aserratu bage gauzkana, zerren besterik nai
  eztegun Jaungoikoak nai duena baizik. 3. Da pazienzia, naigabeak kejatu bage sufritu eragiten diguna. 4.
  Da longanimidadea edo biotz andia, betiko ondasun
  kabugabeak goaitu bage itxoron eragiten diguna. 5.
  Da Fedea, lealkiro gure hitzak kunplitu edo gorde era-
  
  giten diguna. 6. Da kontinenzia, gure sentiduen atsegin gurak, eta erabageko naiak ukatu, eta menderatu
  eragiten dizkiguna. 7. Gozo espirituala, Jaungoikoa
  serbitzen gogotik, eta gustoz garabiltzana. 8. Da ontasuna, iñori bidebagerik egin bage, guziai on egitera
  gakartzena. 9. Da mansotasuna edo emetasuna, koleraren abidurak menderatu eragiten diguna. 1O. Da
  benignidadea, begitarte ona guziai egitera erakarten
  gaituana. 11. Da modestia, ergelkeriatik, banidadetik,
  eta modubageko jolasetatik, eta erabageko apainduraetatik gordetzen gaituana. Eta 12. Da kastidadea,
  animako, eta gorputzeko garbitasuna gorde eragiten
  diguna.
  Eta orra Espiritu Santuaren zazpi doaiak, eta
  amabi frutuak, zein gauza miragarriak, gozoak, eta
  ondasundunak diran. Eskatu degiozkagun bada sarri,
  eta gogotik berari, eta Zeruko bidea txit erraza, eta
  atsegingarria egingo zaku, eta ori argiro ezagutzeko
  gogora ekarri baizik eztago, Apostoluetan, eta Kristau
  berrietan ikusi ziran mirariak; Espiritu Santua, eta
  bere doaiak errezibitu baño lenago guztiz jakinezak,
  argalak, eta bildurtiak ziran; baña ozta Espiritu Santua
  errezibitu zuen, gizon berri batzuek egiñik gelditu
  ziran, guztiz jakintsuak, guztiz indarsuak, eta pozik
  
  tormentuak, eta eriotzak sufritzen zituzten Kristogatik, eta animen salbazioagatik, eta orra nolako indarrak ematen dien Espiritu Santuak, bera ondo prestaturik, errezibitzen duenai, bada artarako Konfirmazioan ematen zaku soldaduen edo gerrarien señalea.
  G. Eta Bateo santuan ematen zakun karaktera, eta
  Konfirmazioak ematen diguna guzia bat ezta? E. Ez,
  diferenteak dira: Bateoan egiten gera Jaungoikoaren
  Semeak, eta Konfirmazioan Jesu-Kristoren soldaduak,
  eta Bateoak ematen digu bear adiña grazia, indar, eta
  esku, Kristau on bati dagozkan lanak egiteko; baña
  Konfirmazioak ematen dizkigu indar andiagoak, eta
  sendoagoak Jesu-Kristoren, eta gure animaren etsaiak
  goitzeko edo menderatzeko, eta Jesu-Kristori naigabe,
  eta nekeen artean jarraitzeko, eta premia orduan
  beragatik bizia emateko.
  G. Konfirmazioko Sakramentua errezibitzeko obligaziorik badegu? E. Era ona izan ezkero errezibitu
  bear da, eta ardurabagetasunez edo nagitasunez artu
  nai eztuenak, pekatu egiten du; Jaungoikoa ofenditzen
  du; eta bere animari kalte andia egiten dio, ain grazia,
  eta indar andiak galdu eragiten diozkalako; eta ala,
  konfirmatu bage dauden persona larriak, eta aurtxoen
  gurasoak, eta guraso ordeak kuidadu andia eduki bear
  
  due, Obispo Jauna datorrenean Konfirmazioa errezibitzeko, eta aurrari eman eragiteko.
  G. Zer disposizio edo prestaera bear da Konfirmazioko Sakramentua errezibitzeko? E. Aurrak asko due
  bateatuak egotea, eta Eliza Ama santaren intenzioa,
  Konfirmazioa errezibitzeko; baña arrazoiaren argira
  eldurik daudenak, bateatuak izanaz gañera, konfirmatuak izateko, eduki bear due intenzio edo asmoa Konfirmazioko Sakramentua errezibitzeko; jakin bear due
  zer errezibitzen duen, eta zertako errezibitzen duen,
  eta egon bear due graziazko estaduan; eta ala, pekatu larririk edo mortalik badue, konfirmatu baño lenago
  astirik, edo era onik badue konfesatu bear dira, eta
  konfesatzeko erarik ezpadue gutxianez akto kontriziozko biotzetik egin bear due, eta eskatu bear diobe
  gogotik Ispiritu Santuari arren eman degiela bere grazia, eta bere doaiak Kristau onak bezela bizitzeko, eta
  birtutean egunetik egunera aurreratzeko, eta Deabruaren, munduaren, eta aragiaren tentazioak garaitzeko, orain ondo peleatu, garaia irabazi, eta gero
  betiko koroa, eta gloria Zeruan gozatzeko.
  G. Eta orretarako laguntzen ote digue Konfirmazioa errezibitzen degunean egiten diran zeremonia
  sagraduak? E. Bai, asko laguntzen digue, ondo ezagu-
  
  tzen badegu, zer esan nai duen, eta gogoan erabiltzen
  baditugu.
  G. Nork du Konfirmazioko Sakramentua emateko
  eskualdia? E. Obispo Jaunak. Eta, nola ematen du Konfirmazioa? 1. Bateoan bezela aita-ordekoak presentatzen dio 0bispo Jaunari konfirmatu bear dana, eta aitaordekoa izan bear da lenago konfirmaturik dagoana,
  eta eztu izan bear bateoan aita ponteko edo aita-ordeko izan zana, ezpada beste bat, eta bateoan bezela
  konfirmazioan ere sortzen da aidetasun espirituala
  aita-ordekoaren, eta konfirmatzen danaren artean,
  eta premiarik baliz, dotriña erakutsi bear dio konfirmatzen danari; baña nork erakutsi badu beste aldetik,
  obligaziorik eztu.
  G. Eta Obispo Jaunak berak zer egiten du orduan?
  E. Lau gauza egiten ditu: 1. Orazio edo erregu edo
  eskaera bat Jaungoikoari egiten dio. 2. Eskuak ifinten
  ditu konfirmatu bear danaren buruaren gañean. 3.
  Krisma santuarekin bekokia gantxitzen edo unjitzen
  dio gurutze santuaren señalea egiñaz, eta konfirmatzeko hitzak edo forma esanaz; Aita, eta Semea, eta
  Espiritu Santua izentatuaz. Eta 4. masalleko edo belar
  ondoko arin bat ematen dio, eta Krisma santua arrastatu edo erori eztakion, benda edo zinta batekin beko-
  
  kia lotzen diobe, edo ezpada, jende asko, eta denpora
  gutxi danean, bekokia garbitzen diobe ontzi batean
  daukaten urarekin, eta bereala oial batekin legortzen
  diobe.
  G. Zertako Obispo Jaunak orazio edo eskaera Jaungoikoari egiten dio? E. Konfirmatu bear dituanen
  gañera Espiritu Santua erakarteko edo jatxi eragiteko.
  G. Zergatik eskuak buruaren gañean ifinten diozka? E. Aditzera emateagatik, bear dan prestaerarekin
  Konfirmazioko Sakramentua errezibitzen duanaren
  gañera Espiritu Santua eldu edo etorri dala.
  G. Konfirmatzeko, eta bekokia gantxitzeko serbitzen duen Krisma santua zer da? E. Da Olibazko olioa,
  balsamoarekin nastua, Obispo Jaunak urteoro, Ostegun santu egunean bedeinkatua edo konsagratua.
  G. Konfirmatzeko serbitzen duen olioak, eta balsamoak zer aditzera ematen due? E. Nola olioak serbitzen duen biguntzeko, eta indartzeko, aditzera ematen du, Espiritu Santuak orduan ematen duen grazia,
  eta indarra dala Jesu-Kristoren Lege santua gordetzeko daukagun nekea biguntzeko, eta naibage mota
  guziak pazienziarekin eramateko edo sufritzeko; eta
  nola balsamoak serbitzen duan usai ona emateko, eta
  usteltasuna eragozteko, aditzera ematen du, Espiritu
  
  Santuak ematen digun grazia, eta indarra, pekatu eragiten diguen pasio, eta griña gaiztoak mortifikatzeko
  edo menderatzeko; birtuteari jarraitzeko, eta gure
  exenplo onarekin Jesu-Kristoren usai ona banatu eragiteko.
  G. Eta zergatik egiten da Unzioa edo gantxidura
  
  bekokian? E. Nola bekokia dan gorputzaren tokirik agiriena eta bekokian agertzen dan daukagun loia, gorrituaz, edo daukagun bildurra, zurituaz, edo kolorea
  mudatuaz aditzera emateko, Espiritu Santuak konfirmazioan, kentzen digula, Jesu-Kristori jarraitzeko izan
  dezakegun lotsa, eta bai eta munduaren bildurra, eta
  ematen digula ausardia, eta balorea Jesu-Kristoren
  Ebanjelio santuari libertade guziarekin jarraitzeko.
  G. Eta zergatik Unzioa edo gantxidura egiten da
  
  gurutzearen figuran? E. Aditzera emateagatik, gurutze
  santua dala Kristauaren insignia edo señalea; gurutzetik etorri zakula gure gaitz guztien erremedioa; gurutze santutik datorkigula egiazko pakea, eta betiko
  zoriona, eta ala gurutze santua, eta ark aditzera ematen digun mortifikazioa, eta pazienzia, maitatu bear
  ditugula, eta gurutzeaz lotsatu ordean, poztu, honratu, eta gloriatu bear gerala, Jesu-Kristok gurutzean
  
  batez ere erakutsi zigun pazienziako ejenploari jarraitzeaz.
  G. Eta zergatik Konfirmazioko Sakramentua ematen da Trinidade Santisimoaren izenean, au da, Aitaren, eta Semearen, eta Espiritu Santuaren izenean? E.
  Zergatik Bateoan bezela Konfirmazioan ere aitortu,
  eta konfesatu bear degu daukagun fedea, eta fedeko
  misteriorik aundiena, eta beste guzien fundamentua
  edo zimendua Trinidadeko Misterioa da.
  G. Eta zergatik konfirmatu danari ematen dio Obispo Jaunak masalleko edo belar ondoko arin bat? E.
  Aditzera emateko, Kristauak beti prestaturik egon
  bear duala, Jesu-Kristogatik edozein afrenta, neke edo
  naigabe sufritzeko, eta izan al ditekean nekagarrienak, lotsagarrienak, eta arrigarrienak izan arren, arintzen dirala Espiritu Santuak ematen duen betiko sari
  edo gloriaren esperanzarekin; Jaungoikoaren amorioarekin, eta artatik datorren barrungo pakearekin; eta
  ala aizkenik Obispo Jaunak esaten dio konfirmatu
  danari: «pakea izan dedilla zurekin».
  Eta orra, Jesu-Kristo gure Jaunak Konfirmazioko Sakramentua zertako egin zuan, eta zein mesede
  andiak, eta nolako laguntasun, sokorru, eta indarrak
  ematen dizkigun bere, eta gure animako etsaiak, dea-
  
  brua, mundua, eta aragia garaitzeko, menderatzeko,
  eta azpiratzeko, eta birtuteari gogotik jarraitzeko, eta
  batez ere guziok munduko neke, eta naibagea eramateko, ain bearra degun pazienzia ejerzitatzeko; mundu
  onetan gauden artean nai ta ez peleatu bear degu,
  Jesu-Kristoren soldaduak gera, bera da gure kapitaia,
  eta gure gidaria; berak ematen dizkigu armak, eta
  indarrak peleatzeko, eta alperrak, eta nagiak ezpagera, baizik azkarrak, leialak, esker onekoak, eta lotsadunak, jarraio bear diogu. Munduaren esamesak, eta
  errespeto gaiztoak menospreziatu bear ditugu, eta
  beti Kristau onak, eta Jesu-Kristoren egiazko diszipulu
  edo jarraitzalleak izateaz honratu, eta gloriatu bear
  gera. Geiago estimatu bear degu, Jesu-Kristoren adiskideak, eta aren eskolako fiñak izatea, munduko
  honra, aberastasun, eta atsegin guziak baño; bada
  oetan eztegu arkituko egiazko pake, eta atsedenik;
  baña bai Jesu-Kristoren antzekoak izatean, bada berak
  esan zigun, eta ezin engañatu gaitzake; jarraio degiogula, batez ere humildadean, mansotasunean edo
  pazienzian, eta gure animenzat egiazko pakea arkituko degula: baña nola Kristauok ditugun obligazioak,
  eta egiteko andiak, ondo ezagutzeko ain itxuak gauden munduko iruipenezko zorionarekin, eta ain arga-
  
  lak gure griña edo pasio erabageak eskuratzeko; orretako bear degun Zeruko argia, eta indarra iristeko, nai
  ta ez fedeko egia andiak sarri gogora ekarri, eta konsideratu bear ditugu, eta Espiritu Santuari bere
  doaiak, eta graziak benetan eskatu bear diogu, bada
  orduan guzia erraz egingo degu, eta betiko pakea edo
  gloria seguratuko degu. Amen.
  
  LAUGARREN DOTRIÑA
  Eta lenengoa Penitenziako
  Sakramentu Santuaren gañean.
  G. Pekatu mortal egin ezkero, penitenzia egiazkoa
  
  egin gabe iñor salba diteke? E. Ez, Eta ori Fedeko egia da? Nola ere dan, eta ziertua, eta jakiña, nun
  eztan Eskritura Santa guzian geiago aitatzen, eta
  agertzen dan gauzarik edo egiarik. Ala, anziñako Profeta Santuak, nola Jesu-Kristo gure Jaunak, eta bere
  Apostolu Santuak, nola Elizako Arzai, eta Maisu guziak
  egia ori beti erakutsi zuen, eta ala, bearrago degun
  gauzarik ezta, penitenzia egiazkoa, eta konfesio ona
  nola egin ondo jakitea baño; eta argatik zeoro, eta
  argiro erakutsi nai dizuet, Penitenziako edo Konfesioko Sakramentu Santua frutuarekin edo probetxuarekin errezibitzeko jakin bear dezuen guzia. Jaungoikoari nai dakiola gure adimentuak argitzea, eta
  askoren itxumenak gai onetan erremediatzea.
  G. Penitenzia zer da? E. Gaizki egiñaz damu
  
  artzea, eta ez berriz egiteko asmo egiazkoa edukitzea.
  
  G. Penitenzia zenbat modutan da? E. Penitenziaren izen au iru modutan aditzen da: 1. da penitenzia
  birtutea, eta da Jaungoikoak ematen digun Zeruko
  doai bat, gure gaiztakeriak edo pekatuak ezagutzeko,
  eta iguitzeko; aek egindako damu edo dolore egiazkoa artzeko, eta aurrera erremediatzeko edo ez berriz
  pekaturik egiteko asmo edo proposito egiazkoa gure
  biotzean edukitzeko. 2. Penitenziaren izenaz aditzen
  da, Penitenziako, eta Konfesioko Sakramentua JesuKristo gure Jaunak ordenatu zuena bere lege berrian,
  bateatu ezkero egindako pekatuak barkatzeko: eta 3.
  penitenziaren izenaz askotan aditzen da, penitenziazko obra onak egitea edo penitenziazko frutuak ematea, eta pekatu larrian edo mortalean erori edo konsentitu ezkero, kondenatuko ezpagera, naitaez damutu bear gera, ondutzeko asmo egiazkoa artu bear
  degu; al degula ondo konfesatu bear gera, eta pekatuaren zorra pagatu bear degu edo pagatzeko korondate egiazkoa eduki bear degu, eta ori guzia nola egin
  guziok jakin bear degu.
  G. Eta badira ala ere pekatariak pekatuaren barkazioa iristeko, Infernutik libratzeko; Jaungoikoarekin
  adiskidetzeko; aren grazia iristeko, eta betiko zoriona
  seguratzeko, zer egin bear duen edo konfesio on bate-
  
  rako nola prestatu edo zuzendu bear diran eztakitenak? E. Bai; pekatari ardurabage asko arkitzen dira,
  deabruak itxuturik edo engañaturik, ondo konfesatzeko nolako prestaera bear duen eztakienak, eta jakiteko alegiñik ere egiten eztuenak; eta askotan konfesatu arren iñoiz ere egiazko penitenziarik, eta konfesio
  onik egiten eztuenak, ez eta eriotzako orduan ere. Eta
  Zerura dijoatzelako ustean illtzen dira, baña Infernura
  joaten dira; zerren jakiñeztasunak edo ignoranziak gai
  onetan eskusarik eztu: Zer lastima andiagorik, eta
  negargarriagorik izan diteke!
  G. Zer erremedio bada itxumen orretatik, eta kalte
  
  izugarri orretatik libratzeko? E. Penitenziaren, eta konfesio egiazkoaren gañeko dotriñak edo erakusteak
  gogotik aditzea, ondo ikastea, eta aurrera beti ondo
  konfesatzeko alegiñak egitea. Eta ala uste det,
  zuen arreta edo atenzio guztia ipiñiko dezuela konfesioaren gañeko gaurko dotriña, eta urrengoak txit
  kontuz aditzeko, eta ainbeste inporta dizuen frutua
  edo probetxua ateratzeko. Eta gure dotriña laburraren
  galdeai narraiela gaur esango dizuet, Penitenziako,
  eta Konfesioko Sakramentua zer dan; nola ordenatu
  edo egin zuen; zertako egin zuen; zein bearra, eta
  
  probetxugarria dan; eta aizkenik, nola penitenzia egitea geroko utzi bear eztegun.
  G. Zer da bada Penitenziako, eta Konfesioko
  Sakramentua? E. Da, pekatuen damuzko konfesioarekin eta Sazerdote Konfesoreak ematen duen absoluzioarekin egiten dana; pekatariaren aldetik bear da,
  egin dituen pekatuak igui izatea, nazkatzea edo gorrotatzea, eta aek egindako egiazko damua edo dolorea
  edukitzea, eta barkazioa iristeko deseo edo esperanzarekin garbiro autortzea, agertzea edo konfesatzea,
  aekgatik zor duen pena mundu onetan pagatzeko
  asmo, intenzio edo borondatearekin; ori guzia da
  Sakramentuaren gaia edo materia, eta orren ondoren
  Sazerdote Konfesoreak esaten dituan hitz oek: nik
  absolbitzen zaitut zure pekatuetatik, dira Sakramendu
  onen forma, eta orduan egiten da Penitenziako edo
  Konfesioko Sakramentua.
  G. Eta zergatik deitzen diogu orobat Konfesioko
  Sakramentua edo Penitenziako Sakramentua? E. Deitzen diogu konfesioa, zerren konfesioa edo pekatuak
  agertzea edo autortzea da Sakramento onen parte
  prinzipal bat, eta ageriena; baña egokiago deitzen
  diogu Penitenziako Sakramentua zerren Sakramentu
  onen mamia edo sustanzia dago batez ere biotzeko
  
  penitenzia, damutasun, eta dolorean, eta onek perfektoa edo osoa edo Jaungoikoaren amorioarekin animaturik dagoana bada, guzia erremediatu dezake, ezin
  konfesatu danean. Baña edo kontriziozko edo atriziozko damutasuna edo biotzeko dolore bage, konfesioak,
  eta absoluzioak batere balio eztue, eta Sakramenturik
  egiten ezta, eta pekaturik barkatzen ezta.
  G. Nork ordenatu edo egin zuen Penitenziako edo
  Konfesioko Sakramentua? E. Jesu-Kristo gure Jaunak
  berak; Eskritura Santuak San Mateoren, eta San Joanen Ebanjelio santuetan segurutzat esaten digu, JesuKristok bere Apostoluai Zeruko giltzak eman ziela, eta
  pekatuak askatzeko edo barkatzeko, eta baita lotutzeko, ta ez barkatzeko eskualdia eman ziela. Jesu-Kristo
  gure Jauna piztu edo erresuzitatu zan egunean Apostoluai agertu zitzaien; bere pakea eman zien; bere
  arnasa ezarri edo komunikatu zien, eta esan zien; «Ar
  ezazue Espiritu Santua, zuek barkatzen dituzuen
  pekatuak, barkaturik geldituko dira, eta zuek barkatu
  bage uzten dituzuenak, barkatu bage geldituko dira».
  Eta orrela pekatarien Juezak egin zituan, eta eskualdi
  ori etzien bakarrik erentzat eman Apostoluai; baita
  aen kargua izango zuen Sazerdote Konfesore guzienzat. Eta ezin dateke pekatariak ondo juzgatzea, eta
  
  nori barkatu, eta nori ez, ondo jakitea, pekatuak Konfesoreari agertu bage; eta ala, Apostoluen denporatik
  onera, konfesioko legea beti ezagutu, erakutsi, eta
  agindu izan du Eliza Ama Santak.
  G. Eta lenagoko denporetan, au da, Adanen denporatik Jesu-Kristo gure Jauna mundura etorri arteko
  bitartean, ez ote zan Konfesioko Sakramenturik, eta
  aoz pekatuak esateko legerik, eta obligaziorik? E. Ez;
  orduan etzegoan orrelako legerik: baña bai, beti izan
  zan, penitenzia egiazkoa egiteko legea, eta obligazioa, eta ez nolanaiko penitenzia, baizik, pekatuen
  barkazioa iritsiko bazuen, bear zuen biotzeko kontrizio
  perfektoa, edo Jaungoikoaren guzien gañeko amoriotik jaiotzen dan biotzeko damutasuna, eta baita egiazko proposito edo borondate ziñezkoa, eta eragillea,
  pekaturik ez geiago egiteko, eta penitenziazko obrakin pekatuen zorra pagatzeko edo Jaungoikoaren justiziari satisfazio emateko. Eta orrelako biotzeko penitenziarekin orduan salbatzen ziran.
  G. Zertako da bada orain Penitenziako, eta Konfesioko Sakramentua eta errezibitzeko legea? E. Bateatu ezkero egindako pekatuak barkatzeko; batez ere
  mortalak, baita benialak ere; baña diferenzia onekin,
  ze, pekatu mortalik ezin barkatu diteke konfesatu
  
  bage edo konfesatzeko borondate bage; baña pekatu
  benialak barkatu litezke naiz konfesioarekin naiz konfesatu bage.
  G. Eta bada pekaturik ain andirik, eta ikaragarririk
  Penitenziako Sakramentuak ezin barkatu lezakeanik?
  E. Ez; munduan egin diran, eta egin ditezkean pekatu
  guziak barkatzeko indarra eta birtutea dauka, pekataria bera humillatzen bada, eta ondo prestaturik konfesatzen bada. Baña galdetzen det: Eztirudi, lege ori
  nekeza, eta gogorra dala, lotsatzen gaituen gure
  pekatu, eta gaiztakeri estali edo sekreto guziak geurk
  agertzera, eta konfesatzera beartzen, premiatzen edo
  obligatzen gaituen ezkero? Ala dirudi, gure pasioari,
  honratuak izateko leiari edo inklinazioari, eta gure
  desprezioaren iguitasunari bakarrik begiratzen badiegu; baña ezta lege gogorra, baizik erraza, eta biguña,
  orren probetxuari ondo begiratu nai badiogu, eta gure
  berri ondo zekien, gure Salbadoreak gure onagatik ala
  ordenatu zuela, konsideratu nai badegu. Urkamendi
  batean illtzera, kondenaturik bazeunde, eta zure gaiztakeria zeurk damaturik, konfesatzeagatik bakarrik,
  barkazioa eskeñiko balizue, a! zein erraz, eta zein
  pozik konfesatuko zendukean; bada betiko urkamenditik, eta betiko infernutik libratzeagatik, nola gogo-
  
  rra, eta nekeza iritzi bear diozu zu bezelako gizon
  argal bati sekreto guztiz andiaren azpian egiten diozun konfesioari? Eta batez ere, konfesioak dakazkitzun probetxuai begiratzen badiezu?
  G. Zer probetxu dakazki bada Konfesioko Sakramentuak? Eta legeak? E. Guztiz asko, eta guztiz
  andiak. 1. Gure buruak ondo ezagutzeko, eta humillatzeko premian ipinten gaitu; dala gure konzienziaren
  examiñarekin; dala gure pekatuak konfesatu bearrarekin; eta orrela, gure itxumen guzien, eta gure pekatuen sustraia dan soberbia, eta arrotasuna desegiteko, eta birtute guzien zimendua edo sustraia dan biotzeko humiltasuna exerzitatzeko berariazko gaia ematen digu, eta batez ere Penitenziako birtutea iristeko
  nai ta ez bear degun gure barruko gaiztakeriaren ezaguera, eta orri darraion lotsa, damu, eta pena artu
  eragiten digu; eta ala konfesatzeko lege ori ezpagendu geroago eta itxuago, geroago eta arroago, eta
  gogorrago geldituko giñateke, eta komunkiro, penitenziarik egin bage zuzen-zuzen Infernura juango
  giñate: eta ainbesteraño da ori egia, nun esperienziak
  beti ala erakutsi du. 2. Gure arrotasunak, eta erabageko gerekiko amorioak dakarkigun itxumen aundia
  argitzeko, eta erremediatzeko, guztiok degu besteren
  
  konseju bearra, eta Jesu-Kristok ipini digu konfesoreagan nork argitu, nork konsejatu, eta nork erremedioak
  eman, eta konfesatu bearrik ezpagenduke, gure gaiztakeriak iñori ez agertzeagatik gure itxumenean, eta
  erremediorik billatu bage egongo giñateke, eta geroago eta itxumen andiagoan eroriko giñate, eta oitura
  gaiztoak Infernura eramango ginduzke, eta or agiri da,
  zenbateraño Jesu-Kristok gure salbazioa deseatzen
  duen; bada ain erremedio egokiak gure gaitzak sendatzeko konfesioan ipini dizkigu; baña oraindio obeto
  ori ezagutuko dezue, gogora ekarten badezue, eta au
  da 5. probetxua, eta mesede guztiz andia, zenbat
  errazago, eta seguruago pekatuen barkazioa konfesio
  on batekin iristen dan, biotzeko kontrizio utsarekin
  baño; bada pekatu mortalak bertatik desegiteraño,
  eta Jaungoikoaren grazia, eta adiskidetasuna iristeraño elzen dan amoriozko kontrizio obetan dua edo perfektoa, ezta zuek bearbada uste dezuen bezin erraza,
  eta akto kontriziozkoak aoz esanagatik, gutxi oi dira,
  bear dan ezaguerarekin, humiltasunarekin, eta biotza
  osoro Jaungoikoagana itzultzen, eta aldatzen duen
  amoriozko damutasunarekin, akto kontriziozkoak edo
  onez damuak egiten duenak; batez ere lenago artara
  oiturik ezpadaude edo Zeruko argitasun, eta lagunta-
  
  sun aundi bat izaten ezpadue. Baña ona, konsuelo andi bat, zuen kontrizioa onenbesteraño ez allegatu edo eldu arren, atriziozko edo bildur damu egiazkoa
  badezue, orrekin, eta Konfesioko Sakramentuak berez
  ematen duen graziarekin iristen dezue konfesioan,
  absoluzioa errezibitzen dezuen instantean pekatuen
  barkazioa, eta Jaungoikoaren grazia, eta adiskidetasuna; eta atriziozko edo bildur damu ori errazagoa da
  kontriziozkoa edo onez damua baño, beste aldi
  batean dolore edo damutasun bien gañean hitz egiten
  degunean esango dizuedan bezela.
  G. Eta badakarkigu beste probetxurik Konfesioko
  Sakramentuak? E. Bai; eta ona bat guztiz estimagarria. Kontu egizue, Kristau batek Jaungoikoaren grazian dagoala guztiz obra on asko egiten dituala,
  Zeruan dauden Santu guziak ainbeste meritu edo irabazi egin dituala, eta oriei dagokien gloria gozatu bear
  zuela; baña zorigaiztoaz pekatu mortal batean arrezkero erori dala. Bada instante orretan, bere lengo obra
  guziak, eta irabazi guziak illik gelditzen dira, eta aei
  zegokien sari guzia, eta gloria guzia galdu du, eta
  Zerurako irabazi berririk ezin egin dezakean estadu
  tristean gelditzen da, penitenzia egiazkoarekin Jaungoikoaren grazia berriz iritxi artean. Orra pekatu mor-
  
  tal baten puzunia zein arrigarria dan beste gaitzik
  ezpalu ere; baña ona Konfesioko Sakramentu santuaren indarra, eta birtutea, zein andia, eta miragarria
  dan; ez bakarrik ondo konfesatu ezkero pekatu mortalaren barkazioa, eta Jaungoikoaren grazia eta gloriarako deretxoa ematen dio, baizik galdu zituan lengo
  obra on guzien merezimentuak biurtzen diozka, eta
  baita ari zegokion gloriazko deretxo guzia ere, eta
  ondasun berri ugariagoak irabazteko bidean ipintzen
  du. Eta, nork ondo aditzera eman lezake probetxu
  onen balioa? Persona bati guztiz aberatsa dala itxasoan ondatuko balitzaizka edo lapurrak eramango balizkioe dituan ondasun guziak, zer pena artuko luke? Eta
  gero osoro biurtuko balizkioe, nolako poza, eta atsegiña izango luke? Bada ortik kontu atera ezazue, zenbat
  geiago balio duen, konfesioak biurtzen dizkitzuen
  ondasun galduak, eta andiagoak irabazteko deretxoak; eta zenbat estimatu bear dezuen Konfesioko
  Sakramentuaren erraztasuna, ain probetxu andiak
  atera ditzaketzuen ezkero.
  G. Eta eztakar beste probetxurik Konfesioko
  Sakramentu santuak? E. Bai, eta guztiz andiak, eta
  miragarriak, batez ere sarri konfesatzera oitu nai
  bagera; bada ez bakarrik egin ditugun pekatuak, ala
  
  mortalak, nola benialak barkatzen dizkigu; baizik
  aurrera pekaturik ez egiteko, gure oitura gaiztoen
  indarra gutxitzeko, eskuratzeko, gure obligazioak
  ondo ezagutu, eta osatzeko, eta bizimodu pakezko bat
  egiteko, eta eriotza on baterako prestaturik egoteko,
  ematen dizkigu laguntasun guztiz asko, eta guztiz eragilleak; eta orrez gañera, pekatuen zorrak mundu onetan erraz pagatu eragin. Purgatorioko penak emen
  deskitatu edo gutxitu, eta Zerurako ondasun guztiz
  andiak irabazi eragiten dizkigu. Orra nolako kalteak
  erremediatzen dituen, eta nolako ondasunak irabazten dituen ondo, eta sarri Konfesioko Sakramentua
  errezibitzen duen Kristauak; eta ortik ezagutu dezakezue konfesioko legea zein erraza, eta biguña, eta zein
  probetxugarria, eta premiazkoa dan, gu betiko kondenaziotik libratzeko, eta betiko salbazioa seguratzeko:
  eta argatik fede bizia duen Kristauak utsegiteren bat
  edo beste argaltasunez egin arren, egiaz humillaturik,
  eta damuturik, eta ondutzeko asmo egiazkoarekin
  pozik konfesatzen dira, eta animako pakea, eta ondo
  bizitzeko, aurrerako indarrak artzen ditue. Eta, nork
  esan ditzake konfesio on baten ondoren, Komunio
  santutik Kristauak ateratzen dituan probetxuak? Baña
  ezta au gaurko dotriña gaia, (sarri aitatzea merezi
  
  badu ere) Eta kontrara, pekatu mortalean bizi oi diran
  Kristau ardurabageak, joku andi kaltegarriak edo
  erenzat edo besterenzat egin oi dituenak ardurabage
  okasioa datorkienean edo erak billaturik moteltzeraño, eta eren buruak irabiatzeraño ardoa edo mistela
  edo aguardientea edaten duenak; danza zikiñak, edo
  jostatze leunak egin oi dituenak; gaitziritzi, gorroto
  edo aserrean bizi diranak, birau gaiztoak, eta juramentu gezurrezkoak ardurabage egin oi dituenak,
  batari edo besteari edo fama ona edo estimazioa edo
  ondasunak kendurik, eta biurtu nai ezta daudenak,
  eta beste onelako asko, iñor baño, ondo konfesatzeko,
  eta erremediatzeko premia estuagoan daudenak, izan
  oi dira konfesioaren igasi dabiltzanak, edo noiz edo
  noiz edo Pazkuaz kunplitzeko konfesatzen badira ere
  bear dan egiazko damutasunik, eta benetan erremediatzeko proposito irmo, eta eragillerik artu oi eztue,
  gero erak erakutsi oi duenez.
  G. Zer erremedio bada onelakoen itxumena sendatzeko, eta bertatik penitenzia egiazkoa, eta konfesio ona egitera ipinizeko? E. Jaungoikoak arren argitu
  ditzala, eta kondenatuak izateko daukien peligro edo
  arrisku arrigarria ezagutzeko, grazia diela, bada bestela erremediorik eztago, orrelakoak bada ezagutu
  
  bear due, geroko, eta azkeneko eritasuna datorkieneko egiazko penitenzia, eta konfesio ona, eta bizimodu
  berria egitea luzatzen badue, komunkiro Infernura
  betiko jaisteko peligro guztiz andian daudela. Baña
  esango due; Ezta bada asko pekatutik libratzeko, eta
  salbatzeko, lenago gaizki bizi izanagatik, eriotzako
  gaitza eta ordua datorrenean al badu konfesatzea, eta
  ori ezin badu, akto kontriziozko bat egitea? Bai asko
  da, orduan ondo konfesatzen bada, edo akto kontriziozko egiazkoa egiten badu. Baña diot, Elizako erakusle edo Doktore santuakin batera beti geroko edo
  eriotzako peligrorako egiazko penitenzia egitea; eta
  konfesio on bat egitea luzatzen duen pekatari gaitzera oituak, ardurabageak, esperanza falso orrekin bizi
  izan diranak; komunkiro edo supito iltzen dirala edo
  eriotzako orduan zenzua, eta juizioa galtzen duela edo
  adimentu argiarekin egon arren edo oñazak edo eren
  artuemanak zuzendu bearrak, edo illtzeko larriak edo
  eren konzienziako nasteriak azoratu oi dituela, eta zer
  egin eztakien moduan ipiñi oi dituala; eta Konfesoreak
  lagundu arren bere konseju, eta hitz onakin akto kontriziozkoak edo onez damuak edo fedeko, esperanzako, eta karidadezko aktoak egitera, nola artara lenago