Frantziako hirur Errepubliken - 6
hetan ibiltzea. Beha, beha dezagun ongi Prusiako yudu eta yudusa kankaila eta kunkur dabiltzan heyeri. Ikhus, ikhus heyen begi ñañaz betheak edo krasatua eta gorriak...
Begi gorriak, sorgin begiak! Halere bertzenaz
Autrixiako eta Alemaniako Yuduak askitto dira
garbiak. Aljeriakoak eta Tunisiakoak iguzkiaren
azpian daitezken zikhinenak dire, partikularzki
tabako harzaleak badira, pekada sudurretik
dariotela!
Bai, Aljeriako eta Tunisiako Yuduak eta Yudusak dira egiazki okhastagarriak , nahiz sakelak
dituzten urhez betheak.
Lehen Frantziako Yuduak ziren oraiko Aljeriakoak eta Tunisiakoak bezala. Egungo yudu Frantsesek, Polonesek, Alemanesek elgar iduri dute,
zeren guziak aberats okhituak baitira.
Bethidanik izan dire bi gauza miretsgarriak:
bat nola Yuduek elgar iduri izan duten; eta bertzea nola giristinoek, heyek, non nahi aise ezagutu dituzten. Orai duela berrogoi eta hamabortz urthe, ene haur denboran, ikhusten genituen, Santo Izpiritutik atheratu eta, borthaz bortha, philtzar-tzar, luma eta burdin zahar erosten
zabiltzan Yuduak eta heyen emazteak; sakelako
mokanesak harturik, edo arropa kantail batekin,
eginen ginituen urde beharriak bezelako batzu,
eta yauzteka pharatuko ginen Yudu eta Yudusa
heyen aitzinean oihu eginez:
«Raka, raka! raka!».
Hek koleran laster; guk, irriz laster! Zer orhoitzapena! Orduan zalhu ginen, orai maltso gabiltza!!
Orokatik ere, Yudua bethi Yudu da, eta
Yuduak baditu berekin hirur estakuru eta seinale
bat. Khasu ongi huni.
Estakuru hetarik lehena da Yesu-Kristo gure
Yaunaren eta haren erlisione sainduaren kontra
duen herra ezin asea.
Herra errabiazko hori asko eta asko aldiz erakutsi dute Yuduek, partikularzki Phazko irian,
gure misterio handi eta sainduak sakrileiozki
profanatuz, giristinoak, hala nola Aita Joseph,
kapuxina, orai duela berrogoi eta bederatzi
urthe, martirisatuz, bai eta anhitz haur ttipi eta
inozentak khurutzefikatuz.
Haur hetarik aiphatuena izan zen San Simon,
bi urthe eta erdi zituen muthil gaztea. Trente
deitzen den hirian, hil edo khurutzefikatu zuten
Yuduek afruski 1475an.
Izan dire bertze berrogoi eta biga edo hirur,
hola tratatuak Yuduez!!
Alferretan ukhatuko dituzte gauza hok
Yuduek; badire bi liburu khenduko ez dituztenak
mundutik: hek dira bat Elizako ixtorioa, eta bertzea Martir sainduen lista.
Yuduen bigarren estakurua da urhe eta zilharrer sobera estekatuak izaitea. Egun guziez
erraiten dugu: «Gizon hau abariziosa da Yudu
bat bezala; dirua hainbertze maite du, non iduri
baitu Yudu bat».
Eskritura Sainduan errana da Israeldarrek
adoratu zutela desertuan urhezko aratxe bat.
Moisek yakin zuenean idolatriazko akto hori,
erhautsarazi zuen urhezko aratxea eta aurthiki
Israeldarrek edaten zuten urerat.
Erran ditake yuduek, naski edan zutelakotz
urhestatu ur hartarik, badutela geroztik, guziek,
bainan guziek, urhearen gosea eta egarria.
Ez da beraz sobera estonatu behar, dirua
prestatzen badute galdeginez hamar, hogoi,
berrogoi eta hamar ehuneko.
Erroman, Europako hiri handietan, Santo Izpiritun bezala, Yuduak atxiki dituzte, lehen, bertze
yendetarik behex, beren kartierrean; uste izaiteko da ifernuan ere apart izanen direla. Han betheko ahal dute departamendu edo probinzia bat,
handiskoa izanen dena!
Gutiak dire heyen artean, batere balinbada
ere, konprenditzen dutenak Testament Zaharreko liburu batean irakurt dezaketena: «Norbaitek
fitegi bere fortuna egiten badu, nekez dukela
bere kontzientzia garbi». Bada Yuduak galopan
aberasten dire!
Orai duela ehun urtheren ingurua, Rothschild, guzien buruzagia, komis xinple bat omen
zen. Egun haren familia on da, diotenaz, hirur
milliarrez ( Egundaino ez da
behar bada izan ez erregerik, ez monarkarik
halako izatea ukhan duenik. Orai segurik ez da
hain aberatsik.
Komondo, bertze Yudu batek, omen ditu
libera. Nehork ez daki Ephrusik,
Miresek, Dreyfusek, Millaud deithua denak eta
bertzek zer izatea duten. Ni arras haurra nintzelarik, bazen Bayonan Yudu etxe bat deitzen zutena Hogoi eta zortzi sosenia. «Norat yohan zare
gauza horren erostera?» «Yohan naiz Hogoi eta
zortzi sosenera». «Nori erosi duzu hori?» «Hau
erosi dut Hogoi eta zortzi sosenean».
Yudu hek bere fortuna hasi omen zuten hogoi
eta zortzi sosetarik, eta gero altxatu nork daki
zoin gora!!
Yuduen hirurgarren estakurua, eta ttipla ez
dena, da falso edo traidore izaitea.
Yudua tratulari bada, ez da estonatu behar,
bertze tratulariak bezala, izan dadin filusa eta
gezurtia; bainan denean traidorekeria bat handia egiteko, badakite traidorek nor den irutan
kargatuko holakoaren edo halakoaren enganatzeaz. Faltsokeria deusik ez da Yuduarentzat,
baldin dirua hunkitzen badu; Yudu guziek behar
lukete ontsala Yudas izena...
Hemen erranen dut egin nezakela liburu
handi bat, zoinetan froga bainezake Yuduak traidore direla ez xoilki gure etsayak direlakotz, bainan eta guziz dutelakotz urhe eta diru gose eta
egarri bat, deusek ezin asea.
Bi disposizione horiekin khausitzen dira
Yuduak mundu guziko banka eta industria konpainia prinzipalen buruan. Bertze bankek eta
konpainiek badakite ez dutela indarrik aski
heyer ihardokitzeko, eta heyetaz zangoen
azpian ostikatuak eta lehertuak ez izaiteko.
Orai behar dut erran hitz bat Yuduen seinaleaz. Kainek hil zuenean Abel, bere anaia inozenta, izan zuen Yainkoaganik seinale bat, zoinak
ezagutarazten baitzituen bi gauza: Bat, hura zela
lehenbiziko gizon hiltzalea; bigarrena, nehork ez
zuela hatik hura hil behar, Yainkoak ez baitzuen
hori nahi.
Yuduek ere badute beren seinalea, harek
ezagutarazten ditu ongi, guziz direla Yesus-Kristoren hiltzaleak, nola ere baitire ezin konbertituak, edo reprobatuak munduaren akhabantzaraino.
Arraro da ikhustea Yudu bat konbertitzen.
Bizkitartean Yondoni Bixintxo Ferriekoak hamalaugarren mendearen akhabantzan, konbertitu
ahal zituen 25 mila hetarik.
Gure mende huntan giristinoen fedea besarkatu duten Yudu famatuenak izan dire: Liberman, bi anaia Ratisbonne, bertze bi anaia
Leman, oraino bizi direnak.
Baratzen naiz, ordu baitu. Yadanik erran dut
nagusi direla Yuduak, Frantziaren cidiaz!!!
7en KAPITULUA
Gauza bat erran daiteke anhitz gisetarat. —
Berdin framazonkeria ongi ezagutarazteko,
behar dire eman hartaz zonbait definizione. —
Orai artean framazonek bazuten Yainko bat, nahi
zuten bezala izendatzen zutena; orai Yainko
hura bera ukhatzen dute. —Orai duela lau hogoo
urtheren ingurua, baziren framazonak Mableko
hirian. —Zer khondatzen zuen denbora hartan
zerbitzari egona zen presuna adinetako batek. —
Bayonan ere framazonak biltzen ziren han den
karrika hertsi eta zikhin batean den etxe batetarat. —Zer ikhusi den deputatu framazonen bilkhuran, behin bainotan, Yainkoaren izena aditu
dutenean. —Orokatik ere, arbola bere fruituetarik ageri den bezala, framazonkeria ageri da
bere obretarik. —Zer khondatzen dute autorrek
hartaz, partikulazki Brescianik. —Naturalistek
zer duten erraiten. —Afríkako desertuetan diren
zur ernayak bezain handiko suge ikharagarri
batzuez. —Bada suge baten plazan, bi suge handiek dakote egungo zozietatea, Yudukeriak eta
Framazonkeriak.
Gauza batez nahi denean norbeit mintzatu,
nesesario da ezagutaraz dezan lehenik gauza
hura, baldin ez bada ezagutua. Erran behar du
beraz zer den hura, edo eman haren definizionea.
Bada, losikako erreglen arabera, definizione
batek, ona izaiteko, berekin ukhan behar ditu lau
edo bortz kalitate. Hetarik lehenbiziko biak dire:
klartasuna eta laburtasuna. Definizionea izan
dadila beraz klarra eta laburra.
Aise da haren erraitea, ez ordean egitea!!
Orokatik ere, erranen dut, laburzki ez bada,
bederen klarki, zer den framazonkeria. Iduri zaut
gauza hori erran behar dutala anhitz gisetarat:
1nik Framazonkeria da zozietate bat egina
munduan diren gizonik faltsoenez, gaixtoenez,
tzarrenez.
2nik Hura da oraino bilkhura suerte bat gizonik lanjerosenez formatua, monarka, errege edo
enperadore ororen, nola buruzagl eta gobernamendu lesitimo guzien kontra dena.
3nik Framazonkeria da, azkenik, biltzarre bat
ifernuko debruek, mundu guzian, bere iduriko
egin dituzten gizon kriminel batzu, zoinak baitire
bethi Yainkoaren kontra, Elizaren kontra, zozietatearen kontra.
Arbola bere fruituetarik ageri den bezala, Framazonkeria da bere obretarik. Framazonen
obrak behar ditugu beraz ixtudiatu, framazonkeria ongi ezagutzekotz. Orai arterainoko framazonek bazuten bederen bere gisako Yainko bat,
munduko etxe-egile handia deitzen zutena.
Harek egin izan duen etxea da mundu hau
guzia, erran nahi baita, zerua, bere iguzki, ilhargi, eta izar guziekin, eta lurra itsasoarekin.
Gauza horien guzien Kreatzaile Dibinoa deithu dute beraz orai artino, framazonek, arxitekta
handia, deitzeko orde Yainkoa. Orai arras ukhatzen dute lehen bere izenaz deithu nahi ez zutena.
Hori behar zen gerthatu framazoneri.
Hemen orhoitzen naiz zer khondatzen zuen
presuna adinetako batek, bizi zen herri eder
batean.
Adi zazue ongi presuna hark khondatzen
zuena:
«Ene gazte denboran, zerbitzuan nindagolarik Mableko etxe batean, ikhusten nitzun, aski
ardura, gure yaunaren ganberarat biltzen hiriko
bertze yaun multxo bat, eta han egoiten zitzun
luzaz, ahapetik eta segretian mintzo zirelarik».
Erraiten dizie emaztekiak kurios direla, uste
nikezi neskato gaztiak oraino kuriosago direla. Ni
segurik hala ninduzun.
«Beraz egun batez, yauntto hek sarthu zireneko ganberan, eta bortha untsa zerratu zuten
ondoan, eman ninduzun, barrandan, eta gakho
xilotik beha, eta ez ninduzun guti estonatu
ordian ikhusi nintuen gauzez.
»Ohartu ninduzun gure nagusiak baziela bere
altzinean, larru xuri xurizko dantal edo taulierra.
Beste batek bazaukan ezkerreko eskian, hargin
phalotea; hirurgarren batek konpas bat, hark ere
ezkerreko eskian; laugarrenak atxikitzen zizin
erregla bat esku batez eta eskuairea bertze
eskiaz. Azken batek bazizin geroztik gure herriko
errientari ikhusi dakotan bola bat. Han arizan
zitzun luzaz ez dezakezit zer yestu egiten, zer
mezu elgarri beharrira adi-arazten...
»Sino eta eskarnio horiek iduritu zitzadatzun
eni, gauzak bere izenez erraiteko, astokeria
handi batzu, eta ez deus bertzerik.
»Sehi bainintzan, eta ez bainien ene plaza
nahi galdu, ixil-ixila egon ninduzun.
»Ez nakizin ordian zer phentsa; bainan geroztik yakin dizit framazonak zirela, eta heyen erlisionea gurearen ximinokeria bat dela».
Orduan Mableko framazonak biltzen ziren
bezala, hetarik baten etxerat, Bayonakoak elgarretarat yuntatzen ziren, gisa berean, Bayona
handian zen kharrikarik hertsi hertsienaren eta
zikhin zikhinenaren etxe batetarat.
Ez da beraz estonatu behar framazonak gisa
hortan yokhatuz, lehenik Yainkoaren izen saindua ez badute nahi izan aiphatu, eta gero Yainkoa bera badute ukhatzen.
Tristeago da oraino phentsatzea zer ikhusi
izan den zenbait aldiz gure deputatu gorri, framazonen artean. Aditu dutenean Yainkoaren
izena, edo Probidentziarena, oihuka dira hasi,
beren hortzak karraskatuz, haguna zariotela
ahotik, xak hur errabiatuer bezala, eta zalapartan abian zirela, berek ez zakiten norat.
Yainkoaren etsayak dira, denbora berean
Eliza sainduarenak. Hartakotz dakote, hogoi
urthe huntan, haren buruzagia, Aita Saindua,
preso bere palazioan, hari khendu ondoan Probidentziak eman zakon erresuma ttipia.
Framazonek, Frantzian, phasarazi dituzte,
hamar aldiz erran dugun bezala, legerik tzarrenak ezkontzaren kontra, aphezgai ixtudianten
eta fraide gazten kontra.
Zer erranen dut oraino, hain itsuski etsekutatzen dituzten eskoletako lege batzuez? Bai, framazonek khenduko dituzte eskolak frereri eta
seroreri, eta heyek emanen laiko batzuen eskuetan, zoinek altxatuko baitituzte gure haurrak
paganoek berek altxatzen zituzten baino gaizkiago. Hortik gerhatzen da egun Frantzian,
nihoiz eta nihon gerthatu ez dena: aste guziez
berrikariek edo gazetek daukute yakin arazten,
bi sensuetako haur gazte batzuek dituztela halako eta holako tokian, bere buruak destruitu, bere
nahitarat ithoz, urkhatuz, edo pistolet kolpe bat
bereri tiratuz.
Eskola inpioak fagoraten dituzten mera framazon batzuek dituzte oraino debekatuko, kato-
likoen dretxo guzien kontra, urthe guziez egiten
ziren prosesione maiteak eta Bestaberrikoa
bera...
Framazonak ez dira gutiago etsayak hek iduriak ez direnen eretzerat, bai eta hek berak iduri
dutenentzat. Hemen behar ninduzke khondatu
mila ixtorio.
Irakurt daitezke ixtorio hek anhitz autorretan,
zoinetarik ez baititut izendatuko hirur baizik:
Bresciani, Leo Taxil eta Paul Rosen.
Lehenak erraiten dauku framazon batzuek,
neskatxa gaztez abusatu eta, heyek, pozoindatuz, hil arazi dituztela emeki emeki..
Zenbaitek, autor beraren arabera, norbait hil
edo asasinatu baino lehen, ekharri dute bekhatu
mortal baten egiterat, gero haren ifernurat
xuxen xuxena igortzeko..
Zer furia ez dute framazonek beren buruen
kontra ere, geroago eta gehiago gaixtagin bilhakatzea xerkatzen dutenean! ikhusi izan dira
hetarik, dio oraino Brescianik, bilhatzen San
Ligorioren Theolosia Moralean, hek ezagutzen ez
zituzten bekhatu mortalak, preseski heyen egiteko!!!
Orai aise da konprenditzeko nola diren framazonak zozietate guziaren etsayak. Hek egin
eta egin arazi dituzte Europan eta Ameriketan,
bederen ehun urthe huntan, khonda ahal erreboluzione, eta hek hil arazi dituzte milaka eta milaka gizonak, gerla zibil hetan, berak lekhu segurrean zaudelarik.
Hek dituzte lephoraino sar-arazi, erresumak
eta errepublikak sekula pagatu ez dituzten
zorretan.
Hek dakote populua lehertua zergen azpian.
Hek direla kausa edo heyen doktrina falsoak
segituz, agonian dagotzi Laborantza, Industria
eta Komerzioa.
Huntan akhabatzen dut kapitulu hau. Naturalistek erakhusten daukute Afrikako desertuetan
badirela zur emalak bezain handiko sugeak.
Hetarik baten gana inprudentki edo uste
gabez, hurbiltzen bada bestia ezti edo inozent
bat, hala nola basa ahuntz bat, mustroak yauzi
eginen du haren gainerat; hura hartuko du eta
inguratuko du bere gorphutz luzeaz egiten
dituen erhaztun ikharagarriez. Tinkatuz, herstuz,
eta bere hats phozoindatuaz laster du bere biktlma ithotzen, hiltzen.
Sugeak ez du hura phuskatuko, bainan kraskaka hautsiko ditu haren hezur handi eta ttipiak,
eta basa ahuntzaren gorphutza, hezatuz edo
trenpatuz bere ahoko elder zikhinaz, ezarriko du
luze luzea, philtzar bat bezala, eta azkenean iretsiko hola osorik, bere larru eta ilearekin... Mustroak behar du denbora gisa hortan bere phazkaren iresteko eta, iretsi ondoan, haren diseitzeko.
Zenbait egunez, erdi lo bezala omen dago eta
preseski orduan dute kalitzen edo hiltzen Afrikako salbaiek, haren larruaren ukhalteko eta hura
ongi khario saltzeko.
Konparantza hortan behar litezke ontsala
suge baten orde, bi suge; ezen Yudukeriak lehenik eta gero Framazonkeriak dakote, biek, Frantzia maitea inguratua, tinkatua, phozoindatua,
ithotzeko phonduan!!!
Esperantza izan behar dugu sugea bezalatsu
akhabatuko direla, Yudukeria eta Framazonkeria, noiz eta baitute uste izanen direla puxantenik eta orduan berean!!
Amen! Halabiz.
8en KAPITULUA
Gauza bat ikhus ditake asko gisetarat, haren
gainean egin ahal daite konparantza bat baino
gehiago. —Uxaranek odola edaten daukuten
bezala, Yuduek xukatzen dute Frantziaren fortuna. —Afrikako suee munstroek beren biktima
duten bezala ithotzen, phozoindatzen, hiltzen
framazonek dute egungo zoz letateari egiten. —
Alimaletto batzu dire hatzemaiten artetan, nola
otsoak zephoetan. —Yuduek dakote egungo
zozietatea beren artetan, eta framazonek beren
zephoetan. —Estonatzeko da nola egungo Aitoren-semeak aurkhitzen diren Yuduen egunazko
eta gabazko bestetan. —Fedearekin yuan da
lehengo fiertasuna. —Dirudunak dira egungo
Yainkoak edo idolak. —Gure Amerikanoek, diren
bezala ere, balio dute Yuduek baino gehiago. —
Framazonak dire egiazko debruzko gizonak. —
Debruek bezala dute egiten gaizkia, maizenik
izilka, zenbait aldiz agerian. —Medikua, barbera
framazonak badira, behar dira bakharrik entzun
mediku edo barber bezala. —Ez ditzagun irakhurt heyen gazetak eta ez giten yuan heyen
botigetarat.
Gauza bat ikhus dalte asko gisetarat, eta hari
beha egon ditake hanitz tokitarik: hortakotz
haren beraren galnean egiten ahal da konparantza bat baino gehiago.
Goraxago erran dut Yuduak ari direla, Frantzian, eta non nahi, iduri dutelarik uxaranak eta
banpirak, egungo zozietateari bere odol guziaren edaten, xukatzen, edo dakotela emeki emeki
izaite edo fortuna guzia hartzen.
Gisa berean erran dut framazonek dutela
zozietate berari hatsa khentzen, beren lege infame eta tiranozkoez, hura herstuz eta hola ithoz.
Bai eta dute, bere doktrina tzarrenez hura
phozoindatzen, hiltzen, Afrikako suge mustroek
egiten duten molde berean, hatzemaiten dituzten biktima inozenter.
Egun nahi dut erran ene haur denboran,
urthe guziez, atabala soinuz, nola kridatzen
zuten, gure herrian holako tokitik eta halakoraino, ezarriren zituztela zephoak bestia gaixto
batzuen hatzemaiteko.
Denbora hartan hedatzen ere zituzten arteak
halako ihizi suerte batzuen hartzeko.
Egungo egunean, ez dira zenbait alimaletto
hatzemanak; bainan zozietate guzia da hartua
Yuduen artetan edo saretan eta framazonen
zephoetan.
Beraz azken kapitulu huntan erran nahi dut
zer egin behar dugun, gure etsai handiak diren
batzuen eta bertzen bentzutzeko.
Hasteko Yuduak behar litazke bere gisa utzi,
lehen uzten ziren bezala.
Nik konprendi ez dezaketan gauza da, ardura
ikhusten dena Frantziako izenik handienak eta
ederrenak ekhartzen dituzten yaun eta andereak, nola diren yuntatzen Yudueri, konparazione, azken hok, bere gaztelu eder eta aberatsetan emaiten dituzten egunazko bazkarietan,
arratsetako bilkuretan gabazko baletan.
Deusetan ez ziren lbiilko besoz-beso, Yudusekin, lehenagoko nobleak ala dukeak, ala konteak, markisak, baronak eta bertzeak; eta ez
zituzten ere ikhusiko nahas mahas valsatzen,
Yuduekin, orduko dukesak, kontesak eta
barontsak.
Denbora hartako Aitoren-semek, deus ez baitzuten malleatzen Yudueri, ez zuten sekulan
sofrituko errana izan zadin hetaz, zituztela heyek
potkatu Yuduen botak, edo musuz estali heyen
zapetak, milikatu heyer aztalak, besarkatu belhaunak.
Fedearekin yuan da lehenagoko fiertasuna,
karatera, noblezia, dignitatea.
Dirudunak dira egungo Yainkoak, izanik ere
Yuduak.
Guk yende xehe edo xumetarik atheratzen
garenak, guardia eman dezagun egitetik noble
eta buryes, aberats izanik, egiten dutena miserableki, yuaten direnean, xapela eskuan,
Yuduen oinetarat, heyen ez humilki, bainan
zozoki othoizterat.
Gure beharrak khonda ditzagun lehenago
Bathayoko seinalea bederen berekin ekhartzen
duten gizoneri. Egun baditugu gure herrietan
Amerikanoak, nahi badute gu lagun gaitzaketenak. Badakit, hemen erranen dautate zenbait
Amerikanoek badutela yudu aire bat. Nahi dut
Amerikano heyek baduten ez bakharrik yudu
airea, bainan oraino yudu khantua bera.
Halarik ere, nik diot, Amerikanorik sorjesenek
Yudurik hoberenek baino gehiago balio dutela.
Utz ditzagun beraz, bere gisa, Yuduak Yuduekin, uzten ditugun bezala xakhurrak xakhurrekin, edo faltsoak faltsoekin, traidoreak traidoreekin.
Hola gare beiratuko Yuduen arte eta saretarik. Ez zauku hain alse izanen ez hatzemanak
izaitea Framazonen zephoetan.
Yadanik erran dut, bi motibok dabiltzala
gehienik yuduak:jesus-Kristoren eta haren Erlisione sainduaren etsaitasunak, eta lurreko onthasunen gose edo egarriak. Framazonek badute,
hek Satanen beraren herra, koiera, errabia, Yainkoaren kontra, Salbatzaile Dibinoaren kontra,
Eliza sainduaren kontra, errege eta monarka
lesitimo guzien kontra, gobernamendu on edozoinen kontra, zozietate osoaren kontra. Bai, framazonak dire egiazki eta errealki debruzko gizonak.
Debruek bezala dute egiten gaizkia, preseski
debruzko gizonak direlakotz; debruek bezala, ez
behin, bietan, zonbait aldiz; bainan bethl eta
bethi; debruek bezala, zenbait aldiz agerian, eta
ardurenik izilka, ilhunbetan, gau inharak iduri
dutela...
Norbaitek deraut orai erranen: «Nola ezagutuko ditugu framazonak?». Aise da alse keyen
ezagutzea: uzta hur-ondoa ageri da hur handietarik; urritza, hur ttipietarik; arbola guziak beren
fruituetarik; berdin berdina framazonak, beren
obra madarikatuetarik.
Deputatuen biltzarrean eginak izan badira
legenik inpioenak, tzarrenak, erraiten ahal duzu
lege hek proposatu, egin eta phasarazi dituztela
framazonek.
Deputatu halakoak izendatu nahi dituzten
elektorrak, elekzionetako denboran, segur dira
edo framazonak edo heyen esklaboak, zerbitzariak, mandatariak. Denean erreboluzione bat,
nazione batean, Europan edo Ameriketan;
nahasdura bat hiri batean, errebolta edo greba
bat langilen artean, erraiten ahal da horietan
guzietan arl direla esku-petik framazonak.
Holako lanen egiteko dituzte biltzen, urthe
guziez, mundu guzian, framazonek, 150 edo 200
miliun libera diru; beraz dituzte asasinaraziko
begletan dituzten gizonak, bai eta egin araziko
egun guziez, han edo hemen, krimarik beltzenak.
Mundu hau duketenean, framazonek, osoki
tzartu, zikhindu, itsus eta afrus bilhakatu, Yainkoak beharko du igorri bere koleraren suya, lur
hunen garbitzeko, gauza guzien purifikatzeko,
gero ororen erreberritzeko.
Gerthakari handi horiek ikhusiko dira munduaren akhabantzan; nork daki, behar bada, guk
uste baino lehenago.
Arte huntan yende on guziek behar dute
elgar sustengatu, bederen Yuduek Yuduak, tzarrek tzarrak sustengatzen dituzten bezala.
Ez da hirriskurik Yudu bat yuanen dela, bertze yudu baten botiga utzirik, giristino baten
botigarat.
Berdin framazonen, inpioen eta tzarren fagore guziak dire izanen heyek iduriendako.
Yende onak dire aldiz zoroki bertze gisaz yokhatuko. Ahal duenak konprendi dezala gauza
hori. Framazonak, ez bertze gaixtaginak, ez dira
sekulan abonatuko giristino onen gazeter. Yende
onak, hala hala, edo onentzat dauzkatenak bere
buruak, nahiago duzkete irakurtu gazeta tzarrak
onak baino.
Kanpainako yende xinplea da askotan pharatuko barber edo mediku baten alde, erranez izanen duela barberaren eta medikuaren beharra.
Barbera eta medikua Yin arazten dire heyen
beharra denean. Hek ordenatu erremedioak egin
behar dire, eta yaun heyek pagatu lehen bal
lehen; bainan gero utzi bere gisa, ez badira erlisionearen aldeko gizonak. Bertze gizon aberats
batzuez mintzatzean, dute erraiten zenbaitek:
«Holako yaun aberats horrek ez du Phazkorik
egiten, ez dabila ere guti baizik elizan, bainan
langile anhitz bizi arazten du, eta langilearentzat
ona da. Zu ere izan zaite haren alderat langile on
eta fidel bat; bainan guardia emazu saltzetik
zure arima, zure kontzientzia, elekzionetako
denboretan, emanez zure botza Yainkoaren eta
Elizaren etsaler. Orhoit zaite, zure bizia, zure
osagarria, zure izaite guzia direla bakharrik zeruko Yaunaren eskuetan».
Akhabatzen dut, erranez bakhotxa, xuhur
xuhur bada, bizi dadila sainduki, othoitz eginez,
erlisioneko urhatser yarraikiz, guziz fede bizi bat
kontserbatuz.
Printzipo horiek guztak ahantz ditzazkegu,
bainan Yainkoa ez da ahantzkor. Hura da bakharrik pairakor. Zertako laitake presa, duenaz
geroz eternitatea bere eskuko?
EPILOGA EDO AZKEN HITZA
IRAKURTZAILE MAITEA:
Esperantza dugu liburu ttipi edo labur hau
irakurtu dutenek, huntarik athera dituztela
hanitz gauza, berentzat eta bertzerentzat, ezin
gehiago abantailosak, gu bizi garen denbora hits
eta triste huntako.
Bai eta agian, egungo egunean hain necesario diren erakuspen hok helduko direla emeki
emeki Eskual-herriko azken etxetaraino.
OMNIA
Begi gorriak, sorgin begiak! Halere bertzenaz
Autrixiako eta Alemaniako Yuduak askitto dira
garbiak. Aljeriakoak eta Tunisiakoak iguzkiaren
azpian daitezken zikhinenak dire, partikularzki
tabako harzaleak badira, pekada sudurretik
dariotela!
Bai, Aljeriako eta Tunisiako Yuduak eta Yudusak dira egiazki okhastagarriak , nahiz sakelak
dituzten urhez betheak.
Lehen Frantziako Yuduak ziren oraiko Aljeriakoak eta Tunisiakoak bezala. Egungo yudu Frantsesek, Polonesek, Alemanesek elgar iduri dute,
zeren guziak aberats okhituak baitira.
Bethidanik izan dire bi gauza miretsgarriak:
bat nola Yuduek elgar iduri izan duten; eta bertzea nola giristinoek, heyek, non nahi aise ezagutu dituzten. Orai duela berrogoi eta hamabortz urthe, ene haur denboran, ikhusten genituen, Santo Izpiritutik atheratu eta, borthaz bortha, philtzar-tzar, luma eta burdin zahar erosten
zabiltzan Yuduak eta heyen emazteak; sakelako
mokanesak harturik, edo arropa kantail batekin,
eginen ginituen urde beharriak bezelako batzu,
eta yauzteka pharatuko ginen Yudu eta Yudusa
heyen aitzinean oihu eginez:
«Raka, raka! raka!».
Hek koleran laster; guk, irriz laster! Zer orhoitzapena! Orduan zalhu ginen, orai maltso gabiltza!!
Orokatik ere, Yudua bethi Yudu da, eta
Yuduak baditu berekin hirur estakuru eta seinale
bat. Khasu ongi huni.
Estakuru hetarik lehena da Yesu-Kristo gure
Yaunaren eta haren erlisione sainduaren kontra
duen herra ezin asea.
Herra errabiazko hori asko eta asko aldiz erakutsi dute Yuduek, partikularzki Phazko irian,
gure misterio handi eta sainduak sakrileiozki
profanatuz, giristinoak, hala nola Aita Joseph,
kapuxina, orai duela berrogoi eta bederatzi
urthe, martirisatuz, bai eta anhitz haur ttipi eta
inozentak khurutzefikatuz.
Haur hetarik aiphatuena izan zen San Simon,
bi urthe eta erdi zituen muthil gaztea. Trente
deitzen den hirian, hil edo khurutzefikatu zuten
Yuduek afruski 1475an.
Izan dire bertze berrogoi eta biga edo hirur,
hola tratatuak Yuduez!!
Alferretan ukhatuko dituzte gauza hok
Yuduek; badire bi liburu khenduko ez dituztenak
mundutik: hek dira bat Elizako ixtorioa, eta bertzea Martir sainduen lista.
Yuduen bigarren estakurua da urhe eta zilharrer sobera estekatuak izaitea. Egun guziez
erraiten dugu: «Gizon hau abariziosa da Yudu
bat bezala; dirua hainbertze maite du, non iduri
baitu Yudu bat».
Eskritura Sainduan errana da Israeldarrek
adoratu zutela desertuan urhezko aratxe bat.
Moisek yakin zuenean idolatriazko akto hori,
erhautsarazi zuen urhezko aratxea eta aurthiki
Israeldarrek edaten zuten urerat.
Erran ditake yuduek, naski edan zutelakotz
urhestatu ur hartarik, badutela geroztik, guziek,
bainan guziek, urhearen gosea eta egarria.
Ez da beraz sobera estonatu behar, dirua
prestatzen badute galdeginez hamar, hogoi,
berrogoi eta hamar ehuneko.
Erroman, Europako hiri handietan, Santo Izpiritun bezala, Yuduak atxiki dituzte, lehen, bertze
yendetarik behex, beren kartierrean; uste izaiteko da ifernuan ere apart izanen direla. Han betheko ahal dute departamendu edo probinzia bat,
handiskoa izanen dena!
Gutiak dire heyen artean, batere balinbada
ere, konprenditzen dutenak Testament Zaharreko liburu batean irakurt dezaketena: «Norbaitek
fitegi bere fortuna egiten badu, nekez dukela
bere kontzientzia garbi». Bada Yuduak galopan
aberasten dire!
Orai duela ehun urtheren ingurua, Rothschild, guzien buruzagia, komis xinple bat omen
zen. Egun haren familia on da, diotenaz, hirur
milliarrez ( Egundaino ez da
behar bada izan ez erregerik, ez monarkarik
halako izatea ukhan duenik. Orai segurik ez da
hain aberatsik.
Komondo, bertze Yudu batek, omen ditu
libera. Nehork ez daki Ephrusik,
Miresek, Dreyfusek, Millaud deithua denak eta
bertzek zer izatea duten. Ni arras haurra nintzelarik, bazen Bayonan Yudu etxe bat deitzen zutena Hogoi eta zortzi sosenia. «Norat yohan zare
gauza horren erostera?» «Yohan naiz Hogoi eta
zortzi sosenera». «Nori erosi duzu hori?» «Hau
erosi dut Hogoi eta zortzi sosenean».
Yudu hek bere fortuna hasi omen zuten hogoi
eta zortzi sosetarik, eta gero altxatu nork daki
zoin gora!!
Yuduen hirurgarren estakurua, eta ttipla ez
dena, da falso edo traidore izaitea.
Yudua tratulari bada, ez da estonatu behar,
bertze tratulariak bezala, izan dadin filusa eta
gezurtia; bainan denean traidorekeria bat handia egiteko, badakite traidorek nor den irutan
kargatuko holakoaren edo halakoaren enganatzeaz. Faltsokeria deusik ez da Yuduarentzat,
baldin dirua hunkitzen badu; Yudu guziek behar
lukete ontsala Yudas izena...
Hemen erranen dut egin nezakela liburu
handi bat, zoinetan froga bainezake Yuduak traidore direla ez xoilki gure etsayak direlakotz, bainan eta guziz dutelakotz urhe eta diru gose eta
egarri bat, deusek ezin asea.
Bi disposizione horiekin khausitzen dira
Yuduak mundu guziko banka eta industria konpainia prinzipalen buruan. Bertze bankek eta
konpainiek badakite ez dutela indarrik aski
heyer ihardokitzeko, eta heyetaz zangoen
azpian ostikatuak eta lehertuak ez izaiteko.
Orai behar dut erran hitz bat Yuduen seinaleaz. Kainek hil zuenean Abel, bere anaia inozenta, izan zuen Yainkoaganik seinale bat, zoinak
ezagutarazten baitzituen bi gauza: Bat, hura zela
lehenbiziko gizon hiltzalea; bigarrena, nehork ez
zuela hatik hura hil behar, Yainkoak ez baitzuen
hori nahi.
Yuduek ere badute beren seinalea, harek
ezagutarazten ditu ongi, guziz direla Yesus-Kristoren hiltzaleak, nola ere baitire ezin konbertituak, edo reprobatuak munduaren akhabantzaraino.
Arraro da ikhustea Yudu bat konbertitzen.
Bizkitartean Yondoni Bixintxo Ferriekoak hamalaugarren mendearen akhabantzan, konbertitu
ahal zituen 25 mila hetarik.
Gure mende huntan giristinoen fedea besarkatu duten Yudu famatuenak izan dire: Liberman, bi anaia Ratisbonne, bertze bi anaia
Leman, oraino bizi direnak.
Baratzen naiz, ordu baitu. Yadanik erran dut
nagusi direla Yuduak, Frantziaren cidiaz!!!
7en KAPITULUA
Gauza bat erran daiteke anhitz gisetarat. —
Berdin framazonkeria ongi ezagutarazteko,
behar dire eman hartaz zonbait definizione. —
Orai artean framazonek bazuten Yainko bat, nahi
zuten bezala izendatzen zutena; orai Yainko
hura bera ukhatzen dute. —Orai duela lau hogoo
urtheren ingurua, baziren framazonak Mableko
hirian. —Zer khondatzen zuen denbora hartan
zerbitzari egona zen presuna adinetako batek. —
Bayonan ere framazonak biltzen ziren han den
karrika hertsi eta zikhin batean den etxe batetarat. —Zer ikhusi den deputatu framazonen bilkhuran, behin bainotan, Yainkoaren izena aditu
dutenean. —Orokatik ere, arbola bere fruituetarik ageri den bezala, framazonkeria ageri da
bere obretarik. —Zer khondatzen dute autorrek
hartaz, partikulazki Brescianik. —Naturalistek
zer duten erraiten. —Afríkako desertuetan diren
zur ernayak bezain handiko suge ikharagarri
batzuez. —Bada suge baten plazan, bi suge handiek dakote egungo zozietatea, Yudukeriak eta
Framazonkeriak.
Gauza batez nahi denean norbeit mintzatu,
nesesario da ezagutaraz dezan lehenik gauza
hura, baldin ez bada ezagutua. Erran behar du
beraz zer den hura, edo eman haren definizionea.
Bada, losikako erreglen arabera, definizione
batek, ona izaiteko, berekin ukhan behar ditu lau
edo bortz kalitate. Hetarik lehenbiziko biak dire:
klartasuna eta laburtasuna. Definizionea izan
dadila beraz klarra eta laburra.
Aise da haren erraitea, ez ordean egitea!!
Orokatik ere, erranen dut, laburzki ez bada,
bederen klarki, zer den framazonkeria. Iduri zaut
gauza hori erran behar dutala anhitz gisetarat:
1nik Framazonkeria da zozietate bat egina
munduan diren gizonik faltsoenez, gaixtoenez,
tzarrenez.
2nik Hura da oraino bilkhura suerte bat gizonik lanjerosenez formatua, monarka, errege edo
enperadore ororen, nola buruzagl eta gobernamendu lesitimo guzien kontra dena.
3nik Framazonkeria da, azkenik, biltzarre bat
ifernuko debruek, mundu guzian, bere iduriko
egin dituzten gizon kriminel batzu, zoinak baitire
bethi Yainkoaren kontra, Elizaren kontra, zozietatearen kontra.
Arbola bere fruituetarik ageri den bezala, Framazonkeria da bere obretarik. Framazonen
obrak behar ditugu beraz ixtudiatu, framazonkeria ongi ezagutzekotz. Orai arterainoko framazonek bazuten bederen bere gisako Yainko bat,
munduko etxe-egile handia deitzen zutena.
Harek egin izan duen etxea da mundu hau
guzia, erran nahi baita, zerua, bere iguzki, ilhargi, eta izar guziekin, eta lurra itsasoarekin.
Gauza horien guzien Kreatzaile Dibinoa deithu dute beraz orai artino, framazonek, arxitekta
handia, deitzeko orde Yainkoa. Orai arras ukhatzen dute lehen bere izenaz deithu nahi ez zutena.
Hori behar zen gerthatu framazoneri.
Hemen orhoitzen naiz zer khondatzen zuen
presuna adinetako batek, bizi zen herri eder
batean.
Adi zazue ongi presuna hark khondatzen
zuena:
«Ene gazte denboran, zerbitzuan nindagolarik Mableko etxe batean, ikhusten nitzun, aski
ardura, gure yaunaren ganberarat biltzen hiriko
bertze yaun multxo bat, eta han egoiten zitzun
luzaz, ahapetik eta segretian mintzo zirelarik».
Erraiten dizie emaztekiak kurios direla, uste
nikezi neskato gaztiak oraino kuriosago direla. Ni
segurik hala ninduzun.
«Beraz egun batez, yauntto hek sarthu zireneko ganberan, eta bortha untsa zerratu zuten
ondoan, eman ninduzun, barrandan, eta gakho
xilotik beha, eta ez ninduzun guti estonatu
ordian ikhusi nintuen gauzez.
»Ohartu ninduzun gure nagusiak baziela bere
altzinean, larru xuri xurizko dantal edo taulierra.
Beste batek bazaukan ezkerreko eskian, hargin
phalotea; hirurgarren batek konpas bat, hark ere
ezkerreko eskian; laugarrenak atxikitzen zizin
erregla bat esku batez eta eskuairea bertze
eskiaz. Azken batek bazizin geroztik gure herriko
errientari ikhusi dakotan bola bat. Han arizan
zitzun luzaz ez dezakezit zer yestu egiten, zer
mezu elgarri beharrira adi-arazten...
»Sino eta eskarnio horiek iduritu zitzadatzun
eni, gauzak bere izenez erraiteko, astokeria
handi batzu, eta ez deus bertzerik.
»Sehi bainintzan, eta ez bainien ene plaza
nahi galdu, ixil-ixila egon ninduzun.
»Ez nakizin ordian zer phentsa; bainan geroztik yakin dizit framazonak zirela, eta heyen erlisionea gurearen ximinokeria bat dela».
Orduan Mableko framazonak biltzen ziren
bezala, hetarik baten etxerat, Bayonakoak elgarretarat yuntatzen ziren, gisa berean, Bayona
handian zen kharrikarik hertsi hertsienaren eta
zikhin zikhinenaren etxe batetarat.
Ez da beraz estonatu behar framazonak gisa
hortan yokhatuz, lehenik Yainkoaren izen saindua ez badute nahi izan aiphatu, eta gero Yainkoa bera badute ukhatzen.
Tristeago da oraino phentsatzea zer ikhusi
izan den zenbait aldiz gure deputatu gorri, framazonen artean. Aditu dutenean Yainkoaren
izena, edo Probidentziarena, oihuka dira hasi,
beren hortzak karraskatuz, haguna zariotela
ahotik, xak hur errabiatuer bezala, eta zalapartan abian zirela, berek ez zakiten norat.
Yainkoaren etsayak dira, denbora berean
Eliza sainduarenak. Hartakotz dakote, hogoi
urthe huntan, haren buruzagia, Aita Saindua,
preso bere palazioan, hari khendu ondoan Probidentziak eman zakon erresuma ttipia.
Framazonek, Frantzian, phasarazi dituzte,
hamar aldiz erran dugun bezala, legerik tzarrenak ezkontzaren kontra, aphezgai ixtudianten
eta fraide gazten kontra.
Zer erranen dut oraino, hain itsuski etsekutatzen dituzten eskoletako lege batzuez? Bai, framazonek khenduko dituzte eskolak frereri eta
seroreri, eta heyek emanen laiko batzuen eskuetan, zoinek altxatuko baitituzte gure haurrak
paganoek berek altxatzen zituzten baino gaizkiago. Hortik gerhatzen da egun Frantzian,
nihoiz eta nihon gerthatu ez dena: aste guziez
berrikariek edo gazetek daukute yakin arazten,
bi sensuetako haur gazte batzuek dituztela halako eta holako tokian, bere buruak destruitu, bere
nahitarat ithoz, urkhatuz, edo pistolet kolpe bat
bereri tiratuz.
Eskola inpioak fagoraten dituzten mera framazon batzuek dituzte oraino debekatuko, kato-
likoen dretxo guzien kontra, urthe guziez egiten
ziren prosesione maiteak eta Bestaberrikoa
bera...
Framazonak ez dira gutiago etsayak hek iduriak ez direnen eretzerat, bai eta hek berak iduri
dutenentzat. Hemen behar ninduzke khondatu
mila ixtorio.
Irakurt daitezke ixtorio hek anhitz autorretan,
zoinetarik ez baititut izendatuko hirur baizik:
Bresciani, Leo Taxil eta Paul Rosen.
Lehenak erraiten dauku framazon batzuek,
neskatxa gaztez abusatu eta, heyek, pozoindatuz, hil arazi dituztela emeki emeki..
Zenbaitek, autor beraren arabera, norbait hil
edo asasinatu baino lehen, ekharri dute bekhatu
mortal baten egiterat, gero haren ifernurat
xuxen xuxena igortzeko..
Zer furia ez dute framazonek beren buruen
kontra ere, geroago eta gehiago gaixtagin bilhakatzea xerkatzen dutenean! ikhusi izan dira
hetarik, dio oraino Brescianik, bilhatzen San
Ligorioren Theolosia Moralean, hek ezagutzen ez
zituzten bekhatu mortalak, preseski heyen egiteko!!!
Orai aise da konprenditzeko nola diren framazonak zozietate guziaren etsayak. Hek egin
eta egin arazi dituzte Europan eta Ameriketan,
bederen ehun urthe huntan, khonda ahal erreboluzione, eta hek hil arazi dituzte milaka eta milaka gizonak, gerla zibil hetan, berak lekhu segurrean zaudelarik.
Hek dituzte lephoraino sar-arazi, erresumak
eta errepublikak sekula pagatu ez dituzten
zorretan.
Hek dakote populua lehertua zergen azpian.
Hek direla kausa edo heyen doktrina falsoak
segituz, agonian dagotzi Laborantza, Industria
eta Komerzioa.
Huntan akhabatzen dut kapitulu hau. Naturalistek erakhusten daukute Afrikako desertuetan
badirela zur emalak bezain handiko sugeak.
Hetarik baten gana inprudentki edo uste
gabez, hurbiltzen bada bestia ezti edo inozent
bat, hala nola basa ahuntz bat, mustroak yauzi
eginen du haren gainerat; hura hartuko du eta
inguratuko du bere gorphutz luzeaz egiten
dituen erhaztun ikharagarriez. Tinkatuz, herstuz,
eta bere hats phozoindatuaz laster du bere biktlma ithotzen, hiltzen.
Sugeak ez du hura phuskatuko, bainan kraskaka hautsiko ditu haren hezur handi eta ttipiak,
eta basa ahuntzaren gorphutza, hezatuz edo
trenpatuz bere ahoko elder zikhinaz, ezarriko du
luze luzea, philtzar bat bezala, eta azkenean iretsiko hola osorik, bere larru eta ilearekin... Mustroak behar du denbora gisa hortan bere phazkaren iresteko eta, iretsi ondoan, haren diseitzeko.
Zenbait egunez, erdi lo bezala omen dago eta
preseski orduan dute kalitzen edo hiltzen Afrikako salbaiek, haren larruaren ukhalteko eta hura
ongi khario saltzeko.
Konparantza hortan behar litezke ontsala
suge baten orde, bi suge; ezen Yudukeriak lehenik eta gero Framazonkeriak dakote, biek, Frantzia maitea inguratua, tinkatua, phozoindatua,
ithotzeko phonduan!!!
Esperantza izan behar dugu sugea bezalatsu
akhabatuko direla, Yudukeria eta Framazonkeria, noiz eta baitute uste izanen direla puxantenik eta orduan berean!!
Amen! Halabiz.
8en KAPITULUA
Gauza bat ikhus ditake asko gisetarat, haren
gainean egin ahal daite konparantza bat baino
gehiago. —Uxaranek odola edaten daukuten
bezala, Yuduek xukatzen dute Frantziaren fortuna. —Afrikako suee munstroek beren biktima
duten bezala ithotzen, phozoindatzen, hiltzen
framazonek dute egungo zoz letateari egiten. —
Alimaletto batzu dire hatzemaiten artetan, nola
otsoak zephoetan. —Yuduek dakote egungo
zozietatea beren artetan, eta framazonek beren
zephoetan. —Estonatzeko da nola egungo Aitoren-semeak aurkhitzen diren Yuduen egunazko
eta gabazko bestetan. —Fedearekin yuan da
lehengo fiertasuna. —Dirudunak dira egungo
Yainkoak edo idolak. —Gure Amerikanoek, diren
bezala ere, balio dute Yuduek baino gehiago. —
Framazonak dire egiazko debruzko gizonak. —
Debruek bezala dute egiten gaizkia, maizenik
izilka, zenbait aldiz agerian. —Medikua, barbera
framazonak badira, behar dira bakharrik entzun
mediku edo barber bezala. —Ez ditzagun irakhurt heyen gazetak eta ez giten yuan heyen
botigetarat.
Gauza bat ikhus dalte asko gisetarat, eta hari
beha egon ditake hanitz tokitarik: hortakotz
haren beraren galnean egiten ahal da konparantza bat baino gehiago.
Goraxago erran dut Yuduak ari direla, Frantzian, eta non nahi, iduri dutelarik uxaranak eta
banpirak, egungo zozietateari bere odol guziaren edaten, xukatzen, edo dakotela emeki emeki
izaite edo fortuna guzia hartzen.
Gisa berean erran dut framazonek dutela
zozietate berari hatsa khentzen, beren lege infame eta tiranozkoez, hura herstuz eta hola ithoz.
Bai eta dute, bere doktrina tzarrenez hura
phozoindatzen, hiltzen, Afrikako suge mustroek
egiten duten molde berean, hatzemaiten dituzten biktima inozenter.
Egun nahi dut erran ene haur denboran,
urthe guziez, atabala soinuz, nola kridatzen
zuten, gure herrian holako tokitik eta halakoraino, ezarriren zituztela zephoak bestia gaixto
batzuen hatzemaiteko.
Denbora hartan hedatzen ere zituzten arteak
halako ihizi suerte batzuen hartzeko.
Egungo egunean, ez dira zenbait alimaletto
hatzemanak; bainan zozietate guzia da hartua
Yuduen artetan edo saretan eta framazonen
zephoetan.
Beraz azken kapitulu huntan erran nahi dut
zer egin behar dugun, gure etsai handiak diren
batzuen eta bertzen bentzutzeko.
Hasteko Yuduak behar litazke bere gisa utzi,
lehen uzten ziren bezala.
Nik konprendi ez dezaketan gauza da, ardura
ikhusten dena Frantziako izenik handienak eta
ederrenak ekhartzen dituzten yaun eta andereak, nola diren yuntatzen Yudueri, konparazione, azken hok, bere gaztelu eder eta aberatsetan emaiten dituzten egunazko bazkarietan,
arratsetako bilkuretan gabazko baletan.
Deusetan ez ziren lbiilko besoz-beso, Yudusekin, lehenagoko nobleak ala dukeak, ala konteak, markisak, baronak eta bertzeak; eta ez
zituzten ere ikhusiko nahas mahas valsatzen,
Yuduekin, orduko dukesak, kontesak eta
barontsak.
Denbora hartako Aitoren-semek, deus ez baitzuten malleatzen Yudueri, ez zuten sekulan
sofrituko errana izan zadin hetaz, zituztela heyek
potkatu Yuduen botak, edo musuz estali heyen
zapetak, milikatu heyer aztalak, besarkatu belhaunak.
Fedearekin yuan da lehenagoko fiertasuna,
karatera, noblezia, dignitatea.
Dirudunak dira egungo Yainkoak, izanik ere
Yuduak.
Guk yende xehe edo xumetarik atheratzen
garenak, guardia eman dezagun egitetik noble
eta buryes, aberats izanik, egiten dutena miserableki, yuaten direnean, xapela eskuan,
Yuduen oinetarat, heyen ez humilki, bainan
zozoki othoizterat.
Gure beharrak khonda ditzagun lehenago
Bathayoko seinalea bederen berekin ekhartzen
duten gizoneri. Egun baditugu gure herrietan
Amerikanoak, nahi badute gu lagun gaitzaketenak. Badakit, hemen erranen dautate zenbait
Amerikanoek badutela yudu aire bat. Nahi dut
Amerikano heyek baduten ez bakharrik yudu
airea, bainan oraino yudu khantua bera.
Halarik ere, nik diot, Amerikanorik sorjesenek
Yudurik hoberenek baino gehiago balio dutela.
Utz ditzagun beraz, bere gisa, Yuduak Yuduekin, uzten ditugun bezala xakhurrak xakhurrekin, edo faltsoak faltsoekin, traidoreak traidoreekin.
Hola gare beiratuko Yuduen arte eta saretarik. Ez zauku hain alse izanen ez hatzemanak
izaitea Framazonen zephoetan.
Yadanik erran dut, bi motibok dabiltzala
gehienik yuduak:jesus-Kristoren eta haren Erlisione sainduaren etsaitasunak, eta lurreko onthasunen gose edo egarriak. Framazonek badute,
hek Satanen beraren herra, koiera, errabia, Yainkoaren kontra, Salbatzaile Dibinoaren kontra,
Eliza sainduaren kontra, errege eta monarka
lesitimo guzien kontra, gobernamendu on edozoinen kontra, zozietate osoaren kontra. Bai, framazonak dire egiazki eta errealki debruzko gizonak.
Debruek bezala dute egiten gaizkia, preseski
debruzko gizonak direlakotz; debruek bezala, ez
behin, bietan, zonbait aldiz; bainan bethl eta
bethi; debruek bezala, zenbait aldiz agerian, eta
ardurenik izilka, ilhunbetan, gau inharak iduri
dutela...
Norbaitek deraut orai erranen: «Nola ezagutuko ditugu framazonak?». Aise da alse keyen
ezagutzea: uzta hur-ondoa ageri da hur handietarik; urritza, hur ttipietarik; arbola guziak beren
fruituetarik; berdin berdina framazonak, beren
obra madarikatuetarik.
Deputatuen biltzarrean eginak izan badira
legenik inpioenak, tzarrenak, erraiten ahal duzu
lege hek proposatu, egin eta phasarazi dituztela
framazonek.
Deputatu halakoak izendatu nahi dituzten
elektorrak, elekzionetako denboran, segur dira
edo framazonak edo heyen esklaboak, zerbitzariak, mandatariak. Denean erreboluzione bat,
nazione batean, Europan edo Ameriketan;
nahasdura bat hiri batean, errebolta edo greba
bat langilen artean, erraiten ahal da horietan
guzietan arl direla esku-petik framazonak.
Holako lanen egiteko dituzte biltzen, urthe
guziez, mundu guzian, framazonek, 150 edo 200
miliun libera diru; beraz dituzte asasinaraziko
begletan dituzten gizonak, bai eta egin araziko
egun guziez, han edo hemen, krimarik beltzenak.
Mundu hau duketenean, framazonek, osoki
tzartu, zikhindu, itsus eta afrus bilhakatu, Yainkoak beharko du igorri bere koleraren suya, lur
hunen garbitzeko, gauza guzien purifikatzeko,
gero ororen erreberritzeko.
Gerthakari handi horiek ikhusiko dira munduaren akhabantzan; nork daki, behar bada, guk
uste baino lehenago.
Arte huntan yende on guziek behar dute
elgar sustengatu, bederen Yuduek Yuduak, tzarrek tzarrak sustengatzen dituzten bezala.
Ez da hirriskurik Yudu bat yuanen dela, bertze yudu baten botiga utzirik, giristino baten
botigarat.
Berdin framazonen, inpioen eta tzarren fagore guziak dire izanen heyek iduriendako.
Yende onak dire aldiz zoroki bertze gisaz yokhatuko. Ahal duenak konprendi dezala gauza
hori. Framazonak, ez bertze gaixtaginak, ez dira
sekulan abonatuko giristino onen gazeter. Yende
onak, hala hala, edo onentzat dauzkatenak bere
buruak, nahiago duzkete irakurtu gazeta tzarrak
onak baino.
Kanpainako yende xinplea da askotan pharatuko barber edo mediku baten alde, erranez izanen duela barberaren eta medikuaren beharra.
Barbera eta medikua Yin arazten dire heyen
beharra denean. Hek ordenatu erremedioak egin
behar dire, eta yaun heyek pagatu lehen bal
lehen; bainan gero utzi bere gisa, ez badira erlisionearen aldeko gizonak. Bertze gizon aberats
batzuez mintzatzean, dute erraiten zenbaitek:
«Holako yaun aberats horrek ez du Phazkorik
egiten, ez dabila ere guti baizik elizan, bainan
langile anhitz bizi arazten du, eta langilearentzat
ona da. Zu ere izan zaite haren alderat langile on
eta fidel bat; bainan guardia emazu saltzetik
zure arima, zure kontzientzia, elekzionetako
denboretan, emanez zure botza Yainkoaren eta
Elizaren etsaler. Orhoit zaite, zure bizia, zure
osagarria, zure izaite guzia direla bakharrik zeruko Yaunaren eskuetan».
Akhabatzen dut, erranez bakhotxa, xuhur
xuhur bada, bizi dadila sainduki, othoitz eginez,
erlisioneko urhatser yarraikiz, guziz fede bizi bat
kontserbatuz.
Printzipo horiek guztak ahantz ditzazkegu,
bainan Yainkoa ez da ahantzkor. Hura da bakharrik pairakor. Zertako laitake presa, duenaz
geroz eternitatea bere eskuko?
EPILOGA EDO AZKEN HITZA
IRAKURTZAILE MAITEA:
Esperantza dugu liburu ttipi edo labur hau
irakurtu dutenek, huntarik athera dituztela
hanitz gauza, berentzat eta bertzerentzat, ezin
gehiago abantailosak, gu bizi garen denbora hits
eta triste huntako.
Bai eta agian, egungo egunean hain necesario diren erakuspen hok helduko direla emeki
emeki Eskual-herriko azken etxetaraino.
OMNIA