Filotea - 19

denaz geroztik sentimenazko konsolazionerik on
denik eta Iainkoa ganik heldu denik, eta bertze
alde ez deusetakorik, perillosik, bai eta galgarririk, edo naturalezatik, edo are etsaia ganik heldu
denik, nolatan ezagut dezaket bata bertzetik,
eta zein diren gaixtoak edo ezdeusetakoak onen
artetik? Dotrina jenerala da, Filothe maitea, gure
arimetako afekzioneez eta pasioneez bezanbatean, ezagutu behar ditugula ekhartzen oi tuzten
fruituetarik; gure bihotzak dire arbolak, afekzioneak eta pasioneak dira hekin adarrak, eta obrak
edo akzioneak dire fruituak; ona da afekzione
onak dituen bihotza, eta onak dire gure baitan
obra onik eta saindurik egiten duten afekzioneak

eta pasioneak. Baldin eztitasunak, beratasunak,
eta konsolazioneak direla bide egiten bagara
humillago, pazientago, akortago, karitatetsuago
eta hekin gatik bihotzberago bagare lagunaren
aldera, gure guthiziak eta aztura gaixtoak berokiago sebatzen baditugu, fermuago bagaude
gure lan espiritualetan, prestago bagare gure
gainean esku dutenen obeditzera, sinpleago
bagare gure bizian, eta erremanguetan, duda
gaberik Filothea, Iainkoa ganik dira; bainan eztitasun hek guretzat baizen ezti ezpadira, eta egiten bagaituzte kurios, garratz, puntutsu, urguillu, gogor lagunaren aldera, eta ustez iadanik
saindu batzu garela, nahi ezpadugu geiago
enzun gidaririk, ez eta xuxentzaillerik, dudarik
gabe konsolazione falsoak eta galgarriak dire.
Arbola onak eztakharke fruitu onik baizen.
Halako eztitasunik eta konsolazionerik izan
dezagunean, hagitz humildu behar gare Iainkoaren aitzinean, begira gaitezin eztitasun hekin
gatik erraitetik: O zein naizen on! Ez, Filothea,
zeren hek dire ontasunak hobetzen ezgaituztenak, eta erran dudan bezala, debozionea eztago
gauza hetan, bainan erran dezagun, O zein on

eta gozo den Iainkoa haren baitan esperanza
dutenentzat, haren bilha dabillan arimarentzat!
azukrea ahoan duenak ezin erran dezake ahoa
ezti duela, baina bai azukrea ezti dela; halaber
eztitasun espiritual hura xoil ona, eta hura emaiten deraukun Iainkoa guziz ona delarik, ezta hargatik atheratzen hura hartzen duena dela ona.
Ezagut dezagun haur xumeak garela oraino,
eta ugatzaren beharra dugula, eta biho azukreztatu hek emaiten zaizkigula, zeren espiritua oraino samurra, uzterra eta delikatua baitugu, eta
hargatik halako beitharen eta baskarren beharra
dugula gure erakhartzeko Iainkoaren amudiora.
Bainan haukin ondoan, jeneralki eta komunzki minzatzera, har detzagun humilki grazia eta
fabore hek, eta zinets dezagun neurrigabeki
handi direla, ez hanbat ,zeren handi diren bere
baitan, nola zeren Iainkoaren eskuak emaiten
derauzkigun bihotzera, ama batek bere haurraren ematzeko berak azukre bihiak bata bertzearen ondoan ahora eman liotzokeon bezala; zeren
adimendurik balu haurrak, geiago preza lezake
amak egiten dioen balakuaren eztitasuna azukrearen beraren eztitasuna baino; eta halatan

hainitz da, Filothea, eztitasunak izaitea, bainan
eztitasunen eztitasuna da konsideratzea Iainkoak bere esku amolsuaz ezarten derauzkigula
ahoan, bihotzean, ariman eta espirituan.
Hek horrela humilki harturik, balia gaitezin
hetaz arthatsuki, emaiten derauzkigunak duen
intenzionearen arauera. Zertako uste dugu Iainkoak eztitasun hek emaiten derauzkigula? bat
bederaren aldera eme, eta haren gana amoriotsu garen amorea gatik. Amak azukre bihia
emaiten dio bere haurrari, hark ere musu eman
diozon gatik. Demogun beraz musu hain bertze
eztitasun emaiten deraukun salbatzaille maiteari. Bada salbatzailleari musu emaitea, da haren
obeditzea, haren manamenduen begiratzea,
haren borondatearen egitea, haren desirei iarraikitea, hitz batez, haren besarkatzea maiteki,
obedienziarekin eta fideltasunarekin; noiz ere
bada zenbait konsolazione espiritual izanen baitugu, egun hartan iarri behar gara ernekiago
ongi egiten, eta gure buruaren humiltzen.
Hortaz guziaz lekhora, ordutik ordura ukho
egin behar derauegu halako eztitasunei, beratasunei eta konsolazionei, gure bihotza hetarik

apartatzen dugula eta zinetan erraiten dugula,
hek humilki hartzen eta maite ditugularik, zeren
Iainkoak igortzen derauzkigun eta ekhartzen gaituzten haren amudiotara, badarik ere ez gabiltzala hekin bilha, baina bai Iainkoaren eta haren
amudio sainduaren; gu ez gaudela konsolazionearen, baina konsolatzaillearen; ez eztitasunaren, baina salbatzaille eztiaren; ez beratasunaren, baina zeruko eta lurreko gozotasuna bera
denaren begira, eta afekzione hartan preparatu
behar gare Iainkoaren amorio sainduan fermu
egoitera, sekulan gure bizitze guzian konsolazione garabik izan behar ezpagendu ere; eta hala
iarri behar dugu, non borondatea dugun erraiteko orobat kalbarioko eta Tabor mendi gainean, O
Iauna! on zait zurekin izaitea, dela zaren gurutzean, dela zaren lorian.
Finean, baderautzut abisu hau; suertez gertatzen bazine zenbait frankia seinalaturik izaiten
halako konsolazionez, beratasunez, nigarrez, eta
eztitasunez, edo hetan zerbait ohiz kanpokorik
gerta balekizu, hetaz guziez fidelki minzatzeaz
zure gidariarekin, arren ikhas dezazun zer neurriz hartu behar ditutzun, eta nola hetan gober-

natu behar zaren. Zeren eskiribatua da: Aurkitu
duzu eztia? ian ezazu hartarik aski den bezanbat.

Idorte eta agorte espiritualez

HAMALAUGARREN KAPITULUA
Eginen duzu beraz orai erran derautzudan
bezala, Filothe maitea, konsolazionerik izanen
duzunean. Ordea denbora eder hark eztu iraunen bethiere; aitzitik gertatuko zaren batzutan
debozionezko sentimenduz hala gabeturik, non
uste izanen baituzu zure arima dela lur utzia,
agortua, ezdeusetakoa, eta hartan eztela ezbiderik, ez xidorrik iainkoaren aurkhitzeko, ez eta
graziazko urik hura busti dezakeienik, agortasunak direla kausa, zeinek, iduriz, hura osoki alfertuko baitute. Helaz, zein urrikalkizun den estatu
hartan dagoen arima, eta guzien gainetik gaitz
hura bortitza denean! zeren orduan Dabit bezala
bazkatzen da nigarrez gau eta egun; etsaia bizkitartena milla gogoramenduz hari esperanzaren
gal arazitzeko, hartaz burlatzen da eta erraiten
dio, ah gaizoa! non da hire Iainkoa? zer bidez
hura aurkhituko ahal dun? nork sekulan bihurtu-

ko ahal deraunan haren grazia sainduaren bozkarioa?
Zer eginen duzu bada muga hartan, Filothea?
Begira nondik heldu zaitzun gaitza. Hainitzetan
geurok garela kausa idortasun eta agortasun hel
heldu zaizkigu. 1. Nola amak ezpaitio azukreea
emaiten bere haurrari xixariak dituenean; halaber Iainkoak edekiten derauzkigu konsolazioneak, hetaz banaloriazko plazerik hartzen dugunean, eta urguillukeriazko xixariak gure hertzetan egiten direnean; on da enetzat, O ene Iainkoa, zeren humildu nauzun, ezen humil nendin
baino lehen utzi zinitudan. 2. Ansiarik eztugunean Iainkoaren amudiozko eztitasunen eta plazeren ordu denean biltzeaz eta hartzeaz, hark
urruntzentu gure ganik gure nagitasunaren sensatzeko. Mana goiztirian biltzen etzuen Israeltarrak ezin bil zezakeien iguzkia ilkiz gero; zeren
hura kausitzen zuen guzia urturik. 3. Batzutan
bagauntza sensuetako atseginen eta konsolazione galkorren ohean, Kantiketako espos andre
sakratua zetzan bezala; gure arimen esposak
bulkatzen du gure bihotzeko athea, ertxatzen
gaitu gure eserziza espiritualetara bihurtzera,

bainan harekin hari gara baiezean deliberatzen,
zeren damu baitugu banaloriazko trikamendu
hekin utzteaz, eta kontentamendu falso hetarik
apartatzeaz; hargatik urrunago iragaiten da, eta
utzten gaitu geldirik lurrean etzanik, gero haren
bilha gabiltzanean, nekhez hura aurkhitzen
dugu; hala ere merezi dugu, hain leial gabeko
izan garenaz gero haren amorioaren aldera, non
hura utzi baitugu munduko gauzen amorioari
iarraikitea gatik. Ah! Ejipteko irina duzuenaz
gero, zeruko ianharia eztuzue izanen. Erleek gaitzestentuzte artifiziozko usain guziak, eta espiritu sainduaren gozotasunak ezin daudezke munduko atsegin artifiziotsuekin.
4. Bere gidariarekiko solhas espiritualetan
eta konfesionetan egiten den bi mihikotasunak
eta fineziak ekhartzentu igorteak eta agorteak;
ezen espiritu sainduari gezur erraiten diozunaz
gero, ezta mirakuillu ikhatzen baderautzu bere
konsolazionea; eztuzu nahi lano eta idekia izan
haur bat bezala, eztuzu beraz haurren azukre
bihirik izanen.
5. Ase zara munduko kontentamenduez, ezta
mirakuillu nardatzen bazare plazer espiritualez;

iadanik ase diren usoei, dio errefau zaharrak,
gereziak zaizte samin eta khirats. Gose zirenak,
dio andre dana Mariak, bethe izantu ontasunez,
eta aberatsak utzi ditu hutsik; munduko plazerez
aberats direnak eztira gai espiritualetara.
6. Ongi begiratu othe ditutzu aitzineko konsolazioneen fruituak? beraz izanen duzu berririk.
Zeren duenari, eztuena ere edekiko zaion, erran
nahi da, gabetuko da preparatu zitzaizkon graziez. Egia da, uriak bizia emaiten deraue ferdedurarik duten landarei, baina ferde eztirenei
edekiten deraue eta eztuten bizia ore, zeren
osoki busteltzen baititu. Hainitz halako arrazoin
gatik galtzentugu debozionezko konsolazioneak
eta espirituko idortasunean eta agortasunean
erorten gara. Mira dezagun bada gure konszienzia, ea ikusiko dugunz gure baitan zerbait halako
eskasik. Bainan orhoitzaite, Filothea, eztugula
gure konszienzia khexurekin eta kurioskiegi
miratu behar, baina gure ibil-bideak fidelki konsideratu ondoan, horrez bezanbatean, gure baitan aurkhitzen badugu gure gaitzaren ithurburua, Iainkoari eskerrak eman behar diotzagu;
zeren erdi sendatua da gaitza, nondik heldu den

ageri denean. Baldin kontrara ikusten ezpaduzu
deusik prtikularki, zure ustez, idortasun hura
ekharri derautzunik etzaudezila kurioskiago
miratzen nondik eta nola heldu zaitzun, baina
sinpletasun oso batez, partikulartasunik geiago
fondatu gabe, egizu nik erranen derautzudana.
1. Humil zaite hagitz Iainkoaren aitzinean
zure ezdeustasuna eta miseria ezaguturik.
Helaz! zer da nitaz, neroni naizenean? Ez bertzerik, Iauna, lur idor bat, alde guzietarik irritua eta
arraillatua bere egarsua eta zeruko uriaren nahia
erakusten duena baizen; eta bizkitartean haizeak hura barraiatzen eta hautsera igortzen du.
2. Zagotza Iainkoari oiuz, eta eska zakizko
bere alegrianza. Bihur diazadazu, Iauna, zure
salbagarrizko alegrianza. Aita, egin ahal badadi,
khen ezazu kalitza hau ene ganik. Khen adi
hemendik Norteko haize galgarria ene arima
ihartzen duana, zato zu konsolazionetako haize
emea, sar zaite ene baratzean, eta haren afekzione sainduek usain gozoa banatuko dute.
3. Zoaz zure konfesora gana, zabal diozozu
ongi zure bihotza, erakus diotzotzu zure arimako
zoko-moko guziak; har etzatzu emanen derauz-

kitzun abisuak, sinplezia eta humiltasun handirekin. Zeren nola Iainkoak obedienzia neurrigabeki
maite baitu, hainitzetan gure probetxuko on egitentu bertzeren ganik, eta guzien gainetik arimetako gidarien ganik hartzen ditugun konseilluak,
bertzenaz hetan on-iduri handirik eztelarik. Hala
Eliseok ordenatu zioenean Naaman prinzeari
maina zedilla Iordango uretan bere sorhaiotasunetik garbitzeko, etzen munduko arrazoin iduririk, hartako onak zirela Iordango urak, badrik ere
Iainkoak nahirik, sendatu zen hetan mainatuz.
4. Ordea guzien buruan, ezta hain gauza
onik, hain probetxosik halako idortasunetan eta
agortasunetan, nola hetarik libratua izaiteko
afekzioneari ez lotzea; eztiot eztugula libratua
izaiteko desirkunderik aurtiki behar, baina badiot
eztugula gogoa desir hetan ezarri behar; aitzitik
Iainkoaren probidenzia bereziaren merxede
hutsaren azpian behar dugula iarri; harren nahi
duen bezanbat, serbitza dadilla gutaz aranze eta
desir hekin artean. Derrogun beraz Iainkoari
orduan, aita egin ahal badadi, khen ezazu kalitza
hau ene ganik; berehala erran dezagun ere
bihotz handiz; badarik egin bedi zure boronda-

tea, ez enea; eta gaudezin horrela ahalik pausu
geiagorekin. Zeren Iainkoak ikus gaitzanean orobatasun saindu hartan, konsolatuko gaitu hainitz
graziaz eta faborez, Abraham patriarka egin
zuen bezala; ezen ikusi zuenean hura deliberaturik zegoela bere semeaz gabetzera, aski eritzi
zuen haren ikusteaz orobat iarria zela deliberazione oso hartan, eta hura konsolatu zuen ikuskari eder batez eta benedizino guziz eztiez. Bada
gertatzen zaizkigun ala gorputzeko, ala arimako
aflikzione guzietan, eta sentitzen ohi den debozionea errebelatzen edo eramaiten zaikunean,
erran behar dugu bihotz guziaz, eta barrena
humildurik, Iaunak eman derauzkit kondolazioneak, Iaunak edeki derauzkit, benedika dadilla
haren izen saindua. Zeren finko bagaude humiltasun hartan, bihurtuko derauzkigu bere fabore
plazersuak, Iobi egin ziotzan bezala, ikusirik
halako hitzez baliatzen zela bere ondiko guzietan.
5. Finean, Filothea, gure idortasun eta agortasun guzietan, eztezagula bihotza gal, baina
pazienziarekin gaudezila konsolazioneak bihur
ditezin artean, garraizkon bethi gure bideari,

eztezagula hargatik debozioneko eginbiderik bat
ere larga; aitzitik, ahal badakigu, emenda detzagun gure obra onak, eta gure espos maiteari ezin
presenta badiozokegu konfitura hezerik, eskaini
diozogun idorrik; ezen guzia orobat zaio, baldin
halakorik presentatzen dioen bihotza osoki deliberatua bada haren maitatzera. Uda berria eder
denean, erleek ezti geiago egiten dute, eta ume
gutiago; zeren denbora eder deino, hanbat hari
dire biltzen eta bere abuztuaren egiten loreen
gainean, non ezpaitira orhoitzen umerik egiteaz.
Bainan uda berria gaitz eta hedoitsu denean,
ume geiago egiten dute eta ezti gutiago. Zeren
ezin ilkhiz eztiaren biltzeko, hari dire bere
pobluaren egiten eta bere kastaren emendatzen.
Hainitzetan gertatzen da, Filothea, arimak ikusten duenean konsolazione espiritualetako udaberri ederra duela, hanbat trikatzen dela hekin
biltzen eta edoskitzen, non plazer ezti hetaz
gozatuz, hagitz gutiago egiten baitu obra onik;
eta kontrara, gaitztasun eta agortasun espiritualetan, dakusanean debozioneko sentimendu
gozoez gabetua dela, hanbatenaz zailkiago hainitzten dituela bere obra onak, eta bere baitan

barrena egiazko bertuteak, pazienzia, humiltasuna, bere buruaren beheramendua, eta beronen
ganako amudioazko ukhoa frankoki pitzten
dituela.
Beraz hainitzen, eta bereziki emazteen enganio handia da, zinetstea gusturik gabe, bihotzeko beratasunik eta sentimendurik gabe Iainkoari
egiten diogun serbitzua, gutienik dela haren
majestate sainduaren gogara; gure akzioneak
direnaz gero arrosak bezala, zein arrosak ederrago direlarik freskoak direnean, badarik ere idorturik usain eta indar geiago baitute. Ezen orobat
gure obra bihotz beratuz eginak gogarago zaizkigularik, guri diot, nola ezpaitugu behatzen gure
atsegin partikularera baizen; halarik ere idortean
eta agortean egiten direnean usain eta blaio
geiago dute Iainioaren aitzinean. Bai, Filothe
maitea, denbora idorrean gure borondateak eramaiten gaitu Iainkoaren serbitzura, borxa borxatuz bezala, eta halatan behar da sendoago eta
fermuago den beradurazko denboran baino. Ezta
hain gauza handia prinze bat serbitzatzea bake
denbora eme batetan, eta korteko plazeren
artean; bainan haren serbitzatzea gerlate gai-

tzean, tribulamenduen eta persekuzioneen
artean, fermutasunaren eta fideltasunaren
egiazko seinalea da. Angela de Foligny doatsuak
dio Iainkoaren gogarago den orazinea dela borxaz egiten dena, erran nahi da, iarten garenean
orazione egiten, ez hartzen dugun gustua gati,
ez eta zeren gogoak hala agintzen deraukun;
baina zeren garbiki Iainkoaren plazeraren egitea
gatik, hartara gure borondateak garamatzan
bihotzaren borxaz bezala, kontrara alxatzen
diren idortasunak eta kontrestak borxaturik eta
hautsirik. Orobat diot obra on suerte guziez;
zeren zenbatenaz, dela kanpoko, dela barreneko
kontragarri geiago baitugu hekin egitean, hanbatenaz estimatzenago dira Iainkoaren aitzinean
eta prezatzenago. Zenbatenaz gutiago bilhatzen
baitugu gure amorio partikulara bertutei garraiztenean, hanbatenaz ageriago da Iainkoaren
amudio hutsez hari garela. Haurrak gogotik
musuztatzen du ama, azukrea emaiten dioenean, baina seinale da hura duena hagitz maite,
musu emaiten badio hark absinthio edo khelderra eman dioen ondoan.

Lehen erranak deklaratzen
eta firmatzen dira exenplu
seinalatu batez

HAMABORTZGARREN
KAPITULUA
Ordea dotrina hunen guziaren agerikiago
erakuste gatik, hemen ezarri nahi dut peza ekzelent bat san Bernaten historioatik atherarik, hura
eskiribatzaille iakinsun eta antzetsu baten eskiribuetan kausitu dudan bezala; hunela dio bada.
Gauza aruntera da Iainkoaren serbitzatzen hasten diren guzientzat kasik, eta oraino frogatu
eztutenentzat zer den Iainkoaren graziaz gabetzea, eta nola gauza espiritualak aldizkatzen
diren, sentimenazko debozioneko gustu eta Iainkoaren bidean lehiatzera gonbidatzen dituen
argi eder hura eskasten zaienean, bere hala,
hats bahitzea, eta bihotz urritasunean eta tristezian erortea. Iakinsunek eta adituek arrazoin hau
emaiten dute haren gainean: arrazoinezko naturalez aezin hainitz dagokeiela goseturik, eta zen-

bait, ala zeruko, ala lurreko plazerik gabe. Bada
nola bera baino gorago alxaturikako arimak gaineko plazerak frogatuz, errazki ukho egiten baiterauezate ikusten diren gauzei; halaber, noiz
ere Iainkoak hala ordenaturik, bozkario espirituala eramaiten baitzaie, ikusirik ere bertze alde
gabetuak direla gorputzeko konsolazioneez, eta
oraino usatuak ez izanez pazienziarekin begira
egoitera egiazko iguzkia bihur dakien artean,
iduritzen zaie eztirela, ez zeruan, ez lurrean, eta
bethiko gau batetan ehorzirik dauntzala, hala
non, bulharretarik khentzen diren haur xumeak
bezala, ehk ere bere konsolazionetako bulharrak
galdurik, langiatzen, plainatzen, eta prinzipalki
bere buruaren unhagarri egiten baitira. Hori
bada erraiten dugun bidean gertatu zitzaion
Geoffre Peroneko zeritzon konpainiako bati, iarri
berria zenean Iainkoaren serbitzuan; hura berehala idor eginik, konsolazionez gabeturik, barreneko ilhunbez betherik, hasi zen bere munduko
adiskideez, ahaideez, utzi zituen onhasunez
orhoitzen, eta bide hartaz hain tentazione bortitz
batez akometatu izan zen, non hura ezin estaliz
bere egitatetan haren fidagoetarik batek hori

ezagutu baitzuen, eta hari sotilki hurbildurik, hitz
emeez erran baitzioen ixilik; Geofre, zer erran
nahi du horrek? Orduan Geofrek barreneko hatsbeherapen batez: ah! anaia, ihardetsi zioen,
sekulan bizi naizeino enaiz alegera izanen. Bertze lagun hura halako hitzez bihotzean ukiturik
anaiak ohi duen amudio batez, berehala ioan
zitzaion San Bernardo bien aita espiritualari zen
guziaren erraitera. Gizon saindu hura, perilla ikusirik, sartu zen eliza handik hurbil batetan harentzat Iainkoari othoitz egiteko, eta Geofre bizkitartean tristeziaz hondaturik, burua harri baten gainean pausaturik, loakhartu zen. Baina gutiren
buruan biak iaiki ziren, bata orazionetik eskatu
zen grazia ardietsirik, eta bertzea lotarik, hain
begitarte emerekin eta arraiarekin, non haren
adiskide maiteak, hain mudanza handiz eta ustegabekoz espantaturik eta miretsirik, ezin egon
baitzen hari bere arrankurak maiteki egin gabe
lehenxe ihardetsi zioenaren gainean. Geofrek
berriz ere erran zioen: lehen erran baderautzut
eninzela sekulan alegera izanen, orai seguratzen
zaitut enaizela sekulan triste izanen.

Horrela ioan zen gizon debot haren tentazionea: ordea historia hunen gainean orhoit zaite
Filothe maitea.
Lehenbizirik, Iainkoak komunzki zeruko atseginak aitzinetik nolazbait dasta arazitzen derauztela haren serbitzuan sartzen direnei, hekin
atheratzeko lurrekoetarik, eta hei bihotz emaitekotzat Iainkozko amorioaren ondoan ibilteko,
ama batek egiten duen bezala, eztirik emaiten
duenean bere dithi mokoaren gaiean, haurrari
bulharraren hararazitzeko.
Bigarrenean, orhoi zaite Iainko amolsu hark
berak halarik ere batzutan, bere ordenanza sainduaren arauera, edekiten deraukula konsolazionetako ugatza eta eztia, arren horrela hertsirik
gadutzala dulzezkorik gabe ikhas dezagun nardaduretan eta tentazionetan frogaturikako debozione sendoago baten ogi idorretik eta sailletik
iaten.
Hirurgarrenean, Iakin ezazu tentazione xoil
handirik alxatzen dela idortasunen eta agorteen
artean, eta orduan tinkhets iharduki eta hari
behar dela tentazioneen kontra, zeren ezpaitira
Iainkoa ganik heldu, baina idortasunak pazien-

ziaz iasan behar dire, Iainkoak ordenatu dituenaz gero gure indarrak frogatzea gatik.
Laugarrenean, eztugula nihoiz ere bihotza
galdu behar barreneko ilhunbeak edo unhadurak
gatik, ez eta erran Geofrek bezala, sekulan enaiz
alegera izanen; zeren gaua denean iguriki behar
diogu argiari; berriz ere ahal dukegun denbora
espiritual ederrenean, eztela erran behar, enaiz
sekulan unhatuko; ez, zeren zuhurrak dioen
arauaz, zori onezko egunetan orhoitu behar da
zori gaitzaz. Esperanza behar da nekhe-trabailluetan, eta beldur behar da ongi doakunean, eta
batean bezanbat bertzean ere bethi behar da
humil iarri.
Bortzgarrenean, beregaineko erremedio bat
dela gure gaitza agertzea eta erakustea deskansa gaitzakeien adiskide espiritual bati.
Finean, hain premiazko abisu hunen serratzekotzat, orhoitzen zaitut gure Iainko onak eta
gure etsaiak, gauza guzietan bezala, hautan ere
elkharren kontrako xedeak eta nahiak dituztela;
ezen Iainkoak nahi gaitu bihotzeko idortasunen
bidez ekharri bihotzeko garbitasun handi batetara, nahi du ukho oso bat egin diezegun ukhitzen

zaizkigun guziei, haren serbitzuaz doanean, bai
eta gure buruaz beraz osoki billus gaitezin;
ordea espiritu gaixtoa enseiatzen da nekhadura
hetaz baliatzera guri bihotzaren galarazitzeko,
gure bihurarazteko sensuetarako plazeretara,
eta finean hala egiteko, non bertzeen eta are
gure buruaren beraren unhagarri gerta gaitezin,
debozione saindua baia eta gaizki aipha dadintzat; baina bazarraizte eman derauzkitzudan
irakhasmenduei, hagitz emendatuko duzu zure
prefekzionea penadura hekin artean eginen
duzun lanaz eta eserzizaz, zein pneazko solhasa
ezpaitut serratu nahi, oraino hitz hau zuri erran
gabe. Batzutan gustugabetasunak, agorteak eta
idorteak heldu dira gorputza ez ongi aurkituz,
hala nola sobera beillatuz, nekhatuz, barurtuz,
guzia kausitzen denean unhaturik, logaleturik,
zapaturik eta bertze horrelako maneraz gaitzturik, zeren trabu hek gorputzari datxezkolarik,
espiritua ere trabatzen dute, bata bertzearekin
hersiki iuntatuak eta amarratuak izanez. Bada
halako orduetan bethi orhoitu behar da bertuteko akzionerik hainitz egiteaz gure espirituaren
eta gaineko borondatearen puntaz, zeren diru-

dielarik gure arima lo datzala eta logalez edo
unhez tontorik dagoela, badarik ere gure espirituko akzioneak xoil dire hargatik Iainkoaren
gogara. Orduan ahal derrakegu espos sakratuak
bezala; ni natza lo, bainan ene bihotza dago
ernerik. Eta lehen erran dudan bezala, baldin
gustu gutiago bada horrela egiteaz, halarik ere
merezimendu eta bertute geiago da; bainan
horrelakork gertatzen denean erremedioa da
gorputzari indar berriak emaitea zenbait legezko
arin eta alegeragarriz. Hala San Franzesek ordenatzen zerauen bere fraidei halako neurriz hari
zitezila bere lanen egiten, non espirituaren indarra elezaten sobera zapa.
Eta Aita lorios hartaz minzo garenaz gero,
behin espirituko melankolia hain barren batek
hura akometatu zuen, non ezin baitzegokeien
hura erakusi gabe bere egiteko maneretan;
zeren nahi bazuen bere fraidekin solhasik egin,
izen zezakeien, hetarik apartatzen bazen, gaizkiago zen, iangabeak eta gorputzeko sebadurak
hura akabatzen zuten, eta orazioneak berak
hura etzuen nihola ere arintzen. Bi urthez egon
zen erremangu hartan, hala non iduri baitzego-

kan iainkoak hura osoki utzi zuela; ordea azkenean halako tormenta garratza humilki pairatu
ondoan, gure salbatzailleak berehalako aldi
batez kalma eta bake doatsu bat bihurtu zioen.
Hori erran nahi da Iainkoaren serbitzari handienak ere horrela inharrotsten direla, eta xipienek
eztutela miretsi behar zenbait aldiz hala erabilten badira.

INTRODUKZIONEAREN
BORTZAGARREN PARTEA
Arimaren berriztatzeko eta debozionean
finkatzeko eserzizak eta abisuak dadutzana

Urthe guziez deliberazione onak
berriztatu behar direla hemen
diren eserzizez

LEHEN KAPITULUA
Eserziza haukin lehenbiziko puntua da ongi
ezagutzea zein kontuzko diren. Gizonaren naturaleza errazki erorten da bere afekzione onetarik
gure haragiaren hautskortasuna eta inklinazione
gaixtoa dela kausa; hark zapatzen baitu arima
eta bethiere beheite eramaiten, maiz alxatzen
ezpada goiti erresoluzioneen podorez; hala nola
xoriak berehala lurrera erorten baitire, hegalak
usu ezpadarabiltzate nahi duten bezanbat hegaldatzeko. Hartarakotzat, Filothe maitea, premia
duzu hartu ditutzun Iainkoaren serbitzatzeko
deliberazione onen maiz pitzteko eta berriztatzeko, beldurrez hori egin faltaz eror zaitezin zure
leheneko estatuan, edo are gaixtoagoan, zeren
erorte espiritualek hori dute beregain, bethi
beherago iraitsten baigaituzte, ginundezin estatua zen baino, goiti debozionera ikhan garenean.

Ezta orenik, zenbat ere ona baita, egunean bietan, goizean, eta arratsean alxatu eta bandatu
behar eztenik, eta gero hortaz lekhora, urthean
behin bederen haren peza guziak behar dira
urratu, egin zaion herdoillaren khentzeko, peza
makhurtuen xuxentzeko eta higatuen antolatzeko. Halaber nork ere egiazko artharik baitaduka
bere bihotz maiteaz, hura behar du Iainkoa gana
berriz alxatu arratsean eta goizean, lehen erakusi ditugun eserzizez; hortaz kanpoan, maiz behar
du bere estatua konsideratu, xuxendu, antolatu
eta guzien buruan behin ezpere urthean beregain eman eta xehero miratu behar ditu haren
peza guziak, erran nahi da, haren afekzione eta
pasione guziak, hetan ahal diratezkeien eskas
guzien konplitzeko. Eta nola orengilleak zenbait
olio guriz olioztatzen baititu bere orenaren arroda, erresorta eta higuigarri guziak, legunkiago
ibil, eta gutiago herdoil dadintzat, halaber presuna debotak bere bihotzaren pezak urratu ondoan, haren ongi berriztatzekotz, hura behar du
olioztatu konfesione eta eukaristia sainduaren
sakramenduez; horrela eginez, denboraz ahitu

zaizkitzun indarrak erreparatuko dire, eta zure
espirituaren bertuteak birloratuko dira.
Lehenagoko giristinoak horrela egiten ohi
zuten gure salbatzaillea bataiatu izan zen urthaburuko egunean, hala non, San Gregorio Nazianzakoak dioen bezala, berriz egiten baitzituzten
sakramendu haren hartzean egiten diren profesa
eta promesak; dagigun guk ere hek bezala, Filothe maitea, prepara gaitezin eserziza hartara
gogotik, eta iar gaitezin zinetan haren egiten.
Beraz hartarakotz on den denbora zure aita
espiritualaren konseilluz hautaturik, lehen baino
geixeago, bai arimako, bai gorputzeko bakharlekuan sarturik, eginen duzu meditazione bat,
ezpa bia, ezpa hirur, orai erranen derauzkitzudan puntuen gainean, bigarren partean eman
derautzudan antzearen arauera.

Konsiderazioneak Iainkoak egiten
deraukun ontasunaren gainean
bere serbitzura deitzen
gaituenean, lehen eman dugun
promes seinalatuaren arauera

BIGARREN KAPITULUA
1. Konsideratzatzu zure promesaren puntuak. Lehena da, sekulakotz bekhatu mortal
guzia utzi duzula, iraitsi, ukhatu, arbuiatu, arnegatu. Bigarrena, zure arima, zure bihotza, zure
gorputza eta hei dagoten eta datxeten guzia
konsekratu diozula Iainkoaren amorioari eta serbitzuari. Hirurgarrena da, gertha bazindez zenbait akzione gaixtotan erorten, alxatuko zinela
berehala Iainkoaren graziarekin batean; ordea
ez othe dira erresoluzione ederrak, zuzenezkoak
eta bihoz handiarenak? Egizu gogoeta zure arimarekin promes hura zein den saindu, zein arrazoinezko, zein desiratzeko.
2. Konsidera zazu nori promes hura egin diozun, zeren Iainkoari egin diozu. Gizon bati eman

diotzagun arrazoinezko hitzek hersiki obligatzen
bagaituzte, zenbatenaz geiago obligatuko gaituzte Iainkoari eman diotzagunek? Ha! zuri, Iaiuna, zioen Dabitek, zuri ene bihotzak hori erran
derautzu, hitz on hura athera du ene bihotzak;
ez, sekulan etzait ahantziko.
3. Konsidera zazu noren aitzinean egin
duzun; zeren hura zeruko korte guziaren aitzinean eman duzu; Helaz! birjina saindua, San
Iosep, zure angeru begiralea, San Luis, konpainia
benedikatu hura guzia beha zegotzun, bozkariozko eta ongi etorri zinelako hatsbeherapenez
zegoen zure hitzen gainean; ezin erranezko
amorioen begiez ikusten zuen nola zure bihotza
salbatzaillearen oinetan apaldurik konsekratzen
zeikan haren serbitzuari; hargatik bozkario beregain bat egin zen zeruko Ierusaleme hartan, eta