Dotrina kristiana - 3

  eta ioan-ethorrietan: nola, noiz, zer moldez, eta
  zer denboraz hek behar ditugun egin.
  Iustiziak, nori berea emaiten dio, eta kontenta erazitzen du bat-bedera bere duenaz.
  Tenperanziak gure guthiziak bridatzen ditu,
  neurriz edukitzen ditu, soberaniaz gaiñez edo
  gutiz eskaz eztagiten.
  Borthitztasunak borthitzten gaitu, indar eta
  bihotz emaiten derauku Iainkoa gatiketa haren
  legearen begiratzeagatik presenta ahal ditezkeien trabaillu eta egiteko guztien benzuteko eta
  garaitzeko.
  
  Perfezioneko konseilluen
  deklarazinoa.
  Hamekagarren Kapitulua
  GALDEGITEA. Erran da lehenbiziko partean
  ezen perfet izaiteko konseilluak direla hirur,
  borondatezko probetasuna, bethiereko kastitatea, eta behar den gauzetan obedient izaitea.
  Zer deitzen duzu borondatezko probetasuna?
  IHARDESTEA. Munduko onhasun guztiak Iainkoa gatik utzirik bere bererik ez deus edukitzea.
  Eta konseillu hunen begiratzeko egiten dute promes te botu Fraide eta Serora sartzen direnek.
  GALDEGITEA. Zer da bethiereko kastitatea?
  IHARDESTEA. Ez ezkontzea, eta ezkonzatik
  kanpoan ere haragizko obrarik ez egitea. Eta
  hunetzaz ere egiten dute promes eta botu Fraidek, Serorek, eta Eliza-gizon ordenu sakratuak
  hartzen dituztenek.
  GALDEGITEA. Konseillu hunen gaiñean nahi
  nuke iakin ea ezkondu gabe Fraide edo Serora
  sarthu gabe, eta ordenurik ere hartu gabe, on
  denz kastitatearen begiratzea, eta promes baten
  
  azpian haragizko obretarik apartaturik bere
  etxean bizitzea?
  IHARDESTEA. Gauza ona eta saindua da hori,
  eta ezkontzea baiño hobe eta Giristinotasuneko
  añhitz lekutan usatzen dena: Eta halakoek izanen dute merezimendu handia Iainkoaren aitzinean, baldin bere promesa behar den bidean
  edukitzen eta begiratzen ba-dute.
  GALDEGITEA. Zer deitzen duzu obedienzia?
  IHARDESTEA. Bere borondate propioa utzirik
  bere aitzinekoen eta gaiñekoen borondatearen
  azpian iartzea, eta heken obeditzea, Iainkoaren
  kontra eztiren gauzetan. Hunetzaz halaber egiten dute promes eta botu Fraide eta Serora sartzen direnek.
  GALDEGITEA. Hirur gauza hauk zergatik deitzen dira konseillu?
  IHARDESTEA. Zeren borondatezkoak baitira
  eta ez obligazinozkoak, erran nahi da, Iainkoak
  eztuela nehor obligatzen heken begiratzeko promesik egitera, baiña batbederari utzten dioela
  bere hautara.
  GALDEGITEA. Ordea, prometatuz gero obligatzen dute konseillu hauk?
  
  IHARDESTEA. Bai obligatzen dute, eren promesarekin batean egiten dira manamendu.
  GALDEGITEA. Zer diferenzia da konseilluen eta
  manamenduen artean?
  IHARDESTEA. Manamenduak bethi behar dira
  begiratu bekatu mortalaren penan; baiña konseilluen begiratzeko obligazinorik ezta, promesik
  eztenean.
  
  Espiritu Sainduaren dohaiñen
  deklarazinoa.
  Hamabigarren Kapitulua
  GALDEGITEA. Zertako dira Espiritu sainduaren
  
  zazpi dohaiñak lehenbiziko partean ezarriak
  direnak?
  IHARDESTEA. Guri perfezionezko estatuaren
  ardiets arazitzeko. Hauk dira eskalera batzuk
  bezala saindutasunera heltzeko, eta Esasia Profetak gaiñetik behera iaustean bezala kontatzen
  ditu, baiña guk har ditzagun orai azpitik gora,
  hasten garela beldurtasunetik.
  
  Beldurtasuna da eskaleraren lehenbiziko hortza eta pausua, eta hark begiratzen gaitu bekatu egitetik.
  Pietateaz egiten gara bihotz-bera, era ongi
  egitera guthizios.
  Iakintasunaz ikasten dugu zer den Iainkoaren
  borondatea.
  Borthiztasunaz faboratzen eta sendotzen
  gara Iainkoaren borondatearen konplitzeko, eta
  haren arauera bizitzeko.
  Konseilluaz abisatzen gara nola behar dugun
  munduaren, haragiaren,e ta deabruaren enganamenduetarik begiratu.
  Adimenduaz egiten gara gai Fedeko misterioen ardiesteko.
  Zuhurtziaz ordenatzen ditugu geure bizitzea
  eta obra guztiak behar den bezala, eta behar
  dena gana, zein baita Iainkoa gure azken fina,
  eta ontasun guztia.
  
  Zortzi dohatsutasunen
  deklarazinoa.
  Hama hirurgarren Kapitulua
  GALDEGITEA. Zer aditzen duzu dohatsutasuna-
  
  ren izenaz?
  IHARDESTEA. Zenbait obra berthutezkoak
  zeruko dohatsutasunaren ardiesteko bideak
  bezala direnak: eta hargatik obra hek konplitzen
  dituztenal dohatsu direla erraiten da gure Salbatzaileak bere Ebanjelioan.
  GALDEGITEA. Deklara ezazu bada nola aditu
  behar diren dohatsutasun hauk.
  IHARDESTEA. 1. Dohatsu dira gogoz eta borondatez probe direnak,z eren hekena da zeruko
  erresuma. Halakoak dira munduko onhasunak
  eta handirasunak Iainkoa gatik uzten dituztenak:
  edo aberats izanagatik ere, hetan gogoa ezarten
  eztutenak.
  2. Dohatsu dira presuna emeak eta mansoa,
  zeren halakoek lurra gozatuko dute. Hek dira
  nihoren kontra haserretzen eztirenak egiten
  zaizten bidegabeak libroki barkatzen dituztenak,
  
  eta mundu hunetako gaitzak pazientiki eta gaiztu gabe pairatzen dituztenak.
  3. Dohatsu dira nigar egiten dutenak, zeren
  berak izanen dira konsolatuak.
  Hek dira munduko atseginetarik aparturik eta
  bere bekatuez urrikiturik penitenziazko obretan
  ibiltzen direnak.
  4. Dohatsu dira iustizia gose eta egarri direnak, zeren berak aseko dira. Hek dira gauza guztietan bere eginbidea konpliturik bertzeri ere
  ongi egitera, eta berak ere obra onetan egunetik
  egunera aitzinago iragaitera enseiatzen direnak.
  5. Dohatsu dira miserikordia egiten dutenak,
  zeren hala berek ere miserikordia ardietsiko
  dute.
  Hek dira bihotz-berak, beharrean daudenak,
  urrikari dituztenak, eta bere ahalaren arauaz
  onez ere faboratzen dituztenak.
  6. Dohatsu dira bihotzez garbi direnak, zeren
  ikusiko dute Iainkoa.
  Halakoak dira bekaturen notharik bere konzienzietan sentizen eztutenak.
  7. Dohatsu dira presuna bakezkoak, zeren
  hek deithuko dira Iainkoaren seme.
  
  Halakoak dira nehorekin etsaitzen eztirenak,
  eta bertzeren arteko gaitzerizkoak eta etsaitasunak iraungirik ahal dagiten bezanbat guztien
  adiskidetzera enseiatzen direnak.
  8. Dohatsu dira iustizia gatik persekuzioneak
  eta trabailluak pairatzen dituztenak, zeren hekena da zeruetako erresuma.
  Halakoak dira Iainkoaren lege sainduaren
  defendatzeagatik, edo zenbait bertze egitekoa
  gatik hoben gabe gaitz, pena, dolore, eta trabaillu pairatzen dutenak.
  
  Bekatuen diferenziaren
  deklarazinoa.
  Hamalaur garren Kapitulua
  GALDEGITEA. Zein deitzen duzu bekatu orijina-
  
  la?
  IHARDESTEA. Bekatu hura zeinetzaz kutsaturik
  sortzen baikara Adam gure lehenbiziko Aitaren
  bekatua dela kausa: zeren nola Adamek bekatu
  egin zuenean likistu eta nothatu baitzuen bere
  ethorkia eta naturaleza, eta guztiok baikara
  
  haren ethorkitik eta naturalezatik, halatan sortzen gara likistuak eta nothatuak: eta nothadun
  hura deitzen da bekatu orijinala, erran nahi da
  ethorkizkoa, edo ithurburutik heldu dena.
  GALDEGITEA. Zer deitzen duzu bekatu aktuala?
  IHARDESTEA. Guk geurok Iainkoaren legearen
  kontra egiten, erraiten, eta pensatzen duguna.
  GALDEGITEA. Zenbat dira bekatu aktualak?
  IHARDESTEA. Biya: bata beniala, eta bertzea
  mortala.
  GALDEGITEA. Zer erran nahi du mortal hitz
  hunek?
  IHARDESTEA. Leku hunetan hanbat nola hilgarria.
  GALDEGITEA. Eta benial bertze hitz hunek zer
  erran nahi du?
  IHARDESTEA. Hanbat nola barkakizuna, errazki barkatzen den bekatua.
  GALDEGITEA. Zergatik deitzen dira mortal
  bekatu batzuk?
  IHARDESTEA. Zeren hek arima hiltzen baitute:
  Erran nahi du, khentzen eta iraungitzen dutela
  arimatik Iainkoaren garazia, zein baita gure bizi-
  
  tze espirituala, eta are gehiago egozten dituzte
  arimak sekulako heriotzera, zein baita ifernua.
  GALDEGITEA. Eta zergatik bertze bekatu
  batzuk deitzen dira benial?
  IHARDESTEA. Zeren errazki barkatzen baitira,
  ikusirik ezen Iainkoaren garazia eztutela gal arazitzen, eta ez nehor ifernura egozten.
  GALDEGITEA. Zertan ezagutzen da bekatu bat
  mortal ala benial denz?
  IHARDESTEA. Bekatu mortal da Iainkoaren eta
  gure Giristino lagunaren kontra egiten den guztia, baldin gauza asko handia ba-da, eta borondatearen konsentimendu osoarekin egiten bada;
  baiña gauza gutia eta aphurra denean, eta
  borondatea ere ez xoil deliberatua, orduan
  benial da eta ez mortal.
  GALDEGITEA. Zer kalte ekartzen deraukute
  bekatu benialek?
  IHARDESTEA. Lehenbizikorik gure Iainkoa
  ganako amorioa, karitatea, eta debozinoa hozten eta gutitzen deraukute, eta gero heken satisfazinotan zerbait pena mundu hunetan edo Purgatorioko lekuan pairatzera obligatzen gaituzte.
  
  GALDEGITEA. Bekatu benialak zertzaz barka-
  
  tzen dira?
  IHARDESTEA. Hamar gauzez.
  1. Meza enzuteaz.
  2. Gorputz sainduaren rrezibitzeaz.
  3. Kofesino jeneralaren erraiteaz.
  4. Pater nosteraren erraiteaz.
  5. Bihotzezko urrikimenduaz.
  6. Bulharraren ioiteaz.
  7. Gurutzearen seiñalearen egiteaz.
  8. Ipizkuaren benedizinoaz.
  9. Ur benedikatuaren hartzeaz.
  10. Ogi benedikatuaren iateaz.
  
  Bekatu mortal buruzagien
  deklarazinoa.
  Hamabortzgarren Kapitulua
  GALDEGITEA. Zer da Urguillutasuna?
  IHARDESTEA. Sobera abantail bere buruari
  desiratzea, eta bertzeak mesprexaturik nehor
  bere berdin ez edukitzea.
  GALDEGITEA. Zer da Abarizia?
  
  IHARDESTEA. Munduko aberatstasunen neurri-
  
  gabeko gutizia, duen baiño onhasun gehiago
  desiratzen duela, edo dituenetan sobera gogoa
  ezartea.
  GALDEGITEA. Zer da haragizko bekatua?
  IHARDESTEA. Haragiaren atseginetan eta plazereren gogoa edukitzea, eta emaztetara emana
  izaitea.
  GALDEGITEA. Zer da Inbidia?
  IHARDESTEA. Bertzeren ontasunaz damu, eta
  kalteaz atsegin hartzea.
  GALDEGITEA. Zer da Gula?
  IHARDESTEA. Sabelari sobera iarraikitzea, ianedanean gogoa edukitzea.
  GALDEGITEA. Zer da Haserretasuna?
  IHARDESTEA. Kanpoan eta barrenean mendekatzeko desiraz eta gaitzerizkoaz betherik ibiltzea.
  GALDEGITEA. Zer da Nagitasuna?
  IHARDESTEA. Gogoaren hiltasun bat zeiñetzaz
  egiten baita presuna hain triste eta pisu, non
  ongi egiteko gogorik eta indarrik ezpaitu bere
  baithan sentitzen.
  
  GALDEGITEA. Zergatik bekatu hauk deitzen
  dira mortalak, eta zazpi?
  IHARDESTEA. Ez zeren bekatu mortalak ez
  tiren zazpi baiño gehiago, baiña zeren zazpi hak
  bertze guztien erroak eta ithurburua baitira:
  erran nahi da, bertze guztiak hautarik ilkitzen
  era sortzen direla.
  
  Espiritu Sainduaren kontrako
  bekatuen deklarazinoa.
  Hamaseigarren Kapitulua
  GALDEGITEA. Zer da Espiritu sainduaren kontra bekatu egitea?
  IHARDESTEA. Espiritu sainduak bere ontasuna
  gatik eskentzen eta presentatzenderaukun garaziaz konturik egin gabe bekatutan barrena sartzea.
  GALDEGITEA. Zergatik erraiten da bekatu
  batzuk Espiritu sainduaren kontrakoak direla?
  IHARDESTEA. Zeren malizia hutsez egiten baitira. Eta nola flakotasunezko bekatuak bai-tira
  Aitaren kontra, eta ignoranziazkoak Semearen,
  
  hala maliziazkoak dira Espiritu Sainduaren kontra. Eta hek dira guztietako gaixtoenak, perilosenak, eta erremediatzeko gaitzenak.
  GALDEGITEA. Zer erraiten du gure Salbatzailleak bekatu hetzaz?
  IHARDESTEA. Eztirela barkatzen mundu hunetan, eta ez bertzean ere.
  GALDEGITEA. Nola aditu behar dira hitz hauk?
  IHARDESTEA. Bekatu hetarik bat zuek (lehenbiziko partean ezarriak baitira guztiak) eztirela
  barkatzen, eta bertzeak nekez barkatzen direla.
  Lehenbizikoa eta azkena (zein baitira Iainkoaren
  miserikordiaz etsitzea, desesparatzea, eta penitenziarik egin gabe bekatu mortaletan hiltzea)
  eztirela barkatzen; eta berriz bertze laurak barka
  ba-ditezke ere, ordea xoil nekez eta mirakuilluz
  bezala erremediatzen dira, presunaren borondate gaixtoa gogorra, eta itsutua dela kausa. Hartarakotzat halakoak komunzki bere bekatuetan
  hiltzen dira.
  Bertze gaiñerako lehen partean diren gauzek
  eztute deklarazinorik behar; Halatan hemen akabatzen da Doktrina Kristianaren bigarren partea.
  
  HIRURGARREN PARTEA
  Debozinozko othoitz eta orazino batzuk
  bere denboretan egin eta
  erran behar direnak
  APPROBATIO
  Ego infra scriptus iusu Reuerendissimi Domini Claudii de Rueil Episcopi Bayonensis vidi et
  perlegi pias quasdam Orationes à Patre Stephano Materre Ordinis Fratrum Minorum de Obseruantia Praedicatore, Cantabrico idiomate conscriptas, quas dignas iudico quae in lucem prodeant. Datum Bayonae de 21. Augusti anno
  Domini 1623.
  Michael d’Oiharard
  Vicarius Generalis
  LICENTIA PROUINCIALIS
  Nos Frater Aegidius Grenier Ordinis Minorum
  regularis Obseruantiae Prouinciae Aquitaniae
  antiquioris Minister Prouincialis et seruus, facultatem concedimus Patri Stephano Materre eius-
  
  dem Prouinciae Praedicatori, ut pias quasdam
  orationes Cantabrico idiomate à fe comositas et
  approbatas, et ad calcem sui Catechismi in hac
  secunda editione adiectas, typis mandari curet.
  In cuius concessionis fidem has literas manu
  nostra subscriptas, et officii nostri sigillo munitas
  dedimus Tolosae in nostro Conuentu Sancti Francisci de Obseruantia, hac die 12. Septembris
  anno Domini 1623.
  Fr. Aegidius Grenier
  Minister Prouincialis
  
  Nola behar dioen
  Giristinoak bere burua
  Iainkoari goizean gomendatu
  Goizean ohetik iaiki baiño lehen ailtxa ezazu
  zeure espiritua Iainkoa gana, erraiten duzula
  ahoz eta bihotzez. Biz laudatu eta benedikatu
  Iainkoaren izen saindua.
  Gero zeiñaturik har ezazu ur benedikatua
  (ohearen aldean behar baita eduki) erraiten
  duzula. Garbi nazazu Iauna zeure garaziaren
  
  uraz, eta eginen da ene arima elhurra bezain
  xuri.
  Gero zenbait etxeko ganbaratan edo bazterretan belhauriko iarririk erran itzazu. Pater Noster, Abe Maria eta Kredo.
  Eta hauken ondoan errazu othoitz haur.
  OTHOITZA
  Iainko Iauna guziz botheretsua, huna ni zure
  kreaturetarik bat presentatzen naiz goiz hunetan
  zure maiestate handiaren aitzinera, zor4 derautzudan ohorearen eta laudoriaren ahal bezanbat
  errendatzera. Adoratzen zaitut humilki neure
  indar guztiaz, eta aithortzen dut zu zarela ene
  Kreatzaillea, Salbatzaillea, Iabea, habea, ontasun guztien ithurria, eta bai emaillea ere. Eskerrak eta laudorioak emaiten derauzkitzut zure
  ganik orai artean errezibitu ditudan ontasun guztiez, eta beregainki eren ioan den gauean peril
  guztietarik begiratu bei nauzu. Bada gauean
  bezala egunean ere begira nazazu othoi, eta
  zeure eskutik eduki nazazu: ene pensamenduak,
  sentimenduak, hitzak, obrak, eta gorputzaren
  manaiu guztiak goberna itzazu: Gida nazazu
  
  neure ioan-ethorri guztietan; Erakuts diazadazu
  zer bide behar dudan eduki, eginen, erranen, eta
  pensatuko dudan guztia zure ohoretan eta laudoriotan gertha ditekeien bezala. Egungo ene
  intenzionea biz zure borondatearen konplitzea,
  zure loriaz eta ohoreaz kontu edukitzea. Zeure
  ontasuna gatik begira nazazu egungo egunean
  bekatu egitetik, eta halaber peril eta inkontru
  gaitxo guztietarik. Benedika ezazu ene trabaillua: Iraungazu ene baithan pizten den su gaixtoa: Khen diazadazu banaloriaren gutizia, eta
  indazu zure zerbitzuan, beldurtasunean, eta
  amorioan egun hunetan egoiteko eta irauteko
  indarra.
  Birjina saindua ene Salbatzaillearen ama, zu
  zara haren ondoan ene esperanza guztia: har
  nazazu othoi egun zeure faborearen azpian, eta
  zeure arartekotasunaz ardiets diazadazu Iainkoa
  ganik haren maiestateak plazer duen bezala
  egun hunetan ibilteko garazia. Aingeru saindua
  ene presunaren begiratzeko kargua Iainkoaren
  pietatez hartu duzuna, goberna nazazu othoi,
  eta edukazu nitzaz kontu egun hunetan. Begira
  nazazu peril guztietarik, etsai gaixtoaren enga-
  
  namenduetarik, eta prinzipalki bekatu mortaletan erortzetik: halako moldez non azken finean
  zurekin batean ardiets dezadan eta goza sekula
  fingabeko loria. Biz hala.
  
  Meza Sainduaren debotki enzuteko
  zer egin behar duen Giristinoak
  Meza saindua nola baita sakrifizioa gure Salbatzailleak berak bere heriotze eta Pasione Sainduaren orhoitzapenatan ordenatua, iduritzen
  zait ezen haren enzutetik probetxu atheratzeko,
  gauzarik hoberena dela iainkoaren Semeak gure
  gatik pairatu zituen penen eta doloreen gogoan
  erabiltea eta konsideratzea. Baiña zeren Pasione
  dolorezko hark misterio añhitz baitaduka bere
  baithan, eta hain denbora apurraren barrenean
  ezin iragan baititezke espirituan guztiak; Halakotz hetarik zazpi prinzipalenak hautatu ditut,
  baitira zazpi aldiak zeiñetan gure Salbatzailleak
  bere odol preziatua isuri baitzuen bere pasioneko egunean.
  
  Lehenbizikoa da Getsemaniko baratzean
  odolezko izerdia gorputzetik ilki zeikanean, eta
  lurreraiño erori.
  Bigarrena, Pilatusen etxean harroin batekin
  lothurik borthitzki azotatu zutenean.
  Hirurgarrena, han berean arazezko khoroaz
  burua muiñetaraiño zilhatu zeraukatenean.
  Laurgarrena, Ierusalemeko karriketarik gurutzea soiñean zuela iragan zenean.
  Bortzgarrena, Kalbarioko mendian eskuak
  eta oiñak gurutzean itzatu zeraukatenean.
  Seigarrena, gurutzean hala itzaturik airean
  gora ailtxatu zutenean.
  Zazpigarrena, saihetsa soldadu batek dardo
  puntaz erdiratu zeraukanean.
  Zazpi misterio hauken gaiñean emaiten
  derauzkitzut zazpi orazino Mezaren hasterik Gorputz saindua ailtxatzeraiño erran ahal ditzakezunak: Eta gero handik fineraiño bertzen orazino
  bat zeiñetan oferendatzen baitzaizka Aita zerukoari gure bekatuak gatik bere Seme gure Iaunaren Pasioneko merezimenduak.
  
  Bada nik hemen emaiten derautzudan molde
  huni iarraiki ba-zakitza, atherako duzu Meza
  enzutetik probetxu handia arimakotzat.
  
  Meza Sainduaren debotki
  enzuteko moldea
  Elizan sartzen zarenean errazu hunela. Etxe
  saindu hunetan sartzen naiz, Iainko handia, zure
  Maiestate saindua adoratu eta laudatu nahiz.
  Gero har ezazu ur benedikatua, erraiten
  duzula. Garbi nazazu, Iauna, zure garaziaren
  uraz, eta eginen da ene arima elhurra bezain
  xuri.
  Ger belhauriko iarririk saluta ezazu Sagaramendu saindua erraiten duzula. Adoratzen zaitut
  humilki, Iesu-Kristo ene Iaunaren gorputz preziatua, Sagaramendu horretan estalirik zaudena,
  zeren salbatu baituzu mundua zeure Pasione
  sainduaz.
  Geru Mezarik oraiño hasten ezpada, errazu
  zenbait orazino liburu honetan direnetarik edo,
  bertzetarik plazer dukezun bezala. Meza-errai-
  
  llea adarera ethor dadinean, errazu debotki eta
  atentoki othoitz haur.
  OTHOITZA
  Iesu-Kristo ene Iauna eta Salbatzaillea, zeure
  Gorputz preziatuaren sakrifizioa, zeure Pasione
  sainduaren orhoitzapenetan mundu hunetarik
  ilki baiño lehen ordenatu zenduena;
  Eman diazadazu, othoi, halako debozinoarekin
  eta reberenziarekin MEza hunen enzuteko, eta
  gure gatik pairatu dituzun penen gogoan erabiltzeko garazia, non Pasione saindu haren fruituak
  eta merezimenduak ene arimaren gaiñean errezibi ditzadan Sakrifizio hunen berthutez. Biz
  hala.
  Gero has zaitea pausatuki zazpi orazino hauken erraiten: Eta hitzak ahoz erraiten ditutzula,
  erabil itzazu gogoan misterioak eta halaber espirituaren atenzionearekin batean beha ezazu
  Meza errailleak egiten duena.
  LEHEN MISTERIOA
  Iesu-Kristo ene Salbatzailleak, eskerrak eta
  laudoriak errendatzen derauzkitzut zeren Getse-
  
  maniko baratzean gure gatik hain tristatu baitzinen, non othoitzez zeneundela odolezko izerdia
  zure gorputzetik ilkirik lurreraiño isuri baitzen.
  Othoitzez nagotzu odol preziatu haren baliotasuna gatik, eta zuk orduan sentitu zenduen tristezia handi hura gatik, eman nahi derautazun halako urrikimenduaren neure bekatuez izaiteko
  garazia, non zure odolezko izerdi haren ordain
  isur dezadan nik ere dolore hutsez neure begietarik ur eta nigar. Pater Noster, Abe Maria.
  BIGARREN MISTERIOA
  Iesu-Kristo ene Salbatzaillea, eskerrak eta
  laudorioak errendatzen derauzkitzut zerenz eure
  odol preziatua isuri baitzenduen noiz ere Pilatusen manuz harroin batekin lothurik, soldaduek
  zure gorputz sakratua azote kolpez desegin eta
  larrutu bait zuten. Othoitzez nagotzu odol preziatu haren balioa gatik, eta zuk ordu hartan sentitu zenduen dolore handi hura gatik, nahi derauzkidatzun neure bekatu guztiak barkatu, eta
  heken gaztik merezi ditudan gaztiguetarik ere
  nahi nauzun halaber libratu. Pater Noster, Abe
  Maria.
  
  HIRURGARREN MISTERIOA
  Jesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerak eta laudorioak errendatzen derauzkitzut zeren zeure
  odol preziatua isuri baitzen duen noizere soldaduek aranzezko khoroa zure buruaren gañean
  ezarririk, eta makila kolpez aranze puntak hezurrean barrena sarthurik, zure buru benedikatua
  zilhatu eta zaurthu baitzuten inguru guztietan.
  Othoitzez nagotzu odol preziatu haren amorea
  gatik, eta ordu hartan iragan zenduen dolore
  handi hura gatik, nahi derautazun eman bihotzezko urrikimendu bat; eta urrikimendu haren
  puntaz neure rima hain borthizki zaurthu eta zilhatu, non egiazko penitenzia egiten daudala
  loriazko koroa ardiets dezadan zeruko erresuman. Pater Noster, Abe Maria.
  LAURGARREN MISTERIOA
  Iesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerrak eta
  laudorioak errendatzen derauzkitzut zeren zeure
  odol preziatua isuri baitzenduen, Ierusalemeko
  karriketarik gurutzea soiñean zenduela, Kalbarioko mendira ioan zinenean: eta othoitzez nago-
  
  tzu odol preziatu haren baliotasunagatik, eta
  ordu hartan sentitu zenduen dolore bandi hura
  gatik, eman nahi derautazun mundu hunetako
  gaizen hain gogo onez pairatzeko indarra, non
  tribulazinoetan bezala konsolamenduetan ere
  partale gertha nadin. Pater Noster. Abe Maria.
  BORTZGARREN MISTERIOA
  Iesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerrak eta
  laudorioak errendatzen derauzkitzut, zeren
  zeure odol preziatua isuri baitzenduen noiz-eta
  Kalbarioko mendian soldaduek zeure eskuak eta
  oiñ sakratuak itze lodiz eta borthitzez gurutzea
  itzatu baitzerauzkitzuten. Odol preziatu haren
  baliotasuna gatik, eta orduan sentitu zenduen
  dolore handi hura gatik, itza diazadazu, othoi,
  neure gorputza etaespiritua zeure beldurtasunaren itzeaz. Eta halako moldez zurekin lot eta ioz
  nazazu gurutzean, non ene guthizia gaixtoen
  arauaz ez nadin gehiago bizi, zure borondatearen baizen. Pater Noster, Abe Maria.
  SEIGARREN MISTERIOA
  
  Iesu-Kristo ene salbatzaillea, eskerrak eta
  laudorioak errendatzen derauzkitzut zeren zeure
  odol preziatua isuri baitzenduen noiz-eta soldaduek zure gorputz sakratua gurutzea itzaturik
  ailtxatu baitzuten airean gora, eta haren pisutasunaz handitu eta gazkoatu baitziren zure
  eskuetako, eta oiñetako zauriak. Othoitzez nagotzu odol preziatu haren merezimendua gatik, eta
  orduan pairatu zenduen dolore handi hura gatik,
  nahi derautazun eman lurreo gauzetarik halako
  moldez apartatzeko garazia, non zerukoetara
  espiritua ailtxatzen dudala, hetan ezar dezadan
  neure bihotza eta kontentamendu guztia. Pater
  Noster, Abe Maria Gratia
  ZAZPIGARREN MISTERIOA
  Iesu-Kristo ene salbatzaillea, esker eta laudorio derautzut zeren zeure odol preziatua isuri
  baitzenduen noiz-eta gurutzean hilez geroz zure
  saihetsa soldadu batek dardo puntaz idekirik
  odola urarekin athera baitzerautzun. Odol preziatu hura gatik zaurt diazadazu, othoi, neure
  arima zeure amorioaren dardoaz, eta sar nazazu
  Parabisuko lorian, zeiñen athea ideki bait zen-
  
  duen zeure odol preziatuaren saihetsetik isurteaz. Pater Noster, Abe Maria.
  
  Gorputz saindua, ailxatzen denean
  errazu hunela
  Adoratzen zaitut humilki Iesu-Kristo ene salbatzaillearen gorputz sakratua, Maria birjina
  ganik sorthu, ta gurutzean ene gatik hil zarena,
  haragi bizia, arima saindua, Iainkotasun osoa,
  eta guztion salbamendua: zure amorio handia
  gatik duzun, othoi, nitzaz miserikordia eta pietate.
  Eta kalitza ailtxatzen denean errazu:
  Adoratzen zaitut humilki Iesu-Kristo ene salbatzaillearen odol preziatu, ene redemzioneko
  pagamendutan isuri izan zarna: garbi diazadazu
  othoi, neure arima eta salba nazazu zeure ontasunaren berthutez.
  Eta gero othoitz han latinez:
  Anima Christi sanctidica me.
  Corpus Christi salua me.
  Sanguis Christi inebria me.
  
  Aqua lateris Christi laua me.
  Passio Christi conforta me.
  O bone Iesu exaudi me.
  Intra vulnera tua absconde me.
  Ne permittas me separari a te.
  Ab hoste maligno defende me.
  In hora mortis meae voca me.
  Et iube me venire ad te.
  Ut cum Sanctis tuis laudem te.
  In saecula saeculorum, Amen
  Gero Mezaren fineraiño errazu debotki eta
  gogoti: othoitz haur, zeiñetan oferendatzen baitzaitza Aita Zerukoari gure bekatuak gatik bere
  Seme gure Iaunaren Pasioneko merezimenduak.
  OTHOITZA
  Aita eternala zeruaren eta lurraren egilea,
  oferendatzen derautzut Eliza sainduaren intenzinoarekin batean, zeurre seme bakoitzaren Pasionea, Sakrifizio hunetan representatzen dena,
  gure bekatu guztien satisfazinoetan. Beha ezazu
  zeure Maiestatearen trotunik nor den nik presentatzen derautzudan haur, zer pairatu duen, eta
  noren gatik. Haur da zure seme hoben-gabe
  
  Gurutzean itzatu zutena. Haur da Sakrifikatzaille
  etrnala, bakezko sakrifizioa Kalbarioko mendian
  oferendatu derautzuna. Haur da Bildots nothagabea, deusetan hutsik egin gabe bere bizia
  galdu duena. Orhoit zaitea nola izan zen eskuetan eta oiñetan itzatua, aranzezko koroaz
  buruan zilhatua, azote kolpe hutsez larruturik
  zathitua, burutik oiñetaraiño odolstatua, alde
  guztietarik penaz eta dolorez inguratua, guztiz
  desegina, eta gizonaren figurarik edo iduririk
  eztuena bezala bilhakatua; Gurutzean nola zegoen burua beheititurik, begiak zerraturik, begitartea horiturik, saihetsa idekirik, besoak zabaldurik, zangoak hedaturik, zauriz betherik, ta bere
  mienbro guztietan deseginik: eta hauk guztiak
  hala direla orhoit zaitea, othoi, nola pena hauk
  guztiok pairatu dituen bekatoreen salbatzea
  gatik, eta heken partez zure Maiestateari satisfazione egitea gatik. A Karitate handia! ontasun
  paregabea! amorio mirakuilluzkoa! Huts egiten
  du zerbitzariak, eta haren partez pagatzen du
  Iaunak; gathibutasunetik gizonaren libratzea
  gatik emaiten du bere bizia Iainkoaren semeak:
  Hobenduriak merezi dituen gaztiguak pairatzen
  
  ditu hobengabeak: Eta bekaturik egin ez tuenak
  hartu ditu bere gaiñera munduko bekatu guztiak. Beha diazozu, Aita zerukoa, pietatezko obra
  handi huni, beha diazozu hunen baliotasunari;
  Beha ezazu zer eta zenbat zure aitzinean merezi duten hain pena eta dolore handiek, zer merezi duen heriotze dolorezko hark, eta heken berthutez barka diatzaguzu geure bekatuak, eta
  khen merezi ditugun gaztiguak. Haur da ahal
  datekeien oferendarik baliosena, eta bai zure
  gogarakoena ere: eta handik dadukagu ezen
  gure zorraren pagatzeko asko, eta are millatan
  gehiago ere badela; zeren baldin lade batean
  ezar baditezi gure gaixtakeriak eta bekatuak,
  eta bertzean gure Salbatzaillearen ontasuna eta
  merezimenduak, edirenen da segurki handiago
  eta gehiago dela pagamendua zorra baiño. Gu
  zure etsaiak ginen denboran zure semearen
  Pasionearen bidez egin zen zure eta gure arteko
  bakea; orai ere esperanza dugu haren beraren
  berthutez barkatuko derauzkigutzula geure
  bekatuak. Errezibi ezazu bada, Aita zerukoa, oferenda haur begitarte onez, eta duzun othoi gure
  bekatuen gaiñean miserikordia eta pietate.
  
  Eztiazaguzula Sakrifizio hunen fruitua errefusa
  gure indignetasuna gatik, baiña konsidera ezazu
  ezen zerorrek eman deraukuzuna bera presentatzen derautzugula geure bekatuen satisfazinoetan.
  Hunekin batean gomendatzen derauzkitzut
  munduko estatu guztiak, eta nezesitateak hala
  espiritualak nola tenporalak. Eliza Katholika zure
  Esposa, Aia saindua zure Bikarioa, Elizako bertze
  Superiorak eta Gobernariak, gure Errege Iauna,
  Prinze Giristinoak, herrietan kargu dutenak, gure
  haurrideak, ahaideak, adiskideak, eta ongi-egile
  guztiak. Konberti itzazu bekatoreak, konsola
  itzazu tristeak, senda itzazu eriak, fabora itzazu
  beharrak, eta salbamenduko portura hel itzazu
  itsasoan dabilzanak. Fede saindura ekar itzazu
  Paganoak, jujen itzazu errebelatuak, begira gaitzazu gatzetarik, eman diazaguzu bakea geure
  denboran, eta Giristino fidelen arimak athera
  itzazu Purgatorioko penetarik. Eta finean eman
  diazaguzu zure semearen Pasioneko mereximenduez ongi probetxatzeko garazia, eta halako
  moldez zure zerbituan enplegatzeko, non bizitze
  
  hunen ondoan ardiets dezadan Parabisuko loria.
  Biz hala.
  Gero errazu debotki, Pater noster: Abe Maria.
  
  Kofesatu baino lehen erraiteko
  othoitza
  Ahalke naizela eta beldurrez ikhara nabilala
  presentatzen naiz, Iainko eternala, zure maiestatearen aitzinean, zeren baitakusat añhitz eta
  añhitz moldez zure ontasunaren kontra huts egin
  dudala. Aithortzen dut itsasoan harea baiño, eta
  legar bihi baiño, ene baithan bekatu gehiago
  dela, eta hala tan ez naiz ausart begien zure
  gana ailtxatzera. Ni naiz bekatore guztietako
  handiena, gaixtoena, eta eskergabena, ahalkegabeki bizi izan naizena, eta zure manamendu
  sainduak hitzez gogoz, eta obraz hautsi ditudana. Ni naiz seme gazte desordenatu zure etxetik
  ilki zen hura, eta zuk eman zenerauzkidan ontasunak munduko plazeren ondoan nenbilala