Sarmoniou an Aotrou Quere - 18

E korn an hent, eun den beuzet en he zaelou... etc.
Petra oa kear Jerusalem... Hirio enterret holl... etc.
V nobis quia peccavimus.
5° Doue ne espernaz ket he vab he-unan... etc.
Mez, a lavarot marteze din, Jesus-Krist hen deuz la-
varet : « Quis ex vobis, arguet me de peccato ! » Guir eo,
va Breudeur ker. Mez kred eo evit ar pecher. Dle ar
pecher a rank, eta da baea. Ha penaoz benag ma zoa
he-unan teir gueach pur, teir gueach santel, setu hen

VAR AR PECHET MARVEL 349

aze ; guelit e pe stuz : kurunen spern, tachou... etc...
Labour ar pechet.
Setu kentel an amzer dremenet.
*
* *
Mar greomp eur zell en dro dheomp, ni a gavo eur
gentel all.
Mervel a velomp, trouz ha lazerez a zao, goad a red ;
reuz, naonegez, goalinier a bep giz en em astenn var an
dud ha perak ?
Pep hini a lako, er pez a garo, ar penn-kaoz a gement-
se holl, mez evidon-me, pa ho guelan, a zeu da zounj
d'in euz a gomz al leoriou sakr : Rumpha, fames et
flagella, super iniquos creata sunt.
Eur roue... etc. : lezit da dremen justis ar Roue ! Ha
me, pa zellan ouz trubuillou ha gualeuriou ar bed-ma, a
zeblant din guelet ive, varnho skrivet : « Lezit da dre-
men justis Doue ! »
Mez, a lavarot marteze din « Me, a meuz pechet me,
ha ne zeuz ganhen diguezet droug ebet : Peccavi et quid
mihi accidit triste ? »
Va Breudeur ker, mar deo guir kement-se, krenit
muioch a ze. Seul huelloch e vez savet ar morzol, seul
bounerroch e vez an taol a gouez var an anne. Doue a
ched ; gedal a chell, amzer hen deuz ; mez e ma savet
he vreach ; abred pe zivezad he zourn a ziskenno. Kre-
nit, rag da grena ho cheuz leach. Beteg-henn, choui '

350 VAR AR PECHET MARVEL

zo bet espernet ! Mes en dro deoch nag a bet hini a zo
bet skoet !
Perak an den iaouank-se, maro e kreiz he vrud ? Pet
gueach ne lavaraz hen ket : Peccavi et quid accidit mihi
triste ? Hirio, kouezet ar morzol var an anne. Perak
ar plach-ze a rank plega he fenn dirag an dud all : en
he chaloun e respounte : pechi a raan mez e kuz ; bi-
ken den na vouezo netra : Hirio, kouezet ar morzol var
an anne. Perak an tad, ar vamm-ze o skuilla daelou,
e korn ar park ? Aliez a vech oant bet aliet da ziorren
mad ho bugale. Ober a reant skouarn vouzar ; hag hirio,
pa ho deuz a veach eun tamm bara direbech en ho zi
ho-unan, ha marteze pa rankont mont dhe glask a zor
da zor, e lavaront hi ive : kouezet ar morzol var an anne.
Pechet e meuz : Peccavi et quid mihi accidit triste ?
Evit guir, madou ho cheuz, marteze. Marteze, ous-
penn e zoch doujet, enoret, istimet zoken. Evit komz
evel ma komzit : ar voul a zo ganeoch hag e ruil
a rit en tu ma karit. Ha neuze, sounn ho penn, en des-
pet da rebechou ho koustians, choui ' lavar : Peccavi et
quid mihi accidit triste ? Hag ar re vad en eur ho kue-
led a lavar, marteze, dhoch heul : da betra beza ver-
tuzuz ? Ar re fall ho deuz ar muia chanz.
Gaou ha fazi, va Breudeur ker. Pecher, pecherez
och, hag espernet, evelkent. Mez abalamour da biou ha
da betra ? Marteze, en ho ti, eur vamm, eur pried, eur
bugel bihan, savet ho daou zourn varzu an Env a lavar :
« Va chrouadur eo, va fried eo, va zad, va mamm eo ;

VAR AR PECHET MARVEL 351

ho chared a dlean, ho chared a raan : Parce Domine :
truez, trugarez, pardoun ! » Hag ho dourn astennet
azioch ho penn a ziarbenn dourn an Aotrou Doue.
Marteze, choaz, etouez ho techou fall, hoch oberou
digoustianz e zeuz eur pleg mad benag hag eun neubeut
oberou kristen. Ha sounj ho cheuz choui euz ar paour
keaz, bet dezhan an aluzen e toull ho tor, hag a la-
vare en eur vont kuit : « Va Doue, me zo paour, ne
chellan rei nemet va feden ; choui a zo pinvidik ha
trugarezuz, paeit eta, choui, va dle ; roit dan den hen
deuz kemeret ouzin truez, priz an tamm bara hen deuz
lakeat e m dourn, talvoudegez ar pez dillad hen deuz
taolet var va diouskoaz noaz. » Ha Doue, digor he
skouarn da beden ar paour mad a lavaraz dhe dro :
« Ia, red eo din rekoumpansi ar pez hen deuz great an
den-ze ha rak ne chellin ket e rekoumpansi er bed all,
rekoumpansomp anezhan er bed-ma ; roomp dezhan
ar pez a glask : danvez, iechet, plijadur. » Pae didal-
voud, roet da dud ken didalvoud hag hen, a lavar sant
Ogustin : Receperunt mercedem suam, vani vanam.
Doue a bae dle ar paour. Mez dhe dro e choulenno
beza paet, varlerch ; hag an nep na bae ket var an
douar, a ranko paea en eternite.
Er bed-ma, zoken, ma ve roet din da lenn en ho ka-
loun, dindan skeud eun eurusded faziuz, petra a gafen-
me ? Fode parietem.
Setu eun aval ouz ar brank. Seblantout a ra beza
iach mad. Digorit hen. Eur prenv kuzet en he greiz a

352 VAR AR PECHET MARVEL

zo e tribi he galoun. Eur frouezen eo ha nen em virje
ket ; kollet eo ive, ganthi, he blaz vad. Evelse, ar
pechet a zo evel eur prenv e kaloun an den. Toulla,
pikad, dribi ' ra. Hag ar pecher pa en em bouez, pa n
em zelaou mad a rank anzav ha lavaret he-unan : « Oh !
na pegement muioch oa skanv va chaloun, laouen va
spered, dar mare moa disklabez va ene !
*
* *
Ha brema, eur gomz choaz hag e meuz achu.
Gueach all e teuaz tud da gavout sant Iann-Vadezour
hag e choulen-jont outhan : « Tu qui es ? Piou och-tu ?
Petra ' lavarit achanoch hoch-unan ? Quid dicis de
teipso. »
Me ive, a berz Doue, a choulen ouzoch hirio :
« Piou och ? Petra ' lavarit achanoch hoch-unan ? »
Ne choulennan ket e pe di e maoch o chomm, pe hano
och, pe choui ' zo paour, pinvidik, desket, dizesk, koz
pe iaouank. Goulen a raan : « Piou och dirag Doue, e
pe stad e ma hoch ene, petra dalv evit an eternite. »
Her goud a raan, her goud a rit ive, eur mission, ma
permet Doue, a vezo er bloavez a zeu roet en ho parrez. (1)
Her gortoz a rit gant plijadur. Mez, va Breudeur ker, evit
ma tougo frouez mad ha puill, ho cheuz a vrema eul
labour da ober.
Eun tiek mad, araog mare an hada, a velan o kloza
he bark, o stanka var he dro, o tichroza, o tistanka, o

(1) Ar zarmoun oa great evit pardoun Plodiern.

VAR AR PECHET MARVEL 353

tilouzaoui an douar, o kas ebarz an teil, an treaz, ar
bizin a chell ober muia vad. Neuze, mez neuze ebken,
e taol he chreun var an irvi.
Choui ive, va Breudeur ker, ho cheuz ho tachen da
labourat. Ha klozet mad eo var he zro, ha difrosted
mad an douar, ha neo hen ket sklabezet gant al lou-
zeier fall ? Dever pep unan eo hen anavoud, hag a vre-
ma lakaat he boan evit ma kouezo, dan heur merket,
greun Doue var an dachen labouret mad.
*
* *
Sant Machouarn benniget, mar deo choui, hag
evidon-me hen chred stard, ar zant a enoromp e
meur a barrez all, dindan hano sant Houarne pe sant
Herve, ech anavezan ho puez. Dond a rejot var an
douar gant daoulagad klozet ouz sklerijen an deiz. Mez,
ar pez ' zo guell, daoulagad ho speret a ioa digor frank
da sklerijen ar feiz. Diouskouarn ho kaloun, noant
ket bouzar ouz komzou Doue. Deuet och da veza eur
zant braz. Grit, pa zeo choui patron ar beg douar-ma,
grit ma vezo ar re ho deuz savet an iliz-ma en hoch enor
hag ho kemeret evit ho alvokad dirag Doue, grit ma
vezint holl kuitibunan, din achanoch ha din euz ar
baradoz.
Evel-se bezet great.
* * *
23


II
Sarmoun ar Folgoat, kempennet ha renket evit
pardoun bras Itroun Varia 'r Porzou

Janua cli, ora pro nobis.
Porz an Envou, pedit evidomp.

VA BREUDEUR KER,
Setu hen eta, digouezet an deiz euruz ma reomp
ennhan, pardoun Itroun Varia 'r Porzou.
Her goud a rit, brud ar japel-ma a zo skignet e pep
korn Breiz-Izel, abaoue ma zeo bet savet.
En hor raog, a holl viskoaz, a dost, a bell, a bep tu
tro var dro, hon tud koz a zirede ama gant prez, gant
mall ha gant dudi. Diez e kavjent ma ne vije ket deuet,
bep bloaz, eul loden euz pep parrez, unan benag euz
pep ti, da ginnig dar Verchez sakr anaoudegez vad ha
pedennou ar re all gant ho fedennou ho-unan. Hag eu-
rus en em gavent pa zistroent var ho chiz, goude beza
pedet mamm Doue da zerchel evitho digor, dor, porz
ar baradoz.
Eveldho, setu choui dho tro, diredet stank ha stank,
gant ar memez feiz, ar memez fizianz, ar memez ka-
rantez.

AR VERCHEZ PORZ AN ENVOU 355

Guerchez sakr, pa ze guir eo evidoch e teuan koulz
hag hi, roit din ar chraz da ziskouez penaoz e tigasit da
vir an hano a zougit ama, hano Itroun Varia 'r Porzou.
Digoret ho cheuz evidomp dor, porz an Envou, klo-
zet porz, dor an ifern : En eur rei dheomp, en ho
mab ker, eur Zalver karantezus ; en eur ziskouez
dheomp, dre skouer ho puez, hent santel ar baradoz ;
en eur viret, dre ho skoazel gallouduz, ne fallgaloun-
femp ket hed hor beach.
*
* *
Ar Verchez, en he mab, he deuz roet dheomp eur
Zalver.
Va Breudeur ker, er bed-ma, netra ne bad ; en dro
dheomp hag ennhomp hon-unan, pep tra dremen evel
an dour-red. Tamm ha tamm, deiz goude deiz, hor buez
en em denn kuit, da chortoz an heur, merket gant
Doue, hag a dle hon diskar er bez.
Mez, pa hon devezo tennet hon halanad diveza, ne
vezo ket peur-achu hor planeden. Varlerch buez verr
ar bed-ma, e tigor buez hir an eternite. Hag en eternite,
me vel diou zor dishenvel. Var unan eur skrivanier bras
hen deuz merket: « Me zo great gant justis Doue. Drei-
zon-me, e zear da di an daelou heb ean, da lojeiz an
ankeniou garo. Ha kement hini a ia dreist va zreujou a
rank lezel an esperans a drenv. » Houma, va Breudeur
ker, eo dor spountuz an ifern.
Eunn or all a zo ha varnhi me a zeblant guelet skrivet :
« Lagad hebet na velaz, na skouarn na glevaz, na kaloun

356 AR VERCHEZ PORZ AN ENVOU

den na chellaz koumpren, ar pez hen deuz an Aotrou
Doue lakeat a gostez evit ar re her char. » Houma, an
nor eurus, an nor zantel, eo dor ar baradoz.
Hag unan anezho ho diou a zigoro eun deiz evidomp.
Her goud a rit, er penn kenta, an ifern noa ket great
evit an den. Goude eur vuez eurus var an douar-ma e
zoamp galvet, heb rankout mervel da bignat varzu palez
aour an Dreindet sakr ha da danva eno da viken, eul
levenez choaz brasoch e kreiz eur chloar heb he far.
Mez goud a rit ive, ar pez a choarvezaz gant hor
lignez paour. Hor mamm, var ali trubard an drouk-
speret ha gounezet gant liou touellus ar frouezen difen-
net, a zizentaz ouz Doue. Ha kerkent e serraz outhi hag
ouzomp porz an Envou hag e tigoraz porz an ifern,
klozet ouzomp beteg an deiz-se. Piou, a nevez, va
Breudeur ker, a zigoro an nor zarret hag a zerro an
nor zigor ?
Brema trivach kant eiz vloaz ha pevar ugent, e bro
sao-heol, e veve eur plach iaouank. Ha sada, a berz
Doue, eun eal o tisken varzu ennhi hag o lavaret : « Me ho
salud leun a chras, an Aotrou Doue ' zo ganeoch. »
Hag ar verch respount da gannad Doue : « Ecce ancilla
Domini : servicherez oun da Zoue. Ra vezo great e m'
chever, ervez a lavarit. »
Itroun Varia 'r Porzou, ia, choui ' zo hanvet mad ; ia,
choui ' ro dheomp hor Zalver. Eur vaouez a gollaz
achanomp, eur vaouez a ro dheomp ar vuez.

AR VERCHEZ PORZ AN ENVOU 357

Bet omp holl var hon daoulin dirag ho poltred : en ho
tourn deou, klozet etre ho pizied evit he difenn ouzomp
e talchit ar frouezen fall a brennaz dor an Env, a
zigoraz dor an ifern. Mez, var bleg ho preach kleiz,
evel evit hen diskouez, her chinnig dheomp, e tougit
ar frouezen a vuez, ar mab benniget ho cheuz roet dan
dud evit ho frena ; divar ho parlen eo pignet da zigeri
dor an Env, da gloza dor an ifern.
Itroun Varia ar Porzou, ra viot benniget dreist an
holl gragez ha benniget ar frouez ho cheuz douget. Ho
mab eo hor chenta Salver, hag ervez eun eskob braz,
choui a zo deuet da veza evel eun eil Jesus-Krist, evel
eun eil Salver ar bed.
*
* *
Mez, va Breudeur ker, evit mont tre, neo ket awalch
e ve digor dor an ti, red eo choaz e kemerfet an hent a
gas varzu an nor-ze.
Hogen, siouaz ! evit kalz a dud, mar doa er baradoz
terrestr, diou vezen dishenvel : guezen ar vuez ha
guezen ar maro, an diou vezen-ze a zo choaz en ho zav
a bep tu dheomp ha daou hent dishenvel a gas varzu
ennho. Stank int ar re a gemer skouer divar hon tad
hag hor mamm genta. Ni, va Breudeur ker, kemeromp
skouer divar ar Verchez Sakr.
Anaout a rit he buez. Araok he ginivelez, ar profet
digoret dirazhan, gant Doue, leor an amzer da zont, a
lavare divar he fenn : « Piou eo an hini a bign euz a

358 AR VERCHEZ PORZ AN ENVOU

greiz an douar frost, dudiuz evel ar goulou-deiz, kaer
evel al loar, sklerijennus evel an heol ha nerzus evel
eun arme linennet evit ar stourmad. »
Ha kaeroch, sklerijennusoch choaz en em ziskuezaz
goude he donedigez etouez an dud.
Konseved eo bet dinam a bep souilladurez ha bevet
he deuz dibech hed he amzer. Abred, var barlen eur
vamm fur, santez Anna, e teskas anavoud ha karet
Doue. Dan oad a dri bloaz en em dennaz en templ, pell
diouz an trous, pell diouz danjerou ar bed, evit en em
rei holl da Zoue. An Hini gav abeg beteg e kurunen
an heol, e buez ar verch iaouank ne gave mank ebed :
Macula non est in te. Hag e lavaraz : « Hi a vezo mamm
va mab muia karet. »
Anaout a rit he charantez evit he mab.
Pa glaskas Herodes, lakaat Jesus dar maro, evit sa-
vetei he vuez, Mari a guita pep tra : bro, kerent, mignou-
ned hag en em guz en eur vro estren. Pa zeo eun
droad, dianket Jesus-Krist e kear Jerusalem, epad tri
devez e ra goulen anezhan a bep tu. Ne baouez ken na
deo ganthi kavet. Ha pa her guel, ne chell ket
miret da ziskuez he charantez: « Va mab paour ! tri
devez ma kuillan daelou en eur da glask : Ecce jam
triduo, pater tuus et ego, dolentes querebamus te.
Da heur he varo, epad ma teue an holl dhen dispri-
jout, ar vamm baour, pell da gemeret mez pe aon, a zo
en he zav, e troad ar groaz, deuet e kreiz ar vourrevien
da rei dezhan an diveza merk a garantez.

AR VERCHEZ PORZ AN ENVOU 359

Ha Jesus-Krist, eur veach pignet en Env, Mari he
vamm na choulen mui nemet nijal varzu ennhan.
Mervel a ra dhe zro, nann dre glenved na dre gosni,
mez dre nerz he charantez evit Jesus-Krist.
Kristenien, va Breudeur, goulen a rit pehini eo hent
ar vuez, hent an Env. Setu hen aze, kerzit dreizhan ;
varnhan e kavot roudou Jesus-Krist, roudou ar Verchez,
roudou ar zent, ar zentezet maro en hor raok. Hennez
eo an hent mad ha neuz hent mad nemethan.
*
* *
Mez, a respountot marteze din : « Neo ket bolontez a
vank, mez hon nerz a zo ker bihan hag an danjerou ' zo
ker stank. »
Ia, va Breudeur ker, ar bed a zo fall, an danjerou
zo stank, hon nerz a zo bihan. Her goud a raan
koulz ha choui, rag holl omp euz ar memez lignez, euz
ar memez wenn, holl e vevomp e kreiz ar memez dan-
jerou.
Mez selaouit eun dra.
Setu en ho ti, eur chrouadurik bihan. Gostl da
gozeal neo ket : goestl da vale ken nebeut... etc... Ar
rest evel Sarmoun ar Folgoat, pajen 4.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
*
* *
Ha brema, Guerchez, grit ma ne deuio nikun acha-
nomp, dre hon dallentez hon-unan, da brenna dor ar

360 AR VERCHEZ PORZ AN ENVOU
baradoz ganeoch digoret dheomp ; grit ma ne zigorimp
ket dor an ifern ho cheuz klozet ; hon harpit hed hor
beach, krogit en hon dourn da ren achanomp ! Ha pa
zaimp dirag ho mab a dle hor barn, bezit hon alvoka-
dez ; lavarit : « Va mab, ro dezho digemer. Hi eo ar
» vugale all az poa din roet var menez Kalvar. Digor
» frank evitho dor ar baradoz ! »
Evel-se bezet great.

* * *



III
Digor evit ober sarmoun ar Folgoat, neuz forz e
pe seurt pardoun, en enor da vamm Doue


Ecce filius tuus, ecce mater tua.
Setu aze ho mab, setu aze ho mamm.

VA BREUDEUR HA VA CHOAREZET KRISTEN,
Karet, meuli, pedi a reomp ar zent deiz ho fardoun,
deiz ho gouel a vez, evidomp-ni ive, eun deiz a chouel,
eun deiz a bardoun.
Mad a reomp, va Breudeur ker. Evel domp int euz a
lignez Adam hag Eva ; hor Breudeur int dirag Doue.
Rak-se, dre bleg ho wenn hag ho chaloun int douget
evit hor mad hag e klaskont hon eurusded.
A hent all, hi en hor raog, ho deuz treuzet ar bed-ma,
anavezet he boaniou, ranket stourm ouz he zanjerou ;
gouzout a reont pegement e koust beza mad ; e tleont,
rak-se, kaout ouzomp truez.
Goud a reont, ouspenn, ho deuz var an douar, karet
Doue a greis ho chaloun, int bet, dho zro, karet
ganthan. Hag ar pez a ra hirio, en Envou, al loden
vrasa euz ho eurusded, eo rak ma chouzont ne chell

362 DIGOR ALL EVIT SARMOUN AR FOLGOAT

mui netra ober dhezo koll ar garantez-se. Piou goudeze
a chelfe nach eo braz ho galloud dirak Doue ?
Koulsgoude, etouez holl zent, holl zentezed ar baradoz,
e zeuz unan muioch anavezet, muioch karet, muioc'h
pedet eget ar re all.
Dibaot ar barrez ha na ve ket ennhi eur japel benag
savet en he enor, dibaot an iliz ha na ve ket ennhi guelet
he skeuden hag he aoter.
Evel ar pareziou all, muioch zoken, eget kalz all,
choui he anavez, he meul, he char, he fed.
Ho tud koz goude beza savet an iliz-ma a roaz dezhi
an Itroun Varia evit patrounez. Ama en em blijent o
taoulina dirazhi ; choui, eveldho, stard en ho feiz, a
ra, dho tro, evel ma reant.
Hirio deiz he fardoun e chortozit holl, ma komzfen
deoch divar he fenn, ha divar he fenn eo e teuan ive
da lavaret daou cher :
Guerchez sakr, setu ama ho pugale : Ecce filius tuus
Parrisioniz, setu ahont ho mamm : Ecce mater tua.
Itroun Varia, va mamm evel ho hini, dheoch e tlean
kozeal euz ho pugale ; dho pugale e tlean komz acha-
noch. Grit ma tiskuezin dezho mad, da genta, peger
koulz ho charit, dan eil, e pe chiz ha pegement e
tleont poania da veza evidoch bugale direbech.
* * *

IV

Perak poaniou er bed

Virtus in infirmitate perficitur.

VA BREUDEUR KER,
Doue a zo eun tad hag eun tad mad. Perak eta, kement
all a boan, a dristidigez, etouez an dud ? Setu aze eur gou-
len hag a zo aliez a vech en em lakeat dirag va spered.
Perak ? Selaouit kentoch.
*
* *
Ar boan a ren var an douar, 1° evit kastiza ar peched.
Adam hag Eva, kenta krouadurien an Aotrou Doue,
a voa eurus er baradoz terrestr : na poan, na naon, na
klenved, na dienez euz netra. En eun taol kount
setu hi malheurus ! Perak ? Pechet ho devoa.
Lusifer ha kals eled all a voa eurus er baradoz... En
eun taol kount setu hi en ifern ! Perak ? Pechet ho
devoa.
Poan, tristidigez, melkoni ' zo var an douar. Perak ?
Eur zell var hor choustians.

364 RED EO KARET JESUSKRIST

*
* *
Doue an Tad a zo eun tad mad. Perak ' ta poan, tris-
tidigez, var an douar ? Selaouit ha komprenit. Poan a
zo var an douar evit sounti, aprouvi ar vertuz.
« Ha guelet e cheuz-te va zervicher Job, a lavaraz
eun devez, an Aotrou Doue, dan drouk-speret. Setu
aze unan ha neuz ket he bar evit va charout.
» Ia, mez eurus eo : neo ket diez dezhan ho
meuli. Peb tra ' deu da vad evithan.
» Mad, sko anezhan en he vadou... etc...
» Sko anhezan, en he gorf, mez arabat e laza, etc. »
Ha Job, var he vern teil, goapeat zoken gant he dud,
a veule choaz an Aotrou Doue.
Poan a zo, tristidigez er bed-ma, evit ma vo meulet
an Aotrou Doue dre resinasion he vugale vad. Eur
zoudard ha n'eo ket bet e tan ar brezel, da c'houzout eo
pa zeo eun den a galoun pe enn den spountik. Eur
christen ha neo ket bet krog ha krog gant an dristi-
digez, da chouzout eo pe hen a zo stard pe laosk en
he lezen.
*
* *
Doue a zo hon tad hag eun tad mad, perak eta tristi-
digez ha poan er bed-ma ? Sellit ha guelit:
Setu aze eur groaz ha varnhi ar guella, ar charan-
tezusa den a zo bet var an douar. Guelit he benn, he
dreid, he gostez : Oportet christum pati et ita intrare in
regnum Dei.

RED EO KARET JESUS-KRIST 365

Mad, setu aze hor skouer. Hi, ar groaz eo sin ar
c'hristen. An aour, e kreiz an tân, a zeu flammoch, an
ene kristen e kreiz ar boan, a zeu puroch. Ar boan a
zo digaset gant Doue evit distaga 'r galoun dioc'h traou
an douar ha miret na ankounachafemp an Env.
*
* *
Doue ' zo hon tad hag eun tad mad ; perak eta poan
ha tristidigez er bed-ma ?
Eur zell en dro deoch : nag a bet e kreiz ar ieched,
ar blijadur, an danvez... a vev pell diouz Doue, heb
sounjal e Doue. Doue a sko, ha kerkent e velont pegen
dister eo traou ar bed-ma, ar vuez, ar ieched, an dan-
vez. Distaga ' reont ho chaloun diouz ar bed evit he
roi da Zoue. Ha vertuziou an den e poan a ve puroch.
Ar baradoz eta, aliez, a zo da heul poaniou.
*
* *
Rak-se e kreiz hor poaniou, roomp meuleudi da Zoue,
dougomp anezho holl, gant pasiantet, hag er baradoz,
divezatoch, e vezint roz en hor churunen.
Evel-se bezet great.

* * *

V
Deveriou ar Christen


Custodite, sollicite, animas vestras.
Bezit aketus da ziwall hoch ene.
Dent. iv, 15.

VA BREUDEUR HA VA CHOAREZET KRISTEN,
Kenta ' ra eun tiek mad, pa vez karget euz eur gou-
manant, eo taol eur zell piz var he holl zouarou ha guelet
penaoz renta, an talvoudusa ma chell, kement korn-
douar a zo stag ouz he di. Lavaret a ra, goudeze : « Ama,
peurach ; ama, koat ha lann-bil ; ama : foenneier ha
prajou ; ahount : douar labour, douar guiniz, segal pe
ed-du, eiz pe lugumach.
Setu, e pe chiz, e chell kaout eost mad e pep
takad hag en em binvidikaat gant he labour.
*
* *
Mad va Breudeur ker, ni ' zo ive 'vel labourerien,
fermourien, tieien an Aotrou Doue. Eur verouri hen
deuz lakeat dheomp etre hon daouarn : hon ene.
Dheomp-ni, da lakaat ennhan, pep tra da zont : taol

DEVERIOU AR CHRISTEN 367

ennhan had mad, greun mad ; ober peb labour dar
mare, dar choulz zo dleet, tenna deuz pep korniel ar
pez a chell da rei. Arabat e chom-fe korn frost hebed.
*
* *
Eur merour mad, ouspenn ma ra labour a zoare, a
daol evez ouz he labour great. Eur vech an amzer e ra
eur zell var he zrevad hag e lavar : « ama, e sav louzeier
fall, pred eo chouennad ; Ama, eo distank, greomp eur
gloued nevez, lakeomp spern var gorn ar chleuz, stan-
komp an ode-ma, ar riboul-zont ; va choad a ia gant
al laer, evesaomp ouz he roudou, a beleach e teu, varzu
peleach e za, pe vent hen deuz he votez... gour-
drouzomp.
Choui ive, taolit evez. Guelit petra ' zeu mad, taolit
evez ouz al louzou fall, lakit tremp : pedit mad ; evesaït
ouz al laer, pa vez dichlaniet an dour roït dizal ma
tizouro.
*
* *
Penaoz en em gemeret, petra da ober ?
Eur vech an amzer, ober eur zell piz var ho kous-
tians, evesaat petra vir na doch guir gristen, ha neuze,
mont dal leach ma kaver ennhan ar ieched.
An den klanv a ia da gavoud he vidisin pe he
apothiker
Ni, kristenien, a zo evidomp savet gant Jesus-Krist
eun ti a vedisinerez : ar gador-govez.
Lod a gofez bep sizun : mad evit eun darn.

368 DEVERIOU AR CHRISTEN

Lod bep pemzek devez : mad ive ; lod bep miz : mad
choaz.
E parreziou ' zo, eo kemeret ar pleg da zont holl, bep
tri miz. Guella kustum a chelfed da gaoud eo ar
chustum-ze.
Neo ket evidomp e komzan, evidoch eo. Seul vui e
chommer van-ha-van, da c'hourlerc'hi, seul brasoc'h
diegi a vez.
Perak lod na deuont mui. Ha sounjal a rit choui e
kavont e ma 'r vironez a du gantho ? Nann. Chom-
met int pevar, chuech mis, bloaz, daou marteze.
Neuze, da heul meur a zigarez all, eo e teu ar pec'hed
a ziegi dho diarbenn.
*
* *
Konfesait, eta, mad hag aliez.
Evel-se bezet great.

* * *



VI
Red eo karet Jesus-Krist

Si quis non amat Dominum nostrum
Jesum Christum, anathema sit.
Milliget ra vezo an hini ne gar ket an
Aotrou Jesus-Krist.
DIGOR
Non veni pacem mittere sed gladium. En eun dorn
morzol ar mansouner, en egile kleze ar brezellour...
Red eo poania ha labourat.
Hogen, lod ' zo tud laosk, difidel, trubard. Setu pe-
rak, Si quis non amat Dominum nostrum Jesum Chris-
tum anathema sit. Chomm heb karet Jesus-Krist a zo :
1° Eun treitouriach, ingrat ha digaloun ; 2° Eun dallen-
tez diskiant ha diremed.
*
* *
KENTA LODEN
Eun den honest, nhen deuz nemet he cher. An den
leal, stard en he zever en despet da hep tra a vez, atao,
estimet. Er chountrol, eun den faoz a vez disprijet. Hag
24
370 RED EO KARET JESUS-KRIST

er faosoniach-ze, ' zo diou bazen izelloch evit ar re all.
Daou exempl evit rei guelloch da goumpren.
Eun den paour a gav eun den pinvidik. Hag ar pin-
vidik, asten he zourn dar paour, her chemer evit he
vreur.
Mez pep tra ' zo diasur, er bed-ma.
Ar pinvidik a zeu da veza reuzeudik, hag ar paour
rentet ganthan eürus, trei kein dhe vadoberour. Ingrat
eo, trubard dhe vignoun ; disprijet e tle beza.
Exempl all. Setu diou arme : ar chanoliou
morgousket var ho chillourou dir ; pep tra sioul evel
pa ve an ankou o para da chortoz falchad ar zou-
dardet.
Epad ar stourmad, an drapo a ia araog, a zeu a drenv ;
var he zro, soudardet kalounek. Ebken unan a
jomm a gostez ; trubard eo dhe vro ; disenori a ra he
boletennou hag he zabren.
Hogen, e peleach kaout ar mignoun ingrat, ar zoudard
trubard ?
Pa zeuomp er bed, stag ouz eun neuden etre ar bara-
doz sarret hag an ifern digor, piou a zigoro unan, a
zarro egile ? Ni ? Nann. Rak beza hon deuz tri chouli
braz : eur speret tenval, eur volontez dinerz, eur chorf
kiriek dan holl boaniou. Jesus-Krist a zeu, a zigor an
Env, a zarr an ifern, a sklerijen hor speret, e gennerz
hor bolontez, a ra dheomp lavaret : Superabundo gau-
dio, in omnibus tribulationibus meis.

RED EO KARET JESUS-KRIST 371

Meur a vignoun a gavomp : mignoun hon taol, hon
archant, hon renk. Mez, tempora si fuerint nubila,
solus eris.
Karantez Jesus-Krist a zo brasoch. Savet eo var bevar
bost ; Bethlehem : euz ar Baradoz en eur chraou ;
Nazareth : mab Doue pleget var eun eskemen ; Kal-
var : an den just etre daou laer, toullet he galoun ;
An Tabernakl : Salver ar bed, magadurez an den : Venite
ad me omnes qui laboratis et onerati estis... ; non dicam
vos servos sed amicos.
En dizro, petra choulen ?
Goulen ma kredimp dhe Aviel, ma vezo hor feiz
krenvoch eget finesaou an drouk-speret ha gevier ar bed.