Tatararrow-right-bold-outlineTatar Learn Tatar

Literature examples of 'ясак' in Tatar language

Altın Urdanı citäk lägän tatar Hannarı, üzläre tarafınnan buysındırılgan halıklarga bügenge sa lım sistemasınnan da ğadel yasak bilgelägännär.

Алтын Урданы җитәк ләгән татар Ханнары, үзләре тарафыннан буйсындырылган халыкларга бүгенге са лым системасыннан да гадел ясак билгеләгәннәр.

Bigräk tä salım vä yasak küläme arttı, hak vä bäyä üste.

Бигрәк тә салым вә ясак күләме артты, хак вә бәя үсте.

731 yılda häzärlär garäplär gaskären tuzdırgannar häm bäysezlek säyäsäte alıp bara başlagan Albaniyäne yasak tüläp torırga mäcbür itkännär (monda süz Kavkaz Albaniyäse dip yörtelgän, häzerge Azärbaycannıñ başlangıçı sanalgan Albaniyä turında bara).

Alar hämmäse dä miña hezmät itälär häm yasak tülilär».

731 елда хәзәрләр гарәпләр гаскәрен туздырганнар һәм бәйсезлек сәясәте алып бара башлаган Албанияне ясак түләп торырга мәҗбүр иткәннәр (монда сүз Кавказ Албаниясе дип йөртелгән, хәзерге Азәрбайҗанның башлангычы саналган Албания турында бара).

Алар һәммәсе дә миңа хезмәт итәләр һәм ясак түлиләр».

İdegäy andıy ir buldı: Atı yukka – at buldı, Çüllägängä – su buldı, [çülläü – susau] Adaşkanga – yul buldı; Yalgızga yasak, [yasak – biredä korallı törkem] Cäyäügä – tayak ul buldı.

Идегәй андый ир булды: Аты юкка – ат булды, Чүлләгәнгә – су булды, [чүлләү – сусау] Адашканга – юл булды; Ялгызга ясак, [ясак – биредә кораллы төркем] Җәяүгә – таяк ул булды.

Kilkilardan yasak tülätä, di, Diñgez suındagı toz öçen.

Килькилардан ясак түләтә, ди, Диңгез суындагы тоз өчен.

-Almannar urıslar şikelle italyannarnı torgan cirlärennän sörep, ul ölkälä rgä küçep urnaşmagannar, bezneñ Altın Urda Hannarı şikelle ğadel yasak kına tülätep torgannar – böten hikmät şunda!

-Алманнар урыслар шикелле итальяннарны торган җирләреннән сөреп, ул өлкәлә ргә күчеп урнашмаганнар, безнең Алтын Урда Ханнары шикелле гадел ясак кына түләтеп торганнар – бөтен хикмәт шунда!

Tugız ilçe – tugız ul, İdegäygä citep kilgändä, Tugızdan bere anı äytte: – Sineñ uglıñ Noradın Tähetennän yazıp hur buldı, Kulıbızda totsak kol buldı, Anı da yolıp almagıñ Äle sineñ häleñdä, Uglıñ konın birerseñ; [kon – biredä satıp alu bäyäse] Kadıyrbirde soltanga Bezneñ belän kilerseñ; Uglıñ yasak, başıñ sau bulır, Yasagına künmäsäñ, Ültereler Noradın.

Тугыз илче – тугыз ул, Идегәйгә җитеп килгәндә, Тугыздан бере аны әйтте: – Синең углың Норадын Тәхетеннән язып хур булды, Кулыбызда тотсак кол булды, Аны да йолып алмагың Әле синең хәлеңдә, Углың конын бирерсең; [кон – биредә сатып алу бәясе] Кадыйрбирде солтанга Безнең белән килерсең; Углың ясак, башың сау булыр, Ясагына күнмәсәң, Үлтерелер Норадын.

— Bulmıymı soñ, bulgan; bu İdel buyı niçä ğasırlardan birle keşele bulgan; monda bolgarlar kilgänçe ak çäçle, kısık küzle, ozın sakallı, täbänäk kenä buylı, urmannar eçendä auçılık häm igençelek belän kön kürüçe finnar bulgannar; läkin alar häzerge köndä inde bolgar hanınıñ kul astında, añarga yasak tülilär, läkin härkay-sınıñ üzläreneñ hökemdarları bar; alarnıñ eçke eşlärenä bolgar patşası katışmıy.

— Булмыймы соң, булган; бу Идел буе ничә гасырлардан бирле кешеле булган; монда болгарлар килгәнче ак чәчле, кысык күзле, озын сакаллы, тәбәнәк кенә буйлы, урманнар эчендә аучылык һәм игенчелек белән көн күрүче финнар булганнар; ләкин алар хәзерге көндә инде болгар ханының кул астында, аңарга ясак түлиләр, ләкин һәркай-сының үзләренең хөкемдарлары бар; аларның эчке эшләренә болгар патшасы катышмый.

Alar arasında yasak, kalan, salım Altın Urda çorınnan uk kilä.

Kayber yasak häm salım törläre yukka çıkkan, läkin alar urınına yañaları tugan: äytik, avıl häm cir salımnarı; avılga türä kilä ikän, rizık häm furaclata, öy başınnan salım.

Алар арасында ясак, калан, салым Алтын Урда чорыннан ук килә.

Кайбер ясак һәм салым төрләре юкка чыккан, ләкин алар урынына яңалары туган: әйтик, авыл һәм җир салымнары; авылга түрә килә икән, ризык һәм фуражлата, өй башыннан салым.

Yözbaşı bulgan Ähmät, üze kebek kaynar başlarnı tuplap, Kazan yulında yasak cıyıp yörüçe mongol atlıları törkemnären tuzdırgan ikän inde.

Mişä buylarındagı avıllarnıñ yasak tüli almagan ğailälärennän Bolgardagı han sarayına ozatuları bulgan ikän.

Bolgar yulında alarga ber-ber artlı ilbasarlarnıñ yasak cıyıp yörüçe törkemnäre oçrıy başlıy.

Йөзбашы булган Әхмәт, үзе кебек кайнар башларны туплап, Казан юлында ясак җыеп йөрүче монгол атлылары төркемнәрен туздырган икән инде.

Мишә буйларындагы авылларның ясак түли алмаган гаиләләреннән Болгардагы хан сараена озатулары булган икән.

Болгар юлында аларга бер-бер артлы илбасарларның ясак җыеп йөрүче төркемнәре очрый башлый.