Tatararrow-right-bold-outlineTatar Learn Tatar

Literature examples of 'тел' in Tatar language

(Hromka) Tugan tel Böten halıkta da bar ul, Ansız uku, yazu yuk.

Tel.

(Хромка) Туган тел Бөтен халыкта да бар ул, Ансыз уку, язу юк.

Тел.

Änä, bara bit ozın tel, haman bara, keçkenäse aña iyärä, tik anısı bik salmak yöri ikän, bäläkäy adımlı keşe ozın keşe artınnan citeşä almagan kebek.

Әнә, бара бит озын тел, һаман бара, кечкенәсе аңа иярә, тик анысы бик салмак йөри икән, бәләкәй адымлы кеше озын кеше артыннан җитешә алмаган кебек.

Büläklärne kürep isläre kitte: kaysı tel şartlata, kaysı sızgırıp cibärä, kaysı: «Väyt, içmasam bu büläk, hay, rähmät yaugırları, yäş kilenkäyebez dä yumart ikän.

Бүләкләрне күреп исләре китте: кайсы тел шартлата, кайсы сызгырып җибәрә, кайсы: «Вәйт, ичмасам бу бүләк, һай, рәхмәт яугырлары, яшь киленкәебез дә юмарт икән.

Yarmalanıp peşkän bäräñge tel östenä salu belän erep kenä kitä.

Ярмаланып пешкән бәрәңге тел өстенә салу белән эреп кенә китә.

Tik bu dönyada kalgan balaları da urtak tel taba almıy.

Тик бу дөньяда калган балалары да уртак тел таба алмый.

Däülät tele dip iğlan itkäç, tatar tele ul mäktäptä, tramvayda, trolleybusta, uramda, kuhnyada gına söyläşä torgan tel bulmaska tiyeşter, ul däülät belän idarä itä torgan tel bulırga tiyeş.

Telsezlärgä tel iñderer öçen Cirgä iñgän Ayrat.

Дәүләт теле дип игълан иткәч, татар теле ул мәктәптә, трамвайда, троллейбуста, урамда, кухняда гына сөйләшә торган тел булмаска тиештер, ул дәүләт белән идарә итә торган тел булырга тиеш.

Телсезләргә тел иңдерер өчен Җиргә иңгән Айрат.

dip Tel şartlatıp kına, Karap torıp bulmıy zamanga.

дип Тел шартлатып кына, Карап торып булмый заманга.

Matbugat bitlärendä, tel häm ädäbiyät-|ka bagışlangan tikşerenülärdä, «Tatarstan ASSR tarihı», ' «Kazan», «SSSR tarihı oçerkları» kebek zur hezmätlärdä Möhämmädyar iseme yış telgä alınu belän bergä, anıñ şiğri ostalıgı da açıla bara, äsärläre dä basıla.

Hikäyät badşnda şağıyr: Tel vä küñleñni igre kılma keşegä, Yözeñ ber kıl käräk irkäk, teşigä,— di.

Şağıyr karaşınça, tel — tabiğatneñ tılsımlı büläge, Telneñ Vazıyfası — döreslekne belderü, ğadellek.

Gafu böstanınıñ i taza göle, Karşıñızda sayrap uş tel bılbılı, Gafu babın imdi huş, rauşan itär.

Möhämmädyar öçen dä halık — tel häzinäse häm ilham çişmäse.

Möhämmädyar fikerençä, il küñelenä hezmät itüçe tel paq gvöcdan belän berdäm bulırga tiyeş: Süzlämäkdä sän yözemni ak kıl, Süzläremi il küñligä yomşak kıl.

Ul «tatlı tel» digän halıkçan ğıybarägä dä turı kilä.

Çön kem aldım älkemä dävat-qaläm, Tel täqıy läşkär korıp, tekde ğaläm.

İbrahimov isemendäge Tel, ädäbiyät häm tarih institutı çıgşargan "Tatar ädäbiyätı tarihı" kitabı, 1nçe tom.

Tel vä küñleñ igri34 kıylma keşegä, Yözeñ ber kıyl käräk irkäk, teşigä.

Матбугат битләрендә, тел һәм әдәбият-|ка багышланган тикшеренүләрдә, «Татарстан АССР тарихы», ' «Казан», «СССР тарихы очерклары» кебек зур хезмәтләрдә Мөхәммәдьяр исеме еш телгә алыну белән бергә, аның шигъри осталыгы да ачыла бара, әсәрләре дә басыла.

Хикәят бадшнда шагыйрь: Тел вә күңлеңни игре кылма кешегә, Йөзең бер кыл кәрәк иркәк, тешигә,— ди.

Шагыйрь карашынча, тел — табигатьнең тылсымлы бүләге, Телнең Вазыйфасы — дөреслекне белдерү, гаделлек.

Гафу бөстанының и таза гөле, Каршыңызда сайрап уш тел былбылы, Гафу бабын имди хуш, раушан итәр.

Мөхәммәдьяр өчен дә халык — тел хәзинәсе һәм илһам чишмәсе.

Мөхәммәдьяр фикеренчә, ил күңеленә хезмәт итүче тел пакь гвөҗдан белән бердәм булырга тиеш: Сүзләмәкдә сән йөземни ак кыл, Сүзләреми ил күңлигә йомшак кыл.

Ул «татлы тел» дигән халыкчан гыйбарәгә дә туры килә.

Чөн кем алдым әлкемә дәват-каләм, Тел тәкый ләшкәр корып, текде галәм.

Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты чыгшарган "Татар әдәбияты тарихы" китабы, 1нче том.

Тел вә күңлең игри34 кыйлма кешегә, Йөзең бер кыйл кәрәк иркәк, тешигә.

Töbäktä nindi teldä söyläşsälär, cir-suga, milekkä, iqtisadka häm, tulayım alganda, tormış-könküreşkä şul tel iyäl­äre huca.

XX ğasırnıñ, yuk, so­ñgı meñyellıknıñ iñ böyek fi­losofı Martin Haydegger: «Tel – yäşäeşebezneñ yortı.

Adäm ba­lası tel yortında dönya kürä.

» Ägär bez çınnan da tel yortında yäşibez ikän, ul yort bit urıslarnıkı.

Döresen genä äytkändä, tel mäsäläsen bez azatlık köräşennän ayırıp kaygırtkanda, berkayçan da tulısınça uñışka ireşä almayaçakbız.

Berzamannı sin: «Dönyada küp närsä kürdem sin tugan tel arkılı.

Tukay süzlären beraz üzgärtep, «Dönyada küp närsä kürdem», digäç, min ku­lımnı pıçak itep, muyınımnı ışkıp kürsä­täm, «sin tugan tel arkılı», digäç, yodrı­gım belän başıma sugam.

Mil­lätneñ iñ töp baganaları – tel belän cır.

Ämma millät­ne saklau öçen biş subay baganası kiräk: tel, din, mäğrifät, matbugat, iqtisad.

Төбәктә нинди телдә сөйләшсәләр, җир-суга, милеккә, икътисадка һәм, тулаем алганда, тормыш-көнкүрешкә шул тел иял­әре хуҗа.

XX гасырның, юк, со­ңгы меңъеллыкның иң бөек фи­лософы Мартин Хайдеггер: «Тел – яшәешебезнең йорты.

Адәм ба­ласы тел йортында дөнья күрә.

» Әгәр без чыннан да тел йортында яшибез икән, ул йорт бит урысларныкы.

Дөресен генә әйткәндә, тел мәсьәләсен без азатлык көрәшеннән аерып кайгыртканда, беркайчан да тулысынча уңышка ирешә алмаячакбыз.

Берзаманны син: «Дөньяда күп нәрсә күрдем син туган тел аркылы.

Тукай сүзләрен бераз үзгәртеп, «Дөньяда күп нәрсә күрдем», дигәч, мин ку­лымны пычак итеп, муенымны ышкып күрсә­тәм, «син туган тел аркылы», дигәч, йодры­гым белән башыма сугам.

Мил­ләтнең иң төп баганалары – тел белән җыр.

Әмма милләт­не саклау өчен биш субай баганасы кирәк: тел, дин, мәгърифәт, матбугат, икътисад.

— Buşka gına bastırıp alu inde isäbegez, äyeme?— dide şunda Soltan, räisneñ tel töben tämam añlap citkänlegenä ışanıp.

Ämma dotsent hanım, anı tuktatunı mäslihät kürep, üze belän kilgän yuldaşlarına: — Äyttem bit min sezgä nindi eşlärgä kurıkmıyça alınuı hakında,— dide, güyäki tel şartlatıp.

— Бушка гына бастырып алу инде исәбегез, әйеме?— диде шунда Солтан, рәиснең тел төбен тәмам аңлап җиткәнлегенә ышанып.

Әмма доцент ханым, аны туктатуны мәслихәт күреп, үзе белән килгән юлдашларына: — Әйттем бит мин сезгә нинди эшләргә курыкмыйча алынуы хакында,— диде, гүяки тел шартлатып.