“туры” – Tatar explanatory dictionary

I. с.
1. Кəкре-бөкре түгел, бөгелмəгəн, төз. рəв. Бөгелмичə, төз 2. и. мат. Туры
сызык 3. Иң кыска, иң якын. Пунктларны турыдан-туры тоташтырган (элемтə, юл
һ. б.) 4. рəв. Ике арада тукталмыйча, кермичə. Арадагы инстанциялəрне читлəтеп
узып 5. рəв. Башка бернигə керешмичə, читкə тайпылмыйча 6. рəв. Нəкъ каршыга
таба, алга. Йөз белəн торган юнəлешкə. Авыш яки кыйгачлап түгел, туры почмак
ясап 7. рəв. Төз (ату тур.) 8. и. күч. Уендагын яшермичə, ачыктан-ачык əйтүче.
с. Яшермичə əйтелгəн (уй-фикер, сүз тур.) 9. рəв. Чын, дөрес, рас 10. күч. Гадел,
хатасыз [т. хөкем]. Гадел, намуслы [т. кəсеп]. Саф күңел белəн 11. күч. Хыянəтсез,
турылыклы 12. лингв. Төп, беренчел (сүз мəгънəсе тур); киресе: күчмə 13. мат.
[туры пропорциональ бəйлəнеш]. ТУРЫ ИТ -Майсыз, кара ит. ТУРЫ
КАНАТЛЫЛАР -Ике пар тупас алканатлары булган бөҗəклəр отряды. ТУРЫ
КЕСƏ -Авызы горизонталь уелган ачык кесə. ТУРЫ МƏРƏ(ТƏ) -Чүрəкəй уены.
ТУРЫ ПАРАЛЛЕЛЕПИПЕД -Ян кабыргалары (яки ян кырлары) нигезенə
перпендикуляр булган параллелепипед. ТУРЫ ПОЧМАК -Бер почмагы туры (90
гр.) булган. ТУРЫ ПРИЗМА -Ян кабыргалары нигез яссылыгына перпендикуляр
булган призма. ТУРЫ САЛЫМ -Аерым кеше яки оешманың керемнəренə,
милкенə салына торган салым. ТУРЫ СӨЙЛƏМ -лингв. Үзгəртелмичə бирелгəн
башка кеше сөйлəме. ТУРЫ ТƏМАМЛЫК -лингв. Төшем килеше форм.
тəмамлык. ТУРЫ ЭЧƏК -Эчəклекнең ахыргы өлеше. ТУРЫ ƏВЕСЛЕК -Төз
лапас. II. ТУРЫ -Кара койрыклы һəм кара яллы кызылсу җирəн (ат төсе тур.) .
ТУРЫ БУРЛЫ -Соргылт йон катнашкан туры (ат тур.)