“җәмгыять” – Tatar explanatory dictionary

1) Яшәеш ба рышында конкрет тарихи шартларда
берләшкән халык. Тел җәмгыятькә бәйле һәм җәмгыять үсеше өчен гаять
әһәмиятле. Ф.Сафиуллина. Гаилә – җәмгыятьнең үзе кебек үк, бик борын гы
иҗтимагый институт ул. М.Әх мәтҗанов. җәмгыять тормышына хатын
кызны катнаштыру кирәклеге таныла. Г.Исхакый
2) Билгеле уртак максатлар бе лән оешкан берләшмә. 1901 елда Гаяз әфәнде,
якын дус ишләре белән бер лектә, «Шәкертлек җәмгыяте» дигән яшерен
җәмгыять оештыра, һәм бу җәмгыять «Тәрәкъкый» гәзитәсен чыгара
башлый. Ф.Әмирхан. «Ватан» җәмгыятенең оештыру конференция сендә, чит
илләрдәге татарлар белән элемтәне ныгыту өчен, алар белән яңа лиф
графикасында элемтә тоту кирәк леген мин күтәреп чыккан идем. Ә.Кә
римуллин. Лингвистик җәмгыятьне без үзебезчә «И туган тел» җәмгыяте дип
атый алыр идек... Мәдәни җомга
3) Уртак эшчәнлек, билгеле бер тот кан урыны, бердәй чыгышы, мәнфә гатьләре
нигезендә берләшкән кешеләр төркеме. бүгенге Россия матбуга тында «яңа
русларның» кенәз, Россия дворяннары җәмгыяте члены булуы (дөресрәге, бу
исемне сатып алуы) ту рында хәбәрләр күренә. Я.Шәфыйков
4) искергән сүз Җыен; митинг. Шәкертләр тавышыннан шау гөр килеп торган
бүлмәгә керү белән, Вәли мулла, ачула нып: «Бу нинди рөхсәтсез җәмгыять
тагын?!» – дип кычкырды. Казан утлары
5) сөйл. к. җәмәгать. Ул шулай сөй ләп килде дә бөтен җәмгыять өстенә акырды.
Г.Ибраһимов