“башка” on Tatar-Chuvash dictionary

1. 1) Бөтенләй икенче төрле; бу түгел. Ошамаса, башка көйләрне уйнарга өйрәтерсез. К.Нәҗми. Инде менә Сиваш – бөтенләй башка нәрсә. Г.Бәширов. Нәгыймнең башка кульязмасын кайдан табарсың икән, Мостафа? Ш.Камал. Татар халкының да, башка халыклар кебек үк, үзенең күптөрле милли ашлары бар. Татар халык ашлары

2) Аерылып торган, икенче төрле, үзгә, бүтән. Шәһәргә килгән кешеләр телен дә югалта башлый, аралашааралаша, русчага да, башка телгә дә күчәләр, катнаш гаиләләр коралар. Ф.Мөхәммәтшин. Күз ияргесез җитезлек белән башка киемнәрен киенде. М.Әмир. Сәнгатьлелек кимәле белән, ягъни иҗатның иң асыл күрсәткече җәһәтеннән, аның әсәрләре, башка күренекле роман, повесть, хикәяләребез кебек үк, дөнья классикасы дәрәҗә-

сендә язылганнар. Мирас

2. башкалар и. мәгънәдә, күпл. Бүтәннәр, икенчеләр, бүтән, икенче кешеләр. Үз гөнаһын башкалар өстенә аудару – иң мордар, иң әшәке кешеләрнең эше. Дәрдемәнд. Әнә Софья Павловна белән Сергей Павлович Шестериннар кул болгый, башкаларның да яулык, эшләпәләре чайкала. И.Низамов. Үзе тырыш кеше башкалардан да шуны таләп итә. Р.Яхина. Син башкалар әле әйтергә генә җыенган сүзне әйтергә тиеш. Казан утлары

3. рәв. мәгъ. 1) Аерым, үзе генә, ялгызы гына. Эт тапса – башка ашар, егет тапса – бергә ашар. Мәкаль

2) Аерымлы, икенче төрле; бөтенләй бүтән. Инде, кияү, ул вакытта сезнең коммунга язылган булсак, эш башка булыр иде. Һ.Такташ. Һәм хакыйкатән, бу яшь әсирнең ачык йөзе, нечкә бармаклары, әдәпле сүзе городской адәмгә башка иде. Ш.Мөхәммәдев. Ничектер, башкарак булып чыкты. Г.Ибраһимов

I
1. прил.
1) другой, иной; не этот (упомянутый)
башка вакытта — в другое время
башка очракларда (хәлләрдә) — в других случаях (обстоятельствах)
«сөймә мине, сөй башканы» дигәнче сөячәгем — (песня) буду любить тебя до тех пор, пока не скажешь: «не люби меня, люби другого»
2) другой, отличный, отличающийся (от упомянутого в контексте), не тот
башка дөнья, башка кешеләр — другой мир, другие люди
заманалар башка хәзер — теперь времена не те
3) другой, остальной, прочий
Гали килде, башкалар юк — Гали пришёл, а прочих нет (не видно)
һәм башкалар — и прочие
2. нареч.
1) врозь, раздельно
торулары бергә, ашау-эчү башка — живут вместе, но едят-пьют врозь
2) в параллельно-противопоставленных выражениях одно дело ... , другое ...
уен башка, эш башка — одно дело - игра, работа - (совсем) другое
мал башка, кардәшлек башка — одно дело - имущество, другое - родственные отношения
II послелог; с исх. п.
1) кроме, помимо (чего); исключая
моннан башка — кроме этого
2) (без кого, чего)
уйнамыйм да, җырламыйм да син дускаемнан башка — (песня) я не пою и не играю без тебя, друга милого
•
- башка чыгару
- башка чыгу

с. another, other; Һәм башкалар (һ.б.) - and so on

besonders: eigenartig