“үз” on Tatar-Bai dictionary

I мест.
свой, своя, своё
үз урындыгым — свой стул
үз урыным — своё место
һәркемнең үз бәхете үзенә — (погов.) всякому своё счастье
II прил.
1) свой, собственный, личный
үз хуҗалыгың белән яшәү — жить своим личным хозяйством
үз йортыңны салу — построить свой дом
2) свой, родной, родственный, близкий
үз анасы — его родная мать
үз кешеләр — свои (близкие) люди
3) свой, особый, своеобразный
бала үз телендә нидер әйтә — ребёнок на своём языке что-то говорит
үз аңлавыңда — в своём понимании (жизни)
•
- үз авыруы
- үз чире тоту
••
үз акылыңда (булу) — в своём уме, без потери памяти или сознания
үз алдына — само по себе; самостоятельно
үз аршыныңа үлчәү — мерить на свой аршин
үз башыннан чыгару — выдумывать, сочинять небылицу
үз белдеге белән (белдегенчә) — по своему усмотрению; без разрешения, самовольно
үз вакытында — своевременно, в своё время; в пору, вовремя
үз дигәненә ирешү — добиться своего
үз дигәнеңдә тору — настаивать на своём, упорствовать
үз дигәнеңчә — по-своему, по своему желанию, по своей воле
үз җае белән — своим ходом, своим чередом
үз җаена кую — см. үз иркенә кую
үз җилкәсенә алу — брать (взять) под свою ответственность, принять на свои плечи
үз җилкәсендә тату — испытать на своей шкуре
үз ирке белән — добровольно, по своей воле
үз итү (күрү) — считать своим (близким, родственным), поступать (с кем-л.) по-свойски
үз кабыңа бикләнү — уходить в свою скорлупу
үз казаныңда кайнау — вариться в собственном соку
үз кайгысы кайгы — только своё, до чужого (постороннего) дела нет
үз каны (сөяге) — свой родственник
үз кеше — свой человек; свой брат, свой в доску
үз колагың белән (үз күзең белән) — своими ушами (слышать), своими глазами (увидеть)
үз колагыңа (үз күзеңә) үзең ышанмау — не верить своим ушам (глазам)
үз көне — личная, самостоятельная жизнь
үз көчеңә керү — взять силу, войти в силу, стать жизнеспособным, окрепнуть
үз көчеңдә калу — в силе (в силах)
үз кулы белән — добровольно, по своей воле
үз күзлегеннән карау — смотреть со своей колокольни
үз манарасыннан торып сөйләү (карау) — говорить (смотреть) со своей колокольни
үз өстенә — на себя, на свою голову
үз сүзе сүз (үз бер тиене тиен, үз кырыгы кырык, үз туксаны туксан) — см. үзсүзле
үз сүзен итү — сделать по-своему, по своему желанию
үз сүзең белән (сөйләү) — рассказать своими словами (прочитанное)
үз сүзеңне әйтү — сказать своё слово, проявить себя (в чём-л.)
үз урынына кую (утырту) — поставить на (своё) место, указать (его) место
үз урыныңны белү — знать своё место
үз үлеме белән үлү — умереть своей смертью
үз хәле хәл — не до других; до других дела нет
үз чиратыңда (нәүбәтеңдә) — в свою очередь
үз эченә бикләнү — замкнуться; становиться необщительным
үз эшеңдә булу — делать своё дело; не обращать внимания на другое
үз юлыңда (йөрү) — идти своей дорогой (своим путём)
үз юлың белән бару — идти своей дорогой (своим путём); поступать самостоятельно (независимо, по своему желанию, по своей воле)
үз ягына аудару — перетянуть на свою сторону
- үз аягы белән
- үз башына
- үз дигәне
- үз дигәнен итү
- үз дигәнен эшләү
- үз иркенә кую
- үз кулыңа алу
- үз сүзеңдә тору
- үз урыныңда
үз-үзен
мест.
сам себя
үз-үзен белми кеше — человек сам себя не знает
үз-үзен харап итте — сам себя погубил

а. one's own; Үз дигәненчә - in one's own way; Үз эченнән - about myself; Үз үзең яратучы - egoist, selfish; Үз сүзе сүз - obstinate, headstrong; Үз авыруы - apoplexy

selbst; eigen // eigenүз башына einzeln; für sich allein

-а. Үзенə караган, үзенеке булган. Мөстəкыйль рəвештə, үзең тарафыннан
барлыкка китерелгəн, табылган, эшлəнгəн, иҗат ителгəн [үз эшенə үзе
сокланды]. Шəхси милек саналган [үз йорты белəн тора] 2. Шушы кешегə яки
əйбергə генə хас булган, үзенчəлекле [мине үз исемем белəн атамыйлар иде]
3. Нəрсəгə дə булса билгелəнгəн; туры килгəн [үз бəясенə сату] 4. Кардəшлек яки
якын мөнəсəбəтлəр белəн, уртак эш, караш һ. б. ш. белəн бəйле булган [якын иде,
үз иде]. Яраткан, үз күргəн [егет əйтə кыз булсын, кызлар əйтə үз булсын]. ҮЗ
АВЫРУЫ -Эпилепсия. ҮЗ АКЫЛЫНДА (БУЛУ) -Сəлəмəт акыллы, психик
нормаль хəлдə. ҮЗ БАШЫНА -1)Үзе генə, аерым, башкалар белəн аралашмыйча
2)Мөстəкыйль рəвештə 3)Үзенə зарарга, зыянга